ARAZİ TOPLULAŞTIRMADA UZAKTAN ALGILAMA ÇALIŞMALARI

ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI NEDİR KISACA ÖĞRENELİM!!! Ülkemizde tarım arazileri çeşitli nedenlerle küçülmüş, parçalara bölünmüş, verimliliği, karlılığı olması gerekenden çok aşağılarda kalmıştır. İşletme büyüklüklerinin istenen değerlerin altına düşmesi, ekonomik tarım yapılmasını imkânsız hale getirmektedir. Bunu önlemenin yolu: öncelikle tarım arazilerindeki daha fazla parçalanmayı ve bozulmayı önleyici; yasal, hukuksal düzenlemeler yapmak; sonrasında da bugüne kadar oluşmuş küçülmelerin, parçalanmaların, düzensizliklerin iyileştirilmesidir. İşte bu iyileştirme çalışmalarının tümüne kısaca ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI denmektedir.

Toplulaştırma öncesi durum Toplulaştırma sonrası durum

UZAKTAN ALGILAMA HAKKINDA DA KISA BİR ÖNBİLGİMİZ OLSUN… İnsan gözünün görebildiği açı sınırlıdır. Ancak uzaktan algılama oldukça kısa bir zamanda geniş bir alanın görüntüsünün elde edilmesine olanak sağlar. Bu da seçilen alanın daha detaylı bir şekilde incelenip, yorumlanıp uygulamanın en doğru biçimde yapılması, üretim kaliteli ve bol miktarda olması demektir. Uzaktan algılama sistemlerinin insan gözüyle kıyaslandığında sunduğu diğer bir avantaj ise çeşitli seçim olanaklarıyla objelerin farklı uzaklıklardan, farklı açılardan daha detaylı ve zıt bir şekilde görülmesini sağlamasıdır. Arazi kullanım değişimleri ,bitki örtüsü,ekim alanı belirleme ve rekolte tahmini ,mera ,orman,erozyon,toprak gibi konularda çok yoğun bir şekilde kullanılmaktadır.

ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI YAPILIRKEN UZAKTAN ALGILAMAYA NEDEN İHTİYAÇ DUYULUR??? Arazi toplulaştırması yapmak kolay değildir.,arazi toplulaştırmasını gerçekleştirebilmek bir dizi teknik, sosyal ve ekonomik çalışmaların yapılmasını gerekmektedir.Bu çalışmaları yapmamızda bize fazlası ile yardımcı olan uzaktan algılama çalışmalarımızdır. Arazi toplulaştırması çalışmalarının önemli aşamalarından birini oluşturan planlama çalışmalarının yürütülmesinde gereksinim duyulan planlama verileri uzaktan algılama teknikleriyle temin edilebilmektedir.

ARAZİ TOPLULAŞTIRMASINDA UZAKTAN ALGILAMA TEKNİKLERİNİN SAĞLADIĞI AVANTAJLAR… Uzaktan algılama sistemleri arazi kullanım değişimleri, bitki örtüsü, ekim alanı belirleme, toprak vb. değişiklikleri zamanında ve doğru bir şekilde belirleme imkanı sağlamaktadır. Uzaktan algılamanın yardımcı olduğu diğer bir nokta ise mevcut potensiyelin belirlenmesi ve haritalanmasıdır. Uzaktan algılamanın yardımcı olduğu bu işlemlerin tamamı arazi toplulaştırmasında önemli rol oynamaktadır. Veriler istenildiği anda yeniden üretilebilir, kaydedilmiş görüntüler işlenebilir ve görüntüler elde edilen veriler ışığında analiz edilip yorumlanabilir. Aynı zamanda CBS (Coğrafi Bilgi Sistemleri) ile de birleştirilebilir. Elde edilen görüntülerin gerçeği yansıtması ve doğruluğu uzaktan algılamanın bir avantajıdır.

TARIMDA UZAKTAN ALGILAMA Uzaktan algılama verilerinin en yaygın olarak kullanıldığı alan “Tarım” dır.Hassas tarımda uzaktan algılama sistemleri “NE, NEREDE, NE ZAMAN ve NASIL ” gibi konumsal verilerin varolan haritaların üzerinde güncellenmesinde, geliştirilmesinde ve bütünlendirilmesinde kolaylık sağlar. Arazi toplulaştırması yapılabilmesi için bölünmüş,verimliliği olması gerekenden çok aşağılarda kalmış,bozulmuş tarım arazilerinin tespit edilmesi gerekir.

