Strateji Geliştirme Başkanlığı T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Kamuda Stratejik Planlama Atilla ÇAKIR Maliye Uzmanı

Sunuş Planı Kamu Mali Reform Süreci SGB Fonksiyonlar Çalışmalar Stratejik Yönetim Süreci 2

Küresel Vizyon Değişen küresel çerçeve: Hükümetlerin üzerindeki artan baskı Daha güçlü ve yüksek performans sergileyen bir devlet yapısı Kamu yönetiminden beklenenler: Performans odaklı yönetim, kamu yararının arttırılması 3

Bütçe reformları üç temel amaç üzerine oturmaktadır. Bunlar : Mali disipline uyum Kaynakların stratejik önceliklere göre tahsisi ve kullanılması Programların ve hizmet sunumunun etkinliğinin ve verimliliğinin artırılması 4

Nasıl? Kamu kaynaklarını kontrol ederek, Kaynakların tahsisini planlayarak, Kaynakları yöneterek, Kamu idarelerinin iş süreçlerini yeniden tanımlayarak, Kurumlar arası işbirliği ve bilgi paylaşımını sağlayarak, Veriye dayalı karar verme süreçlerini destekleyecek Yönetim Bilgi Sistemlerini kurarak. 5

Kamu Mali Yönetim Reformu Bütçe türleri yeniden tanımlanmıştır. Çok yıllı bütçeleme anlayışı hayata geçirilmiştir. Yeni bütçe sınıflandırması uygulamasına geçilmiştir. Bütçenin kapsamı genişletilmiştir. Bütçe hazırlama ve uygulama sürecinde kamu idarelerine önemli esneklikler getirilmiştir. Stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme yeni sistemin temel ayaklarından biri olmuştur. Kamu idarelerinde strateji geliştirme birimleri faaliyete geçmiştir. Denetimde ihtisaslaşmanın önü açılmak suretiyle iç denetim sistemi kurulmuştur. 6

Kamu Mali Yönetim Reformu Kamuda aynı muhasebe sistemi kullanılması zorunluluğu getirilmiştir. İç Denetim Koordinasyon Kurulu ve Devlet Muhasebesi Standartları Kurulu kurulmuştur. Vergi muafiyet, istisna ve indirimleri ile benzeri uygulamalar nedeniyle vazgeçilen kamu gelirleri (vergi harcamaları) cetveli bütçe kanunlarına eklenmiştir. Kamu mali yönetimi ve kontrol sistemine ilişkin uygulamayı yönlendirecek ve geliştirecek ikincil ve üçüncül mevzuat çalışmalarına devam edilmiştir. 7

Türk Mevzuatında Stratejik Planlama Stratejik Planlama Kılavuzu: 2003 Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu: Aralık 2003 Yüksek Planlama Kurulu Kararları: 2003, 2004 Kuruluşlarda Pilot Çalışmalar: 2004-2005 Yerel Yönetim Kanunları: 2004-2005 2003 yılında hazırlanan Kılavuz, Dünya Bankası tarafından kullandırılan bir kredinin şartı olarak, kamu idarelerine yol göstermek amacıyla hazırlanmıştır. Yerel yönetim kanunlarında tanımlanan stratejik planlama geçiş süreci ve takvimi mahalli idareler için gerek stratejik planın etkin biçimde hazırlanabilmesi gerekse stratejik planın bütçe süreçleriyle entegre edilmesi anlamında sıkıntılar doğurmaktadır. YPK kararları ile 8 pilot kuruluşta çalışmalar başlatıldı. Planın üst yönetim tarafından sahipliğinin stratejik planlama çalışmalarının başarısına katkısı açısından Kayseri Büyükşehir Belediyesi önemli bir örnektir. Bunun tersi de Tarım Bakanlığı için geçerlilik kazanmıştır. 8 8

Türk Mevzuatında Stratejik Planlama Kamuda Stratejik Yönetim Araştırması: 2005 Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama Kılavuzu (2. sürüm): 2006 Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik: 2006 Üst yönetici yardımcısı başkanlığında SP ekibi oluşturulur. Plan süresi 3 ila 6 yıl arasında. Yenilemede kuruluşlara geniş bir imkan; ancak DPT uygun görüşü ile. Revize çalışmaları süren Kılavuzda dikkati çeken yeniliklerden en önemlileri risk analizi ve senaryo analizi ile izleme ve değerlendirme bölümleridir. Bunun dışında kalan bölümler de daha ayrıntılı ifade edilecek şekilde geliştirilmektedir. Ayrıca amaç, hedef ve performans göstergesi örnekleri de çeşitlendirilmektedir. 9 9

