İŞLETME FONKSİYONLARI

... konulu sunumlar: "İŞLETME FONKSİYONLARI"— Sunum transkripti:

1 İŞLETME FONKSİYONLARI
BENZERLİKLERİNE GÖRE GRUPLANDIRILMIŞ İŞLETME FAALİYETLERİNE “İŞLETME FONKSİYONLARI” VEYA “İŞLETME İŞLEVLERİ” ADI VERİLİR. İŞLETME FONKSİYONLARI AŞAĞIDAKİ ŞEKİLDE GRUPLANDIRILARAK SIRALANABİLİR: TEMEL FONKSİYONLAR, YÖNETİM, ÜRETİM, PAZARLAMA, DESTEKLEYİCİ (KOLAYLAŞTIRICI) FONKSİYONLAR, FİNANSMAN, İNSAN KAYNAKLARI, HALKLA İLİŞKİLER, MUHASEBE, ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME.

2 YÖNETİM FONKSİYONU: YÖNETİM: ÖRGÜTÜN AMAÇLARINA ULAŞABİLMESİ İÇİN, BEŞERİ, FİZİKSEL, FİNANSAL VE BİLGİ KAYNAKLARINI BİRBİRİNE UYUMLU, VERİMLİ VE DÜZENLİ BİR BİÇİMDE KULLANILABİLECEK ŞEKİLDE PLANLAMA, ÖRGÜTLEME, EŞGÜDÜMLEME, YÖNELTME, DENETLEME VE ÖRGÜTÜ ÇEVRESİ İLE DİNAMİK BİR DENGE İÇİNDE TUTABİLME SÜRECİDİR.

3 YÖNETİM FONKSİYONU: YÖNETİM SÜRECİNİN ÖZELLİKLERİ: AMAÇLARI GERÇEKLEŞTİRMEYE YÖNELİKTİR. KAYNAKLARI SERBESTÇE KULLANABİLME YETKİSİNİ GEREKLİ KILAR. SOSYAL VE GRUPSAL (YÖNETİCİ - YÖNETİLEN) BİR SÜREÇTİR. BEŞERİ VE MADDİ KAYNAKLAR ARASINDA OPTİMUM UYUM VE İŞBİRLİĞİNİ GEREKTİRİR. YÖNETİCİNİN KİŞİSEL OTORİTE KURMASINI ZORUNLU KILAR. YÖNETİCİ VE YÖNETİLEN ARASINDA AHENK, UYUM VE HABERLEŞMEYİ GEREKTİRİR. İŞBÖLÜMÜ VE UZMANLAŞMAYI GEREKLİ KILAR. ZAMANIN EKONOMİK VE DİKKATLİ KULLANILMASINI GEREKTİRİR. RASYONEL BİR SÜREÇTİR. KAYNAKLARIN VERİMLİ VE ETKİN KULLANILMASINI GEREKTİRİR. KARLILIK ODAKLIDIR.

4 YÖNETİM FONKSİYONU: YÖNETİCİ: BİR ZAMAN DİLİMİ İÇERİSİNDE VE DEĞİŞKEN KOŞULLAR ALTINDA BELİRLİ BİR HEDEFİ VEYA AMACA ULAŞMAK İÇİN MADDİ VE BEŞERİ ÜRETİM FAKTÖRLERİNİ UYUMLU BİR ŞEKİLDE BİR ARAYA GETİREN VE ÇALIŞTIRAN KİŞİDİR.

5 YÖNETİM DÜZEYLERİ: KENDİ ARALARINDA ÜÇE AYRILIR: 1. ÜST YÖNETİM: KÜÇÜK İŞLETMELERDE SAHİP GİRİŞİMCİ İKEN, ÖRGÜT BÜYÜDÜKÇE YÖNETİM KURULU VE BUNUN HEMEN ALTINDA TEPE YÖNETİCİ, GENEL MÜDÜR VE YARDIMCILARINA KADAR UZANAN BİR GRUBU TANIMLAR. 2. ORTA YÖNETİM: ÜST YÖNETİM TARAFINDAN ALINAN KARARLARI VE STRATEJİLERİ ALT KADEMELERE İLETEN, UYGULAMALARINI SAĞLAYAN VE DENETLEYEN ORGANDIR. 3. ALT YÖNETİM: ÖRGÜTÜN ÇIKTILARINI, MAL VE HİZMET OLSUN DOĞRUDAN ÜRETEN, İŞ GÖRENLERİ DENETLEYEN ORGANDIR.

