İŞYERİNDE ETİK (AHLAK) Doç. Dr. Halil Zaim FATİH ÜNİVERSİTESİ

İş hayatı ve ahlak Ahlak her zaman önemlidir… Ancak özellikle 2008 kürsel ekonomik krizi ile birlikte iş hayatında ahlaki değerler daha da önem kazandı Ahlak iş hayatında hem başarının hem de kalitenin en önemli güvencesidir.

İŞ AHLAKI KAVRAMI İş ahlakı Genel ahlak kavramının bir alt kategorisidir. Ahlak genel olarak insanın nasıl davranması gerektiğini, insan için doğru veya yanlışın, güzel veya çirkinin ne olduğunu tanımlayan bir kavramdır İş ahlakı da İşle ilgili bilinen, uyulması beklenen ancak her zaman yazılı olmayan kurallar bütünü şeklinde tanımlanabilir İş ahlakı uygulamalı bir ahlak bilgisidir ve iş hayatının bütününü kapsar

İŞ AHLAKININ KAYNAĞI Evrensel değer hükümleri Toplumların değer hükümleri Dini Değer Hükümleri Hukuki Kurallar İş Hayatının Değerleri Organizasyonların Değer Hükümleri ve Kurum Kültürü

İŞ AHLAKININ TEZAHÜRÜ Kararlarda Uygulama ve süreçlerde Ürün ve hizmetlerde Davranışlarda

İş ahlakının olumlu sonuçları Kısa vadeli bireysel fayda maksimizasyonu yerine uzun vadeli erdemli tercihler yapan kuruluşların daha istikrarlı başarı elde ettiği ortaya konulmuştur (Thomson, 2007) Ürün ve hizmet kalitesinin arttığı tespit edilmiştir (Kerns 2005) Çalışan ve müşteri memnuniyetini arttırmaktadır Yatırımcılar için daha cazip bir ortam sunmaktadır Topluma ve ekonomiye daha fazla değer üretmektedir (Malloch, 2008)

İş ahlakı ile ilgili muhtemel sorunlar Güvensizlik Hukuki yaptırımlar Paydaşların (hissedar, ortak, müşteri-çalışan) memnuniyetsizliği Düşük aidiyet İstikrarsızlık İş hayatının kirlenmesi (kirli para temiz parayı kovar)

İş Hayatında Ahlaklı Tercihler Yapmak Zorlaşıyor mu? Artan küresel rekabet İş hayatının giderek değerlerden uzaklaşması Haksız rekabet İş hayatında genel kabul gören bazı eğilimler Büyümenin getirdiği riskler Kişisel zaaflar (insanlar melek değildir) İstinad Noktası Doğru Yanlış Erdemli olmaya çalışan insan

SAHA ÇALIŞMASI 2239 çalışan ve yöneticiden görüş alındı % 47 çalışan %27 orta düzey yönetici, %18 üst düzey yönetici %7 müteşebbis

SAHA ÇALIŞMASI Çalışanların ve yöneticilerin beklenen ve algılanan ahlaki yetkinliklerinin karşılaştırılması Ahlaki davranışlarla bireysel ve kurumsal performans ilişkisi

Kalitatif sonuçlar çalışan ve yöneticilerden beklenen ortak özellikler ahlaki değerler ihtiyaç vardır Bu değerlerin evrensel olması daha önemlidir. Bazıları : İnançlı olma, dürüstlük, sabırlı olma, hoşgörü ve anlayış, adil olma, istişareye önem verme (özellikle yönetici tarafında), yetkin olma, bilgi ve sürekli öğrenme, kanaatkar olmadır.

Önem ve Fiili Durum Karşılaştırması Çalışan ahlaki yetkinlikleri Yöneticilerin ahlaki yetkinlikleri

Çalışanların ahlaki yetkinlikleri

Yöneticilerin ahlaki yetkinlikleri ÖNEM YÜKSEK/FİİLİ DURUM DÜŞÜK ÖNEM YÜKSEK/FİİLİ DURUM YÜKSEK ÖNEM DÜŞÜK/FİİLİ DURUM DÜŞÜK ÖNEM DÜŞÜK/FİİLİ DURUM YÜKSEK

Sonuç İş hayatında erdemli insanlara duyulan ihtiyaç her geçen gün daha fazla hissedilmektedir. Özellikle hızla büyüyen ve küresel ekonomilerle entegre olan şirketlerimizin yönetici ve çalışanlarının ahlaki değerler konusunda daha hassas davranması büyük önem arz etmektedir. İş ahlakı konusunda tarihi ve kültürel müktesebatımız oldukça zengindir. Bu müktesebata dayanarak güncel meselelere yeni çözümler üretilmelidir. Dürüstlük hem yöneticilerde hem çalışanlarda aranan en önemli ahlaki vasıf olarak görülmektedir.

Sonuç Ahlaki davranışlarla kişisel ve kurumsal performans arasında olumlu ilişki vardır Bir kurumun ahlaki uygulamaları açısından en belirleyici hususlardan biri o kurumdaki yöneticilerin ahlaki yetkinlikleridir. Yöneticilerinin ahlaki hassasiyeti yüksek olmayan bir kurumdan ahlaki değerlere uygun işler beklemek oldukça zordur Bu konuda yapılması gereken çok iş, kat edilmesi gereken çok mesafe vardır. Bu sebeple konuyla ilgili herkese önemli sorumluluklar düşmektedir.

SABIRLA DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM