STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI

SUNUM PLANI Yükseköğretim kurumları açısından bütçe mevzuatı Analitik bütçe sınıflandırması Yükseköğretim kurumları bütçelerine ilişkin özel durumlar Bütçe hazırlık süreci Ödenek dağılımı MEVZUAT Yükseköğretim Kurumlarının bütçe hazırlık ve uygulama sürecine ilişkin tabi olduğu mevzuat, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Yılı Bütçe Kanunları 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu 3843 sayılı Kanun (İkili Öğretim Yapılmasına ilişkin) Bütçe Çağrısı ve eki Bütçe Hazırlama Rehberi Yatırım Genelgesi ve eki Yatırım Programı Hazırlama Rehberi Bütçe Uygulama Tebliğleri ve İlgili Diğer Mevzuat

Merkezî yönetim bütçe kanunu : Bütçe Nedir? 5018 sayılı kanuna göre Bütçe: - Belirli bir dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belgedir.  Merkezî yönetim bütçe kanunu : -Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir ve gider tahminlerini gösteren, bunların uygulanmasına ve yürütülmesine yetki ve izin veren kanundur

GENEL YÖNETİM 5018 Sayılı Kanuna göre Genel Yönetim kapsamındaki kamu idareleri

ÖZEL BÜTÇE Yükseköğretim Kurumları, 5018 sayılı Kanuna ekli II sayılı cetvelde yer alan özel bütçeli idareler arasında sayılmaktadır. Özel bütçe; bir bakanlığa bağlı veya ilgili olarak belirli bir kamu hizmetini yürütmek üzere kurulan, gelir tahsis edilen, bu gelirlerden harcama yapma yetkisi verilen, kuruluş ve çalışma esasları özel kanunla düzenlenen her bir kamu idaresinin bütçesidir.

ÖZEL BÜTÇE Ayrı tüzel kişiliğe haizdirler, Mevzuatla; sosyal, bilimsel, teknik, kültür gibi alanlarda görevlendirilebilirler, Kendilerine özgü mal varlıkları vardır, Kendi gelir kaynakları vardır, Nakit idarelerini kendileri yürütür.

ÖZEL BÜTÇE GİDER = GELİR + FİNANSMAN (A) = (B) + (F) Gider cetveli, kurumların ilgili bütçe döneminde gerçekleştirecekleri hizmetlerde kullanabilecekleri ödenekleri gösteren cetveldir. Gelir cetveli, kurumların ilgili bütçe döneminde elde etmeyi hedefledikleri gelir tahminleri ile bunlara ilişkin gelir kodlarının yer aldığı cetveldir. Finansman cetveli, bütçenin açık veya fazla vermesinin konusudur. İdarelerin nakit imkanları ile bu imkanlardan harcanması öngörülen tutarları gösteren cetveldir.

ANALİTİK BÜTÇE SINIFLANDIRMASI

BÜTÇE KODLAMASI - KURUMSAL KODLAMA - FONKSİYONEL KODLAMA HARCAMA VE BORÇ VERMENİN KODLAMASI - KURUMSAL KODLAMA - FONKSİYONEL KODLAMA - FİNANSMAN TİPİ KODLAMA EKONOMİK KODLAMA GELİRİN KODLAMASI AÇIK/FAZLANIN FİNANSMAN KODLAMASI

ANALİTİK BÜTÇE SINIFLANDIRMASI

ANALİTİK BÜTÇE SINIFLANDIRMASI Kurumsal sınıflandırmada, bütçe sistemi içinde yer alan idari yapı temel alınmıştır. Fonksiyonel sınıflandırma devlet faaliyetinin türünü göstermek üzere tasarlanmıştır. Finansman tipi sınıflandırma harcamanın hangi kaynakla finanse edildiğini gösterir. Ekonomik sınıflandırma devlet faaliyetlerinin, milli ekonomi üzerindeki etkilerine göre gruplanmasıyla oluşturulmuştur.

BÜTÇE SINIFLANDIRMASINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER Kurumsal sınıflandırmada gösterilen fakülte, yüksekokul gibi akademik birimler ile idari birimlere Bütçe Kanununda yer verilmemektedir. 00.01 Üst Yönetim, Akademik ve İdari Birimler Fonksiyonel, Finansman Tipi ve Ekonomik Sınıflandırma açısından mevcut yapı devam etmektedir

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI BÜTÇELERİNE İLİŞKİN ÖZEL DURUMLAR ÖZEL GELİR – ÖZEL ÖDENEK 5018 sayılı Kanuna ekli II sayılı cetvelde yer alan yükseköğretim kurumları, özel bütçeli idareler arasında sayılmakla birlikte bütçeleme anlayışı açısından farklılıklar arz etmektedir. 5018 sayılı Kanun özel gelir-özel ödenek uygulamasını sadece genel bütçeli kurumlar için öngörmüştür. Özel gelir:Genel bütçe kapsamındaki idarelerin kamu görevi ve hizmeti dışında ilgili kanunlarında belirtilen faaliyetlerinden ve fiyatlandırılabilir nitelikteki mal ve hizmet teslimlerinden sağlanan ve genel bütçede gösterilen gelirleri ifade eder.

