YEREL HİZMETLERİN GÖRÜLMESİNDE KAMU-ÖZEL ORTAKLIĞI VI. YEREL YÖNETİMLERİN MALİ YÖNETİMİ FORUMU Yrd. Doç. Dr. Hilmi Çoban Aralık 2013

Kamu Özel Ortaklığı Nedir? Kamusal hizmetlerinin sunumuna Kamu ve özel ortağın karşılıklı katkı vermesi Ortakların risk, gelir ve sorumlulukların paylaşılması ile ilgili olarak Uzun dönemli sözleşme konusunda Yatay örgütlenme biçiminde ortaklık kurmalarıdır.

KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI FARKLI YAKLAŞIMLAR Kamu hizmetlerinin sunumunda veya altyapı yatırımlarının yapılmasında uygulanan her kamu- özel girişimini kapsayan geniş bir şemsiyedir. Yalnızca belli şartlara sahip olan ortaklıklar kamu özel ortaklığı sayılabilir.

Ortak amaç Faal ortaklar Karşılıklı sorumluluklar Risk paylaşımı KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI GEREKLİ ŞARTLAR

NEDEN KAMU ÖZEL ORTAKLIKLARI? KALİTENİN 1980 SONRA DÖNÜŞÜMÜ Kalitenin tanımı Kalite yönetim Parametreleri Yönetim Araçları Teknolojik Değişim Zaman Boyutu

NEDEN KAMU ÖZEL ORTAKLIKLARI? KAMUNUN BAŞARISIZLIĞI Bütçe kısıtı VerimlilikEtkinlik

Kamu Özel Ortaklığı Uygulama Alanlar Ulaşım Haberleşme Enerji Su Arıtma Geri dönüşüm Sağlık

AVANTAJLARI Etkinlik Verimlilik Sinerji Teknolojinin kullanımı Dinamizm Finansman kolaylığı Yabancı sermaye Kamusal filler Yatırımların gecikmesinin önlenmesi Ölçek ekonomilerinin varlığı DEZAVANTAJLARI Gelir riski Politik risk Özel ortak riski Kur riski Arkeolojik ve çevresel risk Sözleşme riski Firmaların ortalama ömürleri

ALTERNATİF HİZMET SUNUM TEKNİKLERİ KÜRESELLEŞMEÖZELLEŞTİRMEYERELLEŞME Yerel Hizmetlerin Görülmesinde Kamu Özel Ortaklığı

Yerel Yönetimler toplumun kamusal hizmet tatmininin sağlanmasının potansiyel avantajları çok daha fazladır. Yerel yönetimler finansal, kurumsal ve beşeri sermaye açısından ulusal yönetimin sahip olduğu kaynakların çok daha azına sahiptir. Yerel Hizmetlerin Sunulmasında Neden Dış Aktörler

3396 sayılı “Bazı Yatırım Ve Hizmetlerin Yap- İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun” /1807 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 5302 sayılı “İl Özel İdaresi Kanunu 5393 sayılı “Belediye Kanunu 5216 sayılı “Büyükşehir Belediyesi Kanunu 5355 sayılı “Mahalli İdare Birlikleri Kanunu Türkiye’de Yerel Hizmetlerin Sunulmasında Kamu Özel Ortaklığı Dayanağı

1875-Karaköy Tüneli

Yerel Yönetimlerde Hangi Alanlar Kullanılabilir? Su ve su arıtma Metro ve diğer yolcu taşımacılığı Atık toplama Geri dönüşüm Yeraltı ve Yerüstü Otoparkları Temel Kriterler; Toplumsal fayda sağlanıyor mu? (Huzur Evleri) Özel şirketin kar imkanı var mı? (Kanalizasyon) Ölçek Ekonomisi şartları geçerli mi? (İşin büyüklüğü)

BelediyeÖzel Ortak Genel politikayı belirlerUlaşması gereken performans hedefleri vardır İşletmeyi izler ve performansı değerlendirirKamu hizmetinin yürütülmesinden ve Fiyat ve Performans kriterlerini belirlerSürekliliğinden sorumludur ve garantisi altındadır Altyapının nihai sahibidirYatırım programı konusunda kamu idaresine öneride bulunur. Yerel yönetim her zaman hizmet kontrolünü elinde bulundurmaktadır. Özel sektör finansman, işletme maliyetleri gibi kendi sorumluluk alanları içindeki tüm riskleri üstlenmek zorundadır. Kamu Özel Ortaklığı İşleyişi

Eşitsizliğe Çare Kamu Özel Ortaklıkları mıdır? Finansman eşitsizliğini ortadan kaldırır Aynı sözleşme şartları kullanılabilir Hizmet kalite standartları ortaklaştırılabilir Evet Yerel idarelerin farklı boyutları ölçek ekonomisini zorlaştırır Yerel idarelerin gücü sözleşmenin özellikle mali boyutuna doğrudan yansır. Hayır

ÇARE? Tek bir kurum gibi hareket edebilen Aynı sözleşmeye taraf olabilen Tarafların aynı mali şartlarda sözleşme imzalayabildiği ÖLÇEK EKONOMİSİNDEN YARARLANMAK İÇİN BİRLEŞTİRİLMİŞ YEREL YÖNETİMLER

İSTANBUL? AĞRI?

 Proje aşamalarının tanımlanması İnşaat İşletim Transfer  Finansman Özkaynak Borçlanma Garantiler Yabancı Sermaye  Fikri mülkiyet hakları  Zaman çizelgesi ve proje kilometre taşları  Ayarlama Mekanizmaları Tetikleyiciler Otomatik ayarlayıcılar  Hizmetin devam süresi ve bitimi  Hizmetlerin nitelikleri Hizmet seviyesi Hizmet Kalitesi  Düzenli bilgi ve denetim maddeleri  Çıkış Stratejileri Nedenler Tazminatlar  Denkleştirme Ölçütü Sabit denkleştirme Değişken denkleştirme maliyetler, yönetici ücretleri, performans bonusu, kullanıcı ücretleri)  Organizasyon Danışma kurulu Proje yönetim ofisi Haklar ve Sorumluluklar Düzenli toplantı  İlgili mevzuat ve çözüm yerleri Tarafsız bilirkişiler Yargılama Hakemlik Yerel hukuk kurallarının işleyişi KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI İÇİN