İGEP İş Tasarımı ve Hedef Belirleme Dr. Çağrı Topal

İş Bir örgütte genel hedefi gerçekleştirme doğrultusunda bir veya birden fazla kişi tarafından icra edilen ve karşılığında ödeme yapılan her türlü etkinlik  Boyutlar: örgütsel, grupsal, bireysel

İş: örgütsel bakış Strateji, örgütsel yapı, iş akışı Strateji: uzun dönemli hedefleri gerçekleştirmek için izlenen genel yol Örgütsel yapı: örgütün genel etkinliğinin farklı işlere bölünmesi ve bölünen bu işlerin eşgüdümünün sağlanması için oluşturulan ve zamanla evrilen resmi ve gayri resmi ilişkilerin bileşkesi İş akışı: işin bir örgütsel yapı içindeki düzenlenme şekli Strateji  Örgütsel yapı  İş akışı

İş: örgütsel bakış Örgütsel yapı çeşitleri ve iş akışı Bürokratik/mekanistik yapı Katı ve büyük hiyerarşi Merkeziyetçi karar verme Yönetici denetimi İşlev odaklı iş bölümü Uzmanlaşma ve bireysel çalışma İşlevsel ve dolaylı iş akışı Askeri kurumlar

İş: örgütsel bakış Örgütsel yapı çeşitleri ve iş akışı Yatay/organik yapı Esnek ve küçük hiyerarşi Katılımcı karar verme Öz denetim Ürün/hizmet odaklı iş bölümü Genelleşme ve takım çalışması Ürün/hizmet odaklı ve doğrudan iş akışı Teknoloji şirketleri

İş: örgütsel bakış İş akışı analizi İş nasıl değer yaratır? İşin siparişin ürüne dönüşmesi sürecindeki yeri nedir? İşin organizasyonun temel sürecine ve çıktısına katkısı nedir?

İş: grupsal bakış Takımlar Takım: tamamlayıcı niteliklere sahip bireylerin küçük bir grup olarak bir araya gelip oluşturduğu sosyal ve işlevsel yapı Özerk takımlar Akran değerlendirmesi Gruba yönelik ödüllendirme Takım üyelerince takıma seçilme Doğal ve bağlamsal liderlik ve iş bölümü

İş: bireysel bakış Motivasyon İki etken kuramı Hijyen (çalışma koşulları) ve güdüleyen (işin nitelikleri) etkenler İş uyumu kuramı Yetenek/gereksinim ve iş uyumu Hedef belirleme kuramı Belirgin, zorlayıcı, ve çalışanın kendi hedefleri İş nitelikleri kuramı Anlam/sorumluluk/geri bildirim ihtiyaçları ve iş uyumu

İş analizi Bir iş hakkında bilgi toplayarak işin kapsadığı sorumluluk, görev, ve adımları saptama süreci Ölçüt sağladığı alanlar: işe alım ve işten çıkarma, performans değerlendirme ve ücretlendirme, güvenlik tedbirleri ve uyuşmazlıkların çözümü, ve işler arasındaki ilişkiler Dayandığı yöntemler: görev envanteri, uç vakalar tekniği, vb. Genel varsayımı: işlerin değişmezliği

İş tanımı İşin amacı ve organizasyon içindeki yeri, diğer işlerle ve konumlarla olan yatay veya dikey bağlantısı, işe dair sorumluluklar ve yetkiler, çalışma koşulları ve araçları, gerekli nitelikler, bilgi ve beceriler, kişisel özellikler, ve işin tamamlanma süresinin yazılı şekli Bürokratik/dikey yapı: belirgin ve detaylı Organik/yatay yapı: değişken ve genel

İş tasarımı: tanım İşin görevler ve sorumluluklar bağlamında düzenlenmesi İş tanımının uygulanabilir hale getirilmesi Görevlere özgü ölçütler belirlenmesi

İş tasarımı: çeşitler-1 İş basitleştirme Basit ve yinelenebilir parçalara ayırma Uzmanlaşma ve verimlilik Durağan sektörler Dar bakış ve değişime direnç

İş tasarımı: çeşitler-2 İş genişletme ve iş rotasyonu Görevlerin arttırılması ve çalışanların görevlerinin değişebilmesi Vasıf/beceri çeşitlenmesi İş güvencesinin artması Esnekliğin artması İş aidiyetinin/kimliğinin azalması Genel bilgiler ve verimlilik kaybı Dayanışmacı ilişkilerin azalması

İş tasarımı: çeşitler-3 İş zenginleştirme Çalışanların bütün bir üründen/hizmetten sorumlu olması Vasıf/beceri çeşitliliği Özerklik ve karar alma Genel bilgiler ve verimlilik kaybı İş aidiyetinin/kimliğinin azalması Karmaşık ve bağlantısı dolaylı işlerde sınırlılık Takımlar

Esnek çalışma: dönemsel çalışanlar Daimi çalışanlar Geçici çalışanlar Yarı zamanlı çalışanlar Taşeron çalışanlar Sözleşmeli çalışanlar Stajyerler

Esnek çalışma: esnek çizelgeler Esnek iş saatleri Sıkıştırılmış hafta Evden çalışma