ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ NEDİR? HAFTA Yrd. Doç. Dr. Özlem ÇETİNKAYA BOZKURT

içerik İnsan ilişkileri becerilerinin önemi Yöneticiler ne yapar? Örgütsel davranışa giriş Örgütsel davranışa katkısı olan disiplinler Örgütsel davranışı bekleyen zorluklar ve fırsatlar

İŞ YERİNDE İNSAN İLİŞKİLERİ BECERİLERİNİN ÖNEMİ iş yerinde kurulan pozitif ilişkiler iş yerindeki stresi azaltmakta daha az çalışan işten ayrılmayı düşünmektedir. Bu sebepten insan ilişkileri becerileri gelişmiş yöneticilerle çalışmak iş yerini daha çekici kılacak ve kalifiye elemanları elde tutmayı daha kolay hale getirecektir.

Örgütsel Davranış İnsanların örgütler içindeki hareketlerinin ve tutumlarının sistematik olarak incelenmesidir. İşgören performansı; verimlilik, devamsızlık ve işgören devir oranı gibi değişkenlerle ölçülebilir. Performans ve performansla ilgili değişkenler, işgöreni etkileyen çok sayıda içsel (tutumsal değişkenler: iş doyumu, bağlılık vb.) ve dışsal (ücret politikası, özendiriciler vb.) değişkenden etkilenir.

BUZDAĞI OLARAK ÖRGÜT GÖRÜNÜR YÖNLER(BUZDAĞININ GÖRÜNÜR TARAFI) Stratejiler Hedefler Yapı Teknoloji Politikalar SAKLI YÖNLER (BUZDAĞININ GÖRÜNMEYEN TARAFI) Tutumlar Algılar Biçimsel olmayan etkileşimler Bireylerarası ve gruplar arası çatışmalar

ÖRGÜTSEL DAVRANIŞIN KONULARI

Örgüt İki ya da daha fazla kişiyi kapsayan, planlanmış koordinasyona sahip biçimsel yapıdır. Bilinçli bir şekilde koordine edilen 2 veya daha fazla kişiden oluşan bir hedefe ulaşmak için sürekli bir temel çerçevesinde işleyen sosyal bir birimdir. Örgütlerde otorite, hiyerarşi ve işbölümü vardır. Örgütlerin ortak özellikleri: hedefler, yapı ve insanlar.

Örgütsel Davranışla İlgili Disiplinler Psikoloji (insan davranışları), Sosyoloji (sosyal ilişkiler, iletişim, sosyal beceriler, statü, güç, çatışma), Sosyal psikoloji (grup dinamikleri, grup içinde insan davranışları), Antropoloji (kültürün bir fonksiyonu olarak örgütsel davranış), Siyaset bilimi (çatışma, güç paylaşımı, örgüt içi siyasal davranışlar).

Örgütsel Davranışın Amaçları Açıklamak Tahmin etmek Etkilemek Yöneticiler çalışanların bazı davranışlarının niçin diğerlerinden farklı olduğunu açıklama, çeşitli eylem ve kararlara nasıl tepki vereceklerini tahmin etme ve davranışlarını etkileme yeteneğine ihtiyaç duyarlar.

YÖNETİCİ KİMDİR VE NE İŞ YAPAR?

YÖNETİCİ; KARI VE RİSKİ BAŞKASININ OLMAK ÜZERE MAL VEYA HİZMET ÜRETMEK İÇİN ÜRETİM FAKTÖRLERİNİN ALIMINI YAPAN VEYA YAPTIRAN BUNLARI BELLİ GEREKSİNİMLERİ DOYURMA AMACINA YÖNLENDİREN, İŞLETMEYİ GİRİŞİMCİ ADINA ÇALIŞTIRMAK SORUMLULUĞU BULUNAN KİMSEDİR.

