YENİ MÜZİK DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI Seçkin Seçil BAŞARAN
Branş Öğretmenlerine Uygulanan Ankete İlişkin Genel Sonuçlar İşlenmekte Zorlanılan Konular Müzikte Örgü Doku Biçim Tür Ritim Ezgi Ölçü Dikey Yatay Çokseslilik Majör Minör Tonlar Rondo Formu T.S.M ve Makam Dizileri Usul Bilgisi
Öğrencilerin Beklentileri Güncel Müzikleri Öğrenmek Çeşitli Müzik Aletlerini Çalmak Derslerde Zevk ve Beğeni Eğitimine Yer verilmesi
Öğretmenlerin Beklentileri Beceriye Dayalı Kazanımlar Çok Olmalı Dramaya Ağırlık Verilmeli Diğer Derslerle İlişkilendirilmeli İşlevsel Olmalı Daha Az Teori Daha Çok Müzik Son Sınıflarda AGSL’ ye Yönlendirme Olmalı Nota Öğretiminin 6. Sınıftan İtibaren Başlanması Geleneksel Müziklerimizde Ses Sınırlarına Dikkat Edilmesi Konular Çok Yoğun Olmamalı ve Haftalara Dağıtımı Dengeli Olmalı Konular Düzeye Uygun Olmalı
Akademisyenlere Uygulanan Ankete İlişkin Sonuçlar 1-Akademisyenlerin % 70’ i 1994 yılında uygulamaya giren, İlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programını incelediklerini belirtmişlerdir. 2-Mevcut İlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programını içerik (ünite-konular) bazında % 100 oranında yeterli bulduklarını belirtmişlerdir. 3- İlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programında bilişsel kazanımlardan çok, duyuşsal ve devinişsel kazanımların ağırlıklı olarak yer alması görüşüne %100 oranında katıldıklarını belirtmişlerdir.
4- İlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programında nota öğretiminin 2 4- İlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programında nota öğretiminin 2. Kademeden (4-5. Sınıf) başlaması görüşüne katılan akademisyenlerin oranı %67’ dir. 5- MEB ‘nın öğretim programlarının yenilenmesi hususunda benimsediği “Yapısalcı-Yapılandırmacı” anlayışı tanıdıklarını belirten akademisyenlerin oranı % 70’ dir. 6- İlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programı 3. Kademe (6-8. Sınıf) süreci sonunda, kısmen mesleki eğitime de yönlendirici unsurların yer alması görüşüne %100 oranında katılmışlardır. 7- İlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programında müziksel gelişimin ulusal boyuttan uluslararası boyuta doğru açılım göstermesi anlayışına %100 katılmışlardır.
8- İlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programında müziksel aktivite, bilgi ve becerilerin yanı sıra genel kültür bilgilerinin de yer alması görüşüne %82 oranında katılmışlardır. 9- İlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programının aynı zamanda bir kılavuz program niteliği de taşıması görüşüne %85 oranında katılmışlardır. 10- İlköğretim Müzik Dersi içerisinde uygulanabilecek öğrenme-öğretme etkinlik durumlarının%100 oranında ağırlık taşıması gerektiğini belirtmişlerdir. 11- İlköğretim Müzik Dersi içerisinde “ Oyun, hareket ve dans” unsurlarının yoğun olarak kullanılması görüşüne %100 oranında katılmışlardır.
12- İlköğretim Müzik Dersi içerisinde “Dinleme, Söyleme ve Çalma” boyutları ağırlığının %100 oranında olması gerektiğini belirtmişlerdir. 13- İlköğretim Müzik Dersi içerisinde “Yaratıcılık” eğitiminin olması gerektiğine katılan akademisyenlerin oranı %71 dir. 14- İlköğretim Müzik Dersinde özellikle 1. ve 2. Kademe sürecinde “Orff” çalgılarının yoğun olarak kullanımına ilişkin ise %100 oranında katıldıkları yönünde görüş bildirmişlerdir.
1994 Müzik Dersi Öğretim Programı 1994 Müzik Dersi Programı ile Hazırlanan Müzik Dersi Programının Kısmen Karşılaştırılması 1994 Müzik Dersi Öğretim Programı
Hazırlanan Müzik Öğretim Programı
1994- Programın temeli doğrudan gözlemlenip, ölçülebilen davranışçı yaklaşıma dayanmaktadır. 2006 -Programda bireyin bilgiyi kendisinin işlevselleştirdiği yapılandırmacı yaklaşım esas alınmıştır. 1994- Programın can alıcı noktasını hedefler ve hedef davranışlar oluşturmaktadır. 2006- Programda kazanımlar ve etkinlikler esası oluşturmaktadır. 1994- Dersler, ünite ve konular bazında ele alınmıştır. 2006- Program 4 adet üst öğrenme alanı üzerine teşkil edilmiş ve buna bağlı olarak da kazanımlar sarmal olarak sıralanmıştır.
