UZAKTAN EĞİTİMDE YAZILI BASILI ORTAMLAR Gökhan YILDIRAK Uğur TENDÜRÜS Muhammet YILMAZ

YAZILI-BASILI ORTAMLAR Yazılı basılı ortamlardaki öğretim materyalleri 1 -Öğrenci çalışma materyalleri 2-İçerik-yöntem değerlendirme materyalleri 3-Ön planlama materyalleri 4 -Fiziki tesislerle ilgili materyaller

1. Öğrenci Çalışma Materyalleri Ders notları Dergiler Örnek olay formları Ders kitapları Proje resimleri Modüler öğretim materyalleri Programlı öğretim materyalleri Öğrenci çalışma kılavuzları Kendi kendine öğrenme setleri

2. İçerik-Yöntem Değerlendirme materyalleri Ders için üniteler Ünite öğretim planları Öğretim yaprakları Kayıtlar ve formlar Yeterlik testleri Öğretimi geliştirme testleri ve el işi testleri Yedek öğretmen planları Öğretim araç-gereç kılavuzları Öğrenci organizasyon çizelgeleri Öğrenci ilerleme çizelgeleri

3. Ön Planlama Materyalleri Çevre ile ilgili anket formları İş ve görev analizleri Derslerin yazılı gereçleri Öğretmen el kitapları ve kılavuzları

4. Fiziki Tesislerle İlgili Materyaller Öğretme-öğrenme etkinliklerine fiziksel ortam sağlayan tesislerin Durumu, Donanım biçimi, İşe koşulma düzeni

YAZILI MATERYAL YOLUYLA UZAKTAN EĞİTİM İlk uzaktan eğitim uygulamaları posta yoluyla başlamıştır. Bu uygulamada uzaktan eğitim ilkelerine göre hazırlanmış ders notlarının ve diğer yazılı gereçlerin posta yolu ile öğrencilere gönderilmesi söz konusudur. Öğretme-öğrenme ekinliklerinin yazılı gereçler kullanılarak yürütüldüğü öğretimdir (Mektupla öğretim). Sınavlar ya posta yolu ile ya da belirli merkezlerde yapılır.

Yazılı Materyallerin Sınırlılıkları Yazılı gereçler her öğrenim alanı için aynı ölçüde etkili öğretim kaynağı olamamaktadır. Hangi disiplin veya konuların ne tür kaynaklarla en etkili biçimde sunulabileceği konusunda ortak görüş birliğine henüz varılmamıştır. Yazılı gereçlerin bireysel, kendi kendine öğrenmeye olanak verecek şekilde hazırlanması , bu alanda uzman kişilerin eş güdüm içinde çalışması uzun zaman almaktadır. Hazırlanan kaynakların çoğaltılması, zamanında öğrencilere dağıtılmasında güçlüklerle karşılaşılmaktadır.

Yazılı Materyallerin Avantajları Temel öğrenme kaynağı oluşturma, Bilgi verme, Bağımsız öğrenme yeteneğini geliştirme, İnceleme yapma, Soru cevaplandırma, Problem çözme, Pratik çalışmaya yöneltme

Posta Yazışmaların Sınırlılıkları Sınırlı gerçeklik açısı ve pasif kişisel kontrol Okuma becerilerine bağımlılık Sınırlı değerlendirme yetenekleri

Posta Yazışmaların Avantajları Öğretim sellik şeffaflığı İçeriğe odaklanabilmesi Kullanım kolaylığı Kolayca gözden geçirme ve revize etme Etkili zaman kullanımı

BASILI MATERYALLER YOLUYLA ÖĞRETİM Kitap, Not, Yardımcı kaynak, Çeşitli grafik gereçler vb. içermektedir. Öğrenciden yapması istenen alıştırmalar, Ödevler,

Basılı Materyallerin Sınırlılıkları Gerçeğin kısıtlı görüntüsü Karşılıklı etkileşim ve dönütler Okuma yeteneğine bağlılık

Basılı Materyallerin Avantajları Doğallık Kullanım kolaylığı Tekrar ve başvuru kolaylığı Maliyet uygunluğu Hazırlama ve yeniden düzenleme kolaylığı Zaman uygunluğu

UZAKTAN EĞİTİMDE YARARLANILAN YAZILI-BASILI ORTAMLAR Kitap ve Ders Kitapları Kitap, öğrencilerin öğrenme yaşantılarına kaynaklık eden ve genel anlamda yazılmış ve basılmış yaprakların bir araya getirilmesi ile oluşturulmuş olan yazılı ve basılı bir tür öğrenme ortamıdır.

Ders Kitaplarının Sınırlılıkları *Bilgiyi tek yönlü sunar. *Zordur ve zaman alıcıdır. *Öğretimi kendi etrafında koşullandırır. *Teknoloji içerikli bilgilere dayanan kitaplar güncelleme ister. *Kitap tek kaynak ise diğer görsel işitsel araçların kullanımı ihmal edilebilir.

Ders Kitaplarının Yararları Öğretmene zaman ve enerji tasarrufu sağlar. Öğrenciye öğrenme materyali sağlar ve onda kalıcı öğrenme izleri geliştirir. Öğrenciye içeriği tekrar etme olanağı verir. Ekonomiktir. Ortak bilgi kaynağı oluşturur. Öğrenmeyi bireyselleştirir. Öğrenmede devamı sağlar.

Uzaktan Eğitimde Ders Kitaplarının Sınırlılıkları Tek kitapta anlatılan yoğun dersler öğrenciyi sıkar. Normal olarak renklendirilen sanat eserinin ya da fotoğrafın ders kitabına uyarlanması maliyeti yükseltir. Dikkat edilmediğinde zarar görebilir. Basılı sayfa üzerinde hareketlendirme mümkün değildir.

2) Alıştırma Kitapları Öğrencilerin hem sınıfta hem de sınıf dışı ortamlarda kullanabilecekleri kaynak kitaplardır. Öğrenmeyi kolaylaştıracak etkinlikler ve değerlendirme soruları yer alır.

3) Kaynak Kitaplar Atlaslar Sözlükler Ansiklopediler Yıllıklar

4) Çalışma Rehberleri Uzaktan eğitim yapan öğretmenler konu ile ilgili notları, alıştırmaları, okumaları ve ek kaynakları öğrenciye bildirmek için kullanılır.

5) Yardımcı Kitaplar Ders kitaplarına yardımcı ve öğrenilecek bilgilerin anlaşılmasına kolaylık sağlayan belirli konuları ayrıntılı inceleyen kitaplardır.

6) Öğretmen El Kitapları ve Kılavuzları Öğretmenlere dersi nasıl işleyecekleri konusunda hazır bilgiler sunan öğrenme-öğretme ortamlarıdır.

7) Örnek Olaylar Hayal gücünün iyi kullanılarak yazılması halinde örnek olaylar çok başarılı öğretim amacı olabilir.

8) Ders Programı Uzaktan eğitim yöntemiyle verilen birçok dersin temelinde kapsamlı olarak hazırlanmış ders programı yatar. Bu ders programında öğrenciye verilecek ödevler, dersin hedef ve kazanımları, dersin içeriği, işlenecek dersin özeti bulunur. öğrenciden beklenen başarı, ünitelerle ilgili ek kaynaklar, notlandırmanın nasıl yapılacağı,

Resimler Varlıkların doğal görünüşlerinin kalem, fırça gibi araçlarla kağıt, bez vb. materyaller üzerinde yapılan biçimleri olan resimler, canlı ya da cansız varlıkların gerçek görünümlerinin sınıf ortamında görülmesini sağlayan ve eğitim-öğretim ortamlarında en çok yararlanılan ucuz görsel araçlardan birisidir.

Resim Çeşitleri Duvar resimleri Levhalar Düz resimler Diğer resimler 1. Çizgi resimler 2. Şimşek kartlar 3. Figürinler 4. Afişler 5. Karikatür resimler 6. Hikaye kartları

1) Duvar Resimleri Büyük boyutlardaki fotoğraflar, grafikler, haritalar, çizgi resimler sınıflardaki duvar resimleri oluştururlar. Duvar resimler; Öğrencinin ilgisini çeker, güdülenmesini sağlar. Bellekteki Tartışma konuları için hareket noktası oluşturabilir. İşlenen konuyla ilgili aşamaların izlenmesinde başvuru kaynağı olabilir. Bellekteki bilgileri unutmamaya yardımcı olur.

1) Duvar Resimleri Duvar Resmi örnek

2) Levhalar Büyük ölçüde verilerin; resim, fotoğraf, grafik, yazı, karikatür, çizgi ve sayılarını temsil etmektedir. Levha çeşitleri: Akış levhaları Ağaç levhaları Akarsu levhaları Zaman veya dizi levhaları Döner levhalar

2) Levhalar Levha örneği

3) Düz Resimler Fotoğraf makinası ile çekilmiş resimler, gazete, kitap vb. gibi basılı materyallerde yayınlanmış resimler, posterler, çoğaltma resimler gibi resimlerin tümüne denmektedir. Öğretmenler düz resimlerden 3 yolla yararlanmaktadır. Düz resimleri öğrencilere okutmaktır. Düz resimlerden hareket ederek bilgi vermektir. Düz resimlerle konuyu zenginleştirmektir.

