SENSÖR VE TRANSDUSERLER

SENSÖR NEDİR ? Fiziksel büyüklükleri , elektriksel büyüklüklere çeviren sistemlerdir. Sanayide en çok karşılaştığımız bazı fiziksel büyüklükler : - Sıcaklık - Işık miktarı - Kuvvet - Mesafe - Basınç - pH olarak nitelenebilir.

SENSÖR NEDİR ? Bir insan için duyu organları ne ise, bir kontrol sisteminin de duyu organları sensörler olarak nitelenebilir.

OPTİK SENSÖRLER Üzerine düşen ışığa bağlı olarak üstünden geçen akımı değiştiren elemanlara optik eleman denir .Optik sensörler ışık miktarındaki değişmeleri elektriksel işaretlere dönüştürürler.Bu elemanlar genellikle küçük akımlı elemanlardır.

LDR Işık miktarına göre direnci değişen elektronik elemandır. Ortamdaki ışık miktarı arttıkça LDR’nin direnç değeri azalır. Ortamdaki ışık miktarı azaldıkça LDR’nin direnç değeri artar. LDR’nin sembolleri :

LDR LDR’ler ışık miktarına göre bir alıcının çalışmasını kontrol etmek için kullanılırlar. Örneğin : sokak lambaları hava karardığında otomatik olarak çalışmaktadır.

Temrin Adı : LDR ve transistör ile gece lambası uygulaması Temrin amacı : LDR ile bir alıcının kontrolünü sağlamak DEVRE ŞEMASI

Temrin Adı : LDR ve transistör ile gece lambası uygulaması Temrin amacı : LDR ile bir alıcının kontrolünü sağlamak Devrenin çalışması Ortam karanlıkken LDR’nin direnci, beyz direnci olan 10k’dan büyüktür. Dolayısı ile elektrik kısa yolu tercih eder ve beyz ucuna + tetikleme gelerek lamba ışık verir. Ortam aydınlıkken LDR’nin direnci 10k’dan düşük olduğundan elektrik kısa yolu tercih eder ve beyz ucuna – tetikleme gelerek lamba söner.

Temrin Adı : LDR ve transistör ile gece lambası uygulaması Temrin amacı : LDR ile bir alıcının kontrolünü sağlamak KULLANILAN MALZEMELER

Temrin Adı : LDR ve transistör ile gece lambası uygulaması Temrin amacı : LDR ile bir alıcının kontrolünü sağlamak İŞLEM BASAMAKLARI 1) Devre şemasını çiziniz. 2) Malzemelerinizi temin ediniz. 3) Devrenizi kurunuz. Kontrol işlemi için sıra alınız. 4) Sıranız gelince kontrole geliniz. 5) LDR’ye gelen ışığı elinizle kontrol ederek, lambayı gözlemleyiniz. 6) Sınıf kurallarına uygun bir şekilde temrininizi düzenleyiniz.

Temrin Adı : LDR ve transistör ile gece lambası uygulaması Temrin amacı : LDR ile bir alıcının kontrolünü sağlamak SORULAR 1) Devrede NPN yerine PNP transistör kullanılsaydı çalışmasında nasıl bir değişiklik olurdu ? 2) Beyz direnci olarak 10k yerine daha düşük değerli bir direnç kullanılsaydı çalışmasında nasıl bir değişiklik olurdu ?

Foto diyotlar da bir tip optik sensördür. Diyot tek yönlü akım geçiren elemandır. Foto diyot ise ışığın etkisi ile tek yönlü akım geçişini sağlar.

FOTO DİYOTLAR Fotodiyotlar, transistör ve tristör tetiklemelerinde, ışık kontrollü devrelerde, alarm devrelerinde ,elektronik flaşlarda ışık ölçüm cihazlarında oprtokuplörlerde ve sayıcı devrelerinde kullanılırlar.

FOTO DİYOTLAR Fotodiyotlar, devreye ters bağlanır. Üzerine gelen ışık arttıkça, anot katot arası akım iletimi artar.

Foto Diyot Sağlamlık Kontrolü Avometreyi ohm kademesine getiririz. Foto diyotu avometre uçlarına ters olarak bağladıktan sonra fotodiyotun karanlıkta direncinin yüksek aydınlıkta ise direncinin düşük olduğunu görmemiz gerekir. Aksi durumda fotodiyot bozuktur.

FOTO TRANSİSTÖR Foto transistörler de elektrik akımını ışık ile kontrol eden elemanlardır. Foto diyotlara göre daha yüksek akımları iletebilirler. Foto transistörlerde merceğe gelen ışık arttıkça, Emiter-Kollektör arası geçebilecek akım da artar. Foto transistörlerde mercek beyz ucunun görevini görür.

FOTO TRANSİSTÖRÜN SAĞLAMLIK KONTROLÜ Ölçü aleti direnç konumuna alınır. Foto transistörün ışık alan kısmı kapatılır. Bu anda ölçü aletinde sonsuz direnç gözükür. Foto transistörün üzeri açıldığında yani ışık aldığında ölçü aletinde küçük bir değer okunur. ( 15 – 20 ). Bunların dışındaki durumlarda foto transistör bozuktur.