Destek ve İdari Hizmetler Başkan Yardımcılığı Hasta Çalışan Hakları ve Güvenliği Daire Başkanlığı Fatıma ŞAHİN Daire Başkanı Tıbbi Sosyal Hizmet Uygulamaları T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu YENİ

02/11/2011 tarih ve 663 sayılı KHK TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU Madde 29- (1) Bakanlık politika ve hedeflerine uygun olarak, ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerini vermek üzere hastanelerin, ağız ve diş sağlığı merkezlerinin ve benzeri sağlık kuruluşlarının açılması, işletilmesi, faaliyetlerinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve denetlenmesi, bu hastanelerde her türlü koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin verilmesini sağlamakla görevli, Bakanlığa bağlı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu kurulmuştur. (2) … ç) Kendisine bağlı sağlık kuruluşlarında hasta haklarına, hasta ve çalışanların sağlığına ve güvenliğine yönelik iyileştirme çalışmaları yapmak…

13 Mart 2014 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan 28940 sayılı Sağlık Bakanlığı Bağlı Kuruluşları Hizmet Birimlerinin Görevleri İle Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile … d) Destek ve İdari Hizmetler Kurum Başkan Yardımcılığı Madde 1) Hasta hakları ile hasta ve çalışan güvenliğinin belirlenen standart ve düzenlemelere uygun olarak yürütülmesini ve kurumsallaşmasını sağlamak.

HASTA, ÇALIŞAN HAKLARI ve GÜVENLİĞİ DAİRE BAŞKANLIĞININ YAPISI Sağlık çalışanlarımızın güvenli bir alanda sağlık hizmeti vermesi temelinde; “Emeğe Saygı, Birbirimize Saygı” temasıyla sağlık çalışanına hukuki ve psikososyal danışmanlık, destek veren ve politika uygulama stratejisini taşıyan, 6331 sayılı Kanun kapsamında İş Sağlığı ve Güvenliği uygulamalarını yürüten, ÇALIŞAN HAKLARI ve GÜVENLİĞİ BİRİMİ, Hastalarımızın; tıbbi tedaviye katılımının sağlanması , temel haklar hususunda sağlık hizmetinden faydalanması ve sağlık okur yazarlığının arttırılması hedefleriyle; HASTA HAKLARI BİRİMİ, Sağlık sisteminde; hastalarımızın tıbbi tedavisinin yanı sıra psikososyal iyilik halinin sağlanması, sosyal sorunların tespit edilmesinde “ara kurum” niteliği taşıyan sağlık tesislerinde sosyal endikasyonların; sağlığın psikolojik ve sosyal destek eliyle ve “Yalnız Değilsiniz!” mesajıyla çözümlenmesi, TIBBİ SOSYAL HİZMET BİRİMİ, Engelli bireylerin haklarını korumak ve topluma tam katılımını sağlamak hedefi ile sağlık hizmetlerinden beklentilerinin tam ve sürekli karşılanması, sağlık hizmetlerini talep eden engelli kişilerin bu ihtiyaçlarının durumlarına uygun ortamda hızlı, verimli ve mağdur edilmeden karşılanarak sağlık bakım kalitesinin yükseltilebilmesi için, ENGELLİ HİZMETLERİ BİRİMİ HASTA, ÇALIŞAN HAKLARI VE GÜVENLİĞİ DAİRE BAŞKANLIĞI bünyesinde; sağlık alanının sosyal bileşenlerini oluşturan , sistemler bütününü olarak, yer almaktadır.

Yeni Yapılanmamız… Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu İdari ve Destek Hizmetler Başkan Yardımcılığı Hasta, Çalışan Hakları ve Güvenliği Daire Başkanlığı …………….Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği İdari Hizmetler Başkanlığı Hasta, Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi Tıbbi Sosyal Hizmet Birimi Hasta Hakları Birimi Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi Engelli Hizmetleri Birimi

TIBBİ SOSYAL HİZMETLER Bakanlığımız sağlık kurum ve kuruluşlarından hizmet alan dezavantajlı hasta gruplarının tedavi sürecinde yaşadıkları psiko- sosyal ve sosyo-ekonomik sorunlarının zamanında çözümlenmesi amacıyla tıbbi sosyal hizmet uygulamalarının standardize edilmesi, etkinleştirilmesi, yaygınlaştırılması ve geliştirilmesi amacıyla 16.02.2011 tarih 7465 sayılı Onay ile Tıbbi Sosyal Hizmet Uygulama Yönergesi yayınlanmıştır.