Bu kapsamda, ÖZ GELİRLER 2547 sayılı Kanunun 43/(d) 2547 sayılı Kanunun 46, 58, ek 25, ek 26, ek 27 3843 sayılı Kanunun 7 nci maddeleri uyarınca tahsil edilen tutarlar ve diğer gelirler yükseköğretim kurumu bütçesine öz gelir olarak kaydedilerek gelir gerçekleşmelerine göre Kullandırılır.

ÖZ GELİRLER GELİR ADI FONKSİYON ADI Lojman Kira Gelirleri Kantin Kafeterya İşletme Gelirleri Diğer Taşınmaz Kira Gelirleri Taşınmaz Mal Gelirleri ile Yürütülecek Hizmetler İkinci Öğretim Gelirleri İkinci Öğretim Gelirleri İle Yürütülecek Hizmetler Yaz Okulu Gelirleri Yaz Okulu Gelirleri İle Yürütülecek Tezsiz Yüksek Lisans Gelirleri Tezsiz Yüksek Lisans Gelirleri İle Yürütülecek hizmetler Araştırma Projeleri Gelirler Payı Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Hizmetleri Döner Sermayelerin Aylık Gayri Safi Hasılatından Aktarmalar Döner Sermaye Gelirlerinden Ayrılan Tutarlar ile Yürütülecek Hizmetler Alınan Bağış ve Yardımlar ile Özel Gelirler Alınan Bağış ve Yardımlarla Uluslararası Ortak Eğitim ve Öğretim Program Gelirleri Program Gelirleri İle Yürütülecek

ÖZ GELİRLER Öz gelir karşılığı olarak ilgili yükseköğretim kurumları bütçelerinin (A) işaretli cetvelinde fonksiyonel sınıflandırmanın dördüncü düzeyinde tertiplenen ödenekler arasında (09.6.0- Eğitime yardımcı hizmetler fonksiyonu altında öz gelir karşılığı tefrik edilen ödenekler arasında yapılacak aktarmalar hariç) aktarma yapılamaz.

SKS FAALİYETLERİ 2005 yılına kadar ayrı bir bütçe olarak uygulanan SKS faaliyetleri, 5018 sayılı Kanunla birlikte bütçe kapsamına dahil edilmiştir.

BÜTÇE HAZIRLIK SÜRECİ

BÜTÇE TAKVİMİ Bütçe takvimi 5018 sayılı Kanunun 16, 17, 18, 19 uncu maddeleri ile belirlenmiştir.

BÜTÇE TAKVİMİ

BÜTÇE HAZIRLIK SÜRECİ İdareler, OVMP’ (Orta Vadeli Mali Plan) de belirlenen ödenek teklif tavanlarına uygun olarak bütçe tekliflerini hazırlamaktadır. Bütçe hazırlık sürecinde uyulması gerekli ilkeler bütçe hazırlama rehberinde ve yatırım programı hazırlama rehberinde yer almaktadır.

BÜTÇE HAZIRLIK SÜRECİ Bütçe hazırlama rehberinde; formlar Genel ilkeler Standartlar Bütçe hazırlık çalışmalarında kullanılacak formlar ABS’ye ilişkin rehber Diğer hususlar yer almaktadır.

BÜTÇE HAZIRLAMA REHBERİ Bütçe hazırlama rehberinde; Bütçe hazırlık sürecinde idarelerin uymaları gereken genel ilkelere yer verilmektedir. Genel ilkelerin yanı sıra yükseköğretim kurumları için özel düzenlemeler de mevcuttur. Giyecek yardımı standardı 237 sayılı Kanuna tabi taşıtların işletme ve bakım-onarım maliyetlerine ilişkin standartlar Memurların öğle yemeğine yardım Mal ve hizmet alımlarına ilişkin parasal sınırlar standartları yer almaktadır

ÖDENEK DAĞILIM KURALLARI Toplu projelerden; Gayrimenkul sermaye üretim giderleri ve büyük onarımlar, Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı altında, Makine-teçhizat ve bilgisayar alımı ile büyük onarımlar, İMİD Başkanlığı veya ilgili diğer yardımcı birimler altında, Diğer projeler ise ilgili harcama birimi altında izlenecektir. Öğrencilerin beslenme, barınma, sağlık, kültür ve spor faaliyetlerine ilişkin fonksiyonlar SKS Daire Başkanlığı altında, diğer giderler fonksiyonunda yer alan ödenekler ise SKS Daire Başkanlığı ve/veya harcamaların yapılacağı ilgili harcama birimlerinde izlenebilecektir.