1994- Programda öğretmen bilgiyi hazır olarak yapılandırarak öğrencilere vermektedir. 2006- Öğrenciler bilgiye ulaşmada aktif rol oynarlar ve bilgiyi kendileri yapılandırırlar. 1994- Bilişsel anlamda yoğun bir bilgi aktarımı söz konusudur. 2006- Sürekli bilgi aktarımından çok yaşamsal bilgiler, öğrenciler tarafından özümsenmekte ve işlevsel hale getirilmektedir. 1994- Üst düzey zihinsel süreçlerden çok ürün değerlendirilmektedir. 2006- Üst düzey zihinsel süreçler vurgulanmakla birlikte sadece ürün değil, aynı zamanda süreç de değerlendirilmektedir
1994- Hedef ifadeleri ve davranışlar öğrenci merkezlidir 2006- Kazanımlar öğrenci merkezlidir 1994- Öğrenme ve öğretme durumlarıyla ilişkili olarak daha çok geleneksel öğretim yaklaşımları sergilenmektedir. 2006- Geleneksel öğrenme ve öğretme yöntemlerinin yanı sıra çağdaş öğretim yöntemlerine de ağırlık verilmiştir. 1994- Daha çok bilişsel gelişim ön planda tutulmuştur. 2006- Bilişsel gelişim, devinişsel ve duyuşsal kazanımlarla sürekli olarak yaşamsallaştırılmaya çalışılmıştır.
1994- Program; hedef, hedef davranışlar, içerik, öğrenme-öğretme durumları, ölçme-sınama durumları ve değerlendirme boyutlarından oluşan 6 öğeli tam öğrenmeye dayalı çağdaş öğretim programıdır 2006- Program; kazanımlar,etkinlikler (öğrenme-öğretme durumları), açıklamalar ve ölçme- değerlendirme boyutlarından oluşan 5 öğeli yapılandırıcı öğrenmeye dayalı çağdaş öğretim programıdır. 1994- Çok boyutlu öğretim programı niteliğindedir. 2006- Çok boyutlu öğretim programı olmasının yanı sıra aynı zamanda kılavuz program niteliği de taşımaktadır.
Öğrenme Alanları Dinleme- Söyleme- Çalma Müziksel Algı ve Bilgilenme Müzik Kültürü Müzikte Yaratıcılık
8. Sınıf konularından yeni müzik öğretim programında müzik kültürü öğrenme alanında yer alan, 18 no’lu kazanım “ulusal ve uluslar arası alanda tanınmış müzik sanatçılarını tanır” la, 1994 programında daha genel içeriğe sahip olan 7. Ünite ülkemizde , dünyada ve komşu ülkelerde müzik , Avrupa Müzik Kültürü konusu karşılaştırılacaktır.
1994 müzik programında tam olarak tanınmış müzik sanatçılarını tanır kazanımını içeren bir davranış birebir bulunmamaktadır. Bu konuyu genel olarak kapsayan 10 amaç, 22 davranış bulunmaktadır. Daha çok müzik türleri ve türlerin etkileşimleri üzerinde durulmuştur.
Sınıf. : 8Öğrenme Alanı. : Müzik KültürüKazanımlar. : 18 Sınıf : 8Öğrenme Alanı : Müzik KültürüKazanımlar : 18. Ulusal ve uluslarası alanda tanınmış müzik sanatçılarını tanır.Süre : 40’+40’=80’Araç ve gereçler : Kaset, cd vb. işitsel materyaller Resim, fotoğraf, poster vb. görsel materyaller. Teyp, cd çalar vb. 1. Hazırlık : • Öğrencilerden dersten bir hafta öncesinde ulusal ve uluslararası alanda tanınmış müzik sanatçılarını araştırmaları istenir. • Araştırmalarını istediğimiz sanatçılarla ilgili bilgiler ( ulusal ve uluslararası alanda tanınmış müzik sanatçılarının hayat hikâyeleri ve ülkeleriyle ilgili tanıtıcı kısa bilgiler, güncel konser programları, yaptıkları çalışmalar, haberler vb.) öğrenciler tarafından sunulur. Sanatçılarla ilgili düşünceler, fikirler tartışılır. Sınıfta en ilgi çeken sanatçıların isimleri belirlenir.Canlandırılmak istenen sanatçıların isimleri kâğıtlara yazılır. Bu canlandırmayı birlikte yapabilmeleri için beşer kişilik gruplar seçilir. Her grup hayat hikâyesini canlandıracakları sanatçıyı kura çekerek belirler.Gruplar canlandıracakları kişiyi diğer gruba söylemezler. Bir hafta süresince hazırlıklarını yaparlar. Canlandırma etkinliğinde kullanacakları malzemeleri(resim, aksesuar vb.) temin ederler.
