ULUSLARARASI FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARI ALİ OSMAN EFLATUN Eğitim Amaçlıdır, İzinsiz Yayınlanamaz, Ticari Amaçlı Kullanılamaz
Kıdem Tazminatı Kıdem tazminatı yükümlülüğü kısaca, bir personelin hizmet süresi sonunda şirkete getireceği yükümlülüğün (toplam kıdemi), bugüne kadar olan kısmının (şimdiki kıdemi) net şimdiki değeridir.
Toplam Kıdemi Hakettiği Kıdemi (Bugüne kadar çalışmasından) + = Hakedeceği Kıdemi (Gelecekteki çalışmasından) = Toplam Kıdemi
dikkate alınacak konular hizmet süresi ücret artışları iskonto oranları dikkate alınacak konular tüm çalışanlar tazminat almayanlar
+ + + = dönem başındaki kıdem tazminatı tutarı faiz maliyeti cari hizmet maliyeti + aktüaryal kazanç ve kayıp = dönem sonundaki kıdem tazminatı tutarı
ÖRNEK Bay A, 01.10.1990 yılında ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlamıştır. Bay A 01.05.1998 yılında şirketimizde işe başlamıştır. Bay A nın kıdem tazminatı hesaplamaya esas brüt ücreti 1.500,00 YTL dır. Buna göre Bay A nın 31.12.2007 tarihi itibariyle kıdem tazminatı nedir? (Zam oranı : %5, kıdem tazminatı almadan ayrılanların oranı: %10, iskonto oranı: %12 bu verileri tüm örneklerimizde aynı kabul edelim)
Bay A nın hizmet süresi 25 yıldır. Hizmet süresi 01. 10 Bay A nın hizmet süresi 25 yıldır. Hizmet süresi 01.10.2015 tarihinde dolacaktır. Yani hizmet süresinin dolmasına daha 7,76 yıl daha vardır Bay A nın şirketimizdeki kıdemi ( (31.12.2007 – 01.05. 1998)/365) 9,67 yıldır Bay A şirketimizden 8 kere zam alacak ve hizmet süresi sonundaki tahmini ücreti de 2.216,18 YTL olacaktır . Bay A nın gelecekteki ücretinin (7,76 yıl ve %12 iskonto oranı ile iskonto ederek) bugünkü değeri 919,76 YTL dır.
Bay A nın 31.12.2007 itibariyle iskonto edilmiş Kıdem Tazminatı yükü 8.894,07 YTL dır. 919,76 X 9,67 Çalışanların %90 (1- %10) şirketimizden kıdem tazminatı aldığına göre yükümlülüğümüz 8.004,66 YTL olacaktır. 8.894,07 x 0,90 İş Kanununa göre hesaplanmış olsa idi bu yükümlülüğümüz 14.505 YTL olacaktı. 1.500 X 9,67
Örneğimizdeki çalışan kişi bir bayan olsa idi nasıl hesaplama yapacaktık ????
Bayan A nın hizmet süresi 20 yıldır. Hizmet süresi 01. 10 Bayan A nın hizmet süresi 20 yıldır. Hizmet süresi 01.10.2010 tarihinde dolacaktır. Yani hizmet süresinin dolmasına daha 2,76 yıl daha vardır. Bayan A nın şirketimizdeki kıdemi ( (31.12.2007 – 01.05.1998)/365) 9,67 yıldır Bayan A şirketimizden 3 kere zam alacak ve hizmet süresi sonundaki tahmini ücreti de 1.736,44 YTL olacaktır . Bayan A nın gelecekteki ücretinin (2,76 yıl ve %12 iskonto oranı ile iskonto ederek) bugünkü değeri 1.270,04 YTL dır.
Bayan A nın 31.12.2007 itibariyle iskonto edilmiş Kıdem Tazminatı yükü 12.281,29 YTL dır. 1.270,04 X 9,67 Çalışanların %90 (1- %10) şirketimizden kıdem tazminatı aldığına göre yükümlülüğümüz 11.053,16 YTL olacaktır. 12.281,29 x 0,90 İş Kanununa göre hesaplanmış olsa idi bu yükümlülüğümüz 14.505 YTL olacaktı 1.500 X 9,67
ERTELENEN VERGİ Cari dönemde vergiye tabi olmamakla birlikte ileriki tarihlerde vergilendirilebilecek gelirler (ertelenen vergi yükümlülüğü) veya ileriki tarihlerde vergiden indirilebilecek giderlerden (ertelenen vergi varlığı) oluşan geçici farkların üzerinden vergi oranı nispetinde hesaplanan vergilerdir.
kullanılabilir olması farkın olması farkın sürekli olmaması ERTELENEN VERGİ HESAPLAMASI ertesi yıllarda kullanılabilir olması vergi oranı nispetinde olması
ERTELENEN VERGİ ÖRNEKLERİ Ertelenen Vergi Varlık Yükümlülük Alınan Çek Reeskontları Doğar Verilen Çek Reeskontları Doğar Kıdem Tazminatı Karşılığı Doğar Geçmiş Yıl Zararları Doğar Yatırım İndirimleri Doğar Serbest Bölge Kazançları Doğmaz Temettü Gelirleri Doğmaz Para ve vergi cezaları Doğmaz
ERTELENEN VERGİ ÖRNEKLERİ Ertelenen Vergi Varlık Yükümlülük Özel İletişim Vergileri Doğmaz Motorlu Taşıtlar Vergisi Doğmaz Yasal Sınırları Aşan Bağış ve Yardımlar Doğmaz Risk Sermayesi Kazançları Doğmaz Hisse Senedi Değer Düşüklüğü Doğar Hisse Senedi Değer Artışlar Doğar Vergi Değeri ile UFRS Değeri Arasındaki Farklar Doğar
ÖRNEK Mali tablolarını yürürlükte olan TTK ve vergi kanunlarına göre oluşturan ABC A.Ş.’nin toplam duran varlıkları 600.000 YTL, birikmiş amortismanı 250.000 YTL, cari dönem amortisman gideri 30.000 YTL dır. Şirket eğer mali tablolarını UFRS ye göre düzenlemiş olsa idi duran varlıkları 600.000 YTL, birikmiş amortismanı 380.000 YTL ve cari dönem amortisman gideri 60.000 YTL olacaktı. Bu verilere göre duran varlıklardan kaynaklanan ertelenen vergi tutarı ne kadar olur ?
> ERTELENEN VERGİ VARLIĞI GEÇİCİ FARK CARİ DÖNEM VERGİ UFRS Duran Varlık 600.000 600.000 Birikmiş Amortisman 250.000 380.000 130.000 30.000 NET DEĞER 350.000 220.000 130.000 VERGİ ORANI %20 %20 ERTELENEN VERGİ 26.000 6.000 MUHASEBE DEĞERİ ERTELENEN VERGİ VARLIĞI VERGİ DEĞERİ > 220.000 350.000
26.000 6.000 20.000 284 Ertelenen Vergi Varlığı 691 Ertelenen Vergi / 284 Ertelenen Vergi Varlığı 26.000 691 Ertelenen Vergi Geliri / Gideri 6.000 570 Geçmiş Yıl Karları 20.000 /
ÖRNEK ABC A.Ş. nin mali tablolarında İştirakler hesabında 3 yıl önce satın alınan YZ A.Ş. % 35 iştirak oranı ve 500.000 YTL kayıtlı değeri yer almaktadır. İştirakimizde söz hakkımız pay oranımız ölçüsündedir. YZ A.Ş. nin 31.12.2007 tarihi itibariyle özkaynakları 6.000.000 YTL dır. ABC A.Ş. mali tablolarını UFRS ne göre düzenlemiş olsa idi iştiraklerden kaynaklanan ertelenen vergi ne olurdu?
< ERTELENEN VERGİ YÜKÜMLÜLÜĞÜ GEÇİCİ FARK VERGİ UFRS YZ A.Ş. 500.000 2.100.000 400.000 1.600.000 VERGİ ORANI %20 ERTELENEN VERGİ 80.000 ERTELENEN VERGİ YÜKÜMLÜLÜĞÜ VERGİ DEĞERİ MUHASEBE DEĞERİ < 400.000 1.600.000
80.000 80.000 691 Ertelenen Vergi Geliri / Gideri 484 Ertelenen Vergi Yükümlülüğü 80.000 /
ÖRNEK Mali tablolarını SPK standartlarına göre düzenleyen ABC A.Ş.’nin Menkul Kıymetlerinde ; Maliyet Değeri 250.000 YTL olan Devlet tahvillerinin 31.12.2007 tarihindeki en iyi alış değeri 280.000 YTL, rayiç değeri (VUK) 290.000 YTL dır. UFRS göre menkul kıymetlerden oluşan ertelenen vergi nasıl olurdu?
> ERTELENEN VERGİ VARLIĞI GEÇİCİ FARK VERGİ UFRS Menkul Kıymetler 290.000 280.000 10.000 VERGİ ORANI %20 ERTELENEN VERGİ 2.000 ERTELENEN VERGİ VARLIĞI VERGİ DEĞERİ MUHASEBE DEĞERİ > 40.000 30.000
2.000 2.000 284 Ertelenen Vergi Varlığı 691 Ertelenen Vergi / 284 Ertelenen Vergi Varlığı 2.000 691 Ertelenen Vergi Geliri / Gideri 2.000 /
VADE FARKLARI Satışlar bir finansman işlemi niteliği taşıyorsa, satış bedelinin gerçeğe uygun değeri gelecekteki tüm tahsilatların emsal faiz oranı ile iskonto edilmesi yoluyla belirlenir . (Hasılata ilişkin standart)
VADE FARKLARI Bir işletme stokları vadeli ödeme koşuluyla almış olabilir. Anlaşma, peşin alım fiyatı ile ödenen fiyat arasında bir fark olan finansman unsuru içerdiği takdirde, bu unsurlar finanse edildiği dönemde faiz gideri olarak muhasebeleştirilir . ( Stoklara ilişkin standart )
Faiz Oranı Sektör Piyasa Kredi Piyasasındaki Faiz Oranları
ÖRNEK ABC A.Ş. 10.09.2007 tarihinde 90 gün vadeli olarak 100.000 YTL + KDV tutarında mal satmıştır. Piyasadaki faiz oranı %15 dir. Mali tablolarımız nasıl olurdu?
