CE İŞARETİ YÖNETMELİĞİ & UDK/OK YÖNETMELİĞİ 16 Ağustos 2012 ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ CE İŞARETİ YÖNETMELİĞİ & UDK/OK YÖNETMELİĞİ 16 Ağustos 2012

CE İŞARETİ YÖNETMELİĞİ Üretici mi, imalatçı mı? Üretici : Genel Ürün Güvenliği Direktifi, 4703 İmalatçı, yetkili temsilci, ithalatçı, diğer kişiler İktisadi İşletme : 765/2008/EC sayılı AB Tüzüğü, : 768/2008/EC sayılı AB Kararı imalatçı, yetkili temsilci, ithalatçı, dağıtıcı

CE İŞARETİ YÖNETMELİĞİ Yükümlülüklerde netleşme; İmalatçı; Esas yükümlü ve yetkili kişi. Yetkili temsilci; Yazılı vekaletnamede yazılan görevleri yapar. Teknik dosyayı tanzim edemez, ancak bulundurur ve sağlar. İthalatçı; İmalatçı veya yetkili temsilcinin uygunluk değerlendirmesine ilişkin görevlerini yerine getirdiklerinden emin olur ve teyit eder. Ancak uygunluk değerlendirme işlemlerini yapamaz. CE işareti iliştiremez. AT uygunluk beyanını bulundurur ve sağlar, teknik dosyayı bulundurmak zorunda değildir ama istenildiğinde sağlamak zorundadır.

CE İŞARETİ YÖNETMELİĞİ İmalatçının sorumluluklarını üstlenenler; Ürünü imal etmediği halde, kendi isim veya markasıyla piyasaya sunacak olan kişiler, Ürünü, özelliklerini etkileyecek şekilde modifiye edenler, üründe eklemeler veya çıkarmalar yapanlar, Ürünün özelliğini değiştirerek kurulumunu yapanlar vb. İmalatçının yerine getirmesi gereken uygunluk değerlendirmesi işlemlerini (teknik dosyayı hazırlamak, AT uygunluk beyanını düzenlemek, CE işareti iliştirmek, belgeleri muhafaza etmek vb.) yapar.

CE İŞARETİ YÖNETMELİĞİ “CE” işareti ürüne görünür, okunabilir ve silinmeyecek şekilde, ürün piyasaya arz edilmeden önce ve sadece imalatçı veya yetkili temsilcisi tarafından konulur. Ürüne “CE” işaretinin anlamı ve şekli hakkında üçüncü şahısları yanıltacak başka işaretler veya betimlemeler konulamaz. Diğer her türlü işaret, ürüne ancak “CE” işaretinin görünebilirliğini, okunabilirliğini ve anlamını bozmayacak şekilde konulabilir. “CE” işareti sadece teknik düzenlemelerin konulmasını öngördüğü ürünlerde kullanılabilir, başka ürünlerde kullanılamaz. Oranlara uyarak küçültülmesi ve büyütülmesi dışında “CE” işaretinin tasarımı değiştirilemez.

CE İŞARETİ YÖNETMELİĞİ AT uygunluk beyanı AT uygunluk beyanı ilgili teknik düzenlemede belirtildiği şekilde düzenlenir. Aksi takdirde, Yönetmelik ekinde yer alan örneğe uygun olarak hazırlanır. Başka dillerde düzenlendiği durumlarda, beyana Türkçe tercümesi de eklenir. Birden fazla teknik düzenleme sözkonusu ise, imalatçı hepsini karşılayacak şekilde tek bir AT uygunluk beyanı düzenleyebilir. Beyan metni, bu teknik düzenlemelerin adını, yayım tarihini ve referans numarasını içerir.

CE İŞARETİ YÖNETMELİĞİ Tanımlar değişmiş, yenileri eklenmiştir, Modüller artmıştır (9’dan 16’ya), AB’de ve EFTA’da yerleşik yetkili temsilciler denk kabul edilmiştir.

UDK/OK YÖNETMELİĞİ Hangi uygunluk değerlendirme kuruluşları? Bu Yönetmeliğin amacı; uygunluk değerlendirmesi yoluyla bir ürünün ilgili teknik düzenlemeye uygunluğunu inceleyen ve belgelendiren kuruluşların ve bunlar arasından görevlendirilen onaylanmış kuruluşların asgarî nitelikleri, çalışma usûl ve esasları ile Türkiye’nin uluslararası yükümlülükleri uyarınca ilgili yerlere bildirimini düzenlemektir.

UDK/OK YÖNETMELİĞİ UDK’lar, şeffaf, bağımsız, tarafsız, ayrım gözetmeden ve müşterilerini gereksiz külfete sokmadan hizmet verir ve Faaliyetleri ile ilgili her türlü belge ve kaydı on yıl süreyle muhafaza eder ve talebi hâlinde yetkili kuruluşlara ibraz ederler. Yetkili kuruluşlar, görevlendirdikleri UDK’ları gözetir, denetler ve kurallara aykırı davrananları faaliyetlerini geçici veya sürekli kısıtlar.

