AZERBAYCAN ÜLKE SUNUMU Öğr. Gör. Elşen BAĞIRZADE Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi Türk Dünyası İşletme Fakültesi DTM, Ankara, 2009
GENEL BİLGİLER
KAZAKİSTAN RUSYA TÜRKİYE İRAN Resmi adı: Azerbaycan Cumhuriyeti Resmi dil: Azerbaycan Türkçesi Yönetim: Başkanlık Cumhuriyeti Başkent : Bakü Bağımsızlık ilanı: 18 Ekim 1991 Yüzölçümü: 86. 600 km2 Nüfus : 8 milyon 600 bin Etnik çoğunluk: Azerbaycan Türkleri Para birimi: Manat Kişibaşına GSYİH: 5400 $ KAZAKİSTAN RUSYA HAZAR DENİZİ KARADENİZ ÖZBEKİSTAN GÜRCİSTAN ERMENİSTAN TÜRKMENİSTAN Bakü TÜRKİYE İRAN IRAK
AZERBAYCAN DEVLETLERİ ESKİ ÇAĞ Manna Devleti Midiya Devleti Atropatena Kafkas Albanyası ORTA ÇAĞ Büyük Selcuklu İparatorluğu 1037 – 1194 Atabeyler Devleti 1135 – 1191 İlhanlılar Devleti 1256 – 1335 Karakoyunlular Devleti 1375 – 1468 Akkoyunlular Devleti 1378 – 1508 Şirvanşahlar Devleti 1206 – 1413 Safevi Devleti 1501 – 1722 Gacarlar Devleti 1794 – 1925 Azerbaycan Hanlıkları 1736 – 1828 YENİ ÇAĞ Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti 1918 – 1920 Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1920 -1991 Azerbaycan Milli Hükumeti 1945 -1946 Azerbaycan Cumhuriyeti 1991 - ...
DEVLET SEMBOLLERİ Bayrak Arma İSTİKLAL MARŞI Azerbaycan! Azerbaycan! Ey kahraman evlatın şanlı Vatanı! Senden ötrü can vermeye cümlə hazırız! Senden ötrü kan dökmeye cümlə kadiriz! Üç renkli bayrağınla mesut yaşa! Binlerle can kurban oldu, Sinen harpa meydan oldu! Hükukundan geçen asker! Here bir kahraman oldu! Sen olasan gülüstan, Sana her an can kurban! Sana bin bir muhabbet Sinemde tutmuş mekan! Namusunu hifz etmeye, Bayrağını yükseltmeye, Cümle gençler müştaktır! Şanlı Vatan! Şanlı Vatan! Söz: Ahmet CEVAT Müzik: Üzeyir HACİBEYLİ Bayrak Arma
COĞRAFİ KONUMU Azerbaycan 39° 24', 41° 54' kuzey enlemleri ile 44° 46', 50° 45' doğu boylamları arasındaki coğrafı bölgeye yerleşmiştir. Sınırların uzunluğu 2013 km’dir. Azerbaycan'ın İran'la 611 km, Türkiye ile 9 km, Rusya ile 284 km, Gürcistan ile 322 km ve Ermenistan ile 787 km sınırı vardır. Doğusunda ise Hazar Denizi ile 825 km sahil şeridi vardır. En yüksek noktası 4466 m (Bazardüzü Zirvesi), en aşağı noktası – 28 m’dir (Neftçala). Orta yükseklik 657 m’dir. Çevresinin dağlar ve yüksek tepelerle çevrili olmasına rağmen Azerbaycan'ın büyük bir bölümü ovadır ve topraklarının en verimli yerleri arasında Kur ve Aras nehirlerinin karıştığı deltadır.
İKLİM KOŞULLARI Azerbaycan iklimi dünyadaki 11 iklim çeşidinden 9 una sahiptir. Yıllık ortalama sıcaklığı 10 °C'nın üzerindedir. Azerbaycanda ılıman bir iklim varıdır. Fakat Hazar Denizinden içeriye doğru, yüksek dağlarda ve diğer yüksek kesimlerde sert bir iklimle karşı karşıya kalınır. Yüksek kesimlerde kışlar uzun, soğuk ve kar yağışlı, yazlar ise serin geçer. Ovalarda ise kışlar serin ve yağmurlu ve bazen karlı, yazlar sıcak ve kurak geçer.
