Tristörler yarım dalga güç kontrol uygulamalarına ilaveten, tam dalga güç kontrollerinde de kullanılır. t G I (a) Tam dalga faz kontrollü güç devrelerinde.

... konulu sunumlar: "Tristörler yarım dalga güç kontrol uygulamalarına ilaveten, tam dalga güç kontrollerinde de kullanılır. t G I (a) Tam dalga faz kontrollü güç devrelerinde."— Sunum transkripti:

1 Tristörler yarım dalga güç kontrol uygulamalarına ilaveten, tam dalga güç kontrollerinde de kullanılır. t G I (a) Tam dalga faz kontrollü güç devrelerinde yük üzerine düşen ortalama gerilimin değeri = (1+Cos G)

2 Örnek 1.7 Şekil 1.22 de gösterilen devredeki DC A metresinin göstereceği değeri bulunuz. VGT = VD= 1V ve IGT = 2 mA. 220Vrms 50Hz DC A 330 Ohm Ryuk R1 45k SCR

3 91V =310V Önce SCR`nin girişin hangi değerinde tetiklendiğini bulalım
Buradan gecikme açısını bulalım 91V =310V G = = 170 Buradan da yük üzerine düşen gerilimi ve yük akımını bulalım. = (1+Cos 17o) = 191.9V = = mA

4 t(msan) 0V 308V 91V Köprü diyot çıkışı Tristör A-K gerilimi Yük gerilimi 0.95 10 10.95 20

5 Daha önce bir tristörün Gate terminalinin direnç üzerinden iletime geçirilmesi ile elde edilecek gecikme açısının 0o ile 90o arasında değiştiğini öğrenmiş olduk. Şekil 1.24 de gösterilen RC hücresi devrelerinde bu değer 90o ile 180o arasına getirilebilir. Şekil 1.24 Tek R1C hücresi iki adet RC hücresi

6 Z = Devrenin toplam empedansı XC = Vout(t) = . Vin(t) = 90o +

7 Örnek 1.8 Z = = 33.38 kΩ X 310V = 295.8 V Vout(t) = = 90o +
= 90o – 72.6o = 17.4o

8 = = msan

9 Tristörün tetiklenmesi için gerekli olan giriş gerilim değeri
VC = Vin(t) Kapasitör üzerine düşen gerilimin tepe değeri Eğer VC < Vx koşulu sağlanırsa tristör tetiklenmeyecektir. Eğer VC > Vx koşulu sağlanırsa tristör tetiklenecektir.

10 VX ile VC arasında oluşan faz farkı
= = + Devrenin toplam gecikme açısı

11 Örnek 1.9 Şekil 1.31 de gösterilen tristörlü tam dalga güç control devresi için aşağıdaki soruları cevaplayınız. VGT = VD= 1V ve IGT = 10 mA. a)RC hücresinin sağladığı gecikme açısını bulunuz. b)Sizce verilen devrede tristör tetiklenir mi? c)Devrenin toplam gecikme açısını bulunuz. d)Tristör, AC giriş geriliminin hangi değerinde tetiklenmektedir? e)Devredeki herbir metrenin okuyacağı değerleri bulunuz.

12 (a) XC = = 31.85k 310 V = V VC = = 90o + = 90o – 57.9o = 32.1o Z = = 37.6k = (b) = 221V = = 57.3o (c) = + 32.1o o = 89.40o

13 (1+Cos 89.4o ) = 99.12V = = 300 mA (d) Vt = 310V Sin 89.40 = 309.9V
(e) = = 300 mA

14 1.2.5 Tristörün Korunması Aşırı AC kaynak gerilimleri tristörün devreyi açması, tristörün devreyi kapaması ve tristörün söndürülmesi anlarında tristör uçlarında meydana gelen aşırı gerilimler, tristörün gerilim dayanıklılığını belirten VDRM veya gerilim değişim hızı değerini (dV/dt) aşarsa tristör zarar görür. Tristörün zarar görmesini önlemek için A-K terminalleri arasına seri olarak RC elemanları bağlanır (Snubber circuit). İndüktif yükten dolayı tristörün devreyi açması halinde bobbin üzerinde indüklenen gerilim devre akımını artırmaktadır. Bunun yaratacağı etkiyi önlemek için yük uçlarına ters polaritede diyot bağlanır. Böylelikle tristörün açılması ile meydana gelen negatif gerilim D diyodu üzerinden etkisini azaltacaktır.

15 1.2.6 Tristör Uygulamaları

16

17 Şekil 1.36 Universal motor hız kontrol
devresi

18 Şekil 1.37 Tristörlü ışık kontrol devresi