HACC 1

"Orada apaçık ayetler ve İbrahim makamı vardır "Orada apaçık ayetler ve  İbrahim makamı vardır. Kim oraya girerse o güvenliktedir. Ona bir yol bulup güç  yetirenlerin Ev'i (Kabe'yi) haccetmesi, Allah'ın (c.c.) insanlar üzerinde hakkıdır. Kimde inkar ederse, şüphesiz Allah  alemlere karşı muhtaç olmayandır." (Al-i İmran/97)

HAC NEDİR?  Hac farizası dinen zengin kabul edilen her müslümana ömründe bir kere olmak üzere yapılması  Allah (c.c.) tarafından emredilen ve İslam'ın beş şartından biri olan farz ibadettir.

HACCIN FARZ OLMASINI GEREKTİREN ŞARTLAR: 1-Müslüman olmak 2-Akıl ve baliğ olmak 3-Hür olmak 4-Haccın farz olduğunu idrak etmiş olmak 5-Haccı yerine getirmeye yeterli vakte sahip olmak 6-Dinen zengin olmak 7-Hacca gidip gelinceye kadar kendisinin ve ailesinin nafakasını temin etmiş olmak

Haccın Önemi 1-İslâm’ın şartlarının beşincisi hac'dır. 2-Belli zaman ve belirli yerler özel bir şekilde ziyaret edilir. 3-Çeşitli ülkelerden mukaddes topraklara gelen, dilleri ve renkleri ayrı müslümanların tek gaye etrafında toplanarak ve hep birlikte Allah'a yönelmesini ve İslâm kardeşliğini güçlendirir. 4-Müslümanların birbiri ile tanışmalarını, birbirlerinin dert ve sıkıntılarına çare bulmalarını sağlar. 5-Zengin-fakir her seviyede müslümanın ihrama girerek aynı kıyafet içinde bulunması insanlara eşitlik fikrini aşılar, mahşer gününü hatırlatır.

Peygamber efendımiz (s.a.v.) buyurdu ki: «Kim Allah için hacceder de kötü söz ve davranışlardan sakınırsa, annesinin onu doğurduğu günkü gibi günahlarından arınmış olarak döner.» (Riyazü's-Salihin, c.II, s. 521)

Allah Teala (c.c.) buyurdu ki: Hacc, bilinen aylardadır. Kim o aylarda hacca niyet ederse (ihramını giyerse), hac esnasında kadına yaklaşmak, günah sayılan davranışlara yönelmek, kavga etmek yoktur. Ne hayır işlerseniz Allah onu bilir. (Ey müminler! Ahiret için) azık edinin. Bilin ki azığın en hayırlısı takvâdır. Ey akıl sahipleri! Benden (emirlerime muhalefetten) sakının. (Bakara,2/197)

Haccın Zamanı Hac zamanı, Kurban Bayramı öncesi arife ve bayram günleri olmak üzere beş gündür. Bu zaman dilimi dışında yapılan hac ziyaretlerine  umre denir.

Hacca giderken en çok lazım olanlar 1. Hacc konusunda yeterli bilgi 2. Bol sabır 3. Başkalarına karşı bol sevgi ve hoşgörü 4. Oldukça çok miktarda edep 5. Her şeyiyle Allah’a teslim olmuş bir kalp 6. Yeterli para 7. İhram bezi 8. Uçakta ihrama girecekse, İhram ve Terlik…

Hacc boyunca sosyal ve ahlaki davranışlarımız: 1. Her konuda edep dışı davranışlardan uzak durmalı 2. Nefsi okşayacak ve kalp kıracak tartışmalara girmemeli 3. Başkalarına karşı bol sevgi ve hoşgörü 4. Bol sadaka dağıtmalı 5. Allah’ın misafiri olduğumuzu unutmamalı 6. Kullara karşı güler yüzlü ve sevecen olmalı 7. Dedikodulara asla fırsat vermemeli 8. İnsani ihtiyaçlarda başka müminlere öncelikli olmalı 9. Özellikle mümine bacıları koruyucu bir tutum içinde olmalı 10. Yaşlıları her yerde korumalı ve hürmette kusur etmemeli 11. Başımızdaki emire mutlak itaat ve toplumla uyumlu hareket etmeli

