Eğiticiler İçin Probleme Dayalı Öğrenim Kursu GRUP DİNAMİKLERİ Dr. Esin Kulaç SDÜTF Eğiticiler İçin Probleme Dayalı Öğrenim Kursu 22-24 Aralık 2008

Sunum Planı Motivasyon Beyin fırtınası Öğrenen grupları motive etme üzerine kuramlar Öğrenen grupların özellikleri Öğrenen grupların dinamikleri

EKİP………. ………….., ortak norm ve davranış ilkelerini paylaşan, aralarında çeşitli rol farklılaşmaları gerçekleştiren, ortak bir amaca sahip ve bu amaç doğrultusunda birbirleri ile iletişim içinde olan, karşılıklı olarak birbirlerini etkileyen iki veya daha fazla kişinin bir araya gelmesi ile oluşan sosyal bir olgudur.

Bir beyin fırtınası yapalım… ŞU ANA KADAR PARÇASI OLDUĞUNUZ EKİPLERİ DÜŞÜNÜN. ÖĞRENİM HAYATINIZDA ÇALIŞMA HAYATINIZDA SOSYAL YAŞAMDA …

MOTİVASYONUNUZU OLUMLU/OLUMSUZ ETKİLEDİĞİNİ DÜŞÜNDÜĞÜNÜZ KİŞİLER/OLANAKLAR İLE İLGİLİ FAKTÖRLER NELERDİ ?

Bir beyin fırtınası daha yapalım… MOTİVASYONUNUZU OLUMLU/OLUMSUZ ETKİLEYEN FAKTÖRLERE VERDİĞİNİZ TEPKİLER NELERDİ ?

MOTİVASYONUN TANIMI

veya değiştirme ve yeni bir davranışta bulunma sürecidir. Diğer bir insanın davranışını etkileme veya değiştirme ve yeni bir davranışta bulunma sürecidir.

Motivasyon İÇSEL Kendi ilgi ve merakımız veya sadece yaşayacağımız deneyimden duyacağımız mutluluk ile oluşan motivasyon Ör: Gün batımını seyretmek   DIŞSAL Dış etkenler veya çevresel faktörler nedeni ile oluşan motivasyon Ör: ödül, ceza, sosyal baskı

MOTİVASYON YAKLAŞIMLARI   İhtiyaç Yaklaşımı Amaç Yaklaşımı Beklenti Yaklaşımı

İhtiyaçlar Davranışın nedenidir, İHTİYAÇ YAKLAŞIMI   Motivasyon,bilinçli veya bilinçsizce karşılanmamış bir ihtiyaçtan doğar, İhtiyaçlar Davranışın nedenidir, Hiçbir ihtiyaç tam anlamıyla giderilemez, İhtiyaçlar sürekli değişmektedir.

İhtiyaçlar Teorisi (Maslow)

AMAÇ YAKLAŞIMI   Motivasyon,çalışanların zor ve fakat imkansız olmayan amaçları olduğunda ve performansları hakkında bilgi alabilmeleri durumunda yüksektir.

Amaç yaklaşımı performans yönetimi sistemine baz teşkil eder.   Çalışanlar için zorlayıcı amaçlar belirlenmesi,bu amaçların gerçekleştirimesi için gereken imkanların sağlanması, motive edici unsurlardır.

BEKLENTİ YAKLAŞIMI    Gösterilecek çabanın bir sonuç yaratacağı ihtimaliyle kişinin harekete geçmesidir. Arzulama derecesi belirli bir sonucu seçme sebebinin şiddetini yansıtır.

Öğrenen Gruplar

Öğrenen Grupları Üretken Hale Getirmek ve Motive Edebilmek için Stratejiler Öğrencilerinizin yeteneklerine inanın ve değiştirebileceğiniz faktörlerle ilgilenin Dışsal motivasyonu gereğinden fazla vurgulamayın Öğrenme durumları için pozitif ortamlar oluşturun Öğrencinin ilgisi ve içsel motivasyon değerlerine göre davranın

Öğrenen Grupları Üretken Hale Getirmek ve Motive Edebilmek için Stratejiler Öğretim amaçları ile öğretim işlemlerinin güçlüğü konularına özen gösterin Grup dinamiği oluşturmaya çalışın

