19. Yüzyıl’dan Bugüne
BÜTÜN İNSANLIK TARİHİ BOYUNCA EN ÇOK EDİLEN LAFLAR: “HERŞEY KÖTÜYE GİDİYOR” “ALEMİN İŞİ TIKIRINDA” “BİZ NE OLACAĞIZ”? “NASIL KURTULURUZ”? “ ESKİDEN HER ŞEY NE İYDİ”!
DÜNYAYA BAKIŞ ŞİMDİ KÖTÜMSERİZ ŞİMDİ KÖTÜMSERİZ İYİMSER BAKALIM İYİMSER BAKALIM “Dünya nereye gidiyor ?” “Dünya nereye gidiyor ?” Bir gözlem ve yorum aşağıda! Bir gözlem ve yorum aşağıda!
“Burjuvazi, tüm ülkelerin üretim ve tüketimini kozmopolitleştirdi. Gericilerin çok üzülecekleri biçimde “ulusal” zemini sanayinin ayağının altından çekiverdi. Geri ulusal sanayiler yok edildi ve hâlâ her gün yok ediliyor.”
“... artık yerli hammaddeyi değil en uzak bölgelerin hammaddelerini işleyip, mamulünün de yalnız kendi ülkesinde değil dünyanın her yerinde birden tüketildiği yeni sanayiler, o eski sanayileri bir kenara itiyor.”
“Üstelik yalnız maddi üretimde değil manevi üretimde de bu böyle. Ayrı ayrı ulusların manevi ürünleri ortak mülk oluyor. Ulusal tek yanlılık ve sınırlılık artık mümkün değil. Pek çok ulusal ve yerel edebiyattan bir dünya edebiyatı oluşmakta.”
“Yerli üretimle karşılanan eski ihtiyaçların yerini de en uzak ülke ve iklimlerin ürünleriyle giderilebilecek ihtiyaçlar alıyor. Eski yerel ve ulusal kapalılık ve kendine yeterlik yerine, ulusların her yönde hareketliliği ve her yönde birbirine bağımlılığı geçmekte.”
“Tüm üretim araçlarını hızla geliştirerek ve ulaşımı, iletişimi sonsuz kolaylaştırarak burjuvazi, en barbar ulusları da uygarlığa çekiyor”
OKUDUĞUMUZ GÖZLEM HANGİ YILA AİTTİR ? 2008 1998 1948 1898 1848
Karl Marx & Frederich Engels Komünist Manifesto 1848
EGEMENLİK BELİRLEYİCİLERİ –I. teknoloji –II. pazarlar –III. doğal kaynaklar –IV. iletişim –V. silahlar KÜRESEL HİYERAŞİ
TEMEL FAKTÖRLER JEOPOLİTİK KONUM DEVLET TOPLUMSAL KÜLTÜR EKONOMİ
Yeni (eski!!)stratejik alanlar Çin ve Orta-Asya Orta Doğu Kafkaslar ve Balkanlar
ENDUSTRİ = HEGEMONYA! Siyasal ve askeri egemenler kim?!! 1800 I. Kömür, Buhar, Demiryolu 1900 II. Kimyasallar & Petrol 1950 III.Transistör & Elektronik 1980 IV.Genetik, Robotik, Bilgisayar
DIŞ TEHDİT DIŞ TEHDİT OTORİTER YAPILANMA KAPALI GRUP KÜLTÜRÜ LİDER “KÜLT”Ü KATI HİYERARŞİLER ,, NORMLAR ,, İDEOLOJİLER ,, İNANÇLAR
AZALAN MARJİNAL GETİRİ ARTAN MARJİNAL MALİYET DENETİM SORUNLARI PARÇALANMA BÜYÜMEK
TARİHİN ÖĞRETTİĞİ! genişleme tüm hegemonyaların doğasında vardır her genişleme maksimizasyonun sıfırlandığı noktaya kadar sürer genişleme sınırlarında periferik ideolojiler ve dirençlerle (barbarlar), birlikte merkez içinde de (serfler, marjinaller) tarafından yıkılır.
TARİHSEL DÖNGÜ PARÇALI YAPI ÇOK KUTUP İKİ KUTUP TEK KUTUP TEK KUTUP PARÇALANMA Ve yeni baştan!
Kapitalizmin Doğası! rekabet yüksek tasarruf ve yatırım düşük maliyet düşük tüketim düşük işçi ücretleri Sermaye malları sektörü tüketim malları sektöründen daha hızlı büyüyor
REKABET Ticaret hacminde artış Güç dengelerinde değişme Dünya Ticaret payları % YıllarİngiltereABDAlmanyaFransa
Serbest ticaretten korumacılığa Serbest ticaretten korumacılığa “Infant Industry” argument!
“ Emperyalist” Yayılma “ Emperyalist” Yayılma Endüstriyel üretim fazlası Yeni Pazar ihtiyacı İşçi ücretlerinde artış Daha ucuz emeğin olduğu yerlere yatırım Fazla nüfusun kolonilere aktarılması Daha ucuz hammadde ve gıda ihtiyacı Pazar için siyasal, kültürel ve ekonomik “imaj” ve bunu destekleyen askeri güç ihtiyacı
DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ KOLONİLER ÜlkeKoloniÜlke alanı.Koloni alanı İngiltere55120,95312,044,000 Fransa29207,0764,110,409 Almanya10208,8301,231,000 Belçika111,373910,000 Portekiz835,500804,440 Hollanda812,761762,863 İtalya4110,623591,250
BUGÜN DE NELER OLUYOR? sanayi toplumundan bilgi toplumuna zorlama teknolojiden yüksek teknolojiye “milli ekonomi”den “dünya ekonomisi”ne “kısa vade”den “uzun vade”ye “merkeziyetçilik”ten “yerinden yönetime” “kurumsal” destekten “kendi” kendine yardıma “temsili” demokrasiden “katılımcı” demokrasiye “O” ya da “ÖTEKİ” den “ÇOK SEÇENEK” e
KÜRESEL DÜZEN “Ulus Devlet” rolünün zayıflaması * Küreseli etkilemek için çok zayıf *Yerelle uğraşmak için aşırı hantal Yeni kültürel yapılanma (sınırlar?) “egemenlik” kavramının sorgulanması “ben” ve “biz” in değişmesi
Entegre bir dünya ekonomisine doğru Küreselleşme:'tek ekonomi'. Önümüzdeki 30 yıl sonra paranın milliyeti olmayacak Gelişmekte olan ülkelergloballeşmeden çıkar sağlıyor (Ör.Çin, Türkiye) Tek dünya, tek ekonomi
'Yoksulluk sorunu çözülecek' Gelir dağılımı global ekonomiyle değil ülkelerin nasıl idare edildikleriyle ilgili bir sorun. Dünya giderek zenginleşiyor, yoksulluktan kurtuluyor, insanların hayat kalitesi yükseliyor, teknolojiye sahip olma oranı artıyor.
Ülkeler arasındaki fiziki sınırlar kalkacak. Bugün internet sayesinde sınırlar kalktı. Para, bilgi ve işgücü serbestçe dolaşıyor. İleride coğrafi sınırlar da kalkacak ya da sembolik hale gelecek. İnsanların pasaportsuz dolaşabileceği bir dünyaya doğru!!
Bugün bu kadar. Neşeniz bol olsun !!! Prof. Erdal Yavuz