Finansal Olmayan Bilginin ve Çeşitlilik Bilgisinin Kamuya Açıklanmasına İlişkin AB Direktifi

Bağlam Avrupa Komisyonu, AB’nin Ekim 2011’de çıkardığı “2011-2014 Kurumsal Sosyal Sorumluluk Alanında Yeni bir AB stratejisi” isimli KSS stratejisinde, “tüm sektörlerdeki şirketler tarafından sağlanan toplumsal ve çevresel bilgilerin şeffaflığı hususunda bir yasa teklifi” hazırlanmasına yönelik çağrıda bulundu. Avrupa Komisyonu’nun 16 Nisan 2013 Tarihli Direktif Teklifi

Bağlam 26 Şubat 2014 tarihinde, Avrupa Parlamentosu ve Konsey arasında siyasi bir fikir birliği sağlandı. Direktifin hala resmi bir şekilde uygulanmaya devam etmesi gerekmektedir (15 Nisan 2014’te Avrupa Parlamentosu’nda oylama yapılacaktır.) Finansal olmayan raporlamaya ilişkin hükümler, 26 Haziran 2013 tarihinde kabul edilen AB “Muhasebe Direktifleri”ne (2013/34/AB) dahil edilecektir.

Hangi şirketlerin rapor sunmaları gerekecektir? Yeni hükümler, 500’den fazla çalışanı bulunan “kamu yararına çalışan kurumlar” için geçerli olacaktır. Kamu yararına çalışan kurumlar, listede yer alan teşebbüsler, bankalar, sigorta şirketleri gibi kurumlardır. AB üye devletleri, “işletmelerinin niteliği, büyüklüğü ve çalışan sayılarından dolayı kamu ile önemli ölçüde ilgili olan” teşebbüslerin kapsamını açma hakkına sahiptir.

Hangi şirketlerin rapor sunmaları gerekecektir? Bu sebeple, küçük ve orta büyüklükteki işletmeler (KOBİ) yeni raporlama yükümlülüğünden muaf tutulmaktadır. AB bünyesinde yaklaşık 6.000 kamu yararına çalışan kurum, bu Direktif kapsamına girmektedir.

Şirketler hangi konularda rapor sunacaktır? Direktif, AB ülkelerindeki şirketlerin her yıl, yıllık raporlarında veya ayrı bir sürdürülebilirlik raporunda aşağıdaki hususlara ilişkin beyanda bulunmasını şart koşmaktadır: çevresel, toplumsal konular ve çalışanlarla ilgili hususlar, insan haklarına saygı, rüşvet ve yolsuzlukla mücadele

Finansal olmayan beyanlarda, şirket politikasının tanımına, bu politikaların sonuçlarına ve bunlara ilişkin başlıca risklere yer verilmesi gerekmektedir. Ayrıca, şirketlerin rapora kapsama dahil edilen çeşitli konulara (örn. çevresel, toplumsal konular ve çalışanlarla ilgili konular) ilişkin gerekli özeni gösterdikleri süreçleri, “ilgili ve uygun durumlarda”, olumsuz sonuçlar doğurabilme ihtimali bulunan iş ilişkilerini ve finansal olmayan temel performans göstergelerini dahil etmeleri gerekmektedir.

Bir şirket, bu konulara ilişkin politikalara uymadığı takdirde, bunun için bir gerekçe göstermesi gerekecektir. Ancak, şirketlere belirli koşullarda, ticari anlamda kritik bilgileri saklı tutma imkanının tanındığı, ‘yasal bir hak’ niteliği taşıyan bir madde yer almaktadır. Denetçiler, yalnızca finansal olmayan bilginin sunulup sunulmadığını kontrol edebilecektir. Tutarlılık denetiminde bulunmayacak ya da görüş belirtmeyecektir. Ancak, üye devletler tutarlılık denetimi yapma hakkında sahiptir.

Çeşitlilik Politikası Listede yer alan büyük şirketlerin, idari, yönetim ve denetleyici kurumlarındaki çeşitlilik konusunda, çeşitlilik politikalarına ilişkin kurumsal yönetişim beyanının bir parçası olarak aşağıdaki hususlarda gerekli bilgileri sunması gerekecektir: - Yaş, - Cinsiyet, - Eğitim ve meslek durumu

Çeşitlilik Politikası Beyanlar, politikanın hedeflerini, nasıl uygulandığını ve sonuçlarını ortaya koyacaktır. Çeşitlilik politikası bulunmayan şirketler, bunun için bir gerekçe göstermek durumunda kalacaktır. Denetçiler, finansal olmayan bilgilerin verilip verilmediğini kontrol edecektir.

Atılacak Adımlar Usul gereği, anlaşmanın Avrupa Parlamentosu ve Konsey tarafından resmi olarak kabul edilmesi gerekmektedir. Avrupa Parlamentosu’nda Direktif için genel oylama 15 Nisan’da yapılacaktır ve daha sonra Konsey’in onayına sunulacaktır. 2014 yılı yaz döneminde, yeni AB Direktifi yürürlüğe girecektir.

Atılacak Adımlar Avrupa Komisyonu, Direktif’in kabul edilmesini takiben iki yıl içinde, finansal olmayan, genel ve sektörel temel performans göstergelerini (KPI) kapsayan, bağlayıcı olmayan kılavuz ilkeler hazırlayacaktır. Üye devletlerin Direktif’i, iç hukuklarına yansıtmak için iki yıl süreleri olacaktır. Bir yıl geçiş süresi verilecektir. Böylece, Avrupa’daki büyük şirketlerin finansal olmayan bilginin raporlanmasına ilişkin yasal yükümlülüğü 2017 yılından itibaren hayata geçmiş olacaktır.