İŞYERİNDE RİSK GRUPLARI İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞAN SAĞLIĞI HİZMETLERİ ŞUBESİ

Amaç ve Öğrenim Hedefleri Dersin amacı Bu dersin sonunda katılımcılar İşyerlerindeki riskli çalışanlar hakkında bilgi edineceklerdir. Öğrenim hedefleri Risk grupları Riskli çalışanların çalışabileceği işler Alınması gereken önlemler İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi Çocuk ve genç çalışanlar Kadın çalışanlar Yaşlı çalışanlar Engelliler İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

Çocuk ve Genç Çalışanlar İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

Çalışan çocuk kavramı, değişik yasalarda değişik yaşlarla belirlenmiştir. Mevzuat karışıktır.

Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun; 173. maddesi ; 12 yaşından aşağı çocukların fabrika ve imalathane gibi her türlü san’at müesseleriyle maden işlerinde amele ve çırak olarak istihdamı memnudur. 176. maddesi ; Mahalli Belediyelerce bar, kabare, dans salonları , kahve , gazino ve hamamlarda 18 yaşından aşağı çocukların istihdamı memnudur. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi 4857 sayılı İş Kanunu’nun, 71. maddesi; Onbeş yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak, ondört yaşını doldurmuş ve ilköğretimi tamamlamış olan çocuklar, bedensel, zihinsel ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler…Onsekiz yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçiler bakımından yasak olan işler ile onbeş yaşını tamamlamış, ancak onsekiz yaşını tamamlamamış genç işçilerin çalışmasına izin verilecek işler, ondört yaşını bitirmiş ve ilk öğretimini tamamlamış çocukların çalıştırılabilecekleri hafif işler onaltı yaşının doldurmuş fakat onsekiz yaşını bitirmemiş genç işçilerin hangibçeşit işlerde çalıştırılabilecekleri ve çalışma koşulları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından altı ay içinde çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir. 73. maddesi; Sanayiye ait işlerde onsekiz yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması yasaktır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun, 3.Maddesi; Genç çalışan: On beş yaşını bitirmiş ancak on sekiz yaşını doldurmamış çalışan şeklinde tanımlanmıştır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi Çocuk ve genç işçilerin çalıştırılma usul ve esasları hakkında yönetmelik ; 14 yaşını bitirmiş 15 yaşını doldurmamışları çocuk çalışan , 15 – 18 yaş arasını genç çalışan olarak tanımlanmaktadır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

Çocuk ve genç çalışanlar üzerinde neden hasassiyetle durmalıyız? Çocuk ve genç çalışanların iş kazası geçirme oranları ; 2006’da % 3,53 2007’de % 4,85 2008’de % 5,5’dir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

Çalışan Çocuk Ve Gençler Neden Risk Grubudur-1 Eğitim gereksinimleri vardır. İşyerindeki düzenlemeler yetişkinlere göre yapılmıştır. Fiziki güçleri yetişkinlere göre azdır. Zihinsel gelişimleri tam olarak tamamlanmamıştır. Deneyimsizdirler. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

Çalışan Çocuk Ve Gençler Neden Risk Grubudur-2 Risk bilinci tam olarak gelişmemiştir. Fiziksel ve çevresel etmenlerden daha fazla etkilenirler. Oyun oynama hevesindedirler. Meraklıdırlar. İş doyumu ve iş tatmini duyguları yeterince gelişmez. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

Çalışan Çocuk Ve Gençlerin Takibi Çocuk ve genç çalışanların işe başlamadan önce çalışmasında sakınca olmadığına dair doktor raporu alması gerekir. Çalışan çocuk ve gençlerin işe giriş muayenelerinin özenle yapılması işe uygunluğunun iyi değerlendirilerek yapacağı işin belirlenmesi son derece önemlidir. 6 ayda bir de bu raporun yenilenmesi gerekir. (Periyodik muayene). 7,5 saatten fazla ve geceleri çalıştırılmamalıdırlar. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

Çocukların Çalıştırılabileceği Hafif İşler 1. Düşme ve yaralanma tehlikesi olabilecek şekilde çalışmayı gerektirecek olanlar hariç meyve, sebze, çiçek toplama işleri, 2. Kümes hayvanları besiciliğinde yardımcı işler ve ipek böcekçiliği işleri, 3. Esnaf ve sanatkarların yanında satış işleri, 4. Büro hizmetlerine yardımcı işler, 5. Gazete, dergi ya da yazılı matbuatın dağıtımı ve satımı işleri (yük taşıma ve istifleme hariç), 6. Fırın, pastane, manav, büfe ve içkisiz lokantalarda komi ve satış elemanı olarak yapılan işler, 7. Satış eşyalarına etiket yapıştırma ve elle paketleme işleri, 8. Kütüphane, fuar, panayır ve sergi yerlerinde yardımcı işler (yük taşıma ve istifleme hariç), 9. Spor tesislerinde yardımcı işler, 10. Çiçek satışı, düzenlenmesi işleri. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

Çocuk Ve Gençlerin Çalıştırılamayacağı İşler-1 4857 sayılı İş Kanununun 69 uncu maddesinde belirtilen gece dönemine rastlayan sürelerde yapılan işler, Maden ocakları ile kablo döşemesi, kanalizasyon ve tünel inşaatı gibi yer altında veya su altında çalışılacak işler, Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliğinde 18 yaşını doldurmamış kişilerin çalışmasının yasaklandığı işler, Hazırlama, Tamamlama ve Temizleme İşleri Yönetmeliği kapsamındaki işler, Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedi buçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik kapsamında yer alan işler, Alkol, sigara ve bağımlılığa yol açan maddelerin üretimi ve toptan satış işleri, Parlayıcı, patlayıcı, zararlı ve tehlikeli maddelerin toptan ve perakende satış işleri ile bu gibi maddelerin imali, işlenmesi, depolanması işleri ve bu maddelere maruz kalma ihtimali bulunan her türlü işler, İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

Çocuk Ve Gençlerin Çalıştırılamayacağı İşler-2 Gürültü ve/veya vibrasyonun yüksek olduğu ortamlarda yapılan işler, Aşırı sıcak ve soğuk ortamda çalışma gerektiren işler ile sağlığa zararlı ve meslek hastalığına yol açan maddeler ile yapılan işler, Radyoaktif maddelere ve zararlı ışınlara maruz kalınması ihtimali olan işler, Müteharrik makineler kullanılarak yapılan işler, Fazla dikkat isteyen ve aralıksız ayakta durmayı gerektiren işler, Parça başı ve prim sistemi ile ücret ödenen işler, Para taşıma ve tahsilat işleri, İş bitiminde evine veya ailesinin yanına dönmesine olanak sağlamayan işler (eğitim amaçlı işler hariç), İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

Çocuk Ve Gençlerin Çalıştırılamayacağı İşler-3 Meslek eğitim programı gereği staj nedeni ile yapılan çalışmalar hariç, güzellik salonlarında yapılan yüz, vücut bakımı ve estetiği, epilasyon ve masaj işleri, Açık bir şekilde veya uzman hekim raporu ile fiziki ve psikolojik yeterliliklerinin üzerinde olan işler, Toksit, Kanserojen, nesil takip eden genler zararlı veya doğmamış çocuğa zararlı veya herhangi bir şekilde insan sağlığını etkileyen zararlı maddelerle ilgili işler, Eğitim, deney eksikliği güvenlik konusunda dikkat eksikliğine bağlı olarak gençlerin maruz kalabileceği kaçınılması veya fark edilmesi mümkün olmadığına inanılan iş kazası riski taşıyan işler. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi Kadın İşçiler İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi İş Kanunu’nda tanımlanan eşitlik ilkesi kapsamında tüm çalışanlara cinsiyet farkı gözetmeksizin eşit davranma zorunluluğu vardır. Ancak kadınların erkeklere göre fiziksel ve psikolojik olarak bazı zaafları vardır. Bu nedenle; ağır ve tehlikeli işlerin bir çoğunda çalıştırılamazlar (Ağır ve tehlikeli işler yönetmeliği Ek1) Kadın işçiler, gebe olduklarının doktor raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar, emziren kadın işçiler ise doğum tarihinden başlamak üzere altı ay süre ile gece postalarında çalıştırılamazlar. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

Kadınların Çalıştırılamayacağı Ağır Ve Tehlikeli İşler-1 Arama ve sondaj işleri, Metalurji sanayii ile ilgili işler, Taş ve toprak sanayii ile ilgili işlerin bir kısmı, Metal ve metalden mamul eşya sanayii ile ilgili işlerin büyük bir kısmı, Ağaç ve bunlardan mamul eşya sanayii ile ilgili işlerin bir kısmı, Yapı işlerinin büyük bir kısmı, İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

Kadınların Çalıştırılamayacağı Ağır Ve Tehlikeli İşler-2 Kimya sanayi ile ilgili işlerin büyük çoğunluğu, Tütün sanayii ile ilgili işlerin tümü, Enerji üretimi, nakli ve dağıtımı ile ilgili işlerin tümü , Nakliye benzeri işlerin tümü, Tarım ve hayvancılık işleri, Ardiye ve antrepoculuk, Haberleşme işleri. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi Kadın İşçiler Gece postasında 7,5 saatten fazla çalıştırılamaz. Menstürasyon günlerinde ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamazlar. Bu günlerin sayısı 5 gün olarak hesap edilir. Daha fazlası için hekim raporuna göre hareket edilir. Menstürasyonun başlangıcı işçinin ihbar tarihidir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

Gebe, Yeni Doğum Yapmış Ve Emziren İşçiler İçin Risk Etmenleri A) FİZİKSEL ETMENLER 1) Şok ve titreşim , 2) Gürültü , 3)İyonize radyasyon , 4) İyonizasyona neden olmayan radyasyon, 5) Soğuk, sıcak ve yüksek basınç, İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi B) KİMYASAL ETKENLER kanserojen, mutajen, çok toksik, toksik, zararlı, alerjik, üreme için toksik ve emzirilen çocuğa zararlı olabilen kimyasalların üretildiği, işlendiği, kullanıldığı işler , İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi C) BİYOLOJİK ETKENLER İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi D) ÇALIŞMA KOŞULLARI 1) Elle yükleme ve araçsız taşıma işleri(Gebelik süresi boyunca hiçbir surette elle taşıma işi yaptırılmaz.) 2)Ayakta çalışma ( Gebe işçinin mümkün olan durumlarda oturması sağlanır, sürekli oturarak veya ayakta çalışma engellenir,) 3) Kişisel koruyucular (gebe, yeni doğum yapmış ve emziren işçiyi tam koruyacak şekilde vücuduna uygun olmalı, bu kişilerin hareketlerine engel olmamalı ve vücut ölçüleri değiştikçe yenileri temin edilmelidir.) İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

Gebe, yeni doğum yapmış ve emziren çalışanlar için; Çalışma saatleri ve ara dinlenmeleri geçici olarak yeniden düzenlenmelidir. Çalışma mahalli ve çalışma düzeni, postüral (duruş) problemlerini ve kaza riskini azaltacak şekilde yeniden düzenlenmeli, mümkün olduğu durumlarda oturarak çalışmaları sağlanmalıdır. Gebe işçinin çalışma yerlerinin platform, merdiven gibi yüksek ve düşme tehlikesi olan yerlerde olmaması için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi Çalışma hızının, saatlerinin ve işteki yoğunluğun işçinin önerileri dikkate alınarak mümkün olduğunca uygun hale getirilmesi için gerekli şartlar sağlanmalıdır. Gebe ve yeni doğum yapmış işçinin yalnız çalıştırılmaması esastır. Çalışma koşulları, çalışma saatleri, müşterilerle ilişkiler, iş yükü, işini kaybetme korkusu gibi stres faktörlerine karşı koruyucu önlemler alınmalıdır. Düşük veya ölü doğum yapmış veya doğumdan sonra bebeğini kaybetmiş işçiyi stresten korumak için özel itina gösterilmelidir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi Gerekli aralıklarla oturarak veya rahatça uzanacak şekilde fiziksel ve zihinsel olarak dinlenmesini sağlayacak şartlar temin edilmelidir. Sık tuvalete gitme ihtiyacı göz önüne alınarak uzun süreli çalışmalar ve ekip çalışmaları bu gereksinime uygun olarak düzenlenmeli, ayrıca enfeksiyon ve diğer hastalıklara karşı gerekli hijyen şartları sağlanmalıdır. Beslenme molasının, temiz içme suyu temininin ve diğer ihtiyaçlarının kendileriyle de istişare edilerek karşılanması sağlanmalıdır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi Emzirme odası, yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 100-150 arası kadın işçi çalıştırılan işyerlerinde, bir yaşından küçük çocukların bırakılması , bakılması ve emziren işçilerin çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine en çok 250 metre uzaklıkta bir emzirme odasının kurulması zorunludur. Kreş, Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 150 den çok kadın işçi çalıştırılan işyerlerinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması ve bakılması, emziren işçilerin çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın bir kreş kurulması zorunludur. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi İşyeri hekimi emzirme odası ve kreşe alınacak çocukların giriş muayenesini, takiplerini, aşılarının kontrolünü yapar, gözlem kartı tutar. Verilen besinlerin düzenlenmesini ve kontrolünü yapar. Mekanların hijyenik kontrolünü yapar. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi Yaşlı çalışanlar İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi Risk faktörleri Soğuk, Tozlu gazlı ortamlar, Ağır kaldırma, vücuda aşırı yüklenme, Çabuk yorulma, İnce ve dikkat gerektiren işler, İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi Hızlı aktivasyon gerektiren , güç kullanılması gereken , yoğun dikkat gerektiren işlerde yaşlıların çalıştırılması uygun olmaz. Kronik hastalıkları olanlar takip altında tutulmalıdır. Periyodik muayenelerini 6 ayda bir yapmak gerekir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi Engelliler İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi Engelli ; Bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerindeki engelleri nedeniyle çalışma gücünün en az yüzde 40 ından yoksun olduğu sağlık kurulu raporuyla belgelenen kişidir, Engellilerin çalıştırılabilecekleri işler, Özürlü, Eski Hükümlü, Ve Terör Mağduru İstihdamı Hakkındaki Yönetmeliğe Bağlı Ek 1 nolu çizelgede gösterilmiştir. Engellilere çizelgede gösterilen işlerden herhangi biri verilemiyorsa, işyerinin özelliğine göre işyeri hekimince belirlenecek herhangi bir başka iş verilir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İşverenler, işyerlerini imkanları ölçüsünde, özürlülerin ; çalışmalarını kolaylaştırabilecek şekilde hazırlamak, sağlıkları için gerekli tedbirleri almak, mesleklerinde veya mesleklerine yakın işlerde çalıştırmak, işleriyle ilgili bilgi ve yeteneklerini geliştirmek, çalışmaları için gerekli araç ve gereçleri sağlamak zorundadırlar. Engelliler, yapabilecekleri işler dışında sağlıklarına zarar verecek diğer işlerde çalıştırılamaz. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi Engelini iyi değerlendirip, riskler belirlenerek, önlemlerin alınmasını sağlamak gerekir. Engelli çalışanların periyodik muayeneleri 6 ayda bir yapılmalıdır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi TEŞEKKÜRLER İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi