TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA SAĞLIK SİSTEMLERİ

SAĞLIĞA BAKIŞ AÇISINDA GELİŞMELER 19.yy dan önce hastalıklar bireysel olarak ele alınıyordu Hastalık etkenlerinin ve hastalığa zemin hazırlayan etmenlerin anlaşılmaya başlamasıyla değişik talepler oluştu Teknolojik ve bilimsel gelişmeler sonucu değişik tıp branşlarının gelişmesi Sağlığın insan hakkı olduğu görüşlerinin hükümetler tarafından kabulüyle sağlık hizmetleri buna göre düzenlenmeye başladı

SAĞLIK HİZMETLERİNİN ÖRGÜTLENMESİ Sağlık hizmetleri bir devlet görevi olarak kabul edilince, toplumların imkanlarına ve kültürlerine göre değişik örgütlenme şekilleri ortaya çıkmış Tedavi hekimliğinde örgütlenmeler (çıplak ayaklı doktor, feldsher, sağlık merkezleri, sağlık ocakları, hastaneler, sigorta sistemleri (Devlet dışında özel muayenehane, poliklinik ve hastaneler..) Koruyucu hekimlik her yerde devlet örgütleri tarafından yürütülmekte

TÜRKİYE’DE SAĞLIK SİSTEMLERİ (1) Osmanlılarda Hekimbaşı (Sağlık Bakanı) Vakıf şifahaneleri, serbest hekimler, cerrahlar 1850’de Mekteb-i Tıbbiye Nezareti 1862’de hekimlik yapabilmek için Tıp Diploması şartı getirilmiş 1871’de ilçelerde Memleket Tabiplikleri ve yeni mezun hekimlere 2 yıl zorunlu hizmet getirilmiş, illerde sıhhiye müfettişlikleri kurulmuş 1914’te İçişleri Bakanlığı içinde Sağlık İşleri Genel Müdürlüğü kurulmuş

TÜRKİYE’DE SAĞLIK SİSTEMİ (2) 3 Mayıs 1920’de TBMM Hükümeti ilk Sağlık Bakanlığı’nı kurmuş Cumhuriyet döneminin ilk Sağlık Bakanı Refik Saydam koruyucu sağlık hizmetlerine önem vermiş, sıtma, frengi, trahom ve lepra için dikey örgütler kurmuş,tedavi hizmetlerini yerel yönetimlere bırakmış+ Hükümet Tabipliği Behçet Uz dönemi, 1950-60 dönemi 1961 Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesi dönemi 2003 Aile hekimliği sistemi girişimi

TÜRKİYE’DE SAĞLIK SİSTEMİ (3) Sağlık Ocakları, Devlet Hastaneleri, Üniversite Hastaneleri Muayenehaneler, poliklinikler, özel hastaneler

BAŞKA ÜLKELERDE SAĞLIK SİSTEMLERİ (1) İNGİLTERE Aile Hekimliği (Genel Pratisyenler) yalnızca tedavi hekimliği Yerel yönetime ait hastaneler, Tıp Fakültelerine bağlı Bölge Hastaneleri var Yerel Sağlık Yönetimine bağlı koruyucu hekimlik grupları Diş Hekimleri Aile hekimliği sistemi içine girebiliyorlar Harcamaların % 90’ı genel bütçeden, % 8’i işçi ve işveren primlerinden

BAŞKA ÜLKELERDE SAĞLIK SİSTEMLERİ (2) ALMANYA 1800’lerde kar amacı gütmeyen sigorta kurulmuş İlk basamak serbest hekimler (aşı, gebe ve bebek izlemi ve 45+yaşa check-up da yapabiliyorlar) 2. basamak yerel yönetime ve derneklere bağlı hastaneler Hekimler sendika, hastaneler federasyon kurmuşlar, ücretlerini sigortadan alıyorlar

BAŞKA ÜLKELERDE SAĞLIK SİSTEMLERİ (3) ABD 1930’larda ilk özel sigortalar (Mavi Kalkan, Mavi Haç) 1965’te yoksul yaşlıların masraflarını devlet üstlenmiş Zorunlu sağlık sigortası yok, yalnız özel sigorta var (hizmet başına ücret ödeniyor) Koruyucu sağlık hizmetleri yerel hükümetlerin görevi

BAZI ÜLKELERDE BÖH (2003) Ülke Milli Gelir($) Bebek Ölüm H Küba 1170 binde 6 Sri Lanka 930 “ 13 S.Arabistan 8530 “ 22 ABD 37610 “ 7 TÜRKİYE 2790 “ 29 Kaynak : UNICEF Raporu