Hacca Gitmenin Adabı 1-Hacca gidecek kişi, bu kutsal görev için helal kazanç temin eder. 2-Yola çıkmadan önce varsa borçlarını öder, hak sahipleri ile helalleşir. 3-Günahlarının bağışlanması için tevbe edip Allah'tan af diler. 4-Kazaya kalmış ibadetleri varsa mümkün olduğu kadar kaza eder. 5-Yola çıkacağı zaman evinde iki rek'at namaz kılar. 6-Aile fertleri, dost ve yakınları ile helalleşip vedalaşarak yola çıkar. 7-Yolculuk ve hac ibadeti esnasında başkalarını incitecek kötü hallerden sakınır .

Haccın Edasının Şartları: 1-Vücutça sağlıklı olmak, (Kör, kötürüm ve hac yolculuğuna dayanamayacak derecede hasta ve yaşlı olmamak.) 2-Hacca gitmesine bir engel bulunmamak, (Hapiste olmak gibi) 3-Yol güvenliği olmak, 4-Kadının yanında kocası veya evlenmesi caiz olmayan bir mahremi bulunmak, Riyazü's-Salihin, c. 2, s, 521. I Şâfi mezhebine göre; yanında kocası veya mahremi olmayan kadın, güvenilir iki veya daha fazla kadınla birlikte farz olan haccını yapar. 5) Kocası ölmüş veya boşanmış olan kadınların iddet süreleri bitmiş olmak..

HACCIN FARZLARI Haccın farzları, birisi şart ikisi rükün olmak üzere üçtür: 1) İhrama girmek (şarttır), 2) Arafatta vakfe, 3) Ziyaret tavafı.

Haccın Çeşitleri 1- İfrad Haccı 2- Temeddü Haccı 3- Kıran Haccı

İFRAD HACCI İfrad haccı, umresiz yapılan hacdır. Aynı yılın hac ayları içinde, hacdan önce umre yapmaksızın hac niyetiyle ihrama girilir ve yalnızca hac yapılırsa ifrad haccı yapılmış olur.

TEMETTU HACCI Temettu haccı, aynı yılın hac ayları içinde önce umre yapıp ihramdan çıktıktan sonra yeniden hac için ihrama girerek yapılan hacdır. Temettu haccı yapacak olanlar, mikat sınırında veya daha önce umreye niyet ederek ihrama girerler. Umre yaptıktan sonra ihramdan çıkarlar. Daha sonra zamanı gelince hac için ihrama girerler. Haclarını eda ettikten sonra ihramdan çıkarlar.

KIRAN HACCI Kıran haccı, aynı yılın hac ayları içinde umre ve hacca birlikte niyet ederek ikisini aynı ihramla yapmaktır. Kıran haccı yapacak olanlar mikat sınırında veya daha önce umre ve haccın her ikisine birden niyet ederek ihrama girerler. Umre yaptıktan sonra ihramdan çıkmazlar, aynı ihramla haccı da eda eder, sonra ihramdan çıkarlar. Kıran ve temettu haccı yapanların şükür kurbanı kesmeleri vaciptir. İfrad haccı yapanların şükür kurbanı kesmesi gerekmez