UDK/OK YÖNETMELİĞİ Akreditasyonun ulusallığı ilkesi; Türkiye’de yerleşik uygunluk değerlendirme kuruluşlarının akreditasyonunu TÜRKAK yapar. İstisnalar; Başvurulan alanda, TÜRKAK’ın akreditasyon hizmeti vermemesi veya TÜRKAK’ın tâbi olduğu eşdeğerlik incelemesinin, akreditasyon talep edilen uygunluk değerlendirme işlemi için olumlu sonuçlanmaması Hallerinde, AB üyesi ülkelerin eşdeğerlik incelemesini olumlu bir şekilde tamamlamış ulusal akreditasyon kuruluşlarına başvurulabilir.

UDK/OK YÖNETMELİĞİ Sınır-aşan akreditasyon (cross-border accreditation); Merkezi dışarıda olan çok-uluslu UDK’larda akreditasyon kim tarafından yapılacak? Uygunluk belgesini düzenleyen birimin yerleşik olduğu ülkedeki ulusal akreditasyon kuruluşu (UAK) tarafından yapılır. Örneğin; «ABC» İspanya merkezli bir UDK’dır. Türkiye’de de ayrıca «ABC Türkiye» adıyla şubesi/birimi/şirketi bulunmaktadır. Uygunluk belgesi «ABC İspanya» onaylı ise ENAC (İspanyol UAK), Uygunluk belgesi «ABC Türkiye» onaylı ise TÜRKAK

UDK/OK YÖNETMELİĞİ Akreditasyon kuruluşlarının akreditasyon dışında kullanılması (light accreditation); Avrupa Komisyonu ve Avrupa Akreditasyon Birliği (EA-European Accreditation Cooperation) UAK’ların akreditasyon faaliyeti dışında kullanılmasına karşıdır. Örneğin, onaylanmış kuruluş adaylarının teknik yeterliliklerinin değerlendirilmesinde UAK’ların kullanılması. Aksi uygulamalar, TÜRKAK’ın eşdeğerlik incelemesinden olumlu bir şekilde geçişini güçleştirir, karşılıklı tanıma anlaşmalarını tehlikeye sokar.

UDK/OK YÖNETMELİĞİ Akreditasyon belgelerinin geçerlilik süresi UDK/OK Yönetmeliği’nin yürürlüğe girdiği tarihten (23/02/2012) önce uygunluk değerlendirme kuruluşlarına verilmiş akreditasyon belgeleri, 31/12/2014 tarihini geçmemek kaydıyla, vadeleri son bulana kadar geçerliliklerini korur. Anılan belgelerin yenilenmesi veya uzatılması hâlinde UDK/OK Yönetmeliği hükümleri uygulanır.

UDK/OK YÖNETMELİĞİ Üçüncü taraf? UDK, uygunluk değerlendirmesi hizmeti sunacağı işletme veya değerlendireceği ürün ile herhangi bir bağı olmayan bağımsız ve üçüncü bir taraf niteliğinde olmak zorundadır. Değerlendirdikleri ürünün tasarımı, imalatı, arzı, bir araya getirilmesi, kullanımı veya bakımında yer alan işletmeleri temsil eden sanayi, ticaret veya meslek odası, birliği veya derneği veya meslekî federasyona bağlı bir UDK ancak, herhangi bir çıkar çatışmasının bulunmadığı ve bağımsız olduğu ispat edilebilir ise üçüncü taraf kuruluş olarak kabul edilebilir.

MESLEKÎ SORUMLULUK SİGORTASI Onaylanmış kuruluş; sorumluluğun kamu tarafından üstlenildiği durumlar hariç olmak üzere, yürüttüğü faaliyetleri kapsayacak nitelikte olmak kaydıyla teminat oranı yetkili kuruluş tarafından değerlendirilen ürünün taşıdığı riskler, uygunluk değerlendirme faaliyetinin ve kullanıcı ile tüketicilerin niteliği sektörün büyüklüğü gibi ölçütler göz önüne alınarak belirlenen meslekî sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadır.

UDK’LARIN KARŞILIKLI TANINMASI UDK/OK Ynt. Md 4 (10) (Düzenlenmemiş Alan Ynt. Taslağı Md 9 (1)) (Karşılıklılık esası gözetilerek) AB üyesi ülkelerin; eşdeğerlik incelemesini olumlu bir şekilde tamamlamış ulusal akreditasyon kuruluşlarının verdiği akreditasyon belgeleri ve bunlar tarafından akredite edilen AB’de yerleşik uygunluk değerlendirme kuruluşlarının verdiği belgeler ve test raporları tanınacaktır.