6

7 YÖNETİMSEL BECERİLER:
KAVRAMSAL BECERİ …………….. ÜST YÖNETİM İNSAN İLİŞKİLERİ …………….. ORTA YÖNETİM TEKNİK İLİŞKİLER …………….. ALT YÖNETİM

8 KAVRAMSAL BECERİLER: ANALİTİK BECERİ : SORUNLARIN ÇÖZÜMÜ İÇİN MANTIKSAL, BİLİMSEL YAKLAŞIM VE TEKNİKLERİ KULLANABİLME KARAR VERME BECERİLERİ: ÇEŞİTLİ SEÇENEKLERDEN BİRİNİ SEÇEBİLMEDİR. İNSAN İLİŞKİLERİ BECERİLERİ: BAŞKALARINI ANLAYABİLME VE ONLARLA ÇALIŞABİLMEDİR. TEKNİK BECERİ: BİREYİN BİR SÜREÇ YADA YÖNTEM ÜZERİNDEKİ BİLGİ VE BECERİSİDİR.

9 YÖNETSEL ROLLER: A. KİŞİLER ARASI ROLLER TEMSİLCİLİK : İŞLETMEYİ YÖNETİCİNİN TEMSİL ETMESİDİR . ÜLKE İÇİNDE VE DIŞINDA İŞLETMEYİ TEMSİL EDER. LİDERLİK : İNSANLARI BELİRLİ BİR HEDEF İÇİN HAREKETE GEÇİRME, MOTİVE ETME. BAĞLANTI : YÖNETİCİLER KENDİ DİKEY KOMUTA ZİNCİRİ DIŞINDAKİ BİRİMLERLE DAHA ÇOK İLİŞKİ KURMAKTADIRLAR. B. BİLGİSEL ROLLER: MONİTÖR : YÖNETİCİ ÇEVRESİNİ ARAŞTIRARAK SÜREKLİ BİLGİ TOPLAR. DAĞITICI : YÖNETİCİLER EDİNDİKLERİ BİLGİLERİ BUNLARA ULAŞMA İMKANI OLMAYAN ASTLARINA İLETİRLER. SÖZCÜ : YÖNETİCİLER BİRİMLERİ VE ÖRGÜTLERİ DIŞINA YENİ KONU HAKKINDA BİLGİ VERİRLER. C. KARARLARLA İLGİLİ ROLLER: GİRİŞİMCİ : YÖNETİCİ KENDİ BİRİMİNİ İYİLEŞTİRMEYE, ÇEVREYLE DAHA İYİ UYUMLANDIRMAYA ÇALIŞIR. İYİ BİR FİKİRLE KARŞILAŞTIĞINDA BUNU UYGULAMAYA KOYAN KİŞİ . KARIŞIKLIK ÇÖZÜCÜ : YÖNETİCİYİ KONTROLÜ DIŞINDAKİ DURUMLARLA KARŞI KARŞIYA GETİRİR. ÖRGÜT DE BİR SORUN OLDUĞUNDA BU SORUNU ÇÖZER. KAYNAK DAĞITICI : KAYNAKLARIN NEREYE NASIL DAĞITILACAĞI HAKKINDA BİLGİ VERİR. GÖRÜŞMECİ : HER YÖNETİCİ PEK ÇOK KONU HAKKINDA ALT VEYA ÜST BİRİMLER İLE YA DA DIŞARIDAKİ KURUMLARLA GÖRÜŞÜR.

10 YÖNETİMİN TEMEL İŞLEVLERİ:
KURUMUN HEDEFLERİNE ULAŞMASI İÇİN BİR PLAN YAPILMASI (PLANLAMA), FAALİYETLERİ YERİNE GETİRECEK BİREYLERİN SEÇİLMESİ VE GRUPLANMASI (ÖRGÜTLEME), BİREY VE BİRİMLERİN YÖNELTİLMESİ (YÖNELTME), BİREY VE BİRİMLER ARASINDA İYİ BİR İLETİŞİM İLE EŞ GÜDÜMLENMESİ (EŞGÜDÜMLEME), SÜREÇ VE SONUÇLARIN DENETLENMESİDİR (DENETLEME).