TIBBİ SOSYAL HİZMET BİRİMİ Bu çerçevede hastanın esenliği ve tedavinin etkililiğini arttırmak için her türlü psiko-sosyal ve ekonomik sorunlarının çözümlenmesinde hizmet veren “Tıbbi Sosyal Hizmet Birimi” sağlık tesislerimiz bünyesinde kurulmuştur.

2014 Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna bağlı sağlık tesislerine bağlı hastanelerdeki sosyal çalışmacı verileri

Tıbbi Sosyal Hizmet Biriminden Hizmet Alan Hastalar Türkiye Geneli Ankara İli Hasta Grupları 2013 Kimsesiz Bakıma Muhtaç Hasta 9.887 Özürlü Hasta 41.393 Yaşlı Hasta 15.712 Yoksul Hasta 16.997 Sağlık Güvencesi Olmayan Hasta 9.158 Aile İçi Şiddet Mağduru Hasta 5.126 İhmal-İstismar Şüpheli Çocuk 7.881 Sığınmacı, Mülteci, Yabancı Uyruklu Hasta 11.380 İnsan Ticareti Mağduru Hasta 359 İl Dışından Gelen Hasta 22.877 Gazi, Dul, Yetim ve Şehit Yakını Hasta 503 Kronik Bakım Hastası 15.074 Alkol ve Madde Bağımlısı Hasta 8.707 Sosyal Endikasyonlu ve Dezavantajlı Grupta Yer Alan Hasta 39.503 Toplam 204.557 Hasta Grupları 2013 Kimsesiz Bakıma Muhtaç Hasta 912 Özürlü Hasta 5.707 Yaşlı Hasta 453 Yoksul Hasta 4.187 Sağlık Güvencesi Olmayan Hasta 915 Aile İçi Şiddet Mağduru Hasta 1.813 İhmal-İstismar Şüpheli Çocuk 1.880 Sığınmacı, Mülteci, Yabancı Uyruklu Hasta 961 İnsan Ticareti Mağduru Hasta İl Dışından Gelen Hasta 15.799 Gazi, Dul, Yetim ve Şehit Yakını Hasta 38 Kronik Bakım Hastası 3.040 Alkol ve Madde Bağımlısı Hasta 1.002 Sosyal Endikasyonlu ve Dezavantajlı Grupta Yer Alan Hasta 5.409 Toplam 42.616

Türkiye Geneli Ankara İli Hastane Hizmetlerinin Geliştirilmesine ve Personele Yönelik Çalışmalar 2013 Eğitim Çalışması 3.657 Araştırma-Kalite Çalışmaları 1.340 Personele Yönelik Psiko-Sosyal Danışmanlık 1.906 Gönüllü Çalışmaların Organizasyonu 268 Sosyal Etkinlik 367 Çeşitli çalışmalar 352 Toplam 7.890 Hastane Hizmetlerinin Geliştirilmesine ve Personele Yönelik Çalışmalar 2013 Eğitim Çalışması 329 Araştırma-Kalite Çalışmaları 44 Personele Yönelik Psiko-Sosyal Danışmanlık 349 Gönüllü Çalışmaların Organizasyonu Sosyal Etkinlik 27 Çeşitli çalışmalar 16 Toplam 809

TIBBİ SOSYAL HİZMET BİRİMİ VERİ TAKİP SİSTEMİ Kurumumuzca ; sağlık tesislerindeki tıbbi sosyal hizmet birimlerinin faaliyet verilerinin mükerrer kayıtlara sebep olmadan, daha hızlı elde edilebilmesi için web tabanlı bir program hazırlanmıştır. 18 Nisan 2014 tarihinde 88 Genel Sekreterlik Hasta, Çalışan Hakları ve Güvenliği Birim Sorumlusuna veri tabanını kullanımı hakkında eğitim verilmiş verilmiş ve Haziran 2014 tarihi ile kullanıcı yetkilendirmeleri tamamlanmıştır. 1 Temmuz 2014 tarihinden itibaren tıbbi sosyal hizmet faaliyet verileri veri tabanı üzerinden takip edilecektir.