OK GÖREVLENDİREN YETKİLİ KURULUŞLAR OK adayları ile herhangi bir çıkar ilişkisinin bulunmaması, OK görevlendirilmesinde her kararın yetkin personelce alınması, Karar alan personel ile OK hakkında yeterlilik incelemesi yapmış olan personelin birbirinden farklı olması, UDK tarafından ticarî ve rekabetçi bir temelde yürütülen faaliyetleri sunmamaları veya sağlamamaları, Elde ettikleri bilgilerin gizliliğini korumaları, İdareci ve ilgili personelinin görevlendirdikleri onaylanmış kuruluşların gözetimini uygun bir şekilde yapacak yetkinlik, nitelik ve nicelikte olmalarını sağlar.

OK’LARIN GÜNDEMİ TAKİBİ Onaylanmış kuruluşlar; İlgili ulusal ve AB bazında standardizasyon faaliyetlerine ve AB tarafından oluşturulan OK grubunun çalışmalarına katılır veya Personelinin bu faaliyetlerden haberdar olmasını sağlar ve Onaylanmış kuruluşların koordinasyonu için oluşturulan grubun çalışmaları sonucunda ortaya çıkan karar ve metinleri rehber belge olarak kabul eder.

OK’LARA UYGULANACAK YAPTIRIMLAR Yetkili kuruluşça yapılan gözetim ve denetimin olumsuz sonuçlanması hâlinde, onaylanmış kuruluşların faaliyetleri geçici olarak kısıtlanır veya askıya alınır. Tespit edilen uygunsuzlukların ilgili teknik düzenlemede belirtilen süre içinde, bu sürenin belirtilmemiş olması hâlinde; a) Değerlendirmeye konu ürünün arz edebileceği risklerin ciddiyeti, b) Tehlikenin aciliyeti, c) Kullanıcı ve tüketicilerin nitelikleri, gibi ölçütler göz önüne alınarak yetkili kuruluşça belirlenecek ve yirmi iş gününden az, altmış iş gününden fazla olamayacak bir süre içinde giderilmemesi durumunda, yetkili kuruluşça, bu kuruluşların ilgili teknik düzenleme kapsamındaki onaylanmış kuruluş statülerine son verilir.

TÜRK OK’LARA İTİRAZ Komisyon veya AB üyesi devletlerden birinin, Türkiye’nin görevlendirdiği bir onaylanmış kuruluşun teknik yeterliliğinin ve ilgili mevzuata uygunluğunun incelemesini talep etmesi hâlinde, 1/2006 sayılı OKK’nın 4’üncü maddesinde belirtilen usûl takip edilir. Yetkili kuruluşlar, gerekli bilgi ve belgeleri Bakanlığa iletir, ilgili taraflarla gerekli işbirliğini tesis eder ve gerekli tedbirleri alır.

ŞUBE, TEMSİLCİLİK VE YÜKLENİCİLER Şube, temsilcilik veya yükleniciler OK’lar için gereken nitelikleri taşıyor olmalıdır. Yurt dışındakiler dâhil tüm şube, temsilcilik veya yüklenicilerinin faaliyetlerinden OK sorumludur. Bu birimlerin dâhil olduğu uygunluk değerlendirme faaliyetleri sonucunda verilecek belgeler, işin sahibi OK tarafından bizzat düzenlenir. Uygunluk değerlendirme faaliyetleri ancak müşterinin rızasıyla bir şubeye, temsilciliğe veya yükleniciye yaptırılabilir. Yetkili kuruluşlar, şube, temsilcilik veya yüklenicilerinin uygunsuzlukları nedeniyle, atadıkları onaylanmış kuruluşun statüsünü geri alabilir.

YABANCI OK’LARIN ŞUBE VE TEMSİLCİLİKLERİ Yetkili kuruluşlar, yabancı OK’ların Türkiye’de faaliyet yürüten şube, temsilcilik veya yüklenici gibi birimlerini re’sen veya şikâyet üzerine denetler. Bu birimlerin Yönetmelik çerçevesinde akredite edilmiş olmaları hâlinde veya yabancı OK akredite edilmiş ve bu akreditasyon belgesinin Türkiye’de birimlerini kapsıyor ise bu birimlerin gerekli teknik yeterliliğe sahip oldukları varsayılır. Yetkili kuruluş, akreditasyon belgeleri varsa bile yabancı birimlerin yetersizliğine ilişkin ciddî bulgu ve kanıtların varlığı hâlinde denetim yapabilir. Uygunsuzluk halinde, 1/2006 sayılı OKK’nın 4’üncü maddesi işletilir. İlgili AB üyesinden OK’nın teknik yeterliliğini teyit etmeleri Bakanlık aracılığıyla istenir.

TEŞEKKÜRLER! Çetin Yılmaz Daire Başkanı (312) 2125897 yilmazc@ekonomi.gov.tr