UZAKTAN EĞİTİMİN TARİHÇESİ ve KURAMLARI

Öğrenme Çıktıları Uzaktan eğitimin tanımını açıklayabilecektir. Uzaktan eğitimin genel tarihçesini, süreç içinde ve yaşanan gelişmeleri bilecektir. Kullanılan kuramsal yaklaşımları açıklayabilecektir. Kuramları sentezleyebilecektir.

Uzaktan Eğitimin Bileşenleri Kurumsal Öğrenci ve Öğretmenin Ayrılması Veri, Ses ve Video Paylaşımı (Öğrenme Deneyimleri) Etkileşimli Tele- komünikasyon

Tarihsel Gelişim Uzaktan eğitim alanındaki gelişmeler eğitim teknolojisi alanındaki gelişim aşamaları ile paralellik göstermektedir. Uzaktan eğitimdeki uygulamaların bu doğrultuda başlangıçtan günümüze kadar sekiz aşamalı bir gelişme süreci kaydettiğini söyleyebiliriz. Dışardan sınava alma uygulaması, Yazılı iletişimi esas alma, Radyo ve TV’yi esas alma, Kitle iletişimini esas alma, Bilgisayar ve çoklu ortamları esas alma, Bireysel ve kitlesel süreçleri bütünleştirme, Örgün ve yaygın eğitim kurumlarını bütünleştirmeyi esas alan örgütlenme, ve Uzaktan eğitim sistemini küreselleştirme gibi farklı nitelikte değişik aşamalardan oluşmaktadır.” (Alkan,1996:19).

Uzaktan Eğitimin Tarihçesi Mektupla Öğretim Radyo ve Televizyon Yayınları Açık Öğretim Kurumları Telekonferans Internet ve Web

Başlangıç....   1728 İlk Uzaktan Eğitim çalışması Boston gazetesinde "Steno Dersleri" ile başlamıştır. 1833 İsveç Üniversitesinde hanımlara "Mektupla Kompozisyon Dersleri" verilmiştir. 1892 Chicago Üniversitesi'nde ilk Mektupla Eğitim bölümü açılmıştır. 1898 İsveç'te kurulan ve Uzaktan Eğitim'de dünyanın önde gelen kurumlarından olan "Hermands" kuruldu. Bu kurumda dil eğitimi yapılıyordu. 1906 Yazışmalı İlköğretim ABD'de başladı. 191 ABD'de ilk eğitim ile ilgili radyo istasyonu Profesörler tarafından kuruluyor. 1920 ABD'de 176 tane eğitim amaçlı radyo istasyonu kuruluyor. 1923 ABD'de Mektupla Lise Eğitimi başlamıştır. 1932-1937 ABD'de eğitim televizyonu yayınları IOWA Üniversitesinde başladı. 1939 Fransa'da savaş yıllarında Uzaktan Eğitim ile öğrencilerin eğitimini sağlanıyor. 1960 İngiltere'de "British Open University" açıldı.

Mektupla Öğretim Uzaktan öğrenimin başlangıcı sayılabilecek mektupla öğrenim, bir okul veya yetkili kurum tarafından posta vasıtasıyla yürütülen öğretim yöntemiydi. Her bilim dalında eğitim sağlıyordu. Özellikle fiziksel engelliler ve eve bağlı olanlar için ideal olan bu mektupla öğrenim kursları, körler ve sağır çocukların anne-babaları için özel programlar da düzenlemekteydi.

Mektupla Öğretim Uzaktan öğretimin 1960 ile 1974 yılları arasında MEB Mesleki ve Teknik Öğretim Müsteşarlığı tarafından yapılan çalışmalar ile bazı özel kurum ve kişilerin yabancı dil ve meslek öğretimi alanlarında bu yöntemi kullanmalarıdır. “Bu konuda ilk girişim 1961 yılında MEB tarafından “Mektupla Öğretim Merkezi” nin kurulması ve öğretim uygulamasına geçilmesidir. 1966 yılında ise bu çalışmalar genel müdürlük düzeyinde örgütlenerek yaygınlaştırılmıştır.” (Alkan, 1996: 21). Bu uygulamalar dışardan sınavlara hazırlık, mesleki öğretim yapma, mesleklerde geliştirme, öğretmeni olmayan ve boş zamanları değerlendirme eğitimi gibi etkinlikleri içermektedir.