Bu faktörlerin tespiti ve izlenmesi özellikle geniş alanlarda uzun süren arazi çalışmaları gerektirmekte, zaman ve para kaybına sebep olmaktadır. Arazi çalışmasını en aza indirgeyecek şekilde kontrollü olarak uydu görüntülerinin kullanılması bu kayıpları büyük ölçüde engellemektedir.Uzaktan algılama sayesinde hızlı,ekonomik sonuçlar alınabilmektedir. Kırsal alanın ve doğal hayatın korunması da arazi toplulaştırma çalışmalarının bir parçasıdır. Uzaktan algılama teknikleri ,doğada ve kırsal alanda meydana gelen birçok değişimi zamanında ,hızlı ve doğru bir şekilde belirleme imkanı vermektedir.

UZAKTAN ALGILAMA BİRÇOK KONUDA ARAZİ TOPLULAŞTIRMA ÇALIŞMALARINA YARDIMCI OLMAKTADIR… Kırsal alandaki yerleşim yeri ve toprakların rüzgar ve su erozyonu sel taşkınları gibi doğal afetlerden korunması da arazi toplulaştırma çalışmalarındandır. Uzaktan algılama çalışmaları sayesinde doğal afetler kolaylıkla izlenebilmekte ve uzaktan algılama verileri kullanılarak diğer verilerle de birleştirilerek önlemler alınabilmektedir.

ÜRÜN PLANLAMASINDA UZAKTAN ALGILAMANIN ÖNEMİ!! Arazi toplulaştırması, tarımın elverişli olmasını sağlayacak çalışmalar yapmaktadır,ürün planlaması bu çalışmaların en başında gelmektedir. Uzaktan Algılama teknolojisi sayesinde tarım alanlarına ait uydu görüntülerinin sınıflandırılması,bu alanda var olan ürün türlerinin tespit edilmesi amacıyla kullanılan önemli bir yöntemdir. Ürün türlerinin tespit edilmesi ürün planlaması için çok önemli bir adımdır.Uzaktan algılama bu konuda bize büyük ölçüde yardımcı olmakta fakat diğer veriler olmadan kesin bilgi almamız biraz olmaktadır.Bu yüzden uzaktan algılama tekniklerinin biraz daha geliştirilmesi gerekmektedir.

ARAZİ TOPLULAŞTIRMADA UZAKTAN ALGILAMA ÇALIŞMALARINA BİR ÖRNEK TAHIL EKİLİ ALAN VE REKOLTE TAHMİNİ RESIM KOY

ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI ÇALIŞMALARINDAN OLAN SOSYAL YAŞAMIN OLUŞTURULMASINDA UZAKTAN ALGILAMANIN ÖNEMİ Arazi toplulaştırması çalışmalarının olduğu yerlerde yaşayanların refah düzeyini yüksek tutmak ve sosyal yaşamlarında onları mutlu etmek de arazi toplulaştırmasının görevlerindendir. Buna bağlı olarak arazi toplulaştırması yapılan köylerde çevre planlaması çok önemli olup çevre planlaması çalışmalarında uzaktan algılama verileri karar vermemizi kolaylaştırmakta ve önbilgimiz olması için bize yardımcı olmaktadır.

ARAZİ TOPLULAŞTIRMASINDA UZAKTAN ALGILAMA TEKNİĞİ NASIL UYGULANIR VE İŞLEM SIRASI NEDİR?? Uydu görüntüleri alınır.(Landsat7,IRS_1C/D Pan ve Ikonos vb.) Çalışmanın en önemli adımlarından biri yersel verinin toplanmasıdır bu nedenle yardımcı veriler toplanır.(Topoğrafik haritalar,toprak haritaları,hava fotoğrafları,vb.) Uydu görüntüleri ve yardımcı verilerin geometrik düzeltmeleri yapılır. Görüntüler zenginleştirilir.(kontrast ayarlaması,filtreler,aritmetik işlemler,uydu görüntülerinin birleştirilmesi ve bant kombinasyonları)

Görüntünün analizleri ;otomatik sınıflama ve görsel yorumlama(uydu görüntülerinin renk,ton,doku,desen ve şekil bilgilerine dayanarak yorumlanması,yardımcı verilerin arazi tipini belirlemede kullanımı ve sonuçların doğrulanması) Arazi kullanım haritasının oluşturulması Arazi kullanım haritasının doğruluk analizi Verilerin CBS ortamında kullanılması(çeşitli sorguların yapılması,istatistiki sonuçlar elde edilebilmesi) Bu çalışmalar sonucunda istenilen veriler elde edilmiş olur.

ARAZİ TOPLULAŞTIRMASINDA UZAKTAN ALGILAMA ÇALIŞMASI ÖRNEKLERİ Ankara ili Yenimahalle ve Polatlı ilçelerinde uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri yöntemleri kullanılarak tarım alanlarının amaç dışı kullanımları belirlenmiştir. 2000 yılı başlangıç kabul edilerek , 2000-2005 ve 2000-2010 yılları arasındaki arazi kullanımındaki değişiklikler tespit edilmiştir. Bu amaçla, 2000 yılına ait Landsat-5, 2005 yılına ait ikonos ve 2010 yılına ait SPOT uydu görüntüleri kullanılmıştır. Arşivde bulunan 1/25.000' lik topoğrafik haritalar ve toprak haritaları kullanılmıştır. Ayrıca yer doğrulama çalışmalarında kullanılmak üzere araziden toplanan GPS verilerinden de faydalanılmıştır.

Yenimahalle ilçesinin ilk çıktıları elde edilmiş olup,Polatlı ilçesine ait olan arazi değişim çalışmaları devam etmektedir. Yenimahalle ilçesi 2000-2010 yılı arazi sınıfları arasındaki %'de değişim oranlarına bakıldığında;  en fazla değişim, mera alanlarında azalma(%11,04) şeklinde ortaya çıkmış,yerleşim alanlarında artış (% 6,47), endüstri alanlarında artış (%3,10), tarım arazilerinde artış (% 0,24), orman alanlarında artış (% 0,83), çıplak alanlarda artış (% 0,41) görülmüştür. Değişmeden kalan alan (%64,28),değişen alan (% 35,72) olmuştur.

Şereflikoçhisar ilçesinde de tarım arazilerinde uzaktan algılama yöntemiyle ekili alanların tespiti ve rekolte tahmini çalışması yapılmıştır. Bakanlar Kurulu, 2.nisan.2012’de aldığı kararla çay üretimi yapılacak çay tarım alanlarını belirlemek için uzaktan algılama tekniğinin kullanılmasına karar vermiştir. Uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri teknikleri kullanılarak Samsun ili Bafra ilçesi sol sahil tarımsal niteliği yüksek ve düşük alanlar belirlenmiştir. Uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri teknikleri kullanılarak Harran ovasında tarım arazilerinde amaç dışı kullanımın tespiti de gerçekleştirilmiştir. Bu örnekler daha da çoğaltılabilir,çünkü uzaktan algılama tarımsal alanda etkin olarak kullanılmaktadır.

Akdeniz üniversitesi tarım alanında yetişen ürünlere uzaktan algılamayla daha net ulaşıyor.Tarım alanları ve ürün rekoltesi uzaktan algılama ile başarılı şekilde tespit ediliyor.

ARAZİ TOPLULAŞTIRMASINDA UZAKTAN ALGILAMA VERİLERİNİ ELDE EDERKEN KARŞILAŞILAN SORUNLAR…. Uydu bazlı uzaktan algılama görüntülerinin maliyeti ufak işletmeler için caydırıcı olabilmektedir. Görüntüleme sıklığı, uydunun aynı bölgeyi hangi sıklıkta ziyaret ettiğidir.Eğer bu sıklık ekilen ürünün görüntülenmesi gereken peryota ulaşmıyorsa,bu durumda önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır

SONUÇ Arazi toplulaştırması çalışmaları sonucu, oluşan işletmelerin sürekli olması ülkemiz açısından çok önemlidir. Gelişmiş ülkelerin çoğu bu sürekliliğin sağlanabilmesi için 1950’li yıllarda yapısal sorunları toprak reformu yasaları ve arazi toplulaştırma yasaları ile çözmüş,çözmeye de devam etmektedir. Bizim de bir an önce bu konuda gelişmiş ülkeleri yakalamamız gerekmektedir ,bu da ancak teknolojiyi kullanarak olmalıdır.Uzaktan algılama verileri bize teknolojiyi kullanmamızda yardımcı olmaktadır.

Doğru arazi toplulaştırması tarım alanında gerekeni, gerektiği yere,gerektiği zaman,gerektiği kadar ulaşmasını temel ilke edinmelidir.Bunun için gerekli olan konumsal bilgi çağın gerektirdiği hız ve kalitede uydu bazlı GPS ve uzaktan algılama teknolojileri kullanılarak üretilmelidir. Bu konumsal bilgilerle bütünleşik olarak toplanan her türlü kaynak,malzeme ve olguya ait öz nitelik bilgileri ise bir CBS içinde depolanıp,analiz edilip,sunularak güçlü bir karar destek sistemi oluşturulur ve sonuç olarak ürün,rekolte ve verim üzerinde etkin olarak en doğru kararların verilebileceği güçlü bir tarımsal yönetim şekli benimsenmelidir.

KAYNAKLAR www.tuik.gov.tr www.hkmo.org.tr www.tarlabitkileri.gov.tr www.belgeler.com www.bizimelmali.com www.ortadogugazetesi.net www.hassastarim.com biyosistem.uludag.edu.tr www.tagem.gov.tr

BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER...