DOLAŞIM SİSTEMİ İÇERİK Dolaşım sisteminin elemanları - Kan - Kalp - Kan damarları İnsanda dolaşım sistemi - Küçük kan dolaşımı - -Büyük kan dolaşımı Lenf sistemi
KAN Kan bağ dokusu olarak sınıflandırılır. Birçok görev yüklenmiştir. sindirilen besinleri hücrelere taşıma, akciğerden alınan oksijeni hücrelere taşıma, artık maddeleri ve karbondioksiti hücrelerden alarak boşaltım organına taşıma gibi Kan hücreleri Damarlarda hareket eden kan hücreleri
KANIN İÇERİĞİ Kan sudan daha katı, daha az akışkandır bütün omurgalılarda olduğu gibi, insan kanıda kırmızı kan hücreleri (eritrosit), beyaz kan hücreler ve trombositler içerir. Alyuvarlar: Eritrositler, yada alyuvarlar, hücrelere oksijen taşınmasında görev alırlar. Plazmada en fazla bulunan ortası çukur, çekirdeksiz hücrelerdir. Alyuvarlar
Akyuvarlar: Lökositler yada akyuvarlar, vücudun mikroplara karşı savunma mekanizmasında görev alırlar. Belirli şekilleri olmayan, çekirdekli hücrelerdir ve kırmızı kemik iliğinde üretilirler. Akyuvar beşe ayrılır. Bunlar, lenfositler, monositler, netrofiller, euzonofiller, ve bazofillerdir. Monositler ve bazofiller bağışıklık sisteminin yok edici hücreleridir. Fagositoz ile mikropları hücre içine alarak parçalarlar. Akyuvarların kan içindeki görünümü
KANIN HAYATİ PARÇASI: PLAZMA Öge Temel Fonksiyonları Su Diğer maddeleri taşıma Tuzlar (elektrolitler) sodyum potasyum kalsiyum magnezyum klorür bikarbonat Ozmotik denge, pH değişimini önleme ve zar geçirgenliğinin düzenlenmesi Plazma Proteinleri albümin fibronojen globülinler Ozmotik denge, pH değişimini önleme, kanın pıhtılaşması, savunma ve lipid taşınması
KALP Üstte iki kulakçık alltta iki karıncık olmak üzere dört odacıktan oluşmuştur. Sağ kulakçık ile sağ karıncık arasında üçlü (triküspit), sol kulakçık ile sağ karıncık arasındaikili biküspit) kapakçık vardır.
KALP (‘e devam) 1- Kalp dış zarı, 2-7- Aort, 3- Akciğer atardamarı, 4-9-Sağ kulakçık, 5-10- Sol kulakçık, 6- Ön kalp karıncıkları arasındaki atardamarmar, 8- Üst ana toplardamar, 11- Sol karıncık, 12- Sağ koroner atardamar, 13- Sağ karıncık, 14- Kalp kulakçığı düğümü, 15- Kulakçık ve karıncık düğümü, 16- Epikard
KALP (‘e devam) Kalbin çalışması, kalp kasının kasılıp-sistol ve gevşemesi-diastol ile olur. Kulakçık ve karıncıkların kasılıp gevşemesi kanın hareketi için itici bir güç oluşturur. Kulakçık ve karıncıkların kasılıp gevşemesi birbirine zıttır. Yani kulakçıklar kasılırken karıncıklar gevşeme durumuna geçer. Kalbin her odacığı kasılma sırasında içindeki kanı pompalar. Gevşeme anında ise kan ile dolar. Vücudunuzdaki durmak bilmeyen pompa günde 24 saat çalışır.
KAN DAMARLARI İnsanda dolaşım sisteminde başlıca atardamarlar, toplardamarlar ve kılcaldamarlar olmak üzere üç çesit damar bulunur.
TOPLAR DAMARLAR Vücuttan toplanan kanı kalbin kulakçığına getiren damarlardır. Akciğer toplardamarı, alt ve üst ana toplardamarları kalbe bağlanan toplardamarlardır. Akciğer toplardamarı temiz kan taşıyan tek toplardamardır.
ATAR DAMARLAR Kanı kalpten diğer organlara taşıyan damarlardır. Aort ve akciğer atardamarı Kalpten çıkan atardamarlardır. Atardamarların duvarı toplardamarlar gibi üç tabakadan meydana gelmiştir. En dışta, lifli bağ dokudan yapılmış bir dış tabaka bulunur. Bu tabakadaki bağ dokusunun elastik lifleri, kalp atışları sırasında meydana gelen kan basıncına karşı damarların dayanıklılığını arttırır.
KILCAL DAMARLAR Atardamarlar ve toplardamarlardaki iç tabakaların devamı olan tek sıralı yassı epitel dokudan meydana gelmiştir. Kan ile doku hücreleri arasındaki bütün madde (besin,gaz, ve matabolik artıklar gibi) alış-verişi kılcal damarlarla olur.
KÜÇÜK KAN DOLAŞIMI Sağ karıncıktan başlar sol kulakçıkta biter. büyük kan dolaşımı ile sağ kulakçığa dolan kirli kan, buradan sağ karıncığa geçer ve karıncıkların kasılması ile kirli kan sağ karıcıktan akciğer atardamarına pompalanır. Akciğer atardamarı kalpten çıktıktan sonra ikiye ayrılarak sağ ve sol akciğerlere kollar göderir. Akciğerlere giren bu damarlar alveollerin çeperinde kılcallara ayrılır. Burada kirli kandaki karbondiosit alveollere, alveollerdeki oksijen ise kana geçer .Temizlenen kan, Akciğer toplardamarı ile kalbin sol kulakçığına getirir.
BÜYÜK KAN DOLAŞIMI Kalp ile akciğer hariç diğer organlar arasında olur. Aort ile ana atardamar arasında olur Kalpten çıkan kan temiz kalbe dönen kan kirlidir. Temel amaç diğer sistem ve organların beslenme, solunum, boşaltım vb hayatsal olaylarının devam etmesi için ihtiyaçlarının karşılanmasıdır.
LENF SİSTEMİ Lenf sistemi, lenf damarları ve lenf düğümlerinden meydana gelmiştir. Lenf damarları ile taşınan ve içinde akyuvar bulunduran doku sıvısına lenf sıvısı denir. Lenf düğümleri, lenf damarlarının dolaşım sistemi ile birleştiği yerlerde bulunan özel hücre kümeleridir. Bu yapılarda lenfosit denilen akyuvarlar meydana getirilirler. Lenf sıvısı, lenf düğümlerinin dar ve kıvrımlı kanallarından geçerken içinde bulunan bakterileri bırakır ve bakteriler burada yutularak yok edilir.
LENF SİSTEMİ Lenf sisteminin vücutta gerçekleştirdikleri: (‘ne devam) Lenf sisteminin vücutta gerçekleştirdikleri: 1.Doku sıvısı ile kan sıvısının dengede kalmasını sağlar. Bu görevi doku sıvısını kana getirerek gerçekleştirir. 2.Kılcalları terkeden az miktardaki proteini tekrar dolaşıma sokar. 3.Bağırsaktan emilen yağ asiti ve gliserolü sol köprücük altı toplardamarına götürür. 4.Vücudun savunmasında görev alır