Radyo ve Televizyon Yayınları Televizyonla öğretim, “Eğitim ve öğretim amacıyla hazırlanan programın içeriğinde yer alan bir konu, bir olay veya bir faaliyetin hem ses hem de görüntü olarak elektromanyetik dalgalar aracılığıyla belli bir öğrenci (izleyici) kitlesine aktarılmasını esas alan öğretim tekniğidir.” (Aydın, Hacıoğlu, Özkul,1989: 74).

Radyo ve Televizyon Yayınları Uzaktan eğitim konusunda ilk deneme uygulamalar 1974 yılında yapılmıştır. Öğretim Merkezinin çalışmalarını 1975 yılında başlayan ve 1978 yılına kadar süren Yaygın Öğretim Kurumunun (YAYKUR) etkinlikleri izlemiştir. YAYKUR çalışmalarını, basılı malzeme ve MEB’ na bağlı Film-Radyo-Televizyon ile Eğitim Merkezi (FRTM) tarafından yapılan TV programlarıyla yürütülmüştür. Ancak her iki uygulama da değişik nedenlerle başarıya ulaşamadığı görülmüştür.

Radyo ve Televizyon Yayınları 1950 yıllarına kadar eğitim alanında kullanımının denenmeye başlandığı Televizyonla öğretim birçok ülkede yaygın olarak kullanılmaktadır. Ülkemizde Açık öğretim ve Televizyon Okulu, bu tekniğin uygulama alanları olmuştur. Bir öğretim aracı olarak Televizyon, okul içi ve okul dışı yayınları ile bütün eğitim araçlarını kendi bünyesinde kullanma imkanına sahiptir.

Açık Öğretim Kurumları Ülke Kurum Adı Kuruluş Yılı Öğrenci Sayıları Çin China TV University System 1979 530000 Hindistan Indira Gandhi National Open University 1985 242000 Endonezya Universitas Terbuka 1984 353000 İran Payame Noor University 1987 117000 Kore Korean National Open University 1982 210578 İspanya Universidad Nacional de Educacion a Distancia 1972 110000 Tayland Sukhothai Thammathirat OU 1978 216800 Türkiye Anadolu University 577804 İngiltere The Open University 1969 157450

Telekonferans Uydu Yayınları Etkileşimli Video Konferans İki-yönlü Video Konferans

Internet ve Web ODTÜ – Enformatik Enstitüsü Internete dayalı Asenkron Eğitim (İDE-A) Sakarya Üniversitesi Milli Eğitim Bakanlığı ...

Tartışalım... Uzaktan eğitim tarihçesindeki 5 dönemde öğretimin tasarlanması ve iletilmesi sürecinde ne tür benzerlikler ve farklılıklar olduğunu düşünüyorsunuz?

Uzaktan Eğitim Kuramları

Uzaktan Eğitim Kuramları Yeni teknolojiler, globalleşme ve öğrenmeye ilişkin yeni düşünceler nedeni ile geleneksel eğitim yaklaşımları değişmektedir. Uzaktan eğitimin nasıl uygulanması ve araştırmaların ne şekilde yapılması gerektiğine ilişkin farklı görüşler bulunmaktadır.

