CEMİYETLER MİLLİ VARLIĞA DÜŞMAN CEMİYETLER MİLLİ CEMİYETLER TÜRKLER TARAFINDAN KURULANLAR SULH VE SELAMET-İ OSMANİYE FIRKASI HÜRRİYET VE İTİLAF FIRKASI İSLAM TEALİ CEMİYETİ KÜRT TEALİ CEMİYETİ İNGİLİZ MUHİPLER CEMİYETİ WİLSON İLKELERİ CEMİYETİ AZINLIKLAR TARAFINDAN KURULANLAR MAVRİ MİRA CEMİYETİ ETNİK-İ ETERYA CEMİYETİ PONTUS RUM CEMİYETİ KORDOS CEMİYETİ TAŞNAK VE HINÇAK CEMİYETİ ALYANS İSRAİLİT VE MAKABİ CEMİYETLERİ MİLLİ CEMİYETLER TRAKYA PAŞAELİ MÜDAFA-İ HUKUK CEMİYETİ İZMİR MÜDAFA-İ HUKUK CEMİYETİ REDDİ İLHAK CEMİYETİ TRABZON MUHAFAZA-İ HUKUK CEMİYETİ DOĞU ANADOLU MÜDAFA-İ HUKUK CEMİYETİ KİLİKYALILAR CEMİYETİ MİLLİ KONGRE CEMİYETİ ANADOLU KADINLARI MÜDAFA-İ VATAN CEMİYETİ
AZINLIKLAR TARAFINDAN KURULAN, MİLLİ VARLIĞA DÜŞMAN CEMİYETLER MİLLİ VARLIĞA ZARARLI CEMİYETLER AZINLIKLAR TARAFINDAN KURULAN, MİLLİ VARLIĞA DÜŞMAN CEMİYETLER
Mavrİ mİra cemiyeti Rumlar tarafından kurulmuştur. Amacı: Batı Anadolu ve Doğu Trakya’yı Yunanistan’a katarak MEGOLA İDEA (Büyük Bizans)’ı gerçekleştirmektir. İstanbul’daki Rum Patrikhanesi tarafından desteklenmiştir. İtilaf devletlerinin işgallerini kolaylaştırmayı amaçlamıştır.
ETNİK-İ ETERYA CEMİYETİ Megola İdea’yı gerçekleştirerek Bizans İmparatorluğunu yeniden canlandırmayı amaçlamıştır.
PONTUS RUM CEMİYETİ Rumlar tarafından kurulmuş, İstanbul’daki Rum Patrikhanesi’ne bağlı olarak faaliyetlerini yürütmüştür. Amacı: Doğu Karadeniz’de bir Rum Devleti kurmaktır.
TAŞNAK VE HINÇAK CEMİYETLER Ermeniler tarafından kurulmuştur. AMACI: Doğu Anadolu’da bir Ermeni Devleti kurmaktır. Nüfus çoğunluğunu ele geçirmek için çeteler kurarak Türk köylerine baskın düzenlemiştir. Türkleri göçe zorlamıştır.
AZINLIK CMİYETLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ Bulundukları bölgelerde devlet kurmayı ya da bulundukları bölgeyi başka devletlere bağlamayı amaçlamışlardır. İtilaf Devletleri ile işbirliği içindedirler, işgallerin yaygınlaşmasına yardımcı olmuşlardır. Bulundukları bölgelerde nüfus çoğunluğuna sahip olduklarını iddia etmişlerdir.
TÜRKLERİN KURDUĞU MİLLİ VARLIĞA ZARARLI CEMİYETLER
SULH VE SELAMET-İ OSMANİYE FIRKASI Ülkenin kurtuluşunun padişahın emirlerine sıkı sıkıya bağlı kalınarak sağlanabileceğini savunmuştur. Milli cemiyetlere karşı düşmanca bir tutum içinde olmuştur. Damat Ferit Paşa’nın düşünceleri doğrultusunda hareket etmiştir.
HÜRRİYET VE İTİLAF FIRKASI İttihat ve Terakki partisine karşı kurulmuş bir partidir. Milli Mücadele’nin İttihatçıların yeni bir oyunu olduğunu ileri sürerek Milli Mücadele’nin karşısında yer almıştır. TBMM’ye karşı çıkan ayaklanmalarda kışkırtıcı bir rol oynamıştır.
