© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU İsveç İhale Sisteminde Yeşil İhale Uygulaması Linda Dahlström “ YENİ KAMU İHALE USULLERİ VE ARAÇLARI ” Ankara 5-6 Şuybat 2008

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU İsveç’te Kamu İhale Mevcut durum l 40 Milyar Euro l İdare

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU İsveç Yeşil Kamu İhale (YKİ) Yasal Çerçevesi l Avrupa Komisyonu Direktifi l Devlet İhale Anlaşması (DİA) l Kamu İhale Direktifleri (2004/18/EC ve 2004/17/EC) l Avrupa Adalet Divanı kararları l İsveç Kamu İhale Yasaları (2007:1091, 2007:1092)

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU İleriye dönük “Yasal” yol l İhale direktiflerinin hükümlerini uygulayan yeni İsveç ihale mevzuatı. (Ocak 2008) l İdarelerin ihalenin özelliğine göre uygun yerlerde çevresel gereklikler koyması gerektiğine yönelik bir öneri.

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU İsveç’te YKİ’nin geçmişi l 90lar – STKlar ve yerel Belediyeler, İl Meclisleri ve bazı Devlet Kuruluşları ile erken sağlanan işbirliği l İsveç Hükümeti tarafından atanan Ekolojik olarak Sürdürülebilir Kamu İhale Komitesi l Ekolojik olarak Sürdürülebilir İhale Aracının (EKU) geliştirilmesi 2001 l YKİ üzerine, İsveç Çevre Koruma Ajansının yürüttüğü araştırma 1998, 2002, 2004, 2007

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU İsveç’te YKİ’nin geçmişi l 2002’de Başbakan’ın Hükümet Beyanında YKİ’ye verdiği güçlü destek l İsveç Eylem Planı l Devlet kurumları tarafından alınan veya kiralanan yeşil taşıtlar hakkında mevzuat, 1 Ocak 2006 Gelişmeler l Sürdürülebilir ihale (sosyal, ekolojik ve ekonomik boyut)

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale l Amaç: çevre koruma seviyesinin yükseltilmesi l Mevcut durumun değerlendirilmesi l Önümüzdeki üç yıl için hedefler l Hedeflere ulaşmak için alınacak önlemler l Süreçte rolü olan aktörlerin sorumluluklarının netleştirilmesi

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale l Mevcut durumun değerlendirilmesi - Anketler, vaka çalışmaları l Merkezi hükümet, bölgesel ve yerel kuruluşların %60’ı düzenli olarak çevresel gereklikleri belirtmektedir. l Vakaların 1/3’ünde, çevresel gereklikler hiçbir etkileri olmayacak şekilde belirlenmiştir.

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale l Başlıca engel - Çevresel gerekliklerin nasıl oluşturulacağına dair bilgi ve deneyim eksikliği

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale l Vizyon Kamu ihale kanununa göre mümkün olan yerlerde, merkezi hükümet, yerel ve bölgesel yönetimler seviyesindeki idarelerin kamu ihale sürecinde karşılaşılabilecek çevresel hususlar için gereklikler belirlemesi gerekmektedir. Bu gerekliklerin, şirketlerin idari yükünü arttırmaması veya özellikle de küçük şirketler için katılımı zorlaştırmaması gerekmektedir.

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale l Vizyon Kamu alımı gerçekleştirenlerin ve tedarikçilerin, kamu ihaleyle ilgili çevresel konulara yönelik araçlara, eğitime ve desteğe erişimi olması

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale l Hedefler 1. Merkezi yönetim, belediyeler ve iller seviyesinde düzenli olarak iyi şekillendirilmiş çevresel gereklikler oluşturan idare oranını, şimdiki %60’lık seviyeden, %80’e çıkarmak 2.İyi şekillendirilmiş çevresel gereklikleri olan çerçeve anlaşma oranını, şimdiki %63’lük seviyeden %90’a çıkarmak

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale l Önlemler 1.Devlet idareleri, yönlendirme ve beceriler 2.Yerel ve bölgesel seviyedeki politiklacıların ve diğer karar alıcıların sürece dahil edilmesi 3. Alım gerçekleştirenlerin becerilerinin devam ettirilmesi 4. Etkili ve basit bir araç önerisi 5. Kamu tüketimi için ulusal hedefler

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale l Devlet idareleri, yönlendirme ve beceriler - çerçeve anlaşmalarda çevresel gereklikler

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale l Yerel ve bölgesel seviyedeki politikacıların ve diğer karar alıcıların sürece dahil edilmesi - bilgi kampanyası - konferanslar

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale l Kamu alımı gerçekleştirenlerin becerilerinin devam ettirilmesi - YKİ için bir yardım masası oluşturulması - Çevresel gerekliklerle ilgili web tabanlı bir temel eğitim -Çevresel gereklikler ve yasal çerçeve hakkında hazırlanmış bilgilendirici materyaller - mevcut ihale eğitimlerine, YKİ’nin de dahil edilmesi önerisi

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale l YKİ için etkili ve basit bir araç önerisi -Çevresel kriterlerin incelenmesi, kalite, içerik, seviye, kullanıcı dostu olması ve işlevsellik - Aracın yeniden başlatılıp, piyasaya tanıtılması

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale l Maliyet – fayda analizi l İzleme – İsveç Çevre Koruma Ajansı, kamu ihale alanında çevresel gerekliklerin gelişimini sürekli olarak izlemelidir.