4) Diğer Resimler Çizgi resimler: Basit çizgilerle anlatan resimlerdir. Şimşek kartlar: Bir kişiyi, bir objeyi ya da bir olayı sıra ile gösteren resimler dizisidir. Figürinler: Bir kişi ya da obje figürünün kenarlarından keserek elde edilen resimlerdir. Afişler: Levhalar gibi hazırlanmakta daha çok reklam amacı ağırlık kazanmaktadır.

Resimlerin Sınırlılıkları Kopyalarının kalitesiz olması, Resimlerin çok küçük olması Hedef ve davranışlar resimler yardımı ile tam olarak işlenmeyebilir. Sadece görsel olarak yararlanılan ortamlardır. Öğretmen iyi açıklama yapamadığı durumlarda yanlış öğrenmeler gerçekleşebilir. Etkili sınıf kontrolü sağlayabilmek için iyi bir tasarım gerektirir. Öğrenciler arasındaki bireysel farklılık ve algı düzeylerinin farklılık göstermesi, öğretmenlerin uygun resim tasarlamalarını ve geliştirmelerini zorlaştırabilir.

Resimlerin Yararları Eğitim ve öğretim ortamında kullanılan ucuz görsel araçlardır. Öğrenci motivasyonunu yükseltir. Kullanımları kolaydır. Her öğretim kademesinde kullanılır. Çok zor ve karmaşık kavramlar bile resimlerle rahatlıkla öğretilebilir. Diğer araç-gereçlerin yetersiz kaldığı durumlarda kullanılır.

Grafikler Grafikler sayısal verileri görselleştirerek veriler arasındaki ilişkilerin kavranması kolaylaştırmak için kullanılır.

Grafik Materyalleri- Pasta

Grafik Materyalleri Karşılaştırma Miktar Eğilimler Dr. Serçin KARATAŞ

Grafik Materyalleri- Çizgi

Grafik Materyalleri- Sütun ve çubuk

Grafik Materyalleri- Resimli

Şemalar Sayısal veriler, kronoloji ve hiyerarşi gibi soyut bilgileri grafik formunda özetlemek amacıyla kullanılan görsel materyallerdir.

Grafik Materyalleri- Şemalar B C D

Şema Çeşitleri Akış şemaları Örgüt şemaları

Gazete ve Dergiler sisteme özgü haberler, bazı derslerin özeti, güncel veriler bulmaca türünde kendi kendini değerlendirme soruları yayınlanmaktadır.

Uzaktan Eğitimde Gazetenin Önemi Mesleki bilgi aktarır. Çevresel ilişkiye dikkat çeker. Öğrencinin kurumu ile ilişki kurmasına aracılık eder. Sağlığa ilişkin bilgi aktarır. Gelenek-görenek ve kültürel bilgi sunar.

Uzaktan Eğitimde Gazetenin Önemi Gazete örneği

Broşürler Öğretilmesi söz konusu olan konunun kuramsal yönlerine ilişkin bilgiler ve bu konulara ilişkin kendi kendini değerlendirme soruları, belirli istatistik veriler ve yararlanılacak kaynakları kapsayan tamamlayıcı ve zenginleştirici bilgiler sunan ve sayfa sayısı çok fazla olmayan (20 sayfa civarı) yazılı gereçlerdir. Btoşür örneği

Broşürler

Uzaktan Eğitimi Destekleyen Yazılı-Basılı Materyaller Monograflar: Kitap, broşür, kongre-konferans-sempozyum kitabı, albüm, monograf serileri Süreli Yayınlar: Dergi, gazete, bülten, seri yayın Gri Yayınlar: Resmi yayın, teknik yayın, bilimsel ve teknik rapor, ön baskı, ayrı baskı, broşür, proje raporu, Yıllık, sözlük, ansiklopedi, istatistik, başvuru kitabı, el kitabı, Rehber, indeks, özetçe, bibliyografya, güncel duyuru bülteni, toplu katalog

Uzaktan Eğitimi Destekleyen Yazılı-Basılı Materyaller Monograflar: Kitap, broşür, kongre-konferans-sempozyum kitabı, albüm, monograf serileri Süreli Yayınlar: Dergi, gazete, bülten, seri yayın Gri Yayınlar: Resmi yayın, teknik yayın, bilimsel ve teknik rapor, ön baskı, ayrı baskı, broşür, proje raporu, Yıllık, sözlük, ansiklopedi, istatistik, başvuru kitabı, el kitabı, Rehber, indeks, özetçe, bibliyografya, güncel duyuru bülteni, toplu katalog

Kaynakça Uzaktan Eğitim– Uzaktan Eğitim – Doç. Dr. Salih Uşun – Nobel – Ekim 2005