SGB Fonksiyonlar Stratejik yönetim ve planlama Misyon ve Vizyon belirleme Kurumsal ve bireysel amaç/hedefler oluşturma Göstergeler belirleme Bütçeleme Veri-analiz ve araştırma-geliştirme Performans ve kalite ölçütleri geliştirme Yönetim bilgi sistemi Mali hizmetler Bütçe ve performans programı Muhasebe, kesin hesap ve raporlama İç kontrol 10

Stratejik Yönetim ve Planlama Fonksiyonu Madde 6 — Stratejik yönetim ve planlama fonksiyonu kapsamında yürütülecek görevler şunlardır: a) İdarenin stratejik planlama çalışmalarına yönelik bir hazırlık programı oluşturmak, idarenin stratejik planlama sürecinde ihtiyaç duyulacak eğitim ve danışmanlık hizmetlerini vermek veya verilmesini sağlamak ve stratejik planlama çalışmalarını koordine etmek. b) Stratejik planlamaya ilişkin diğer destek hizmetlerini yürütmek. c) İdare faaliyet raporunu hazırlamak. d) İdarenin misyonunun belirlenmesi çalışmalarını yürütmek. 11

Stratejik Yönetim ve Planlama Fonksiyonu e) İdarenin görev alanına giren konularda, hizmetleri etkileyecek dış faktörleri incelemek. f) Yeni hizmet fırsatlarını belirlemek, etkililik ve verimliliği önleyen tehditlere tedbirler almak. g) Kurum içi kapasite araştırması yapmak, hizmetlerin etkililiğini ve yararlanıcı memnuniyetini analiz etmek ve genel araştırmalar yapmak. h) İdarenin üstünlük ve zayıflıklarını tespit etmek. i) İdarenin görev alanıyla ilgili araştırma-geliştirme faaliyetlerini yürütmek. j) İdare faaliyetleri ile ilgili bilgi ve verileri toplamak, tasnif etmek, analiz etmek. 12

Stratejik Yönetim Yol Haritası ULUSAL ÜST POLİTİKA BELGELERİ HÜKÜMET PROGRAMI BEŞ YILLIK KALKINMA PLANLARI ORTA VADELİ PROGRAM LAR MALİ PLANLAR YILLIK PLAN VE PROGRAMLAR… YILLIK BEŞ YILLIK Performans Programı Faaliyet Raporları Stratejik Plan BAKANLIK Operasyonel Plan İZLEME VE DEĞERLENDİRME İÇ KONTROL 13 13 13

Faaliyet Raporu + Kesin Hesap İlişkiselliğin Arttırılması Hükümet Programı Kalkınma Planı OVP + OVMP Stratejik Plan Performans Programı Bütçe Faaliyet Raporu + Kesin Hesap Sonuçlar Çıktılar Kamu Yararı 14

Strateji Ağacı (Cascading) 15 Strateji Ağacı (Cascading) Misyon ve Vizyon Amaç Hedef Birim Performans Hedefi Faaliyet / Proje İş Planı 15

Çalışmalar 16

Hazırlık Programı Oluşturulması Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 8 inci maddesinde hazırlık programının; stratejik planlama sürecindeki aşamaları, tamamlanacakları tarihleri gösteren zaman çizelgesi ile birlikte gerçekleştirilecek faaliyetleri, sorumlu birim ve kişileri, eğitim ihtiyacını, gerek duyulması halinde danışmanlık hizmeti ihtiyacını, planlama sürecinin gerektirdiği masraflar ile beşeri ve teknik kaynak ihtiyacı hususlarını ortaya koymak için hazırlanacağı hüküm altına alınmıştır. 17