BÜTÇE UYGULAMA SÜRECİ

BÜTÇE UYGULAMA SÜRECİ Bütçe uygulama süreci, yılı Bütçe Kanununun 1 Ocak itibarıyla yürürlüğe girmesiyle başlamaktadır. Süreç, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılan bütçe uygulama tebliğleri ve genelgeleri İle yönlendirilmektedir.

BÜTÇE UYGULAMA SÜRECİ Maliye Bakanlığınca vize edilen AFP’ler Yürürlüğe girinceye kadar bütçe kanunu ile kabul edilen ödeneklerin kullanımına ilişkin Bütçe uygulama genelgesi / tel emri Yayımlanmaktadır. AFP yürürlüğe girmeden önce harcama izinlerinin yetersiz kalması durumunda ödenek kullanımına izin veren serbest işlemi Yapılmaktadır.

ÖDENEKLERİN KULLANILMASI Birim detayında kullanılabilir bütçe ödenekleri, Ödenek Gönderme Belgesi düzenlemek suretiyle ilgili harcama birimlerine gönderilmektedir. Herhangi bir harcama birimine başlangıçta planlanan ödeneklerden daha fazla ödenek gönderilmesi ancak ödenek dağılımının değiştirilmesi suretiyle mümkün olmaktadır. Üst yöneticinin onayı ile Strateji Geliştirme Daire Başkanlıkları tarafından ödenek gönderme belgesi düzenlenebilmektedir. Ödenek Gönderme Belgesi ile ödenek gönderilen birimler harcama birimidir ve ödenek gönderilen birimin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir. Ödenek Gönderme Belgesi düzenlenirken tertip alanında “00.01 Üst yönetim, akademik ve idari birimler” kurumsal kodu kullanılmaktadır. Birim kodları “Gönderilen Daire Kodu” bölümüne girilmektedir.

NAKİT YÖNETİMİ

HAZİNE YARDIMLARI Yükseköğretim kurumlarının saymanlık (muhasebe) hizmetleri ve nakit yönetimi kendileri tarafından yürütülmektedir. Yükseköğretim kurumlarında öz gelirlerin yetersiz olması sebebiyle nakit yönetimi açısından hazine yardımı tahsisi önem arz etmektedir. Maliye Bakanlığınca vize edilen AFP’lerde yer alan Hazine yardımları ilk 3 aylık dönem hariç olmak üzere bloke tutulmaktadır. Bloke tutulan hazine yardımlarını, yükseköğretim kurumları 3’er aylık dönemler itibarıyla Hazırlayıp Maliye Bakanlığına gönderilen hazine yardımı talep tablosu dikkate alınarak serbest bırakılmaktadır.

BÜTÇE İŞLEMLERİ Bütçe uygulama sürecinin ana unsurlarını oluşturan bütçe işlemleri, Serbest Bırakma Revize Aktarma Ekleme Gelirli Ödenek Kaydı Gelir Fazlası Karşılığı Ödenek Kaydı Likit Karşılığı Ödenek Kaydı Şartlı Bağış ve Yardımların Ödenek Kaydı Ödenek Devri İptal işlemleri şeklindedir

AKTARMA İŞLEMİ 5018/21-3 Personel giderleri tertiplerinden,aktarma yapılmış tertiplerden ve yedek ödenekten aktarma yapılmış tertiplerden diğer tertiplere aktarma yapılamaz. 5944/10-2 İdareler, aktarma yapılacak tertipteki ödeneğin yüzde 20’sine kadar kendi bütçeleri içinde ödenek aktarması yapabilirler. Yüzde 20 yi aşan miktarlar Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün onayı ile yapılır.

