TRANSİSTÖR.

... konulu sunumlar: "TRANSİSTÖR."— Sunum transkripti:

1 TRANSİSTÖR

2 TRANSİSTÖR P ve N tipi maddelerden iki tanesi aynı, bir tanesi diğerlerinden farklı tip olmak üzere üç yarı iletken maddenin bir araya getirilerek oluşturulan devre elemanına transistör denir. Farklı gerilim ve akım değerlerinde çalışan çok sayıda transistör kılıfı üretilmiştir.

3 TRANSİSTÖR İÇ YAPISI Transistörler 2 farklı tipte üretilirler.
3 yarı iletken maddeden ortada yer alan uç beyz ucudur. Bu uca ortak uçta denilmektedir.

4 Ok işereti ile gösterilen ucun emiter ucu olduğunu unutmayınız!
TRANSİSTÖR SEMBOLÜ Ok işereti ile gösterilen ucun emiter ucu olduğunu unutmayınız!

5 TRANSİSTÖR’ÜN KULLANIM ALANLARI
Transistörler, elektronik devrelerde üç farklı amaç için kullanılmaktadırlar. 1-) Anahtarlama elemanı olarak 2-) Osilatör olarak 3-) Amplifikatör (Yükselteç) olarak Bu uygulamamızda, transistör’ün anahtarlama elemanı olarak kullanılmasını göreceğiz.

6 TRANSİSTÖR’ÜN ÇALIŞTIRILMASI
NPN Tipi transistörün iletime geçmesi için Emiter ucuna ( - ), Beyz ucuna ( + ) ve Kollektör ucuna ( + ) polarmanın uygulanması gerekir.

7 TRANSİSTÖR’ÜN ÇALIŞTIRILMASI
PNP Tipi transistörün iletime geçmesi için Emiter ucuna ( + ), Beyz ucuna ( - ) ve Kollektör ucuna ( - ) polarmanın uygulanması gerekir.

8 TRANSİSTÖR’ÜN ÇALIŞTIRILMASI
Transistörlü devrelerde kollektör ve emiter uçlarına ilgili polarmalar gelecek şekilde bağlantı yapılır. Transistör iletime geçmek için beyz polarmasının gelmesini bekler. Yalıtımdayken, C-E uçları arasında çok büyük direnç göstererek akım geçişine izin vermez. Doğru beyz polarması geldiğinde iletime geçer, C-E arasındaki direncini küçültür ve akım geçişine izin verir.

9 TRANSİSTÖRÜN SAĞLAMLIK KONTROLÜ
Transistör devreye bağlanmadan önce; sağlamlığının kontrol edilmesi, uçlarının bulunması ve tipinin belirlenmesi çok önemlidir. Devrelerde arıza tespiti ve çözümü yapılırken de bu işlemi yapmak gereklidir. Transistörler için bu kontrollerin yapılması sürekli karşılaşacağınız bir konu olduğu için öğrenilmesi son derece önemlidir.

10 TRANSİSTÖRÜN UÇLARININ BULUNMASI
Yapılan ölçümlerde iki durumda küçük direnç değerinin okunduğu görülür, bu ölçümlerde; Ortak (sabit) olan uç Beyz ucudur. Diğerine göre büyük değerin okunduğu uç emiter ucudur. Diğerine göre küçük değerin okunduğu uç Kollektör ucudur.

11 TRANSİSTÖRÜN TİPİNİN BULUNMASI
2 küçük değerinin görüldüğü ölçümlerde; BEYZ ucunda avometremizin kırmızı (+) probu var ise NPN tipidir. BEYZ ucunda avometremizin siyah ( - ) probu var ise PNP tipidir.

12

13 Ölçü aletinin bir probu transistörün bir ayağında sabit tutulurken diğer prob ayrı ayrı boştaki diğer iki ayağa değdirilir. Ölçü aletinde birbirine yakın, iki değer okununcaya kadar problar yer değiştirmelidir. Ölçü aletinin sabit tutulan ucu transistörün beyz ucunu gösterir. Daha az değer gösteren uç kolektör diğeri emiter ucunu belirtir.

14 a) Transistörün sağlamlık kontrolü
Uygulama Şeması:

15 İSLEM BASAMAKLARI: Avometre diyot kademesine alınır.
Siyah prob COM soketine, kırmızı prob canlı sokete takılır. Uç arasındaki dirençler sırasıyla ölçülür. B-E arasında bir yönlü küçük, diğer yönlü sonsuz direnç okunur. B-C arasında bir yönlü küçük, diğer yönlü sonsuz direnç okunur. C-E arasında çift yönlü sonsuz direnç okunur. Bu ölçümler gerçekleştiğinde transistör sağlamdır.

16 ÖLÇÜLEN DEĞERLER: Aşağıdaki tabloyu uçlar arasında çift yönlü olarak doldurunuz.

17 b) Transistörün Uçlarının Bulunması
Uygulama Şeması:

18 İSLEM BASAMAKLARI: Yapılan ölçümlerde iki durumda küçük direnç değerinin okunduğu görülür, bu ölçümlerde; Ortak (sabit) olan uç Beyz ucudur. Diğerine göre büyük değerin okunduğu uç emiter ucudur. Diğerine göre küçük değerin okunduğu uç Kollektör ucudur.

19 ÖLÇÜLEN DEĞERLER: Aşağıdaki tabloyu uçlar arasında çift yönlü olarak doldurunuz.

20 c) Transistörün Tipinin Bulunması
Uygulama Şeması:

21 İSLEM BASAMAKLARI: 2 küçük değerinin görüldüğü ölçümlerde;
BEYZ ucunda avometremizin kırmızı (+) probu var ise NPN tipidir. BEYZ ucunda avometremizin siyah ( - ) probu var ise PNP tipidir.

22 ÖLÇÜLEN DEĞERLER: Küçük değer okuduğunuz ölçümlerde beyz ucundaki prob rengini dikkate alarak tabloyu doldurunuz.

23 SORULAR 1. Transistörün iç yapısını çizerek açıklayınız?
2.  Ölçüm esnasında 5 büyük değer, 1 küçük değer okunan transistör sağlam mıdır? 3.  Transistör sembolünde ok işareti hangi ucu belirtir?