KİMSESİZ BAKIMA MUHTAÇ HASTALARA REFAKAT HİZMETİ Kimsesiz bakıma muhtaç hastalara refakat hizmeti Tıbbi Sosyal Hizmet Biriminde görevli sosyal çalışmacıya hasta konsültasyon sistemi ile bildirilir. 3.895 sağlık destek personeli bu hizmet için görevlendirilmiştir. Sosyal çalışmacı hastaya psiko-sosyal destek sağlar. Hastanın yakınlarına ulaşır. Hastaya refakat hizmeti sunmak üzere sağlık destek personeli görevlendirilir ve sosyal çalışmacı tarafından takibi sağlanır. Hastanın yakınına ulaşılamıyorsa veya hasta kimsesiz ise

YABANCI UYRUKLU, MÜLTECİ, SIĞINMACI HASTALARA YÖNELİK ÇALIŞMALAR Yabancı uyuklu, mülteci, sığınmacı hastalara yönelik Tıbbi Sosyal Hizmet Birimleri iş akış süreci hazırlanarak Genel Sekreterliklere gönderilmiş ve tıbbi sosyal hizmet birimlerince uygulanması yönünde talimat verilmiştir.

Yabancı kimlik kartı var ise tedavisi sağlanır. Hasta Kabul/Kayıt Ödeme İşlemleri Tedavi Psiko-sosyal destek Yabancı kimlik kartı var ise tedavisi sağlanır. Suriyeli hastaların hastanede kaydı yapılırken aynı zamanda İl Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şube Müdürlüğü’ne telefonla (7/24) kaydı yapılır. Tedavi giderleri AFAD’a faturalandırılır. Tıbbi Sosyal Hizmet Birimi Poliklinik Suriyeli Hastalar Yabancı kimlik kartı yok ise İl Emniyet Müdürlüğüne/İlgili Belirlenmiş Karakola yönlendirilir. Hasta ve yakınlarının psikososyal değerlendirmesi yapılarak, ihtiyaç duyduğu kaynaklara yönlendirilir. 3 şekilde işlem yapılmaktadır Hastanın Yabancı kimlik kartı kontrolü yapılır. - Yabancı uyruklu hastanın kayıt işlemleri için Pasaport üzerine kayıtlı kısa dönemli vize, ikamet tezkeresi, Yabancılar Şube Müdürlüğü tarafından tanzim edilen belgelerinin bir nüshasının alınması Yabancı Uyruklu Hastalar(uluslararası koruma statüsü olan, sığınmacı, mülteci, vatansız hastalar) Yabancı kimlik kartı varsa ve provizyon veriyorsa tedavi masrafları Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından takip edilir. Sağlık tesisine başvuran kişilerin tercüman ihtiyacının bulunması durumunda; Sağlık Bakanlığı Uluslararası Tercüme Hattına(4444728) başvurulur. Yabancı kimlik kartı yoksa bile hastanın acil tedavisi yapılır. Taburculuk sonrasında hasta kimlik çıkartmak üzere İl Emniyet Müdürlüğüne/İlgili Belirlenmiş Karakola yönlendirilir. Acil Yabancı kimlik kartı provizyon vermiyorsa SUT fiyatlandırması kapsamında kişi ödeme yapar. Bu hastalar İl Emniyet Müdürlüğüne/İlgili Belirlenmiş Karakola yönlendirilir. Yatışı yapılan hastalara gerekli ise kıyafet yardımı sağlanır. Yabancı kimlik kartı yoksa ve provizyon alınamıyorsa hasta sağlık turisti olarak değerlendirilir, Sağlık Turizmi Uygulaması(STU)fiyatlandırmasına göre ödeme belirlenir. Hastanın tedavisi yapılır. Sağlık kuruluşuna başvurularında kullanılacak, hasta rızasının alınmasına yönelik formlar asgari İngilizce olmak üzere farklı dillerde düzenlenir. Özellikle İngilizce medikal rapor istenir. Tedavi giderleri için Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Genel Bütçesi 15.75.00.62-07.3.1.02-1-03.9 tertibine ‘244 Sayılı Kanun Hükümlerine Göre Onaylanmış Sağlık Alanında İkili Anlaşmalar Gereğince Yapılan Tedavi Giderleri’ adıyla ödenek konulmuştur. Hastanın tedavisi sona erdiğinde yapılan tüm tedavi uygulamaları için SUT fiyatlarına göre tedavi faturası düzenlenir. Uluslararası Hasta Koordinasyon Merkezi, İl Sağlık Turizmi Birimi ve Uluslararası Hasta Koordinasyon Birimine hastanın kayıtları yapılır. İkili İşbirliği Kapsamındaki Hastalar

WORLD HEARİNG CENTER – VARŞOVA 2012 Dünya İşitme Merkezi Prof. Henryk Skarzynski, Dünya İşitme Merkezi’nin kurucusudur. Prof. Skarzynski, kısmen sağır olan bir hastaya dünyadaki ilk işlem olan koklear implantasyonu uygulayarak hastanın duymasını sağlamıştır. (1992) 2012 de araştırma merkezleri ile birlikte faaliyete geçen Dünya İşitme Merkezi, Kulak cerrahisi alanında dünyanın en üst düzey ve en gelişmiş ekipmanına sahiptir.Dünya İşitme Merkezi’nde Temporal kemik ve kadavra disseksiyon laboratuvarı ve kadavra için Navigasyon Ünitesi, her türlü donanıma sahip ameliyat odaları, elektrofizyoloji laboratuvarları, eğitim odası ve araştırma laboratuarı, Fonksiyonal MRI ve EEG nin iştme rehabilitasyonunda(özellikle odituar nöropatili hastalar için) orta kullanımı, anne karnındaki bebek işitme ölçümü, telefitting (uzaktan müdahale ve eğitim) odası mevcuttur

TIBBİ SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI TİKDAM PROJE İşitme engellilerin sağlık hizmeti sunumunda ve hizmete erişimde yaşadıkları sorunların çözümü, cihaz alımı ve cihaz kullanım kontrollerinde yaşanan sorunlar göz önünde bulundurularak, kulak cerrahisi alanında hastalara yönelik mümkün olan en iyi tedavi ve bakımı sağlamada hem klinik hem de eğitici bir yer olarak Türkiye İşitme Konuşma Denge Araştırma Merkezi kurulması planlanmıştır. TİKDAM projesinin Kamu Özel Ortaklığı Koordinasyonunda, Bakanlığımız yatırım programında yer alan Bilkent Bölgesinde yapılması planlanan Sağlık Kampüsü içerisinde yer alması yönünde yazışmalar yapılmış ve Mevzuat çalışmaları tamamlanmıştır.

Uzaktan Müdahale ve Eğitim Odası TİKDAM Kurulması planlanan İşitme Merkezi’nde; Temporal kemik ve kadavra disseksiyon labaratuvarı ve kadavra için navigasyon ünitesi Ameliyat Odaları Uzaktan Müdahale ve Eğitim Odası

Araştırma Laboratuvarları TİKDAM Fonksiyonel MRI ve EEG nin işitme rehabilitasyonunda (özellikle odituar nöropatili hastalar için) orta kullanımı Araştırma Laboratuvarları Eğitim Odaları

Uzaktan Müdahale ve Eğitim Odası Kurulması planlanan İşitme Merkezi’nde; Temporal kemik ve kadavra disseksiyon labaratuvarı ve kadavra için navigasyon ünitesi Ameliyat Odaları Uzaktan Müdahale ve Eğitim Odası

ENGELİMİ İŞİMLE AŞIYORUM PROJESİ Projenin Amacı: Özellikle tren, uçak otobüs terminalleri, şehir meydanları, metro istasyonları, alışveriş merkezleri, kamu binaları, hastaneler, üniversiteler gibi insan sirkülasyonunun yoğun olduğu merkezlerde hizmete sunulacak satış noktaları/standları aracılığıyla engellilerin kendi işlerinde çalışmaları ve hayatın içinde kendi işleriyle yer almalarıdır. Kurumumuzca, Genel Sekreterliklerce modüler sistem standların kurulabilmesi için gerekli yer tahsisi yapılması ve projeye destek verilmesi talep edilmiştir.

Hizmet Kalitesini Arttırmaya Yönelik Eğitimler sağlık tesislerimizdeki, sağlık destek personeli(hasta bakım personeli), özel güvenlik personeli, hasta karşılama ve yönlendirme personeli, hasta kabul ve bilgi işlem personeli, yemekhane personeline hasta-çalışan arasında sağlıklı iletişim kurulması, hasta memnuniyetinin ve hizmet kalitesini arttırmaya yönelik eğitim modülü hazırlanmıştır ve Genel Sekreterliklerce sağlık tesislerinde uygulanmıştır.

ENGELLİ VATANDAŞLARIMIZIN SAĞLIK TESİSLERİNE ERİŞİLEBİLİRLİĞİ Bakanlığımız Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı tarafından hazırlanan “Sağlık Kurumlarında Özürlü Bireyler İçin Ulaşılabilirlik Temel Bilgiler Rehberi” doğrultusunda Kurumumuza bağlı sağlık tesislerinin engelli vatandaşlarımızın rahat ulaşabileceği ve kaliteli sağlık hizmeti alabileceği şekilde standardize edilmesi talimatı verilmiştir. Bu talimat içerisinde, Sağlık tesislerimizde engelli odası, engelli tuvaleti, engelli otoparkı, bilgilendirme, yönlendirme, uyarma amaçlı bilgilendirme işaret ve sistemlerinin bulunması, işaret dili bilen personel ve hasta yönlendirme personeli mevcut olması öncelikli olmak üzere rehberde yer alan standartların sağlanması talep edilmiştir. Engelli Bireylere Yönelik Sağlık Tesisleri Denetleme Formu hazırlanarak TSİM üzerinden takip sistemi oluşturulmuştur.

ENGELLİLERİN ERİŞİLEBİLİRLİĞİNE YÖNELİK ÇALIŞMALAR (ANKARA ) Sağlık Tesisinde Engelliler için Olması Gereken Kriterler Uygun Hastane 1.Sağlık tesisinin bahçesinde yaya güvenliği sağlanmalıdır.   %64 2.Otopark düzenlemesi yapılmalıdır. %82 3.Sağlık tesisinin bahçe ana girişinde “ hastane yerleşkesi kabartma haritası” bulunmalıdır. %20 4.Bina girişleri engellilere uygun düzenlenmelidir. %87 5.Rampa ve sahanlık alanlar uygun düzenlenmelidir. %51 6.Yönlendirme uyarma amaçlı bilgilendirme, işaret sistemlerinin bulunması sağlanmalıdır. 7.Hissedilebilir yüzey uygulamaları uygun olmalıdır. 8.Bina içi yatay dolaşım alanları uygun düzenlenmelidir. %84 9.Asansörlerde engellilere yönelik düzenleme yapılmalıdır. %80 10.Merdivenler engellilere uygun düzenlenmelidir. %74

Sağlık Tesisinde Engelliler için Olması Gereken Kriterler Sağlık Tesislerinin Uygunluk Oranı % Engelli bireylere özel 1(bir) poliklinik odası bulunmalıdır. %46 Polikliniklerde bir kadın ve bir erkek engelli hasta olmak üzere en az 2 engelli tuvaleti bulunmalıdır. %71 Her serviste bir kadın ve bir erkek engelli hasta olmak üzere en az 2( iki) engelli hasta odası ayrılmalıdır. %38 Yatak sayısı 1-40 olan servislerde bir kadın ve bir erkek engelli hasta olmak üzere en az 2 engelli tuvaleti bulunmalıdır. %41 Engelli Hasta Odalarındaki Lavabolar uygun yapıda olmalıdır. Engelli Hasta Odalarındaki Banyolar uygun yapıda olmalıdır. %30 Engelli Hasta Odalarındaki Pencereler uygun yapıda olmalıdır. %28 İşaret dili bilen personel bulundurulmalıdır. %23 Engelli bireylere hastane içi ve dışı refakat edebilecek personel görevlendirilmelidir. Evde bakım hizmetleri kapsamında her ilde ihtiyaca cevap verecek sayıda engelli nakil aracı temin edilerek hizmete sunulmalıdır. %35

İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ ACİL SERVİS HASTA OKULU PROJESİ Başlangıç tarihi: 04.12.2013

Acil Servis Hasta Okulu Projesinin amacı: İzmir İli Güney Bölgesi Genel Sekreterliğine bağlı 14 hastane Acil Servislerine son bir yıl içerisinde kronik hastalığa bağlı aynı tanıyla 2 den fazla başvuru yapmış hastaların hastalıkları ve sağlık hizmetlerinden nasıl faydalanacakları konusunda bilgi düzeyini arttırmaktır. Panellerde hastane kuralları, tedavi süreci, hastalıkları hakkında bilgilendirme, sosyal destek sitemleri, kişisel gelişim gibi birçok konuda kısa bilgilendirilmeler sağlanmaktadır.

HEDEFLER Hasta – sağlık çalışanı arasında iletişim köprüsü oluşturmak, Hastane (tedavi) dışında hasta – sağlık çalışanı arasında güven bağı oluşturmak, Sağlık çalışanına yönelik şiddetin azaltılması, Hastaların ayaktan ve yatarak alınan tedaviye uyumunu artırmak, Kazanılan sağlık iyilik halinin devamını sağlamak hedeflenmektedir.

EN-VİP (Engellilere ve Yaşlılara Özel Sağlık Hizmeti) Engelli ve yaşlı hastalarımızın hastaneye ilk girişinden çıkışına kadar olan tüm süreçlerinde onlara refakat edip alacakları sağlık hizmetinin kalitesini arttırmak hedeflenmektedir. Engelli ve yaşlı hastalarımız hastanede bu merkeze müracaat etmeleri halinde , gerekli yönlendirme taşıma hizmetleri sunulmaktadır. EN-VİP hizmet binasında görev alacak personellerimize İşaret Dili, Engelli-Hasta Yakını Psikolojisi, İletişim ve Öfke Kontrolü konularında eğitimler verilerek sertifikalandırılmışlardır.

EN-VİP BROŞÜR

ENGELLİLER İÇİN ÇAĞRI BUTONLARININ OLUŞTURULMASI Engelli hastalarımızın sağlık hizmetlerine kolay ulaşımını sağlamak için tüm hastanelerimizde engelli çağrı butonları oluşturuldu. Engelli vatandaşımız çağrı butonuna bastığında zil sesini duyan görevlimiz dışarıya gelerek engelli vatandaşımızı içeri taşımaktadır.

İşaret Dili Tercümesi Samsun Kamu Hastaneleri Birliği’ne bağlı Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde; işitme engelli hastalar için, Hastane TV yayını içinde, hastane tanıtım videolarının alt köşesinde işaret dili tercümesi yapılmaktadır.

Hastalarımız ve çalışanlarımızla birlikte sağlıklı bir dünya çizebilmek umuduyla… Teşekkürler.

Hastalarımız ve çalışanlarımızla birlikte sağlıklı bir dünya çizebilmek umuduyla… Teşekkürler.

Hasta, çalışan hakları ve tıbbi sosyal hizmet; sosyal refah sistemindeki dengelere müdahale ederken, güçlendirme temelinde insanlar ve dünya arasındaki koşulları yaşanabilir kılar. Sağlık hizmetinde; hastalarımız ve çalışanlarımız YALNIZ DEĞİLLER ! HEP BİRLİKTE, BERABERCE!

Hastalarımız ve çalışanlarımızla birlikte sağlıklı bir dünya çizebilmek umuduyla… Teşekkürler.