AVRUPA BİRLİĞİ’NİN BALKANLAR POLİTİKASI Esra DİRİ

BALKANLARDA İSTİKRARIN AB İÇİN ANLAMI Yugoslavya krizi çıktığı zaman Birlik Maastricht süreci ile yeni bir dönüşüme hazırlanıyordu. Avrupa Savunma ve Güvenlik Mekanizması’nın oluşturulması için yeni adımlar atılıyordu.

Balkan KRİZLERİ VE AB’NİN TUTUMU Jacques Delores’in Belgrad ziyareti Yugoslavya’nın bütünlüğü için AT’nin mali yardım teklifi 1991 AT Dışişleri Bakanlar toplantısı 1991 silah ambargosu ve ekonomik yardımların askıya alınması Lahey, Cenevre’de Yugoslavya’ya ilişkin Barış Konferansı düzenlenmesi

23 Aralık 1991’de Almanya Slovenya ve Hırvatistan’ın bağımsızlığını tanıyor. AT 15 Ocak 1992’de Slovenya ve Hırvatistan’ı tanıyor. AT 6 Nisan 1992’de Bosna Hersek’i tanıdı. Yugoslavya krizine AT’nin tutumu Avrupa’nın ergenlik çağı olarak nitelendirildi. 1994’te ABD, Rusya Federasyonu, Fransa, Almanya, İngiltere’den oluşan Temas grubu kuruldu.

AB’NİN BALKANLARDA ÇIKAR ALGILAMALARI AB üyelerinin ortak güvenlik ihtiyacı. Uyuşturucu, silah kaçakçılığı. insan kaçakçılığı… Güneydoğu Avrupa AB’nin ekonomik açıdan yakın çevresidir. Güneydoğu Avrupa Ortadoğu ve Karadeniz bölgesine geçiş yollarından biridir.

AB’NİN SİYASİ GİRİŞİMLERİ Rayaumont sürecinin başlatılması. Barış, demokrasi ve işbirliği için İstikrar ve İyi Komşuluk Deklarasyonu’nun başlatılması. 1996 Bölgesel Yaklaşım politikası 1998 Avrupa Konseyi’nin kararı ile Ortak Dış Güvenlik Politikası kapsamına alındı. 1999 İstikrar Paktı’nın imzalanması. Şarta bağlılık stratejisinin geliştirilmesi

ASKERİ GİRİŞİMLER Concordia Operasyonu Althea Operasyonu AB polis misyonları Proxima Operasyonu

BATI BALKANLAR AB’nin bölgenin aşamalı bir şekilde entegre sürecine uyum sağlaması için başlattığı stratejidir. Batı Balkanlar kavramı 1999 sonrası literatüre girmiştir. Bosna Hersek,Hırvatistan, Makedonya, Arnavutluk ve Sırbistan’ı kapsamaktadır.

AB’NİN BALKAN POLİTİKASINDAKİ DÖNÜŞÜM Kosova krizinin sonrasında Güney Doğu Avrupa’nın Geleceği çalışma grubu oluşturuldu. CEPS Planı kabul edildi.

GÜNEYDOĞU AVRUPA İSTİKRAR PLANI AB önderliğinde diğer uluslararası aktörler ve bölge devletlerinin katılımı ile Güneydoğu Avrupa İstikrar Paktı kurulması kararlaştırıldı. Krizlere ad hoc yaklaşım yerine çatışma önleyici uzun vadeli ve geniş stratejiler geliştirmek hedeflenmekteydi.

İSTİKRAR VE ORTAKLIK SÜRECİ SAP Batı Balkan ülkelerinin AB’ye üye olmalarını amaçlamaktadır. İstikrar ve entegrasyon surecini kapsayan iki aşamalı bir süreçtir.

İstikrar ve Ortaklık Anlaşmaları AB yardım programları (CARDS) Tek Taraflı Ticari Ödünler Haziran 2000 AB Batı Balkan Zirvesi Zagreb AB Batı Balkan Zirvesi Selanik Batı Balkan ülkeleri için Selanik Gündemi

İSTİKRAR VE ORTAKLIK SÜRECİNDE BATI BALKAN ÜLKELERİ 2001 Hırvatistan’la İstikrar ve Ortaklık Anlaşması’nın imzalanması. 2003 AB üyelik başvurusu 2004 Aday ülke kabul edilmesi 2005’te 105 milyon Euro’luk yardım

SIRBİSTAN Sırbistan 2002 yılında 2.9 milyar Euro mali yardım almıştır. Sırbistan iç siyasal değişimleri sonrasında AB ile ilişkileri geliştirmiştir. İstikrar ve Ortaklık Anlaşması imzalanmıştır

MAKEDONYA 1996 PHARE Programına dahil olmuştur. 2001’de İstikrar ve Ortaklık Anlaşması imzalayan ilk Batı Balkan ülkesidir. 2005’te AB Konseyi adaylık statüsü tanımıştır.

ARNAVUTLUK 2003’te SAA müzakereleri başlatıldı. 2006’da Ortaklık ve İstikrar Anlaşması İmzalandı.

BOSNA HERSEK 2000 Yılından itibaren AB’nin bağımsız ticari tedbirlerinden yararlanmaktadır. 2006’da Konsey anayasal reform sürecini olumlu görmüştür. Komisyon piyasa ekonomisine geçiş aşamasını eleştirmiştir.

KOSOVA’NIN BAĞIMSIZLIĞI VE AB AB üyesi ülkeler, Kosova'nın bağımsızlığı konusunda tek sesli olamamıştır. AB, Kosova bunalımında sergilemiş olduğu tutum ile ODGP'nin sınavını verecektir.

SONUÇ 1999 Kosova savaşından sonra AB bölgeselleşme sürecinin etkisi ile; - demokratik seçimler yapılmaktadır. - insan hakları konusunda gelişmeler olmuştur - ICTY ile işbirliği yapılmaktadır - AB müktesebatına uyumlu yasal düzenlemeler yapılmaktadır.

KAYNAKLAR http://ec.europa.eu/enlargement/balkans_communication/index_en.htm http://www.iss.europa.eu/research-areas/western-balkans/ http://www.google.com.tr/search?sourceid=navclient&hl=tr&ie=UTF- 8&rlz=1T4GGLL_trTR353TR353&q=eu+and+western+balkans http://www.dtm.gov.tr/dtmweb/index.cfm?action=detay&yayinID=2156& icerikID=2315&dil=TR http://www.ikv.org.tr/images/upload/data/files/sirbistan_avrupa_birligi_ uyeligi_yolunda_onemli_bir_adim_atti.pdf http://www.abguncel.com/konu/644/Hirvatistan_Avrupa_Birligi_Uyeligi_ Konusunda_Kararsiz.htm http://zagreb.be.mfa.gov.tr/ShowInfoNotes.aspx?ID=150 http://siteresources.worldbank.org/MACEDONIAEXTN/Resources/Weste rnBalkanintegrationandtheEU.pdf http://www.setimes.com/cocoon/setimes/xhtml/tr/features/setimes/newsb riefs/2010/07/22/nb-01