-Hacca ve Umreye niyet- Temeddü Haccı --Umreye niyet-- İfrad Haccı HACCA TOPLU BAKIŞ Kıran Haccı -Hacca ve Umreye niyet- Temeddü Haccı --Umreye niyet-- İfrad Haccı -Hacca niyet- Umre, Tavaf + Umre, Say Umre, Tavaf + Umre, Say Dinlen Kudum Tavafı +Hacc Say’ı Saç- Sivil Dinlen Kudum Tavafı +Hacc Say’ı Bol bol Nafile tavaf Dinlen Bol Nafile tavaf Zilhicce 8 İhram+Hacca niyet Zilhicce 8 Arafata hareket Bol bol Nafile tavaf Zilhicce 8 Arafata hareket Zilhicce 9, Arafat Zilhicce 9 Arafat Zilhicce 9,Arafat Zilhicce 9 Müzdelife Cemarat 70T. Zilhicce 9 Müzdelife Cemarat 70T. Zilhicce 9 Müzdelife Cemarat 70T. Taş+Baş+Traş Taş+Baş+Traş Taş+Baş+Traş Ziyaret Tavafı,Hacc,Say Ziyaret Tavafı Ziyaret Tavafı

       İfrad Haccı İfrad haccı, umresiz yapılan hacdır. Aynı yılın hac ayları içinde, hacdan önce umre yapmaksızın hac niyetiyle ihrama girilir ve yalnızca hac yapılırsa ifrad haccı yapılmış olur.       

İhram İhram, niyet ve telbiyedir. İhrama mikat yerinden veya daha emin olmak için biraz öncesinden girilir. Hac (veya umre) yapmak isteyen kişi ihrama girmek istediği zaman saçlarını kısaltması veya daha önceki adetine göre tıraş etmesi, tırnaklarını kesmesi, etek tıraşı olması, yıkanması ve abdest aldıktan sonra temiz ve beyaz izar ve ridasını giyip güzel koku süründükten sonra kerahet vakitleri dışında ise iki rekat namaz kılması müstehaptır.

İHRAM ŞEKİLLERİ ERKEK BAYAN

Telbiye Telbiye, yüksek sesle لَبَّيْكَ أَلَّاهُمَّ لَبَّيكَ لَبَّيْكَ لَا شَرِيكَ لَكَ لَبَّيْكَ إِنَّ الْحَمْدَ وَ النًعْمَةَ لَكَ وَ الْ مُلْكَ لَا شَرِيكَ لَكَ "Lebbeyk. Allahümme Lebbeyk, Lebbeyke lâ şerike leke lebbeyk, Innel hamde Vennimete leke Velmülke laşerike lek" demektir . Kadınlar hafif sesle telbiye getirirler, ANLAMI Tekrar tekrar icabet sana Ya Rabbi, tekrar icabet sana, tekrar icabet sana. Senin ortağın yoktur. Her emrini ifaya hazırım. Hiç şüphe yok ki, hamd ve nimet sana mahsustur. Mülk (kâinatın mutlak hükümranlığı) senindir. (Bunların hiç birinde) senin ortağın (ve benzerin) yoktur"

İHRAM YASAKLARI 1.Müstehcenlik: Erkekle hanımı arasında gerçekleşen cinsel ilişki ile öpme, oynaşma ve buna benzer durumlardır. 2.Fasıklık: Allah’ın emir ve yasaklarına itaat etmemek. 3.Tartışmak: Yol arkadaşı veya herhangi biri ile tartışmak, kavga etmek ya da küfür etmek. 4.Erkeklerin dikişli elbise giymesi. 5.Saçları kısaltmak. 6.Koku sürünmek (güzel koku niteliğinde olan herhangi bir şey sürmek). 7.Tırnakları kesmek. 8.Erkeğin başını örtmesi.

9.Avlanmak. 10.Ağaç kesmek. 11.Çorap ve normal ayakkabı giymek. Fakat topukları kapatmayan herhangi bir ayakkabı giyilmesi caizdir. 12.Uyurken yüz ve ayakları örtmek.

