1 BASEL- II ve ŞEFFAF ŞİRKET T. GARANTİ BANKASI A.Ş. Dr. Cüneyt Sezgin

2 Uygulamanın Kapsamı BASEL-II I. BÖLÜM Asgari Sermaye Yükümlülüğü II. BÖLÜM Denetim Otoritesinin Gözden Geçirmesi III. BÖLÜM Piyasa Disiplini BASEL II - KAPSAM  Risklere daha duyarlı minimum sermaye tahsisi  Risk ve kontrol kültürünün tesisi  Denetim ve gözetimlerin risk odaklı ve proaktif olarak gerçekleştirilmesi  Finansal sistemde etkin piyasa disiplininin sağlanması

3 FİNANS SEKTÖRÜ REEL SEKTÖR Basel II’ye Uyum Süreci KAMU OTORİTES İ BASEL II- ETKİLENECEK OYUNCULAR Basel II’ye uyum süreci kapsamında, tüm oyuncuların tamamlamaları gereken görevleri vardır.

4 BASEL II - KREDİ RİSKİ Standart Yöntem Gelişmiş Yöntem Dış derecelendirme kuruluşlarının (S&P, Moodys vb) firmalara verdiği ratingler kullanılacak. Bankalar firmalara verdikleri kendi ratinglerini kullanacaklar.

5 AAA → AA- A+ → A- BBB+ → BB- BB-’nin Altı Derecelen- dirilmemiş Tüzel%20%50%100%150%100 Risk Ağırlıkları (Dış Derecelendirmeye Göre) Türk firmalarının yer aldığı grup BASEL II – STANDART YÖNTEM RİSK AĞIRLIĞI Perakende %75

6 Bilanço Gelir Tablosu Niteliksel SorularFinansal Rasyolar A+ A A- B+ B B- C+ C C- D Firmanınfinansalyükümlülükleriniyerinegetirmekapasitesininyüksek olduğunu gösterir. Firmanınfinansalyükümlülükleriniyerinegetirmekapasitesininyeterli olduğunu gösterir. Firmanınişhacmi,ekonomikvefinansalkoşullargibifaktörlerebağlıolarak yükümlülükleriniyerinegetirmedurumunundeğişebileceğiniveödemelerini tahsil edememe durumunda finansal durumunun bozulabileceğini gösterir. Firmanınbiryadabirdenfazlayükümlülüğüyerinegetirmedebaşarısız olabileceğini gösterir. Firmanın Mali Tabloları RATING Rating firmaların kredibilite açısından birbirlerinden daha iyi ayrıştırılmasını sağlayacak bir sistemdir...

7 ÖRNEK

8 RATING YAPILIRKEN BANKALARIN DİKKATE ALACAĞI FİNANSAL VERİLER Büyüklük, Karlılık, Likidite, Borç ödeme kapasitesi, Mali yapı oranları/ borçluluk  Özkaynak / Aktif Toplamı,  Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar / Özkaynaklar, vb. Faaliyet ve devir hızı  Satılan Malın Maliyeti / Stoklar,  Net Satışlar / Stoklar, vb. Reel büyüme oranları Firmanın bilanço ve gelir tablosundan oluşturulan finansal veriler aşağıda örnekleri verilen gruplar halinde dikkate alınarak rating sürecine dahil edilecektir.

9 RATING YAPILIRKEN BANKALARIN DİKKATE ALACAĞI NİTELİKSEL HUSUSLAR Firmanın büyüklüğüne göre dikkate alınacak hususlar değişebilecektir. Firmanın yapısı Firmanın yıllar içinde gelişimi/büyümesi Muhasebe ve raporlama sistemleri Şeffaflık İzlenebilir düzgün belge sistemleri Üst yönetimin tecrübe ve iş becerisi Deneyimli personel İç veya dış denetim Teknoloji kullanımı Verimliliği artırıcı, maliyetleri düşürücü faaliyet planlaması Ortakların/sahiplerin finansal desteği Diğer bankalara olan borçların tutarı Firmanın sektördeki konumu Faaliyet konularının çeşitliliği Mevcut işkolunda faaliyet süresi/ tecrübesi Firmanın risklilik seviyesi/kredibilitesi, firmanın riskleri yönetme şekli, stratejisi de dikkate alınarak hesaplanacak, bu hususlar aşağıda örnekleri verilen niteliksel kriterler çerçevesinde rating oluşturma sürecine dahil edilecektir.