DEMOGRAFİK YAPI Azerbaycanın nüfusu yaklaşık 8 milyon 600 bin kişidir. Nüfusun % 90’dan fazlası Türklerden, %10’u ise Ruslar, Ukraynalılar, Gürcüler, Ermeniler, Talışlar (Fars kökenli), Museviler, Kürtler, Lezgiler, Sakurlar, Udinler v.s küçük etnik gruplardan oluşmaktadır. Nüfusun % 90’ı müslümandır. Nüfusun % 54’ü kentlerde yaşamaktadır. Toplam nüfusun %60’a yakını 30 yaşın altındadır.
TÜRK DÜNYASINDAKİ STRATEJİK KONUMU Zbigniew K. Brzezinski, Dev Satranç Tahtası
DAĞLIK KARABAĞ SORUNU Azerbaycan toprağı olan Dağlık Karabağ bölgesi ilave 7 bölgemiz de dahil olmakla, 1988-1993 yılları arasında Ermenistan tarafından işgal edilmiş ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarına rağmen bu işğali sürdürmektedir. İşğal sonucu yaklaşık 1000.000 Azerbaycan Türkü bölgeden göç etmiştir. Buna ilave olarak, Ermenistan vatandaşı olan yaklaşık 250.000 Azerbaycan Türkü de bu ülkeden zorla çıkarılmıştır.
GENEL EKONOMİK YAPI Azerbaycan verimli tarım arazileri, doğalgaz, petrol ve demir cevheri bakımından zengin kaynaklara sahip bulunmaktadır. Toplam doğalgaz rezervi 2 trilyon metreküp, petrol rezervlerin de 8 milyar varil olduğu savunulmaktadır. Petrokimya, yiyecek, giyim gibi hafif sanayi de vardır. Turizm potansiyeli yüksektir. Bankacılık ve sigortacılık gelişme süreci göstermektedir. En önemli ihracatı petroldür. Petro-kimya ürünleri de ihracatta önemli yer tutmaktadır. Ayrıca inşaat sektöründe de son yıllar önemli gelişmeler olmuştur. Yetiştirilen başlıca ürünler tahıl, meyve, pamuk, çay, tütün ve üzümdür. Ayrıca, dut ağacından yılda 5.000 ton ipek kozası elde edilmektedir. Azerbaycan'da 1,5 milyon sığır, 5 milyon koyun, 30 milyon kümes hayvanı bulunmaktadır. Arıcılık gelişmiştir. Ağır Sanayi, genellikle Enerji, Metalurji, Makina, îmal, Kimya, Orman Ürünlerinden, Hafif Sanayi ise Dokuma, dikiş, deri, kürk, kunduradan oluşmaktadır.
ALTYAPI Azerbaycan gelişmiş bir ulaştırma sistemine sahiptir. Demiryolu, Karayolu, Deniz (Hazar Denizi yoluyla yapılır) ve Hava ulaşımı gelişmiştir. Azerbaycan'da eğitimin tüm diğer Türk devlet ve topluluklarına göre çok ileri düzeyde olduğu görülür. Okuma yazma oranı %99,5'tir. Bugün ülkede orta okul sayısı 5.000'e, Üniversite sayısı ise 50’e ulaşmıştır. Sağlık hizmetleri de belli bir gelişme düzeyindedir. Ülkenin neredeyse tüm ilçe ve köyleri temel sağlık hizmetleri kapsamına alınmıştır. Azerbaycan'da 6.500 kültür tesisi, 4.605 kütüphane, 125 müze, 125 müzik okulu, 43 halk tiyatro salonu, 3.680 kültür evi bulunmaktadır. Posta, sabit ve mobil telefon ve İnternet hizmetleri neredeyse tüm ülke alanını kapsamaktadır. 3 GSM Operatörü faaliyet göstermektedir.
AZERBAYCAN EKONOMİSİNİN GELİŞİM AŞAMALARI Kriz dönemi ( 1991 -1995 ) İstikrara kavuşma ve reform dönemi ( 1995 -1998 ) Gelişim dönemi ( 1998 -2004 ) Yükseliş dönemi ( 2004 - ? )
GSYİH’NIN SEKTÖREL YAPISI (2008) SANAYİ SEKTÖRÜ - % 57.4 TARIM SEKTÖRÜ - % 5.7 HİZMETLER SEKTÖRÜ - %36.9
2004 – 2008 YILLAR AZERBAYCAN EKONOMİSİ
UYGULANAN BAŞLICA DEVLET PROGRAMLARI Yoksullukla mücadele ve ekonomik kalkınma programları Bölgesel kalkınma programları Devlet yatırım programları Özel sektörün geliştirilmesi ve desteklenmesi programları Yolsuzlukla mücadele programları
EKONOMİK BÜYÜME 2004-2008 yılları arasında toplam GSYİH 8.6 milyar dolardan 46.3 milyar dolara yükselmiştir. Bu da ekonominin 2.5 defa büyümesi demektir. Azerbaycan bir kaç yıldır ki, ekonomik büyüme göstergesine göre dünyada lider ülkedir. 2004 – 2008 yılları arasında toplam ekonomik büyüme Dünyada %25.4, ABD’de %13.3, AB’de %13.7, BDT’de %45.4, Çin’de %66.5 olmuştur.
DÖVİZ REZERVLERİ 2008 YILI TOPLAM DÖVİZ REZERVLERİ : 18. 2 milyar dolar Bundan: DEVLET PETROL FONUNDA BULUNAN KISMI: 11.2 milyar dolar MERKEZ BANKASINDA BULUNAN KISMI: 6.1 milyar dolar HÜKÜMETİN DEPOZİTO HESAPLARINDAKİ KISMI: 0.9 milyar dolar 2008 yılında toplam döviz rezervleri hükümetin dış ve iç borcunun toplamından 6.7 defa fazladır.
DEVLET BÜTÇESİ 2004 yılında devlet bütçesi gelir ve harcamaları GSYİH’nın %18’ i oluşturduğu halde, 2008 yılında% 25 ve %27’i oluşturmuştur. Genel olarak, 2004-2008 yılları arasında devlet bütçesi gelirleri 7.1 defa artmıştır.
“TEK PENCERE” SİSTEMİ
VERGİ HİZMETLERİNDE TEK PENCERE SİSTEMİ 25 Ekim 2007 tarihinde vermiş olduğu kararname. 1 Ocak 2008 yılından girişimcilerin işe başlama aşamasındaki tüm kayıt prosedürleri Vergiler Bakanlığı tarafından Tek Pencere Sistemi doğrultusunda yapılmaktadır.
“TEK PENCERE” KAYIT YAPTIRMA 1 prosedür, 3 gün 7 Ocak Tek Kayıt Yapma Mevkii 9 Ocak “on-line” veri mübadelesi Devlet Sosyal Güvenlik Fonu Devlet İstatistik Kurumu Gümrük Müstüşarlığı Bankalar
GÜMRÜKTE TEK PENCERE SİSTEMİ ‘Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Sınır Geçiş Noktalarından Geçirilen Mal ve Taşıma Araçlarının Denetiminde Tek Pencere İlkesinin Uygulanması Hakkında’ Azerbaycan Cumhurbaşkanının Kararnamesi - 11 Kasım 2008 Kararnameye göre Tek Pencere Sistemi 1 Ocak 2009 tarihinden uygulanmıştır. Kararnameye göre Tek Pencere Sistemi Gümrük Müsteşarlığı tarafından yürütülmektedir.
AZERBAYCAN FOTOLAR
BAKÜ’DE YAPILACAK YENİ BİNALAR VE İŞ MERKEZLERİ
TEŞEKKÜRLER!