Mikat Yerleri: Mekke-i Mükerreme’ye girmek isteyenlerin ihrama girmeden geçmeleri caiz olmayan yerlerdir. Her yönden gelenlere ait ihrama girecekleri farklı mikat yerleri vardır. 1- Medine yönünden gelenlerin mikat yeri: Abâr-ı Ali olarak bilinen Zü’l-Huleyfe. 2- Şam yönünden gelenlerin mikat yeri: Cuhfe (Râbiğ). 3- Irak yönünden gelenlerin mikat yeri: Zât-ı Irk. 4- Yemen yönünden gelenlerin mikat yeri: Yelemlem’dir. Mekke’de olanlar, umre yapmak istedikleri zaman Tenim’e (Aişe (r.ah) Camii) giderek ihrama girerler

Mikad Yerleri

Hayızlı ve Nifaslı Kadının Haccı: Kadın ihramlı iken hayız veya nifas olursa tavaf ve sa’y dışındaki hac ibadetlerini eda eder. Eğer Arafat’ta vakfe yapmış ise kudüm tavafı düşer. Böylece temizleninceye kadar bekler ve temizlendikten sonra ifada ve veda tavafını yapar, eğer ifrad haccı yapıyorsa hac sa’yini de eda eder. Fakat temettu veya kıran haccına niyet etmişse ifrad haccının fiillerini yerine getirir. Arafat’ta vakfeden önce temizlenmez ise temettu ve kıran haccı düşer. Fakat Arafat’ta vakfeden önce temizlenirse kıran ve temettu haccına devam eder. Temiz olarak Arafat’ta vakfe yaparsa ifada tavafını temizlendikten sonraya bırakmaması için hayız olmadan önce ifada tavafını yapması gerekir. İfada tavafını eda ettikten sonra hayız olup temizlenmeden önce Mekke’den ayrılırsa veda tavafı düşer.

Kadına Ait Durumlar: 1-Kadına ait on iki durum vardır ve şunlardır: 2-Zağferan ve yalancı safran ile boyanmış olmamak şartı ile ihramlı iken dikişli elbise giyebilir. 3-Ayakkabı (Hanefi mezhebine göre ayakkabı ve eldiven) giyebilir. 4-Başını örtmesi gereklidir. 5-Telbiye getirirken sesini yükseltmez. 6-Tavaf anında remel yapmaz. 7-Sa’y yaparken iki yeşil direk arasında ızdıba yapmaz ve koşmaz. 8-Saçlarını tıraş etmeyip sadece kısaltır. 9-Erkekler olduğunda Hacer-i Esved’i öpmeyip sadece uzaktan eli ile selamlar. 10-Hayızlı ise veda tavafını yapmadığında ceza gerekmez. 11-Hayız veya nifas sebebi ile Kurban bayramı günlerinde ziyaret tavafını tehir ederse ceza gerekmez. 12-Tavafı, Harem’in üst katlarından veya en kenar bölgesinden yapar. 13-Rahmet dağının yakınında durmaz. Bu son iki madde erkeklere karışmasını önlemek içindir.

Tavaf Tavaf: Kâbenin etrafını usulüne göre yedi defa dolaşmaktır.

Sa’y Sa'y: Kâbenin yakınında bulunan Safa ile Merve tepeleri arasında gidip gelmektir. Bu gidiş-gelişler, Safa'dan Merve'ye dört, Merve'den Safa'ya üç olmak üzere yedi defadır.

Vakfe: Hacda Arafat ve Müzdelife denilen yerlerde belirli zamanlarda bir süre kalmaktır.Arafat vakfesi farz, müzdelife vakfesi vacibdir

Arafat Vakfesi Arafat Vakfesi, belirlenen zamanda hac için ihramlı olarak Arafat sınırları içinde bulunmaktır. Arafat vakfesi, haccın en önemli rüknüdür. Çünkü süresi içinde orada bulunamayanlar o sene hacca yetişememiş sayılırlar. Hz.Peygamber "Hac Arafattır" buyurmuştur. Arafat vakfesinin sahih olabilmesi için hac ihramına girmiş olmak ve belirlenen süre içinde Arafat’ta bulunmak gerekmektedir. 