YÖNETİCİNİN FONKSİYONLARI

YÖNETİCİNİN ROLLERİ

YÖNETİCİLİK ROLLERİ 1. BİLGİSEL ROLLER: KONTROL VE MONİTÖR ROLÜ: YÖNETİCİ ÇEVRESİNİ ARAŞTIRARAK SÜREKLİ BİLGİ TOPLAR VE DENETİM YAPAR. BU BİLGİLER ÇOĞUNLUKLA SÖZLÜ OLARAK BAĞLANTI KURDUĞU BİREYLERDEN EDİNDİĞİ BİLGİLERDİR DAĞITICI ROLÜ: SAĞLADIĞI BİLGİLERİ ÜSTLERİNE İLETİR. YÖNETİCİLER İMTİYAZLI OLARAK EDİNDİKLERİ BİLGİLERİN ÇOĞUNU BUNLARA ULAŞMA İMKÂNI OLMAYAN ASTLARINA İLETİRLER, ONLARI BİLGİLENDİRİRLER SÖZCÜ ROLÜ: YENİ KONU HAKKINDA BİLGİ VERİR. YÖNETİCİLER BİRİMLERİ VE ÖRGÜTLERİ DIŞINA BAZI BİLGİLERİ VERİRLER. YENİ ÜRÜN TASARIMLARI HAKKINDA KAYNAK SAĞLAYICILARA İSTEKLERİNİ BİLDİRİRLER. KONUŞMALAR YAPARLAR, ÖRGÜTLERİNİ TANITIRLAR. 22

LİDERLİK : ASTINI HAREKETE GEÇİREBİLECEK ÖZELLİKLERE SAHİP OLMAK. 2. BİREYLER ARASI ROLLER TEMSİLCİLİK ROLÜ: İŞLETMEYİ YÖNETİCİNİN TEMSİL ETMESİDİR . ÜLKE İÇİNDE VE DIŞINDA İŞLETMEYİ TEMSİL EDER. ÜST YÖNETİCİNİN ÖNEMLİ KİŞİLERİ KARŞILAMASI, AÇILIŞLARDA BULUNMASI, TÖRENLERDE ÖDÜL VERMESİ, SATIŞ YÖNETİCİSİNİN ÖNEMLİ BİR MÜŞTERİYLE YEMEĞE ÇIKMASI LİDERLİK : ASTINI HAREKETE GEÇİREBİLECEK ÖZELLİKLERE SAHİP OLMAK. HER YÖNETİCİ BİRİMİNDEKİ ÇALIŞANLARI GÜDÜLEMELİ, GEREKSİNİMLERİNİ ÖRGÜTÜN AMAÇLARI YÖNÜNDE KARŞILAYABİLMELİDİR. İLİŞKİ : DİĞER KURUMLAR VE KURULUŞLARLA BAĞLANTI KURMA, İLETİŞİM SAĞLAMA KONUMU İÇİN EN İYİ İLİŞKİ KURMAYI SAĞLAMAKTIR. YÖNETİCİLER KENDİ DİKEY KOMUTA ZİNCİRİ DIŞINDAKİ BİRİMLERLE BİRÇOK İLİŞKİ KURMAKTALAR. BU İLİŞKİLER KENDİ ÜSTLERİ İLE OLAN İLİŞKİLERDEN DAHA FAZLADIR 23