11 1. PLANLAMA: İŞLETMENİN AMAÇLARINA VE BU AMAÇLARA ULAŞMAK İÇİN UYGUN YÖNTEMLERİN BELİRLENDİĞİ BİR SÜREÇ, BİR YÖNETİM İŞLEVİDİR. PLANLAMA, NEYİN, NE ZAMAN, NASIL, NEREDE, NİÇİN (NEDEN) VE KİM TARAFINDAN YAPILACAĞINI ÖNCEDEN KARARLAŞTIRMA SÜRECİDİR. PLANLAMA SÜRECİ: ÖRGÜTSEL AMAÇLARIN BELİRLENMESİ KOŞULLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ ALTERNATİFLERİN GELİŞTİRİLMESİ AMACA ULAŞMAK İÇİN EN İYİ ALTERNATİFİN SEÇİLMESİ PLANLARIN EYLEME GEÇİRİLMESİ

12

13 PLANLAMA ÇEŞİTLERİ A) ÖNEM SEVİYESİNE GÖRE PLANLAR ÜÇE AYRILIR:
STRATEJİK PLANLAR: TÜM ÖRGÜTÜ KAPSAYAN, ÖRGÜTLE İLGİLİ OLARAK GENİŞ BİR BAKIŞ AÇISI ÇİZEN, ÖRGÜTÜN TEMEL AMAÇLARINI ORTAYA KOYAN, ÖRGÜTÜN SEKTÖRDEKİ YERİNİ BELİRLEYEN UZUN DÖNEMLİ PLANLAR OLUP ÜST YÖNETİMCE HAZIRLANIR. 2) TAKTİK PLANLAR: ÖRGÜTÜN BÖLÜMLERİNİN AMAÇLARINI GERÇEKLEŞTİRMEYİ VE STRATEJİK PLANLARI DESTEKLEMEYİ AMAÇLAYAN PLANLAR OLUP ORTAK KADEMEDE YÖNETİCİLER TARAFINDAN BELİRLENİR. 3) OPERASYONEL (UYGULAMA) PLANLAR: TAKTİK PLANLARIN NASIL GERÇEKLEŞTİRİLECEĞİNİ BELİRLER. GENELLİKLE BİR YIL VEYA DAHA KISA SÜRELİDİR.

14 PLANLAMA ÇEŞİTLERİ B) KULLANMA SIKLIĞI BAKIMINDAN İKİYE AYRILIR:
TEK KULLANIMLIK PLANLAR: BİR KONUDA İHTİYAÇ HALİNDE YALNIZCA BİR KEZ UYGULANMAK ÜZERE HAZIRLANAN PLANLARDIR. (PROJE, BÜTÇE) 2) SÜREKLİ PLANLAR (TEKRARLANAN): AYNI İŞ İÇİN SÜREKLİ KULLANILACAK OLAN PLANLARDIR. BAZEN PERİYODİK OLARAK BAZEN DE PERİYODİK OLMAYAN ZAMANLARDA KULLANILABİLİRLER. (BAKIM PLANLARI)

15 PLANLAMA ÇEŞİTLERİ C) KAPSADIKLARI SÜREYE GÖRE ÜÇE AYRILIR: 1)KISA VADELİ PLANLAR: BİR YILA KADAR OLAN ZAMAN SÜRESİNİ KAPSAYAN PLANLAR OLUP, UFKU DAR OLAN PLANLARDIR. 2) ORTA VADELİ PLANLAR: 1-5 YIL ARASINDAKİ ZAMAN SÜRESİNİ KAPSAYAN PLANLADIR. 3) UZUN VADELİ PLANLAR: 5 YILDAN FAZLA ZAMAN SÜRESİNİ KAPSAYAN PLANLARDIR.

16 PLANLAMA ÇEŞİTLERİ D) ETKİ ALANLARINA GÖRE PLANLAR İKİYE AYRILIR: 1) GENEL PLANLAR: İŞLEMLERE YÖNELİK GENEL ÇERÇEVE ÇİZMEKTEDİR. 2) ÖZEL PLANLAR: BELİRLİ BİR İŞLEME ÖZGÜ OLUP AYRINTILI PLANLARDIR.

17 PLANLAMA DÜZEYLERİ: STRATEJİK PLANLAR: ÖRGÜTÜN ZAMAN İÇİNDEKİ BÜYÜME VE GELİŞİMİNİ ETKİLEYEN KONULARDAKİ UZUN DÖNEMLİ,GENEL YOL GÖSTERİCİ, GENEL KAPSAMLI, ÜST YÖNETİM TARAFINDAN OLUŞTURULAN PLANLARDIR. TAKTİK PLANLAR: HAZIRLANAN STRATEJİK PLANLARIN UYGULAMAYA KONULMASI İÇİN GEREKLİ PLANLARDIR. KISA SÜRELİ PLANLARDIR. UYGULAMA PLANLARI: TAKTİK PLANLARIN NASIL GERÇEKLEŞTİRİLECEĞİNİ BELİRLER. GENELLİKLE 1 YIL VEYA DAHA KISA SÜRELİDİR.

