Üniversite Eğitimi ve Sürdürülebilir İktisadi Kalkınma Olgusu Yrd.Doç.Dr. Oğuzhan ÖZÇELEBİ İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi İktisat Bölümü Teknoloji ve Sanayi İktisadı Anabilim Dalı   Yrd.Doç.Dr. Suna MUĞAN ERTUĞRAL İktisadı Gelişme ve Uluslar arası İktisat Anabilim Dalı Araş.Gör.Dr. Müjgan HACIOĞLU İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi İngilizce İktisat Bölümü

Spor aktiviteleri; Fiziksel ve ruhsal sağlığı olumlu yönde etkilemesi sebebiyle yaşamın bir parçası olmuştur. Sosyal gelişme katkı sağlamaktadır. Sportif faaliyetlerin de eğitimin her aşamasında devam ettirilmesi; Bireysel gelişime katkı sağlamaktadır.

Beşeri Sermaye ve İktisadi Kalkınma İlişkisi Bilgi, beceri, yetenekler, sağlık durumu, sosya-kültürel seviye, toplum ile olan ilişkiler ve eğitim düzeyi gibi kavramların tümü. Ekonomik büyümenin temel kaynağı insan sermayesi. Üniversite eğitimi bireyin kişisel gelişimine ve beşeri sermaye birikimine katkı sağlamaktadır.

Beşeri Sermaye Oluşumu nda Üniversitelerin Rolü Üniversite eğitimi bütüncül bir özellik arz etmektedir. Gerçek bir üniversite eğitimi ve üniversite hayatı; Sosyal, kültürel ve spor faaliyetleri ile iç içedir. Üniversite hayatı boyunca bireye sağlanan tüm sportif ve külltürel imkanlar onun hem fiziksel hem de ruhsal gelişimine katkı sağlamaktadır.

Çok yönlü ve bütüncül bir üniversite eğitimi ekonomik Kalkınmanın sağlanması ve sürdürülmesi açısından önemlidir, Bölgesel gelişmişlik farklılıklarının ortadan kalması açısından da önemlidir.

Serinin yıllar itibarı ile artış içinde olduğu görülmektedir.

ARIMA MODELİ

ARIMA MODELİ Türkiye’de üniversite eğitiminin gelecekteki durumuna yönelik çıkarsamalar yapmaya imkan verecek ARIMA modeli uygulanarak yukarıdaki grafik elde edildi. ARIMA modeli kapsamında incelenmesi ve izleyen dönemlere ilişkin tahmininin yapılması amaçlanan Üniversite Eğitimi Fiyat Endeksi serisi, 2003 Ocak ile 2010 Kasım dönemini kapsamaktadır Dolayısıyla, ∆LUNEG serisi izleyen 20 dönem için %95 güvenilirlik ile tahmin edilmiştir.

EKONOMETRİK ÇERÇEVE: Otoregresif Entegre Hareketli Ortalama (ARIMA) MODELİ Çalışmamızda, üniversite eğitimine olan talebin ölçülmesi ve analiz edilmesi amacıyla; Tüketici Fiyatları Endeksinin bir alt kalemi olan Üniversite Eğitimi Fiyat Endeksi serisi kullanılmıştır. Çalışmamız üniversite eğitimine olan talebin izleyen dönemlerde nasıl bir trend izleyeceğini ekonometrik teknikler ile ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Zaman serilerinin özelliklerinin ortaya koymak ve aynı zamanda ileriyi öngörmek amacını taşıyan ARIMA modellerinde temel yaklaşım: incelenen değişkenin bugünkü değerinin, geçmiş değerlerinin ağırlıklı toplamı ve rassal şokların bileşimine dayanmasıdır. Böylece, üniversite eğitimine olan talebin gelecek dönemdeki seyrinin analizi öngörülebilecektir.

Türkiye’de üniversite eğitiminin gelişiminin sağlanması gerekmektedir. Üniversite eğitiminin yaygınlaşması ve üniversitelerin sayı olarak artmasının sonucu olarak, bölgesel ekonomiler de gelişebilecek, bölgelerarası gelişmişlik farkları ortadan kalkabilecek. Bölgesel kalkınma meydana gelebilecektir.

Türkiye’nin genç nüfusu dikkate alındığında üniversite eğitimine yönelik talebin kısmen yetersiz olduğu ve üniversite eğitimine olan talepteki artışın sürdürülebilmesi gerekliliği muhakkaktır. Üniversite eğitimine olan talepte sürdürülebilir bir artış sağlanması açısından kamunun ve özel sektörün üniversitelerin gelişmesi amacıyla yaptığı yatırımların devam etmesi gereklidir.

Üniversite eğitiminin, öğretimin yanı sıra sosyal, kültürel ve spor faaliyetlerinin de içeren bir yapıda geliştirilmesi gerekliği bulunmaktadır. Bütüncül bir üniversite eğitimi öğrencilerin bireysel gelişimine katkı yapacak, iş gücünün beşeri sermayeye dönüşümü hızlanacak, iktisadi kalkınma açısından önem taşıyan işgücünün donanımı sağlanabilecektir.

Türkiye’nin genç nüfusu dikkate alındığında üniversite eğitimine yönelik talebin kısmen yetersiz olduğu açıktır. Üniversite eğitimine olan talepteki artışın sürdürülebilmesi için üniversite eğitiminin çeşitlendirilmesi gerekliliği muhakkaktır. Üniversite eğitiminin yaygınlaşması ve üniversitelerin sayı olarak artması sonucu bölgesel ekonomiler de gelişebilecektir.

YAYGIN VE BÜTÜNCÜL BİR YÜKSEK ÖĞRENİM İLE: Eğitim düzeyi yüksek, kalifiyeli iş gücü ortaya çıkmaktadır. Yenilikçi fikirlerin ortaya çıkışı ve teknoloji kullanımı artmaktadır. Daha az gelişmiş bölgeler de yatırımlar konusunda cazip hale gelmekte ve ekonomik canlanma yaşanmaktadır.

Bölgelerarası gelişmişlik farkları ortadan kalkabilecek ve dolayısıyla bölgesel kalkınma meydana gelebilecektir. Bu noktada, üniversite eğitimine olan talepte özellikle az gelişmiş bölgelerde sürdürülebilir bir artış sağlanması gerekliliği aşikardır.

Üniversite eğitimine olan talepteki artışın sürdürülebilmesi için; üniversite eğitiminin, öğretimin yanı sıra sosyal, kültürel ve spor faaliyetlerini de içeren bir yapıda geliştirilmesi gerekmektedir. çok yönlü ve bütüncül bir üniversite eğitimi ile üniversite öğrencilerinin bireysel gelişimine de katkı yapılacaktır.

Türkiye’de  bölgelerarası gelişmişlik farkı üzerinde önemle durulan bir konu olmakta ve bu amaçla geri kalmış bölgelere yönelik kalkındırma politikaları da sürdürülmektedir. Bu bağlamda kamu yatırım politikaları, Türkiye’de üniversite sayısının arttırılarak üniversite eğitiminin yaygınlaştırılması kapsamında şekillenmektedir.

Ancak, üniversite sayısının arttırılmasının ve her ile bir üniversite açılması hedefinin yanısıra, mevcut olan ve yeni açılacak olan üniversitelerin kalitesinin arttırılması ve içinin doldurulması da gerekmektedir. Sadece öğrenim görülen bir yer olmanın ötesine geçilmelidir.