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale 2007 hükümet eylem planı – Çevresel kamu ihale l Sürece ilgili bütün paydaşların dahil edilmesi

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU İsveç Çevresel Kamu İhale Yapısı İşletmeler Bakanlığı Maliye Bakanlığı İsveç Kamu İhale Yasası İsveç Rekabet Kurumu (gözetim) Çevre Bakanlığı İhale yapan idare 290 Belediye 12 İl Meclisi 450 Merkezi idare İsveç Çevre Yönetimi Konseyi İsveç Çevre Koruma Ajansı Ulusal Mali Yönetim Otoritesi, Merkezi İhale Koordinasyon u

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU İsveç Çevre Yönetimi Konseyi (MSR) l İsveç devleti, İsveç Yerel ve Bölgesel İdareler Birliği ve İsveç İşletmeleri Konfederasyonu tarafından ortak olarak yönetilmektedir.

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU MSR – SÜRDÜRÜLEBİLİR İHALE REHBERİ l İnternet tabanlı l 9 üretim alanı için kriteler l Kılavuz ilkeler ve eğitim l Kamu ihale görevlileri - alım gerçekleştirenler- için yardım ve destek (yardım masası) l Devlet tarafından finanse edilmekte, farklı paydaşlar çalışmalara katkı sağlamakta l Personel sayısı: tam zamanlı 8 kişi

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU MSR – uzlaşma süreci Ön çalışma (lca,piyasa analizi, paydaş analizi, vb.) Çalışma Grubu - başlangıç Tavsiye Nihai kriter önerisi Tavsiyenin değerlendirilmesi Çalışma grubu - bitiş Karar komitesi Yayınlama Öncelikli ürünler- Kurul Kararı Açık paydaş toplantısı

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Web siteleri l İsveç Rekabet Kurumu, kamu ihale alanında denetleyici kurum ( l İsveç Çevre Yönetimi Konseyi ( l İsveç Çevre Koruma Ajansı (

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU AB eşikleri altında kalan İsveç Yasal Çerçevesi Linda Dahlström Ankara 5-6 Şubat 2008

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Eşikler Yapım işleri Euro Mal/hizmet l Altyapı Euro l Merkezi yönetim Euro l Diğer idareler Euro

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Antlaşmanın kamu sözleşmeleri için geçerli ilkeleri l Milliyete dayalı ayrımcılık yapılmaması- Madde 12 l Malların serbest dolaşımı ve ithalat/ihracatta nicel kısıtlamaların ve aynı etkiyi doğuracak tedbirlerin yasaklanması –Madde l İşletme kurma hakkı-Madde 43 ve devamı l Hizmet sunma özgürlüğü –Madde 49 ve devamı

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Antlaşma Hükümlerinden Doğan Temel İlkeler l Eşit muamele l Şeffaflık zorunluluğu l Ölçülülük l Karşılıklı tanınma

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Avrupa Adalet Divanı (AAD) İçtihat Hukuku AT Antlaşmasının 177. maddesi kapsamında Adalet Divanının vermiş olduğu karar uyarınca, Topluluk kanunu değil de ulusal mevzuat tarafından yönetilen bir durum söz konusu olduğunda, direktiflerdeki ilgili hükümler ulusal kanuna geçirilirken, Topluluk kanunu yorumlanır, aynı uygulama tamamen ülke içi durumlarda ve direktif tarafından yönetilen durumlarda yapılarak, ulusal mevzuat, Topluluk mevzuatı ile uyumlaştırılmış olur. (C-28/95 A. Leur Bloem)

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU AAD İçtihat Hukuku l “Topluluk mevzuatının, bu direktiflerde belirlenen katı prosedürlerin, değeri düşük olan kamu sözleşmeleri için uygun olmadığını belirtmesi, bu sözleşmelerin topluluk kanunları kapsamına girmeyeceği anlamına gelmez.” l “… Antlaşmanın temel kurallarına uyması zorunludur.” (C-59/00 Bent Mousten Vestergaard, s 20)

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU AAD İçtihat Hukuku l “İdarelere şart koşulan Şeffaflık zorunluluğu, potansiyel bir istekliye, hizmet piyasasının rekabete ve incelenecek olan ihale usullerinin tarafsızlığına açık olmasını sağlamaya yetecek bir derecede reklam fırsatı sağlamayı hedefler.” (C-324/98 Telaustria s 62, C- 458/03 Parking Brixen s 49)