Uzaktan Eğitim Kuramları Bağımsız çalışma kuramı Öğretimin endüstriyelleşmesi kuramı Etkileşim ve iletişim kuramı Yetişkin eğitimi kuramı (Andragoji) Eşitlik kuramı

Bağımsız Çalışma Kuramı Wedemeyer,bağımsız çalışma sistemlerinin 6 özelliği olduğunu söylüyor: Öğrenci ve öğretmen ayrı yerlerde İletişim yazılı veya farklı medyalar aracılığı ile yürütülüyor Öğretim bireyselleştiriliyor Öğrenme, öğrenci etkinlikleri sonucu meydana geliyor Öğrenme, öğrencinin kendi çevresinde erişilebilir duruma geliyor Her öğrenci kendi öğrenme sorumluluğunu alıyor, istediği zaman başlama ve bitirme özgürlüğü var

Bağımsız Çalışma Kuramı Moore, uzaktan eğitimi öğrenci-yönetiminde ve öğretmen-yönetiminde olarak ikiye ayırıyor ve özellikle iki değişken üzerinde duruyor. Öğretmen ve öğrenci arasındaki uzaklık: Uzaktan eğitimin 2 boyuttan oluştuğunu söylüyor: çift-yönlü iletişim (diyalog) ve programın öğrenci ihtiyaçlarını karşılama düzeyi (yapı). Öğrenci sorumluluğu ve kararlılık: Kendi öğrenme sorumluluğunu almalı, öğretmenden çok az yardım istemeli, aktif olmalı.

Öğretimin Endüstriyelleşmesi Kuramı Peters, uzaktan eğitimin analizi için şu terminolojileri önermiştir: Verimlileştirmek Çalışmanın bölünmesi Mekanikleştirme Özel bir amaçla bir araya toplanmış insanlar grubu Toptan Üretim Planlama Organizasyon Bilimsel kontrol yöntemleri Resmileştirme Standartlaştırma Fonksiyonel Değişim Objektiflik Konsantrasyon ve merkezileşme

Etkileşim ve İletişim Kuramı Holmberg, kuramını 7 öneriye dayandırmıştır: Öğretmen ve öğrenci arasındaki iletişim çok önemlidir Duyuşsal katılım memnuniyeti etkiler Memnuniyet motivasyonu destekler Karar sürecine katılım öğrenci memnuniyeti açısından tercih edilir Güçlü bir motivasyon öğrenmeyi yönlendirir Samimi iletişim ve kolay erişim, diğer boyutları destekler Öğretimin etkililiği, öğrencinin ne kadar öğrendiği ile belirlenir

Yetişkin Eğitimi Kuramı Knowles, yetişkinlerin öğrenmesine ilişkin 7 boyuta dayandırdığı bir kuram geliştirmiştir: Yetişkinlere uygun bir öğrenme ortamının yaratılması Katılımcı bir organizasyon yapısı yaratılması Hissedilen ve olması gereken öğrenci ihtiyaçlarının incelenmesi Yönlendirmelerin oluşturulması Etkinliklere ilişkin tasarımların geliştirilmesi Hedeflere yönelik planlamanın yapılması Nitel ve nicel değerlendirme yapılması

Eşitlik Kuramı Keegan, eğitimde herkese eşit olanaklar sağlanması düşüncesinden hareketle bir kuram oluşturmuştur. Öğrenme deneyimleri herkes için farklı ortamlarda ve farklı koşullarda olsa bile eşit olmalıdır.

Tartışalım... Uzaktan eğitimin gerçekleştirilmesinde farklı kuramların rolü nedir? Uzaktan eğitim kuramları, uzaktan eğitimin tanımında ve uygulanmasında farklılık yaratmakta mıdır?

Kaynaklar Simonson M. R. (Ed.), Smaldino, S. E. & Zvacek, S. (2002). Teaching and Learning at a Distance: Foundations of Distance Education (2nd Edition). Prentice Hall, USA. http://www.prenhall.com/simonson Moore, M. G. & Kearsley, G. (2004). Distance Education: A Systems View (2nd Ed.). USA: Wadsworth Publishing. Çalışma Rehberi: http://ouln.org/deguide.htm http://www.ido.sakarya.edu.tr/sertifika/default.asp?d=g1 Alakuş, A. O. (2003). Öğretme - öğrenme sürecinde Uzaktan öğretim ve türkiye’deki yansımaları. http://www.e- sosder.com/dergi/8AOALKSogrtmogrnm_6.doc