Planlama Ekiplerinin Kurulması Danışmanlar Strateji Geliştirme Başkanlığı Stratejik Planlama Yönlendirme Komitesi Stratejik Planlama Çalışma Grubu MAYEM Çalışma Grubu VDK Çalışma Grubu İMİD Çalışma Grubu GEL-POL Çalışma Grubu Taşra çalışma grubunu da eklemek lazım. GELPOL TASİŞ ÇALIŞMA GRUBU EKLENECEK. SGB Çalışma Grubu AB Çalışma Grubu PERGEN Çalışma Grubu BAHUM Çalışma Grubu MİLLİ EMLAK Çalışma Grubu MUHASEBAT Çalışma Grubu BÜMKO Çalışma Grubu MASAK Çalışma Grubu TAŞRA ÇALIŞMA GRUBU 18

Ekiplerin Sorumlulukları Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Kurulu Stratejik Planlama Yönlendirme Komitesi Stratejik Planlama Çalışma Grubu Yapılacak çalışmaları yönlendirmek ve Bakanlık stratejilerinin, amaç ve politikalarının belirlenmesine, hizmet ve teşkilatının geliştirilmesine yardımcı olmak Stratejik planlama sürecinde birim çalışmalarında yönlendirici olmak ve yapılan çalışmaların Strateji Geliştirme Kuruluna aktarmak Stratejik planlama sürecinde Strateji Geliştirme Başkanlığı ve proje ekibinin koordine ettiği çalışmalarda bizzat bulunmak ve bu çalışmalar sırasında kendi harcama birimi ile çalışma grubu arasında koordinasyonu sağlamak 19

Stratejik Yönetim Süreci Bütçe ve Performans “BİR KARAR UYGULAMAYA GEÇMEDİĞİ SÜRECE KARAR DEĞİL, İYİ NİYETLİ BİR GİRİŞİMDİR.” Stratejik Plan STRATEJİ UYGULAMA (UYGULA) SONUÇ İZLEME / DEĞERLENDİRME (KONTROL ET) GELİŞTİRME (PLANLA) Yönetim Bilgi Sistemleri İç Kontrol 20

Stratejik Planlama Süreci Plan ve Programlar Paydaş Analizi GZFT Analizi DURUM ANALİZİ Neredeyiz? Kuruluşun varoluş gerekçesi Temel İlkeler MİSYON VE İLKELER Nereye ulaşmak istiyoruz? Arzu edilen gelecek VİZYON Orta vadede ulaşılacak amaçlar Spesifik, somut ve ölçülebilir hedefler AMAÇLAR VE HEDEFLER Amaç ve hedeflere ulaşma yöntemleri STRATEJİLER Gitmek istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz? Detaylı iş planları Maliyetlendirme Performans programı Bütçeleme FAALİYETLER VE PROJELER Raporlama Karşılaştırma İZLEME Başarımızı nasıl takip eder ve değerlendiririz? Geri besleme Ölçme yöntemlerinin belirlenmesi Performans göstergeleri Uygulamaya yönelik ilerleme ve sonuçların değerlendirilmesi PERFORMANS ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 21 21

Stratejik Plan 2008-2012 dönemi Stratejik Planı ile Bakanlığımızda stratejik yönetim sisteminin uygulama altyapısı oluşturuldu. İlk planın tecrübeleriyle 2013-2017 dönemi Stratejik Planı hazırlandı. 22

Stratejik Planın Çerçevesi - I Maliye Bakanlığı Misyonu Maliye politikasını tüm paydaşlarla birlikte katılımcı bir anlayışla geliştiren, uygulayan ve izleyen bir Maliye Bakanlığı. Maliye Bakanlığı Vizyonu Güçlü ve sürdürülebilir bir büyüme ortamını desteklemek üzere mali disiplinden taviz vermeyen, mali yüklerin seviyesi ve dağıtımında adalet içinde optimali gözeten, kamu kaynaklarının kullanımında toplumsal faydayı artıran, saydamlığı ve hesap verebilirliği sağlayan, proaktif ve örnek bir Maliye Bakanlığı. 23

Stratejik Planın Çerçevesi - II   Çevreye duyarlılık Çözüm odaklılık Dürüstlük ve güvenilirlik Ekonomiklik, etkinlik ve etkililik Hesap verebilirlik Hukukun üstünlüğü Katılımcılık Proaktiflik Saydamlık Sosyal adalet ve eşitlik Sosyal sorumluluk Tutarlılık ve öngörülebilirlik Uzmanlık ve liyakat Vatandaş odaklılık 24

Stratejik Planın Çerçevesi - III

Stratejik Planın Çerçevesi - IV

Teşekkürler… atilla.cakir@sgb.gov.tr