10 KREDİ FİYATLAMASI Rating A+ A A- B+ B B- C+ C C- D Kredi Faizi (%) Risk Bazlı Faiz Ortalama Faiz Rating Firmaya verilecek kredi faizini etkileyecektir. Kredi maliyeti düşecektir. Rating iyileştikçe  Firmanın ratinginin “düşük” olması o firmaya kredi verilmeyeceğini göstermemektedir.  Ratingin düşük olması kredinin fiyatını, kredi türünü/limitini ve teminat yapısını etkileyecektir.  Banka firmaya vereceği kredinin fiyatını aldığı riske göre belirleyecektir.

11 Rating notu düşük bir firma için Banka’nın; daha çok risk taşıması, daha çok sermaye ayırması gerekmektedir. Dolayısıyla Bankalar ratingi yüksek firmalar ile çalışmayı tercih edeceklerdir. Şeffaf, güvenilir mali raporlama- muhasebe sistemi Kredibilite (Risk rating) Firma 4 Firma 5 Firma 6 Firma 7 Firma 8 Firma 9 Firma 1 Firma 2 Firma 3 Firma 11 Firma 10 Firma 12 Kötü İyi Bankaların tercih edeceği firmalar Rating Kredi Sürecini Ne Şekilde Etkileyecek...

12  Hesap ve Kayıt düzeni / Uluslararası kabul görmüş standartlarda, güvenilir mali tabloların üretilmesi  Düzgün ve yeterli veri tabanı ve raporlama sistemleri için yeterli teknoloji ve İK yatırımlarının tamamlanması  Sağlıklı ve zamanında bilgi akışı YAPILMASI GEREKENLER Firmaların ihtiyaç duydukları finansman kaynağına daha rahat ulaşmaları için yapmaları gerekenler

13  Kurumsal yönetim ilkelerinin uygulanması / geliştirilmesi Kurumsal bir yapı / organizasyon oluşturulması Firmanın sektör ve pazar payına uygun politikaların oluşturulması Profesyonel yönetime önem verilmesi Süreçlerin etkin ve verimli şekilde oluşturularak yazılı hale getirilmesi Raporlama düzenlerinin oluşturulması Firma içi denetim ve kontrollerin kurulması, güçlendirilmesi ve ayrıştırılması YAPILMASI GEREKENLER Firmaların ihtiyaç duydukları finansman kaynağına daha rahat ulaşmaları için yapmaları gerekenler

14  Risklerin yönetilmesi Firmanın karşı karşıya olduğu muhtemel risklerin tanımlanması için; Finansal ürünlerin iyi anlaşılarak, firmanın aldığı risklere uygun ürünlerin kullanılması Vadeli ödeme koşulları ile mal ve hizmet satılan müşterilerin yarattığı kredi risklerinin dikkate alınması Kur, faiz, ve pazar risklerinin analiz edilmesi ve yönetilmesi Gerekli kontrol sistemleri kurularak operasyonel risklere ilişkin tedbirlerin alınması Firmanın hedeflerine / yatırımlarına uygun stratejiler belirlenmesi ve uzun vadeli planlama yapılması Risk yönetimi kültürünün yerleştirilmesi, kararlarda risk unsurlarının dikkate alınması, firmanın tüm çalışanlarının bilgilendirilmesi Firma içinde kaynak yok ise bankalardan danışmanlık / destek alınması YAPILMASI GEREKENLER Firmaların ihtiyaç duydukları finansman kaynağına daha rahat ulaşmaları için yapmaları gerekenler

15 FİRMALAR İÇİN BASEL II YOL HARİTASI Basel II’nin okunup anlaşılması Bankalar ile bilgilendirme görüşmeleri yapılması Önümüzdeki döneme ilişkin eksikliklerin belirlenmesi Firma içi yapılanma çalışmalarına başlanması  Hesap kayıt düzeni, raporlama sistemleri, kurumsal yapı, şeffaflık, vb. Kredi ihtiyaçlarının belirlenmesi Mevcut banka kredilerinin Basel II çerçevesinde gözden geçirilmesi Verilebilecek teminatların gözden geçirilmesi Hazır olunduğunda şartlar uygunsa rating için dış derecelendirme kuruluşlarına başvurulması Daha iyi rating alabilmek için bankalar ile iletişim içinde olunması Firma içinde daha iyi rating için çalışmaların devam ettirilmesi Farkındalık Hazırlanma Takip

16 Önümüzdeki dönemde, riske göre değerlendirmenin daha önem kazanacağı finansal piyasalarımızda,  Risk yönetimi ve Kurumsal yönetişime önem vererek mali, idari ve operasyonel yapılarını güçlendiren firmalar, Finansal Kuruluşlara; Zamanında, Sağlıklı, Yeterli, Doğru bilgi aktarımı yaparak, kredi imkanları ve faiz oranları açısından diğer firmalara göre çok daha avantajlı olacaktır.