18 2. ÖRGÜTLEME: BİRBİRİNİN BENZERİ YADA BİRBİRİNİ TAMAMLAYAN İŞLERİN GRUPLANMASI VE HER GRUPTA DA BU İŞLERİ YERİNE GETİREN BİREYLERİ DENETLEYEN YÖNETİCİLERİN GÖREVLENDİRİLEREK GEREKLİ YETKİ DEVRİNDE BULUNMAKTIR. Faaliyetlerin belirlenmesi Plan ve amaçların incelenmesi Faaliyetleri gruplandırma Teknik donanım ve fiziksel koşulların hazırlanması İş gücü dağılımı, yetki ve sorumlulukların belirlenmesi

19 Şekil3. Örgütleme Süreci

20 3. YÖNELTME: BU KAVRAM, YAPILACAK İŞİ GÖSTERME, EMİR VERME GİBİ ANLAMLARA GELİR.
YÖNELTME, YALNIZCA YÖNETİCİNİN VERDİĞİ EMİRLERİN YERİNE GETİRMESİNİ SAĞLAMAK DEĞİL, AST KONUMDAKİ BİREYLERDE YAPACAKLAR İŞ VE GÖREVLERİNE KARŞI KENDİLERİNDE BİR İSTEK VE ÖZVERİ DUYARAK HAREKETE GEÇMELERİNİ SAĞLAMAKTIR. EMİRDE TEK TARAFLI BİR YAPTIRIM VARKEN, YÖNELTMEDE İSTEKLENDİREREK YAPTIRIM SAĞLAMAK VARDIR. LİDER, AMAÇLARI VE İŞLEVLERİ DOĞRULTUSUNDA ÖRGÜT ÜYELERİNDEN, KENDİLİKLERİNDEN VE BENİMSEYEREK İZLEME VE YAPMA İSTEĞİNİ UYANDIRABİLEN KİŞİDİR.

21 MASLOV’UN İHTİYAÇLAR HİYERARŞİSİ:
FİZYOLOJİK İHTİYAÇLAR : BUNLAR HAYATTA KALMAK İÇİN GEREKLİ GIDA, SU, BARINMA, GİYİNME GİBİ TEMEL GEREKSİNİMLERDİR. GÜVENLİK İHTİYAÇLARI : BUNLAR HEM FİZİKSEL HEMDE PSİKOLOJİK GEREKSİNİMLERİ İÇERİR. BİREY KAZADAN KORUNMA İHTİYACI DUYDUĞU GİBİ İŞ GÜVENLİĞİ İHTİYACI DUYMAKTADIR. AİT OLMA VE SOSYAL İHTİYAÇLAR : ÜÇÜNCÜ DÜZEYDEKİ İHTİYAÇLAR ARKADAŞLIK , SEVGİ VE BİR GRUBA AİT OLMA İHTİYACIDIR. SEVME, SEVİLME, BİR GRUBA MENSUP OLMA, YARDIMSEVERLİK, ŞEFKAT TÜRÜNDEKİ İHTİYAÇLAR BU GRUBA ÖRNEK GÖSTERİLEBİLİR. TAKDİR İHTİYACI : BU BİR KENDİNİ BİLME , BEĞENİLME , KABUL GÖRME İHTİYACIDIR. TANINMA, SOSYAL STATÜ SAHİBİ OLMA, BAŞARI ELDE ETME, TAKDİR EDİLME GİBİ İHTİYAÇLARA YÖNELİRLER. BENLİĞİNİ BULMA İHTİYACI : BİREYSEL GELİŞME , BİREYİN BÜTÜN BECERİ VE YETENEKLERİNİN FARKINDA OLMA SONUCU DOYUM BULMASIDIR. BİREY SON AŞAMADA İDEALLERİNİ VE YETENEKLERİNİ GERÇEKLEŞTİRME İHTİYACI DUYAR.