2. İşleniş : Öğrenciler bir sonraki derste grupla birlikte müzik eşliğinde ısınma hareketleri yaparlar. Belirlenen sürede canlandırma etkinliklerini uygularlar. Etkinliklerde öğrencilerin işitsel, görsel materyallerden, aksesuarlardan yararlanmaları sağlanır. Etkinlikler öğrencilerin yaratıcılıklarına göre yönlendirilir. Tüm gruplar etkinliklerini bitirdiğinde grubun hangi sanatçıyı canlandırdığı diğer gruplarca tahmin edilmeye çalışılır. 3. Ölçme ve Değerlendirme : Bu etkinliğin değerlendirilmesinde öz değerlendirme, akran değerlendirme formları, kontrol listeleri, dereceli puanlama anahtarları kullanılabilir. Bu ölçme araçlarına ilişkin form örnekleri ölçme ve değerlendirme açıklama bölümünde sunulmuştur. Bu formlar ve formlarda yer alan ölçütler öğretmen tarafından etkinliğin işlenişine, süreye, öğrenci mevcuduna göre yeniden yapılandırılabilir.
7.ÜNİTE . ÜLKEMİZDE, KOMŞU ÜLKELERDE VE DÜNYADA MÜZİK Dersin Adı Müzik Sınıf: 8 A / B / C / D Önerilen Süre: 40dk. Ünitenin Adı / No 7.ÜNİTE . ÜLKEMİZDE, KOMŞU ÜLKELERDE VE DÜNYADA MÜZİK Konu A. Avrupa Müzik Kültürü Öğrenci Kazanımları Hedef Davranışlar 1. Avrupa müzik kültürünü genel çizgileriyle tanıyabilme 1.Avrupa müzik kültürünün temel özelliklerini anlama 2.Avrupa'da müziğin başlıca dönemlerini söyleme 3.Avrupa müziğinden seçkin örneklerin adlarını söyleme Ünite Kavramları ve Sembolleri / Davranış Örüntüsü: Barok, Klasik, Güvenlik Önlemleri (Varsa) : Öğrenme - Öğretme - Yöntem ve Teknikleri: Açıklama, Çözümleme, Soru-cevap, Kullanılan Eğitim Teknolojileri,Araç-gereç ve Kaynakça
Sözel - Dilsel: Öğretmenin “Bu derste Avrupa Müzik Kültürünü öğreneceğiz ” diyerek konuya dikkat çekmesi.Avrupa müzik kültürünün belirgin özelliklerinin açıklanması. Doğacı: Sosyal-Kişiler Arası: Avruoa müzik kültürüne ait bir şarkının sınıf korosu olarak söylenmesi Mantıksal-Matematiksel: İçsel - Bireysel: Avrupa Müzik Kültürüne ait araştırmalar yapılması . Görsel - Uzamsal: Kitaptan konuyla ilgili bölümden o döneme ait kültür öğelerinin fotoğraflarına - enstruman, sanatçı, resim vb- dikkat çekilir Müziksel - Ritmik: Avrupa Müziği, tonal sisteme dayalı çok sesli bir müziktir. Bu müzik içinde korolar ve orkestralar çok önemli bir yer tutmaktadır. Bedensel - Kinestetik: Blofflütle Avrupa müziklerinden birinin seslendirilmesi
Ölçme - Değerlendirme *Bireysel öğrenme etkinliklerine yönelik Ölçme-Değerlendirme : Sınıftaki birkaç öğrenciye aşağıdaki sorular sorulur :1.Avrupa Müziğinin başlıca dönemleri hangileridir? 2.Klasik Dönem bestecilerinden ikisinin adını söyleyiniz? *Grupla öğrenme etkinliklerine yönelik Ölçme-Değerlendirme :Yoktur *Öğrenme güçlüğü olan öğrenciler ve ileri düzeyde öğrenme hızında olan öğrenciler için ek ölçme-değerlendirme etkinlikleri : Dersin Diğer Derslerle İlişkisi : Konu özellikle Orta çağ ve Rönesans'la ilişkili olarak Sosyal Bilgiler dersiyle ilişkilendirilir.