AKTARMA İŞLEMİ idareler bu yönde aktarma işlemi yapamayacaklardır. Ödenek eklenen tertipten düşme yapılamayacağından idareler bu yönde aktarma işlemi yapamayacaklardır. Aktarma yetkisinin hesaplanmasında ödenek eklenecek tertibin KBÖ’nin % 20’si esas alınacaktır. Yıl içinde yapılan aktarma ve ekleme işlemleri sonucu meydana gelen ödenek değişiklikleri dikkate alınmayacaktır. İdareler yeni açılan tertiplere ödenek aktarması yapamayacaklardır. İdareler %20 oranını aşmamak üzere birden fazla aktarma işlemi gerçekleştirebileceklerdir

AKTARMA İŞLEMİ Aktarma işleminin yapılabilmesi için aktarılacak ödeneğin, işlem tarihi itibariyle kullanılabilir (serbest, ödenek gönderme belgesine bağlanmamış, ön ödeme yapılmamış) durumda olması gerekmektedir. Tenkis işlemleri tamamlanmadan ödenek gönderme belgesine bağlanmış ödeneklerden aktarma talep edilmemelidir. Aktarma işleminin yapılabilmesi için detaylı gerekçe ve açıklamalar talep yazılarının ekinde yer almalıdır. Cari nitelikli ödenekler (03,05) ile sermaye nitelikli Ödenekler (06, 07) arasında aktarma yapılmaması esastır. Ancak zorunlu hallerde, bu işlemlerin tamamı Maliye Bakanlığınca değerlendirilmektedir.

AKTARMA İŞLEMİ 5944 / 11 - 1 657 / 4 – C gereğince çalıştırılan geçici personele yapılacak ödemeleri, bütçelerinin (01.4) ekonomik kodunda yer alan ödenekleri aşmayacak şekilde yaparlar. Söz konusu ekonomik kodu içeren tertiplere ödenek eklenemez, bütçelerin başka tertiplerinden (bu ekonomik kodu içeren tertiplerin kendi arasındaki aktarmalar hariç) ödenek aktarılamaz ve ödenek üstü harcama yapılamaz. 5944/14-3 Öz gelir karşılığı olarak ilgili yükseköğretim kurumu bütçesinin (A) işaretli cetvelinde fonksiyonel sınıflandırmanın dördüncü düzeyinde tertiplenen ödenekler arasında (09.6.0- Eğitime yardımcı hizmetler fonksiyonu altında öz gelir karşılığı tefrik edilen ödenekler arasında yapılacak aktarmalar hariç) aktarma yapılamaz.

EKLEME İŞLEMLERİ İlgili kanunları gereğince, bütçede mevcut veya yeni açılacak bir tertibe ödenek ilave edilmesi işlemidir. Ekleme işlemleri, Gelirli Ödenek Kaydı Gelir Fazlası Karşılığı Ödenek Kaydı Likit Karşılığı Ödenek Kaydı Şartlı Bağış ve Yardımların Ödenek Kaydı işlemlerinden oluşmaktadır.

EKLEME İŞLEMLERİ Gelir fazlası ödenek kaydı, 5944/10-6 fıkrasına göre özel bütçeli idarelerin (B) işaretli cetvellerinde öngörülmeyen veya belirtilen tahmini tutarların üzerinde gerçekleşen gelirler karşılığı olarak mevcut veya yeni açılacak tertiplere yapılacak ödenek kaydı işlemidir. Likit karşılığı ödenek kaydı işlemi, özel bütçeli idarelerin, (F) işaretli cetvellerinde belirtilen net finansman tutarının üzerinde gerçekleşen finansman fazlalarını, bütçelerinin mevcut veya yeni açılacak tertiplerine ödenek eklemesidir. İdareler, devreden kullanılabilir nakit tutar ile finansman cetvelinde öngörülen net finansman tutarı arasındaki fark kadar likit karşılığı ödenek kaydı yapabilmektedir.

LİKİT KARŞILIĞI ÖDENEK KAYDI İŞLEMLERİ DEVREDEN KULLANILABİLİR NAKİT Proje özel hesapları, 10 Şartlı bağış ve yardımlar, Hazır Değerler Emanetler (proje özel hesapları ve şartlı bağış ve yardımlara ilişkin emanetler hariç)   Alınan depozito ve teminatlar, Ödenecek vergi ve fonlar, Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri ile fonlar Diğer kamu idareleri adına yapılan tahsilat Devreden kullanılabilir nakit, açılış bilançolarının "10-Hazır Değerler" hesap grubunda yer alan hesapların bakiyelerinden yukarıda sayılan hesapların bakiyeleri düşülerek hesaplanmaktadır.

BÜTÇE İŞLEMİ İptal işlemi, iptale konu bütçe işlemini yapan idare tarafından gerçekleştirilecektir. Bütçe işlemlerinin bildirimi, İdarelerce yapılan aktarma, ekleme, ödenek devri ve ödenek iptal işlemlerine ilişkin formlar; Sayıştay Başkanlığına, Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğüne, Muhasebat Genel Müdürlüğüne bildirilmektedir. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğüne gönderilecek formlarda, yapılan bütçe işleminin gerekçesini oluşturan hususlara da yer verilecektir.

SUMUM BİTMİŞTİR TEŞEKKÜR EDERİZ