ANLAŞMAZLIKLARI ÇÖZÜCÜ: ÖRGÜTTE BİR SORUN OLDUĞUNDA BU SORUNU ÇÖZER. 3. KARAR VERME ROLLERİ: GİRİŞİMCİ: İYİ BİR FİKİRLE KARŞILAŞTIĞINDA BUNU UYGULAMAYA KOYAN KİŞİ . GİRİŞİMCİ OLARAK YÖNETİCİ KENDİ BİRİMİNİ İYİLEŞTİRMEYE, ÇEVREYLE DAHA UYUMLU HALE GETİRMEYE ÇALIŞIR. İYİ BİR FİKİRLE KARŞILAŞTIĞINDA BUNU UYGULAMAYA KOYAR YA DA KOYDURUR. ANLAŞMAZLIKLARI ÇÖZÜCÜ: ÖRGÜTTE BİR SORUN OLDUĞUNDA BU SORUNU ÇÖZER. ANLAŞMAZLIKLARI ÇÖZÜCÜ ROLÜ, YÖNETİCİYİ KONTROLÜ DIŞINDAKİ DURUMLARLA KARŞI KARŞIYA GETİRİR. BİR GREV BAŞLAYABİLİR, KAYNAK SAĞLAYICI SÖZLEŞMESİNİ YERİNE GETİREMEYEBİLİR, BÜYÜK BİR MÜŞTERİ İFLAS EDEBİLİR. YÖNETİCİ BÜTÜN BUNLARLA BAŞ EDEBİLMELİ VE ÇÖZÜM BULMALIDIR KAYNAK DAĞITICI: KAYNAKLARIN NEREYE NASIL DAĞITILACAĞI HAKKINDA BİLGİ VERİR. KAYNAK DAĞITICI OLARAK HANGİ KAYNAKLARIN HANGİ ÖNCELİKLE, NEREYE VE NASIL DAĞITILACAĞINA KARAR VERİR. BUNU YAPARKEN DE DENGELERİ İYİ KORUMASI GEREKİR MÜZAKERECİ: BİR FİKİR HAKKINDA ALT VEYA ÜST BİRİMLER İLE YADA DIŞ KURUMLARLA GÖRÜŞÜR, O KONU HAKKINDA BİLGİ VERİR. MÜZAKERECİ OLARAK YÖNETİCİ OLDUKÇA BÜYÜK BİR ZAMAN HARCAR. HER DÜZEYDEKİ YÖNETİCİ PEK ÇOK KONUYU GEREK ASTLARI VE ÜSTLERİYLE GEREKSE DIŞARIDAKİ BİRİM VE BİREYLERLE GÖRÜŞÜR, TARTIŞIR 24

5. YÖNETİM DÜZEYLERİ VE YÖNETİCİ BECERİLERİ YÖNETİCİNİN SAHİP OLMASI GEREKEN ÖZELLİKLER: YÖNETİMSEL BECERİLER 1. KAVRAMSAL BECERİLER: YÖNETİCİNİN TÜM ÖRGÜTÜN KARMAŞIKLIĞINI ANLAMASI VE HER BİRİMİN ÖRGÜTÜN TEMEL HEDEFLERİNE KATKISINI DEĞERLENDİREBİLME BECERİSİDİR. ÖRGÜTE ÇEVRESİNE UYARLAMA İŞLEVİ DE GÖRÜR. ANALİTİK BECERİ : SORUNLARIN ÇÖZÜMÜ İÇİN MANTIKSAL, BİLİMSEL YAKLAŞIM VE TEKNİKLERİ KULLANABİLMELİDİR. KARAR VERME BECERİLERİ : ÇEŞİTLİ SEÇENEKLER ARASINDAN SEÇİM YAPABİLME BECERİSİDİR. 2. İNSAN İLİŞKİLERİ BECERİLERİ: BAŞKALARINI ANLAYABİLMELİ VE ONLARLA ÇALIŞABİLMEDİR. HER DÜZEYDEKİ YÖNETİM İÇİN GEREKLİDİR. ÖZELLİKLE ORTA VE ALT YÖNETİM DÜZEYİ İÇİN. 3. TEKNİK BECERİLER: YÖNETİCİNİN BİR SÜREÇ YADA YÖNTEM ÜZERİNDEKİ BİLGİ VE BECERİSİDİR. İŞLERİN DOĞRUDAN YAPILDIĞI ALT YÖNETİMDE İŞGÖRENLERE YOL GÖSTERMEK VE DESTEK VERMEK AÇISINDAN BU BECERİ ÇOK ÖNEMLİDİR. 25

26