Arafat Vakfesinin Zamanı Arafat vakfesinin zamanı, Zilhiccenin 9. günü, yani Arefe günü öğleyin Güneş’in tepe noktasına gelip Batı’ya meyletmeye başladığı andan (Zeval vaktinden) bayramın birinci günü fecr-i sadık dediğimiz tan yerinin ağarmaya başladığı ana kadarki süredir. Bu süre içinde her ne halde olursa olsun (uykuda, baygın, vakfenin farkında olsun, ya da olmasın) bir an orada bulunan kimse vakfe farzını yerine getirmiş olur. 

Müzdelife Vakfesi  Müzdelife, Arafat ile Mina arasında ve Harem sınırları içinde kalan bir bölgenin adıdır. Müzdelife’nin sınırları levhalarla belirtilmiştir. Müzdelife’de vakfe yapmak haccın vaciplerindendir. 

Müzdelife Vakfesinin Zamanı  Müzdelife vakfesi, bayram gecesi, gece yarısından itibaren güneşin doğuşuna kadarki süre içerisinde yapılır. Bu süre içinde her ne halde olursa olsun kısa bir an burada bulunan kimse vakfe görevini yerine getirmiş sayılır. Ancak sünnete uygun olan, Müzdelife vakfesinin sabah namazından sonra yapılmasıdır. Şu kadar var ki, izdiham sebebiyle belirtildiği gibi gece yarısından sonra vakfe yapıp ayrılmakta bir sakınca yoktur. 

HACCIN YAPILIŞI İhrama girme yeri olan ''Mikat'' sınırına gelmeden önce tırnaklar kesilir, gerekli vücut temizliği yapılır ve mümkünse gusledilir, değilse abdest alınır. Erkekler giydikleri bütün elbiselerini çıkararak ''izar'' ve ''Rida'' denilen iki parça örtüye sarılırlar.İhramlı oldukları sürece ayak ve başlarını açık bulundururlar. Kadınlar ihrama girerken elbiselerini çıkarmazlar.

Bundan sonra ''Mikat'' sınırında ''ihramm sünneti'' niyetiyle iki rek'at namaz kılınır ve hacca niyet edilerek telbiye getirilir. Böylece ihrama girilmiş olur. İhram devam ettiği sürece ihramlıya yasak olan şeylerden sakınmak gerekir .

Mekke'ye varılınca gusûl yapılır veya abdest alınır Mekke'ye varılınca gusûl yapılır veya abdest alınır. Sonra haremi şerife gidilerek Kâbenin etrafında kudüm tavafı yapılır ve ardından iki rek'at tavaf namazı kılındıktan sonra Safa ile Merve arasında usulüne uygun olarak sa'y yapılır. Hacı adayı bundan sonra ihramlı olarak Mekke'de kalır. Burada kaldığı süre içinde mümkünse namazları Harem-i Şerifte kılmak, fırsat buldukça nafile tavaf etmek çok sevablıdır. Terviye günü, yani Arefe'den bir gün önce Arafat‘a çıkılır. Arefe günü güneş batıncaya kadar Arafat'ta kalınır. İbadet ve dua ile vakitler değerlendirilir... Burada öğle ile ikindi namazları cemaatle öğle vaktinde birlikte kılınır. Buna ''Cem'i Takdim'' denilir. Öğleden sonra vakfe yapılır. Güneş battıktan sonra aksam namazı kılınmadan 'Müzdelife' ye hareket edilir.

Müzdelifede aksam ve yatsı namazları cemaatle yatsı vaktinde birlikte kılınır. Buna ''Cem-i Tehir'' denilir. Geceyi Müzdelifede geçiren hacı adayları şeytan taslamak için kullanılacak taşları burada toplar. Bayram sabahı, sabah namazı erken kılınarak, ''Müzdelife Vakfesi'' yapılır. Hava aydınlandıktan sonra Mina'ya hareket edilir.

Cemreleri Taşlama

Bayramın Birinci Günü Minada Sırasıyla: a) Akabe Cemresine yedi taş atılır. b) Saçlar tıraş edilerek ihramdan çıkılır.(İfrad haccı yapanlara kurban kesmek vacib olmadığından, bunlar Akabe Cemresine taş attıktan sonra tıraş olup ihramdan çıkarlar. Temettü veya Kıran haccı yapanlar Akabe Cemresi'ne taş atıp kurban kestikten sonra tıraş olur ve ihramdan çıkarlar .) c) Vakit ve imkan bulunursa aynı gün Mekke'ye gidilerek farz olan ziyaret tavafı yapılır.

Bayramın İkinci Günü Sırasıyla: Küçük, orta ve akabe cemrelerine yedişer taş atılır. Bayramın birinci günü ziyaret tavafını yapamayanlar ikinci günde yaparlar .

Bayramın üçüncü Günü: Yine Küçük,orta va akabe cernrelerine yedişer taş daha atılır. Aynı gün Mina'dan Mekke'ye dönülünce veda tavafı yapılarak hac vazifesi tamamlanmış olur. Uygulamasını anlattığımız İfrad haccıdır. Temettü ve Kiran haclarının yapılışında bazı farklılıklar vardır.

Temettü Haccı: Temettü haccı yapacak olan kimse Mikat sınırında umre için ihrama girer. Mekke'ye gelince usulüne uygun olarak umreyi yaptıktan sonra traş olur ve ihramdan çıkar. Terviye gününe kadar. (Yani Arefe gününden bir gün önce) Mekke'de ihramsız olarak bekler. Terviye günü Mekke'de hac için yeniden ihrama girer ve yukarıda anlatıldığı gibi hac vazifelerini yapar . Ancak ifrad haccından farklı olarak: Bayramın birinci günü Cemre Akabesine tas attıktan sonra kurban keser, ondan sonra traş olur ve ihramdan çıkar. 2) Ziyaret tavafından sonra haccın sa'yini yapar.

Kıran Haccı: Kıran haccı yapacak olan mikat sınırında hem hac, hem de umreye ikisine birden niyet ederek her ikisi için de bir ihrama girer. Mekke'ye varınca önce umre yapar, umreyi tamamladıktan sonra haccın kudüm tavafını, peşinden de haccın sa'yini yapar. Fakat ihramdan çıkmaz. İhramlı olarak bekleyip terviye günü gelince Arafat'a çıkarak tarif edildiği gibi hac vazifelerini yerine getirir. Kiran haccında da ifrad haccından farklı olarak: Bayramın birinci günü Cemre Akabesine taş attıktan sonra kurban keser, ondan sonra tras olur ve ihramdan çıkar.

UMRE Umre, belirli bir zamana bağlı olmadan usulüne göre ihrama girdikten sonra tavaf etmek, sa'y yapmak ve tras olmaktan ibarettir. Umre sünnettir. Umre için belirli bir zaman yoktur. Arefe ve onu izleyen kurban bayramı günleri olmak üzere yılda beş günün dışında her zaman umre yapılabilir .

Umrenin Yapılışı: 1- Umre yapmak isteyen kimse ''Mikat'' sınırları dışında gerekli temizliği yaptıktan sonra umreye niyet edip telbiye getirerek ihrama girer. 2- Mekke'ye varınca usûlüne göre Kâbenin etrafında umre tavafını yapar. 3- Tavaf bitince iki rek'at ''Tavaf Namazı'' kılar. 4- Daha sonra Safa ile Merve arasında umrenin sa'yini yapar, Sa'yi bitirince tıraş olur ve ihramdan çıkar. Böylece umre tamamlanmış olur.

Son Hazırlayan: Cevat Karabacak