22

23 4. EŞGÜDÜM: EŞGÜDÜMLÜME, BİR İŞLETMENİN ÇALIŞMALARINI KOLAYLAŞTIRMAK İÇİN BÜTÜN EYLEMLER VE BÖLÜMLER ARASINDA UYUMUN SAĞLANMASIDIR. EŞGÜDÜMLÜME, İNSANLARIN ÇABALARINI BİRLEŞTİRMEYİ, ZAMAN BAKIMINDAN AYARLAMAYI, ORTAK AMACA ULAŞMAK İÇİN FAALİYETLERİN BİRBİRİNİ İZLEMESİ VE İÇ İÇE GEÇİP BİRBİRLERİNİ TAMAMLAMALARINI SAĞLAR. ÖRGÜTÜN AMAÇLARINA ULAŞMASI İÇİN BÜTÜNLEŞMESİ GEREKMEKTEDİR. BU DA ANCAK İYİ BİR EŞGÜDÜMLÜME İLE SAĞLANABİLİR. EŞGÜDÜMLÜME FARKLI DEPARTMAN, BİRİM, ÇALIŞMA GRUBU VE BİREYLERİN UĞRAŞLARINI ÖRGÜTÜN HEDEFLEDİĞİ AMAÇLARA ULAŞMASINI SAĞLAYAN BİR SÜREÇTİR.

24 5.DENETİM: DENETİM, ÖNCEDEN YAPILAN PLANLARLA VE SAPTANAN STANDARTLARLA VARILAN SONUÇLARI KARŞILAŞTIRMAKTIR. DENETİM DE PLANLAMADA OLDUĞU GİBİ “BİZ ŞİMDİ NEREDEYİZ?”, “NEREDE OLMAK İSTİYORUZ?” VE “BURADAN ORAYA NASIL ULAŞABİLİRİZ?” SORULARINA YANIT ARANMAKTADIR. PLANLAMA VE DENETİM ARASINDAKİ FARK; PLANLAMA FAALİYETLERDEN ÖNCE, DENETİM İSE FAALİYET SIRASINDA VE SONRASINDADIR. DENETİMİN İKİ AMACI VARDIR. BİRİNCİSİ İŞLETMENİN DENGESİNİ KORUMAK, İKİNCİSİ HEDEFE DOĞRU İLERLEMEYİ SAĞLAMAKTIR.

25 DENETİM SÜRECİ: STANDARTLARI VE YÖNTEMLERİ SAPTAMA : BAŞARIYI ÖLÇMEK İÇİN STANDARTLAR SAATLİK, AYLIK, YILLIK ÜRETİM MİKTARLARI YADA CİROLARI OLABİLECEĞİ GİBİ KALİTE İLE İLGİLİ DE OLABİLİR. BAŞARIYI ÖLÇME : BU ÖLÇME , İŞİN TÜRÜNE GÖRE SÜREKLİ, BELİRLİ ARALIKLARLA YADA DÖNEM SONUNDA YAPILABİLİR. ÜRETİMİN KALİTE DENETİMİ SÜREKLİ, STOK DENETİMİ DÖNEMSEL OLABİLİR. BAŞARI İLE STANDARTLARI KARŞILAŞTIRMA : BU AŞAMADA DAHA ÖNCE SAPTANMIŞ OLAN STANDARTLAR GERÇEK, FİİLİ ÇIKTILARLA YADA DİĞER SONUÇLARLA KARŞILAŞTIRILIP BİRBİRLERİNE UYGUNLUKLARI BELİRLENİR. SAPMALARI DÜZELTME : GERÇEK ÇIKTILAR İLE PLANLANANLAR VE STANDARTLAR ARASINDA SAPMALAR VARSA BUNLARIN DÜZELTİLMELERİ GEREKİR.

26 DENETİM YÖNTEMLERİ: ÖN DENETİM : BİR İŞLEM BAŞLAMADAN ÖNCE YAPILAN DENETİMLERDİR. DÜZELTİCİ DENETİM : BİR İŞLEM SIRASINDA ORTAYA ÇIKABİLECEK SAPTAMALARDA İSTENEN SONUCA GÖTÜRECEK DÜZELTMELERİ YAPMAYI SAĞLAYAN DENETİMLERDİR. EVET / HAYIR DENETİMLERİ : OLDUKÇA KATIDIR VE İŞLEM BELİRLENMİŞ STANDARTLARA UYUYORSA EVET, KÜÇÜK BİR SAPMA GÖSTERİYORSA HAYIR DIR. İŞLEM SONRASI DENETİMLER : YAPILAN İŞLEMLERİN VE ELDE EDİLEN SONUÇLARIN BELİRLENEN HEDEFE ULAŞIP ULAŞMADIĞINI SORGULAR.