Bu satıştan kaynaklanan alacağın tahsil tarihi 09. 12. 2007 dir Bu satıştan kaynaklanan alacağın tahsil tarihi 09.12.2007 dir. 2008 yılına sarkan bir alacak yoktur. Satışın bugünkü net değeri 96.612 YTL dır.
____________________ / _____________________ 600 YURTİÇİ SATIŞLAR 3.388 (100.000-96.612) 642 FAİZ GELİRLER 3.388 ____________________ / _____________________ YASAL UFRS Alacaklar Satış Gelirleri 100.000 96.612 Faiz Gelirleri 3.388
Vade 130 gün olsa idi nasıl bir raporlama yapacaktık?
Bu satıştan kaynaklanan alacağın tahsil tarihi 18.01.2008 dir. Satışın peşin değeri 95.144 YTL dır. Bu alacağın tahsili 2008 yılına sarkacaktır. Alacağın 31.12.2007 tarihi itibariyle net değeri 117.190 YTL
____________________ / _____________________ 600 YURTİÇİ SATIŞLAR 4.856 (100.000-95.144) 642 FAİZ GELİRLER 4.856 ____________________ / _____________________ 642 FAİZ GELİRLERİ 810 (118.000- 117.190) 122 ALACAK 810 REESKONTU (Ertelenmiş Faiz Gelirleri) ____________________ / _____________________ YASAL UFRS Alacaklar 118.000 118.000 Alacak Reeskontu -810 Satış Gelirleri 100.000 95.144 Faiz Gelirleri 4.046
ÖRNEK ABC A.Ş. 10.12.2007 tarihinde 40 gün vadeli olarak 100.000 YTL + KDV tutarında hammadde satınalmıştır. Piyasadaki faiz oranı %15 dir. Alınan bu hammadde ile üretilen mamul 2007 yılı içerisinde satılmıştır. UFRS göre nasıl raporlanırdı ?
Bu mal alımından doğan borç 19.01.2008 tarihinde ödenecektir. Peşin alış değeri 98.480 YTL dır. Alınan hammaddeden dolayı olan borcun 31.12.2007 tarihi itibariyle net değeri 117.145 YTL dır.
____________________ / _____________________ 660 FİNANSMAN GİDERİ 1.520 (100.000-98.480) 620 S.M.MALİYETİ 1.520 ____________________ / _____________________ 322 BORÇ REESKONTU 855 (118.000- 117.145) ( Ertelenmiş Faiz Gideri) 660 FİNANSMAN 855 GİDERİ ____________________ / _____________________ YASAL UFRS İlk Madde ve Malzeme Satıcılar 118.000 118.000 Borç Reeskontu -855 Satışların Maliyeti 100.000 98.480 Finansman Giderleri 665
Varsayalımki alınan hammadde ile üretilen malın ne kadarının satılıp satılmadığını tam olarak tespit edemiyoruz.
stok sürelerinin belirlenmesi üretim bölümü muhasebe bölümü hammadde ambarında ne kadar kaldığı, üretilen mamulün kaç günde satıldığı stok sürelerinin belirlenmesi
YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM MALİYETLERİ Bu standardın amacı temelde dönemsellik ilkesine dayanmaktadır. Yıllara yaygın inşaat işlerinde, maliyetlerin ve hakedişlerin gerçekleştiği dönemin gelirleri ve giderleri içerisinde raporlanması amacına yöneliktir.
ÖRNEK XYZ İnşaat A.Ş. nin almış olduğu bir tesis inşaatının yapımı ile ilgili olarak yıllar itibariyle maliyet ve hakediş bilgileri aşağıdaki gibidir; 2005 2006 2007 TOPLAM İnşaat Maliyetleri 2.500.000 3.500.000 4.000.000 10.000.000 Hakedişler 3.000.000 3.800.000 4.500.000 11.300.000 XYZ İnşaat A.Ş. mali tablolarını UFRS göre nasıl hazırlayacaktı?
Tamamlanma Oranları 2005 YILI 2006 YILI 2007 YILI % 25 % 60 % 100 2.500.000 10.000.000 6.000.000 10.000.000 10.000.000
2005 YILI 2006 YILI 2007 YILI GELİRLER 2.825.000 3.955.000 4.520.000 11.300.000 X % 25 11.300.000 X % 60 ̶ 2.825.000 11.300.000 X % 100 ̶6.780.000 MALİYETLER 2.500.000 3.500.000 4.000.000
2005 2006 2007 Devam Eden İnşaat Sözleşmelerinden Alacaklar 2.500.000 6.000.000 Devam Eden İnşaat Sözleşmeleri Hakedişleri 175.000 20.000 3.000.000 6.800.000 4.520.000 Gelirler 3.955.000 2.825.000 11.300.000 4.000.000 Maliyetler 2.500.000 3.500.000 10.000.000
BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM ALİ OSMAN EFLATUN