ALLAH’IN SIFATLARI SIFAT-I NEFSİYYE (VÜCUD SIFATI) ZÂTÎ (SELBİ) SIFATLAR (TENZİHAT) SÜBÛTİ SIFATLAR FİİLİ SIFATLAR

A- SIFAT-I NEFSİYYE VÜCÛD SIFATI Var olmak demektir. O’nun varlığı başkasından değil, zatının gereğidir. Vücûd sıfatı bütün sıfatların aslı ve dayanağıdır.

B- ALLAH’IN ZÂTİ SIFATLARI Allah’ın zatına ait olan ve O’ndan başkası için kullanılamayan sıfatlardır. Bu sıfatlara, Allah Teâlâ'yı noksan sıfatlardan münezzeh (uzak ve yüce) kıldığı için tenzihi sıfatlar, Cenab-ı Hakkın ne olmadığını bildirdiğinden dolayı da Selbi Sıfatlar adı verilir.

MUHALEFETÜN Lİ’L-HAVADİS KIYAM Bİ-NEFSİHİ VAHDANİYET KIDEM BEKÂ

«O’nun benzeri hiçbir şey yoktur. O işitendir, görendir.» (ŞURA-11) «O ilktir, sondur, zahirdir, bâtındır. O her şeyi bilendir.» (HADİD-3) «… O’nun zatından başka her şey yok olacaktır. Hüküm O’nundur ve siz ancak O’na döndürüleceksiniz.» (KASAS-28) «Yeryüzünde bulunan her canlı yok olacak. Ancak azamet ve ikram sahibi Rabbin’ in zatı baki kalacak.» (RAHMAN-26,27) «De ki: O Allah birdir. Allah sameddir. O doğurmamış ve doğmamıştır. O’nun hiçbir dengi yoktur. (İHLAS-1,2) «O’nun benzeri hiçbir şey yoktur. O işitendir, görendir.» (ŞURA-11)

«Eğer Allah bir evlat edinmek isteseydi, elbette yarattıklarından dilediğini seçerdi. O yücedir. O, tek ve kahhâr olan Allah’tır. (ZÜMER-4) «Allah evlat edinmemiştir. Onunla beraber hiçbir tanrı da yoktur. Aksi takdirde her tanrı kendi yarattığını sevk ve idare eder ve mutlaka onlardan biri diğerine galebe çalardı. Allah onların yakıştırdıkları şeylerden münezzehtir.» (MÜMİNUN-91) «Ey insanlar! Allah’a muhtaç olan sizsiniz. Zengin ve övülmeye layık olan ancak O’dur.» (FÂTIR-15)

C- SUBUTİ SIFATLAR Varlığı zorunlu ve Allah Teâlâ'nın kendisiyle nitelenmesi vacip olan sıfatlara denir. Allah için bu sıfatlar ezeli, ebedi, sınırsız ve vasıtasızdır. Subuti Sıfatlar Allah’ın ne olduğunu olumlu ifadelerle anlatan sıfatlardır. Yüce Allah bu sıfatlarla evrende tasarruf eder, evren ve ondaki varlıklarla bağ ve iletişim kurar, bu sıfatların etki ve sonuçları kainata yansır. (tecelli eder.)

HAYAT İLİM İRADE KUDRET TEKVİN SEMİ BASAR KELAM

«Ölümsüz ve daima diri olan Allah’a güvenip dayan «Ölümsüz ve daima diri olan Allah’a güvenip dayan. O’nu hamd ile tesbih et. Kullarının günahlarını O’nun bilmesi yeter.» (FURKAN-58) «Bütün yüzler, diri ve her şeye hâkim olan Allah için eğilip bükülmüştür.» (TÂHÂ-111) «Gaybın anahtarları Allah’ın yanındadır; onları O’ndan başkası bilmez. O karada ve denizde ne varsa bilir; O’nun ilmi dışında bir yaprak bile düşmez. O yerin karanlıkları içindeki tek bir taneyi dahi bilir. Yaş ve kuru ne varsa hepsi apaçık bir kitaptır. (EN’AM-59)

«De ki: Mülkün gerçek sahibi olan Allah’ım «De ki: Mülkün gerçek sahibi olan Allah’ım! Sen mülkü dilediğince verirsin ve mülkü dilediğinden geri alısın. Dilediğini yüceltir, dilediğini de alçaltırsın. Her türlü iyilik senin elindedir. Gerçekten sen her şeye kâdirsin. (ÂL-İ İMRAN-26) «Göklerin ve yerin mülkü Allah’ındır. Dilediğini yaratır; dilediğine kız çocukları, dilediğine de erkek çocukları bahşeder. Yahut onları, hem erkek hem de kız çocukları olmak üzere çift verir… O her şeyi bilendir, her şeye gücü yetendir. (ŞÛRÂ-49)

«Allah, gece ile gündüzü birbirine çeviriyor «Allah, gece ile gündüzü birbirine çeviriyor. Şüphesiz bunda basiret sahipleri için mutlaka bir ibret vardır. Allah her canlıyı sudan yarattı. Allah her canlıyı sudan yarattı. İşte bunlardan kimi karnı üstünde sürünür, kimi iki ayağı üstünde yürür, kimi dört ayağı üstünde yürür… Allah dilediğini yaratır; şüphesiz her şeye kâdirdir.» (NUR-44,45)

«… O her türlü yaratmayı gayet iyi bilir.» (YASİN-79) «O yaratan, var eden, şekil veren Allah’tır.» (HAŞR-24) «Deki: O sizin tanrılaştırdığınız varlıklar arasında yoktan var edipte sonra onu tekrar tekrar yaratan var mı? De ki: Ancak Allah’tır. Yoktan var eden ve sonra tekrar tekrar yaratan…» (YUNUS-34) «… O her türlü yaratmayı gayet iyi bilir.» (YASİN-79) «Göklerde ve yerde bulunan herkes ondan ister. O, her an yaratma halindedir.» (RAHMAN-29)

«Allah, gözlerin hain bakışını ve kalplerin gizlediğini bilir «Allah, gözlerin hain bakışını ve kalplerin gizlediğini bilir. Allah adaletle hükmeder. O’nu bırakıp taptıkları ise, hiçbir şeye hükmede- mezler. Şüphesiz Allah hakkıyla işiten ve görendir.» (MÜ’MİN-19,20) «De ki: Rabbim ’in sözleri için derya mürekkep olsa ve bir o kadar da ilave getirsek dahi, Rabbim’ in sözleri bitmeden önce deniz tükenecektir.» (KEHF-109) «Allah bir insanla ancak vahiy yoluyla yahut perde arkasından konuşur. Yahut bir elçi gönderip, ona dilediğini vahyeder…»(ŞURA-51)

D- FİİLİ SIFATLAR Dayanak ve hareket noktası tekvin sıfatı olan ve bu sıfatın evrene yaratıklara yansıyan Allah Teâlâ'nın yaratma, diriltme, hayat verme, rızıklandırma, peygamber gönderme, kitap indirme, nimetlendirme ,azap etme… gibi fiillerin varlığını gösteren sıfatlardır.

1- TAHLİK(YARATMA) «Allah şöyle buyurdu: İşte böyledir, Allah dilediğini yaratır.» (AL-İ İMRAN -47)

2- HİDAYET ETMEK VE DELALETE SEVK ETMEK «Allah dilediğini sapkınlığa yöneltir, dilediğini doğru yola iletir.» (FATIR-8)

3- PEYGAMBER GÖNDERMEK VE KİTAP İNDİRMEK «Resulüm! Biz seni ancak alemlere rahmet olarak gönderdik.» (ENBİYA-107)

4- BA’S VE HAŞR «Sonra da şüphesiz, sizler kıyamet gününde tekrar diriltileceksiniz.» (MÜ’MİNUN-16) «Nihayet Sur’a üfürülecek. Bir de bakarsın ki onlar kabirlerinden kalkıp koşarak Rablerine giderler.» (YASİN-51)

5- TEN’İM (NİMET VERMEK) VE TA’ZİB (AZAP ETMEK) «O, dilediğini bağışlar ve dilediğine azap eder. Göklerde, yerde ve ikisinin arasında ne varsa mülkiyeti Allah’a aittir. Sonunda dönüşte ancak O’nadır.» (MAİDE-18)