EKİP İLE ÖĞRENME Her grubun farklı bir tarzı ve kişiliği vardır Eğiticiler ve içerik aynı olsa da farklı deneyimler yaşanır Tanımlanmış ortak dinamik süreçler vardır Zamanında, gerekli yönlendirmeler için dinamiklerin gözlemlenmesi gereklidir

EĞİTİM GRUPLARININ DİNAMİKLERİ İÇERİK DAVRANIŞLARI SÜREKLİLİK (SÜREÇ) DAVRANIŞLARI

EĞİTİM GRUPLARININ DİNAMİKLERİ İÇERİK DAVRANIŞLARI Grubun yürütmekte olduğu görevi yapmasını sağlayan özgül davranışlardır Yöntem önerme Fikir verme Yorumlama

EĞİTİM GRUPLARININ DİNAMİKLERİ SÜREKLİLİK (SÜREÇ) DAVRANIŞLARI Grubun üzerinde çalıştığı görevi nasıl yaptığı, etkileşimler, duygular, grup atmosferi ile ilgili davranışlardır. Uyulması gereken temel kurallar Gerginlik yaratılması/azaltılması Bilgi paylaşımındaki tavırlar…

EĞİTİCİNİN İÇERİK ve SÜREKLİLİĞİ SAĞLAMADAKİ ROLÜ Grubun ulaştığı noktanın başlangıçtaki hedeflerle karşılaştırılması İlerlemeyi engelleyen sorunların tanımlanması Görüş birliğinin olup olmadığının araştırılması Gerginliği azaltmaya yönelik davranışlar

KATILIM ETKİLEME Sözel katılım-gruba dahil olmanın göstergesi Katılımdaki değişiklikler ETKİLEME Gruba katılımda bulunmak ve etkilemek farklıdır-az konuşan/çok konuşan Olumlu etkileme-çözüme yönelik Olumsuz etkileme-zorlama

GRUPTAKİ DUYGULAR Eğitim süresince grup üyeleri farklı duygular yaşarlar Sözel ve sözel olmayan davranışlar ile üyelerin hissettikleri anlaşılmaya çalışılmalıdır. Sözsüz anlatım, öğrenciler tarafından daha çok tercih edilmektedir. Eğiticinin çatışma yaşandığında kendi duygularını yargılamadan ifade etmesi örnek oluşturabilir.

GRUP ATMOSFERİ Grup atmosferi gözlenmeli ve gerektiğinde gözlemler paylaşılmalıdır. Her grup üyesinin yaşayabileceği temel çatışmalar; Üyeler arasındaki rekabet × karşılıklı destek gereksinimi Bencillik × başka birine yardım etme isteği Kendine rahatlık sağlayan grup benliğine bırakma isteği × bireysel özerkliğini kaybetme korkusu

DİSFONKSİYONEL DAVRANIŞLAR Sürekliliği ve niteliği Düşmanca davranma Saldırgan olma Konuyu amacından saptırma Sürekli sessiz kalma Başka şeylerle ilgilenme Sürekli geç kalma Alt grup oluşturma

DİSFONKSİYONEL DAVRANIŞLAR Eğitici disfonksiyonel davranış gösteren bireyin suçlanmasına izin vermeyecek bir tutum göstermesi Sürekli sessiz kalma nedenleri neler olabilir? Direnç Kızgınlık Korku Yetersizlik düşüncesi Suçlanma, izolasyon duygusunun artmasına ve öğrencinin kaybedilmesine neden olur. Sorunun grup dışında çözülmemesi önerilmektedir. GRUBA ZAMAN TANINMALIDIR

EĞİTİM GRUPLARININ EVRELERİ Başlangıç Öğrenciler öğrenmeye isteklidir. Eğiticiye bağımlıdırlar. Kendilerine grupta bir yer edinmek isterler. Tanışma, grup amaçları, öğrenme anlaşması GRUP EĞİTİM İÇERİĞİNE YÖNLENDİRİLMELİ Biraz endişe duyarlar Benden ne bekleniyor? Uyum sağlayabilecek miyim?

EĞİTİM GRUPLARININ EVRELERİ Eğiticinin yönetici rolülün dozunu azaltması Bıkkınlık, Hoşnutsuzluk Öğrenilmesi gerekenler artmıştır. Roller, nasıl çalışılacağı ve iletişim kurulacağını belirleme aşamasıdır. Eğiticiye bağımlı olmaktan rahatsızlık duyarlar Direnç gösterirler

EĞİTİM GRUPLARININ EVRELERİ Gruba yapılacak müdahalelerin eğitim sürecini aydınlatıcı önerilerle sınırlı kalması Hoşnutsuzluğun azalması Bilgi ve becerileri arttıkça kendilerine güvenleri artar Roller ve soumluluklar açıktır ve kabul edilmiştir Grup iletişimi ve işbirliği güçlenmiştir. Amaç ve gerçekler ışığında fikir ayrılıkları çözülür,

EĞİTİM GRUPLARININ EVRELERİ Eğitici edinilen bilgileri biyo-psiko-sosyal taraflarıyla özetlemeye yönlendirmeli Yaratıcılık Öğrencilerin içerik ve sürece hakim oldukları evredir. Grubun enerjisi yüksektir. Görev ve başarılar konusunda olumlu hisler taşınır

Grup Çalışmasını Kolaylaştıran Kişisel Özellikler ……. - Yüksek duygusal enerji, Hayata ve insanlara karşı olumlu bakış açısı (iyimserlik), Yüksek iç motivasyon, Öğrenmeye bağlılık, sorumluluk Değişime istek duyma Başkalarını hesaba katan bir anlayışa sahip olmaktır.

SİNERJİK ASİNERJİK Söze, “anlıyorum,” diye başlar Söze, “Ama,” diye başlar. Güçlüklere ve problemlere yönelir. Çözüme ve sonuca yönelir. Nasıl yararlı olacağını bulmaya çalışır. İşe yaramayacağını göstermeye çalışır Fikrin olumlu tarafını bulup geliştirmeye çalışır. Fikirlerde boşluk arar. Tartışmak ve yargılamak için dinler Anlamak için dinler. Başkalarına, kendilerini ifade etmek için zaman tanır. Söz keser, olumsuz beden dili özellikleri gösterir

SİNERJİK ASİNERJİK En iyi çözüme ulaşmaya çalışır. Mutlaka haklı çıkmaya çalışır. Engelleri, “zorluk” olarak görür Engelleri “fırsat” olarak görür Karşısındakinin olumlu özelliklerini bulur ve ifade eder, “doğruları yakalamayı” beceri sayar. Kişileri ve fikirleri önemsemez. Yanlışları yakalamayı “yı beceri sayar

GRUP ÜYELERİNİN ROLLERİ

GRUP ÜYELERİNİN ROLLERİ Göreve ilişkin roller Başlatmak Bilgilendirmek Açıklamak ve Aydınlatmak Koordine etmek Özetlemek Gerçekliği test etmek İzlemek Fikir birliğini test etmek

GRUP ÜYELERİNİN ROLLERİ Grubun Devamlılığına İlişkin Roller Uyum sağlamak Cesaretlendirmek/teşvik etmek Uzlaşmaya varmak Yönlendirmek Gerilimi azaltmak Tanı koymak Standart koymak ve Test etmek

GRUP ÜYELERİNİN ROLLERİ Fonksiyonel Olmayan Roller Engellemek Geri çekilmek Konu dışına çıkmak Tanınma arayışı Rekabet

ÖZETLE Öğrenmeyi en fazla etkileyen faktör motivasyondur. Öğrenen gruplar farklı özellikler gösterebilse de tanımlanmış temel dinamikleri yaşarlar. Eğitim yönlendiricisi öğrenen grupların dinamiklerini gözlemleyebilmeli, yerinde ve zamanında müdahaleler ile grubu amacına motive edebilmelidir.

KAYNAKLAR Learning to Teach (5th Ed.). USA: McGraw-Hill Companies, Inc. Arends, R. I. 2000 Practice-Based Learning: Problem-Based Learning Applied to Medical Education. HS Barrows,1994 Probleme Dayalı Öğrenim. DEÜ Eğiticilerin Eğitimi Komitesi.DEÜ Yayınları,2002 Özel Öğretim Yöntemleri. Dr. Yasemin Gülbahar. Başkent Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Sunum notları Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Eğitimi ve Bilişimi AD. Yüksek Lisans Notları. Doç.Dr.Fulya Dökmeci.2007 Nihat Demirkol. Kişisel Gelişim Eğitimi kurs notları. 2006