SHU İ. DOĞANAY

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU İzmir İli Kuzey Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi ALO 113-BEYAZ KOD acil sağlık Hizmetlerinde Çalışan Sağlık Personelinin Yaşadığı Şiddet Olgusu; Çözüm Önerileri shu ipek doğanay

YA ŞİMDİ? Sağlık personelliği; Bilgi gücünü yani eğitimi , Karar verebilmeyi, Birliktelik anlayışını, Yasal güçler hakkında bilgi sahibi olmayı gerektirir. Bir çok fiziksel,kimyasal, ergonomik riski barındıran bu mesleği seçmedeki en önemli nedenlerden biri TOPLUMSAL İMAJDIR…. YA ŞİMDİ?

ŞİDDET OLGUSU: DSÖ’NÜN TANIMINA GÖRE ŞİDDET kişinin kendisine, bir başkasına veya bir gruba karşı yaralama, ölüm, psikolojik zarar, gelişme geriliği ya da ihmal ile sonuçlanan ya da sonuçlanma olasılığı yüksek olan kasıtlı güç kullanımı tehdididir.

SAĞLIK KURUMLARINDAKİ ŞİDDET “hasta, hasta yakınları ya da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık çalışanı için risk oluşturan; tehdit davranışı, sözel tehdit, ekonomik istismar, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan oluşan durum” olarak tanımlanmıştır.

Fiziksel Şiddet: Kaba kuvvetin (İteklemek, yumruklamak, vurmak; çimdiklemek, ısırmak, tekmelemek, yakmak, boğmaya teşebbüs etmek, şiddetli bir şekilde sarsmak) korkutmak, yıldırmak veya tehdit etmek amacıyla kullanılması anlamına gelmektedir. Yani kişinin bedenine yöneltilen saldırı biçimidir.

Sözel Şiddet: Bağırmak, iğneleyici sözler söylemek, kendini kötü hissettiren laf ve cümleler kullanmak, aşağılamak, küfür etmek, hakaret etmek hepsi sözel şiddete girmektedir

Şiddet hiç bir şekilde hak arama yöntemi değildir…

Beyaz kod: En kısa haliyle; Sağlık sunumu esnasında fiziksel ve ya sözel saldırıya maruz kalan sağlık personeli tarafından 1111’in aranarak ekibin olay yerine çağrılması talebidir.

SAĞLIK PERSONELİNİN HAKLARI: SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMI SONUCUNDA OLDUKÇA SEKTEYE UĞRAMIŞ OLSA DA BEYAZ KOD UYGULAMASINI PEKİŞTİREN VEYAHUT BEYAZ KOD UYGULMASI SONUCUNDA ORTAYA ÇIKABİLECEK HAKLARI ŞU ŞEKİLDE SIRALAMAK MÜMKÜNDÜR:

Hizmetten çekilme Hakkı Personel; Çalışan Güvenliği Genelgesi 6. maddesinde ve Tıbbi Deontoloji Tüzüğü 18.maddesinde de yer aldığı üzere acil verilmesi gereken hizmetler hariç hizmetten çekilme hakkına sahiptir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken konu hizmetin aksamamasıdır...

Hastalara Yeterli Zaman Ayırma Hakkı Tüm sağlık personeli için geçerli olan bu hak yeni sistem sonucunda oldukça kısıtlı zamanlarda muayene zorunluluğu getirmiştir.

Tedavi Yöntemini Seçme Hakkı Hastalıkların tedavisinde birden fazla yöntem varsa hekim istediğini seçmekte özgürdür (Tıbbi Deontoloji Tüzüğü 6.maddesi). Ayrıca hekimler tedavi için hastaya önerdikleri ilaç ve tavsiyelere uyulmasını isteme hakkına sahiptirler.

İyileşme Garantisi Vermeme Hakkı Tıbbi Deontoloji Tüzüğü nün 13. maddesinde yer aldığı üzere hekim tedavi sürecinin sonunda kesin bir şifa söz konusu olamayacağını ifade edebilir. Hekim başladığı tedaviyi sonuçlandırır, eksiklikleri tamamlar ancak iyileşme garantisi vermeyebilir.

Çağdaş Bilimsel Tıp Olanaklarını Uygulama Hakkı Teknolojik gelişmeler sonucunda tanı koyma ve tedavi sürecinde de gelişmeler söz konusu olmaktadır. İleri teknoloji gerektiren cihazların mevcudiyeti olmayan hastanelerde çalışan hekim; hastasını gerektiğinde bu cihazların olduğu hastanelere sevk etmesi olağandır.

ACİL SAĞLIK HİZMETLERİNDE ÇALIŞAN MESLEK GRUPLARI : Uzman Doktor Pratisyen Hekim Sorumlu Hemşire Hemşire Acil Tıp Teknisyeni Triaj Görevlisi Paramedik

ACİL SERVİSLERDE VE VAKA/OLAY YERİNDE ŞİDDET VAKALARININ NEDENLERİ: İletişim problemleri. Uzun çalışma saatleri. Eksik sayıda personel çalıştırılması. Yeterli ekip ve donanıma sahip olmayan araçlar yetersiz ambulans dizaynları. Yeterli donanıma sahip olmayan servisler.

Yeterli güvenlik önlemlerinin olmaması. Acil servislerdeki kalabalık-havasızlık hem çalışanı hem başvuranı etkilemektedir. Kısa süreli acil muayenesi. Ambulansın istenilen zamanda gelmemesi. Yanlış ve/ya abartılı kamu spotları. Hizmetten geri çekilme imkanının olmaması.

YASAL DÜZENLEMELER VE BEYAZ KOD 6 Nisan 2011 tarihli ve 27897 sayılı resmi gazetede HASTA ve ÇALIŞAN GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASINA DAİR YÖNETMELİK yayımlanmıştır. 12 maddelik bu yönetmeliğin 7. maddesinde çalışan güvenliği uygulamaları hakkında bilgi verilmiştir

14.05.2012 tarihinde HUKUKİ YARDIM VE BEYAZ KOD UYGULAMASI İLE İLGİLİ GENELGE yayımlanmıştır. “http://www.beyazkod.saglik.gov.tr” “113” numaralı telefon ve Çalışan Hakları

http://www.beyazkod.saglik.gov.tr

ŞİDDETİN AZALTILMASINA YÖNELİK ÇÖZÜM ÖNERİLERİ VE ÖNLEMLER: 1)Mesleki eğitimler 2)Sağlık Personelinin Özlük Hakları Ve Çalışma Koşulları 3)Kamu Spotu 4)Takip Kayıt Müdahale Sistemleri 5)Koruma sistemleri 6)Caydırıcılığın arttırılması ve sürekliliğin sağlanması

1)Mesleki eğitimler: Hasta iletişimi, kriz yönetimi, öfke kontrolü ve hasta hakları konusunda eğitim verilmeli, şiddeti önleme ve şiddetle baş edebilme konularında seminerler düzenlenmelidir

2) SAĞLIK PERSONELİNİN ÖZLÜK HAKLARI VE ÇALIŞMA KOŞULLARI: Sağlık personelinin çalıştığı ortamın fiziksel şartları iyileştirilmeli, çalışma şartları düzenlenmelidir. Ambulans dizaynlarında ATT ve paramatiklerin beklentileri düşünceleri dikkate alınmalı; standartlar revize edilmelidir.

SABİM ve MHRS uygulamasında hastalara tanınan şikâyet hakkı hekime karşı oluşturulmuş olumsuz bir hak olarak algılanmaktadır Şiddet bir iş kazası olarak değerlendirilmesi gerekir. Hukuki boyutta bu hem vatandaş için ve hem sağlıkçı için bu şekilde incelenmelidir

E. Devlet Hastanesi (İSTANBUL) Acil Servislerde oldukça sık yaşanan fiziksel şiddet vakaları nedeniyle panik odaları adı altında tehlike anında sığınılabilecek odalar dizayn ettikleri belirtilmiştir. Ancak yoğunluk nedeniyle bu odalar kısa bir süre sonra iptal edilmiştir. Durumu protesto etmek ve yaşanılan üzücü olaylara dikkat çekmek isteyen asistan hekimler kendilerine yeni uniforma hazırlamıştır :

3)KAMU SPOTU: Sağlık Bakanlığının kamu spotlarını fazlalaştırması gerekmektedir. Sağlık çalışanlarının imza attığı başarılara, yazılı ve görsel basında daha çok yer verilmeli kamu spotlarında kullanılmalıdır.

Basın yayın organlarıyla yapılacak çalışmalarda olabildiğince bütün sivil toplum kuruluşlarının desteğinin sağlanması ve hazırlanacak görsel ve yazılı malzemelerde katılımcı sivil toplum kuruluşlarının logolarının yer almasının sağlanması yerinde olacaktır

4)TAKİP KAYIT MÜDAHALE SİSTEMLERİ: Yurt dışında olduğu gibi Duygu durum triajı yapılmalıdır. Acil serviste kullanılan renk sistemi başvuran hastalar içinde geçerli olmalıdır.

5)KORUMA SİSTEMLERİ: Güvenlik personeli sayısı artırılmalı ve hizmet içi eğitimleri konunun hassasiyetine uygun olarak “özel alan eğitimi” içeriğine uygun olarak verilmelidir Metal detektörler ile hastaların kesici aletlerle hastanelere girmesi engellenmelidir.

Acil Servis ve ambulans içinde panik butonları bulundurulmalıdır. Kör noktalara ışıklandırma yapılmalıdır. Güvenlik kameralarının sayısı arttırılmalı uzun süreli depolama olanağı sağlanmalıdır

6)CAYDIRICILIĞIN ARTTIRILMASI VE SÜREKLİLİĞİN SAĞLANMASI: Siyasetçilerin üslubu değişmediği sürece hekimlere karşı uygulanan şiddetin dozunun artması olağandır. Yasal düzenlemelerin genişletilmesi gerekmektedir.

Şiddet sonucu kaybettiğimiz hekimler DOÇ. DR. EDİP UĞURCAN KÜRKLÜ (Ö.T:1988) PROF. DR. NECİP GÖKSEL KALAYCI (Ö.T:2005) DR. ALİ MENEKŞE (Ö.T:2008) DR. ERSİN ASLAN (Ö.T:2012) DR. MELİKE ERDEM(İNTİHAR) (Ö.T:2012)

Dinlediğiniz İçin Teşekkür Ederim…