İSLAM TEALİ CEMİYETİ Osmanlı Devleti’nin Kurtuluşu’nun dini esaslara uymakla mümkün olabileceğini savunmuştur. Bu cemiyet Hürriyet ve İtilaf Fırkası’nı desteklemiştir.
Kürt TEALİ CEMİYETİ İngilizlerin kışkırtmaları sonucunda Doğu Anadolu’da bir Kürt devleti kurmayı amaçlamıştır.
WİLSON İLKELERİ CEMİYETİ Amerikan Mandasını savunan yazar ve gazeteciler tarafından kurulmuştur. Cemiyetin bazı üyeleri daha sonra Milli Mücadele’ye katılmıştır. Sivas Kongresi’nde bu cemiyetin üyeleri Amerikan Mandasını savunsalar da Mustafa Kemal ve Arkadaşlarının tam bağımsızlık düşüncesi karşısında başarırlı olamamışlardır.
İNGİLİZ MUHİPLER CEMİYETİ Bu cemiyetin üyeleri İngilizler seçkin bir millet olarak görüyorlar, Osmanlı Devleti için tek kurtuluşun İngiltere manda ve himayesine girmek olduğunu düşünüyorlardı.
MİLLİ VARLIĞA YARARLI CEMİYETLER
Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkezi Edirne’dedir. 1918 De mavri Mira’ya karşı kuruldu. Amacı;Yunanistan’ın Trakya’yı işgal etmesine engel olmak. Bunun için Türklerin direnişini sağlama ve gerekirse silahla karşı koyma hazırlıkları yapmıştır.
Doğu illeri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti İstanbul’da kuruldu(daha sonra Doğu Anadolu’da bazı illerde şubeler açtı). Amacı; Doğu Anadolu’da bir Ermeni ve Kürt Devleti kurulmasını engel olmak amacıyla kuruldu. Doğu Anadolu’nun Türk vatanının ayrılmaz bir parçası olduğunu Dünya’ya anlatmak için çaba harcadı.Erzurum Kongresinin toplanmasında etkili rol oynadı.
Trabzon Muhafaza-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti: Trabzon ve çevresinde bir Pontus Rum Devleti oluşumuna engel olmak amacıyla kuruldu. Pontus Rum çeteleriyle mücadele etti. Ayrıca Erzurum Kongresi’nin toplanmasında görev yaptı.
İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: İzmir ve çevresinin Yunanistan’a verilmesini engellemek amacıyla kurulmuştur. Bölgenin Türklere ait olduğunu basın yayın yoluyla duyurmaya çalışmışlardır
İzmir reddi ilhak cemiyeti İzmir’i Yunanistan’a vermemek için kuruldu. NOT: İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ve İzmir Reddi İlhak Cemiyetlerinin çalışmaları sonucunda Balıkesir ve Alaşehir Kongrelerinin toplanmasını sağlamış ve Batı Cephesi oluşturulmuştur.
Kilikyalılar cemiyeti Amacı; Adana Çukurova ve çevresini Ermeni ve Fransız işbirliğine karşı savunmak için kuruldu. Çevresinde işgalci devletlere karşı halkın direnişini teşkilatlandırmaktır.
Milli Kongre Cemiyeti İstanbul Üniversitesi öğretim üyelerince kurulmuştur. Amacı; Anadolu’daki tüm işgallerin haksızlığını basın-yayın yoluyla dünya komu oyuna duyurmaktır.
Anadolu kadınları müdafaa-i vatan cemiyeti Sivas’ta kurulan cemiyet İtilaf Devletleri temsilcilerine telgraflar çekmişlerdir.
yararlı Cemiyetlerin ortak Özellikleri Kendiliğinden oluşan sivil direniş örgütleridir. Bölgeseldir ve temel aldıkları ilke milliyetçilik duygusu ve bağımsızlık ilkesidir. Azınlıkların çalışmalarına ve İtilaf Devletlerinin işgallerine tepki olarak kurulmuştur. Milli birliğin oluşması v yaygınlaşmasında önemli etkisi olmuştur. Kaynağı Türk Halkıdır ve Türk Halkını örgütlemişlerdir.
NOT: Bütün yararlı Cemiyetler Sivas Kongresinde “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adı altında birleştirilmiştir Bu gelişme ile Türk kurtuluş harekatı tek elden yönetilmeye başlanmıştır.