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU AAD İçtihat Hukuku (C-195/04 Hukuk Sözcüsü Görüşü) l Değeri düşük sözleşmeler için yeterli tanıtım fırsatı? - “yayınlama şartı olmak zorunda değil” - “...Uygun tanıtım seviyesi, o sözleşmenin potansiyel piyasasına göre belirlenecektir.” -“ Değeri düşük olan sözleşmeler için yeterli tanıtım seviyesi, ulusal kanunda belirlenecek bir husustur”

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Direktiflerin kapsamı dışında kalan kamu ihale politikalarının hedefleri l Yukarıdaki eşik değerlerle aynı mı? (Tek pazar oluşturulması, kamu ihalenin rekabete açılması, paranın tam karşılığının alınması, yolsuzluk karşıtı araç) l AB eşik değerleri altındaki ihaleler için de Kamu İhale direktiflerine uygun mevzuat?

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU AB Direktiflerinin kapsamı dışında kalan Kamu İhaleleri – İsveç örneği l İhale usullerinin toplamının yaklaşık %95’i ( ) l Toplam ihale değerinin yaklaşık %80’i (32 Milyar Euro) l Eşik değerler altındaki ihaleler için düzenlenen yasal çerçeve birçok idare (10.000) ihale görevlisi tarafından uygulanmaktadır. l Şikayet prosedürlerinin sayısı???

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Geri plan l 1952, İhale Yasası (yerel tercihlerin kaldırıldığı) l 1973 İhale Yasası ve İhale Tüzüğü l 1994 İsveç Kamu İhale Yasası (AB direktifleri dışında kalan ihale kurallarının, “eski” ihale tüzüğüne göre yorumu)

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU İsveç Kamu İhale Yasaları l 1 Ocak 2008’de iki yeni kanun yürürlüğe gimiştir (klasik sektör ve altyapı sektörü) 16 bölüm: (1-2 genel hükümler, 15 direktiflerin kapsamı dışındaki ihaleler, 16 ihtilafların çözümü. l Direktiflerin kapsamı dışında kalan kamu ihaleleri ile igili hükümler şu an için sadeleştirilmek amacıyla yeniden yazılmaktadır (uygulama? 2009, 2010)

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Bölüm 15 (Kİ YASALARI) l AB eşik değerlerin altındaki ihaleler l Değeri gözetilmeksizin B-hizmetleri l Gizlilik veya ulusal gizlilikle ilgili özel kısıtlamalar – değeri gözetilmeksizin l Sivil kullanımı olmayan savunma mal ve hizmetleri – değeri gözetilmeksizin

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Usuller ( Bölüm 15 Kİ Yasaları) l Basit usul: - bütün tedarikçilerin teklif verme hakkı vardır - bir veya birden fazla istekli ile pazarlık yapılabilir l Seçici Usul: - bütün tedarikçilerin teklif verme hakkı vardır - idare belli tedarikçileri teklif vermeye davet eder - bir veya birden fazla istekli ile pazarlık yapılabilir l Resmi olmayan usul: - resmi bir gereklilik yoktur

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU İlan gereklikleri l Basit usul: ilan, herkesin erişimine açık bir elektronik veritabanında veya etkili rekabetin sağlanacağı başka bir yöntem kullanılarak yayınlanır. l Seçici prosedür: ihaleye davet yazısı herkesin erişimine açık elektronik bir veri tabanında yayınlanır l İlanın içeriği

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Yazılı fiyat teklif çağrısı l Belli durumlarda, idare, herhangi bir ilan yayınlamadan bir tedarikçiye fiyat teklifi çağrısı gönderebilir.

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Resmi olmayan prosedür l Düşük değer l Belli sebeplerden ötürü, örneğin önceden tahmin edilemeyen ve idarenin kontrolü dışında gelişen acil durumlarda, ihale, resmi gereklikler aranmadan yapılabilir

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Resmi olmayan prosedür l İdare gerekirse resmi olmayan prosedürün kullanımına yönelik kurum içi bir politika belirler

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Süreler l Basit usul - Makul bir süre l Seçici usul - Makul bir süre (ihaleye davetin yayınlandığı tarihten en az 10 gün önce olmak kaydıyla)

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU l Tekliflerin açılması l Teknik şartname - Çevre şartnamesine yapılan göndermeler dışında herhangi bir sınır yoktur l İhalenin verilmesi - Göreli ağırlık veya sıralama

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU İhtilafların çözümü l AB eşik değerlerinin üstü ve altı için aynı İnceleme ve Zararlar l İl İdare Mahkemesi (İnceleme) l Bölge Mahkemesi (zararlar)

© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Teşekkür ederim! Linda Dahlström İsveç Rekabet Kurumu