Sınıf : 5 Öğrenme Alanı : Müziksel Algı ve Bilgilenme Kazanımlar : 6. Temel müzik yazı ve ögelerini kullanır Süre : 40’ Araç-gereçler : Nota süre değerlerinin ve ölçü belirtecinin yazılacağı yazılacağı küçük kare kartlar. Ezgili vurmalı çalgılar , blokflüt , ezgisiz ritim çalgıları. 1.Hazırlık : Kartlara tek tek nota süreleri yazılır. Tahtaya sadece ölçü belirteci ve ölçü çizgisi olan boş bir dizek çizilir . 2.İşleyiş : Öğrenciler, eşit sayıda gruplara ayrılır. Her gruba farklı nota sürelerinin yazıldığı kartlar dağıtılır
Öğretmen kartların açılmaması konusunda öğrencileri uyarır. Grupların verilen sürede, tahtaya çizilen dizek üzerine notaları “re” den “la” ya doğru sıralamaları ve süreleri ölçü belirtecine uygun yerleştirmeleri istenir. “Başla” komutu ile grubun istenileni belirlenen sürede yapması beklenir. Belirlenen sürede istenileni doğru yapan grup oyunu kazanır. 3. Ölçme ve Değerlendirme: Bu etkinliğin değerlendirilmesinde dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme, akran değerlendirme ve kontrol listesi kullanılabilir. Bu ölçme araçlarına ilişkin örnekler ölçme ve değerlendirmeye ilişkin açıklamalarda sunulmuştur. Formlar ve formalarda yer alan ölçütler etkinliğin işlenişine bağlı olarak öğretmen tarafından yeniden yapılandırılabilir
Yöntem ve Teknikler Geleneksel Yöntemler Emile Jaques-Dalcroze, Carl Orff ve Zoltan Kodaly
Müzik eğitimi insanın içinde başlamalıdır. Nota okuma-yazmadan önce müziğin içselleştirilmesi önemlidir. Bir müzisyen, kulağını mükemmel bir biçimde geliştirse bile, müziğin içindeki duyguları hissetmedikçe müzisyen sayılmaz. Öğrenciler, müziğin zihinlerinde uyandırdığı izlenimleri genellikle doğaçlama olarak beden hareketleriyle ifade etmelidirler. Yeni bir şey yaratma zeka ile değil,oyun dürtüsünün içimizde yarattığı ihtiyaçtan ortaya çıkar. Ritim, müzikte en önemli ögedir.
Dalcroze için deneyim kavramı; müzikal algının ve ifadenin geliştirilmesi, bedenin de onu hissetmesiyle orantılıdır ve bu nedenle müzik çalışmaları beden aracılığıyla yapılmalıdır. Müziği oluşturan üç unsur; melodi, tempo ve nüanslar bedenle ifade edilmelidir.
Orff’a göre deneyim kavramı, araştırma, keşfetme ve yaratıcılıktır Orff’a göre deneyim kavramı, araştırma, keşfetme ve yaratıcılıktır. Özgür hareket, dans, şarkı söyleme, beden perküsyonu, drama, vurmalı enstrümanlar ve doğaçlama aracılıyla öğrenciler, kendi müziklerini yaratmaya teşvik edilirler. Bu yaklaşımda da müziği bedensel olarak hissetmek önemlidir.
Kodaly’e göre deneyim kavramı, şarkı söyleme üzerine temellenmiştir Kodaly’e göre deneyim kavramı, şarkı söyleme üzerine temellenmiştir. Müziği öğrenmek, zihin yoluyla değil, işitsel becerilerin geliştirilmesi ile gerçekleşir. Yani kulak eğitimi, nota okumanın önündedir.
Değerlendirme Yöntemleri Mülakat Öz değerlendirme, akran değerlendirme Performans Ödevleri Proje Portfolyo Kavram Haritaları Rubric Kontrol Listeleri Gözlem Formu
KAYNAKÇA http://ttkb.meb.gov.tr/ Milli Eğitim Bakanlı Talim Terbiye Kurulu Web Sitesi ÇETİNEL , Zafer İlköğretim Müzik 8 Ders Kitabı, Küre Yayıncılık, İstanbul , 2004 İlköğretim Okulu Ders Programları Müzik Programı , Milli Eğitim Yayınevi, İstanbul ,2000 UÇAN, Ali , Yıldız GÖKAY ve BAYRAKTAR Ertuğrul, İlköğretimde Etkili Öğrenme ve Öğretme Öğretmen El kitabı Modül 9 , İlköğretimde Müzik Öğretimi