DEFORMİTE DÜZELTMEDE PLANLAMA VE TEMEL TEDAVİ Dr. Levent Eralp İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji ABD.

? DEFORMİTE NEDİR? Ekstremitenin normal anatomiden sapması Uzunluk farklılığı Rotasyon Angulasyon Translasyon ?

EKSTREMİTE DEFORMİTELERİ ETİYOLOJİ VE PATOGENEZ STATİK DİNAMİK Spontan Korreksiyon Progresyon

EKSTREMİTE DEFORMİTELERİ ETİYOLOJİ VE PATOGENEZ STATİK DİNAMİK Spontan Korreksiyon Progresyon

EKSTREMİTE DEFORMİTELERİ ETİYOLOJİ VE PATOGENEZ STATİK DİNAMİK Spontan Korreksiyon Progresyon

EKSTREMİTE DEFORMİTELERİ ETİYOLOJİ VE PATOGENEZ STATİK DİNAMİK Spontan Korreksiyon Progresyon

ALT EKSTREMİTE ANGULASYON DEFORMİTELERİ Alignment (Dizilim) / Malalignment (Dizilim kusuru) Orientasyon (Yönelim) / Malorientasyon (Yönelim kusuru)

MALALİGNMENT ALİGNMENT

ORYANTASYON Her ekstremite segmentinin (tibia ve femur) proksimal ve distalindeki eklem yüzeyi ile ilişkisi

DEFORMİTE DEĞERLENDİRMESİ ve RADYOLOJİK TESTLER

SİSTEMİK DEĞERLENDİRME SİAS - iç malleol ölçümü ROM, kontraktür Kas kuvvetleri Kısalık varsa “blok testi”

DOĞRU RADYOLOJİK TETKİK

DOĞRU RADYOLOJİK TETKİK

DOĞRU RADYOLOJİK TETKİK

“Ekstremitenin Mekanik Aksı” “Mekanik Aks Deviasyonu” AKS (EKSEN) “Ekstremitenin Mekanik Aksı” Ortho RG’de femur başı merkezi ile ayak bileği merkezini birleştiren doğru “Mekanik Aks Deviasyonu” (MAD)

İSİMLENDİRME Eksen: m / a Yön: L / M / A / P Taraf: P / D Segment : F / T Açı: A

EKSENLER Mekanik Eksen

EKSENLER Anatomik Eksen

Mekanik Aks Anatomik Aks FEMURDA EKSENLER Femurun mekanik aksı ile anatomik aksı arasında 6 derece valgus açısı bulunur. Anatomik aks dizde ~5 mm medialde sonlanır.

FEMURDA EKSENLER mLDFA aLDFA

MPTA TİBİADA EKSENLER Tibianın anatomik aksı, mekanik aksın hafifçe medialindedir. Pratikte ikisi aynı kabul edilir.

RADYOLOJİK DEĞERLENDİRME 1. Malalignment testi 2. Malorientasyon değerlendirmesi 3. Sagittal plan değerlendirmesi 4. Deformitenin yerinin ve düzeltme ekseninin belirlenmesi

MALALİGNMENT TESTİ 0.adım: Mekanik aksı çiz 1.adım: Femurun mekanik aksını çiz (LDFA) 2.adım: Tibianın mekanik aksını çiz (MPTA) 3.adım: JLCA 4.adım: Orta hat kayması var mı? 5.adım: Plato ve kondil konfigürasyonları

MALALİGNMENT TESTİ 0 MAD

MALALİGNMENT TESTİ 1 mLDFA

MALALİGNMENT TESTİ 2 MPTA

MALALİGNMENT TESTİ 3 JLCA

MALALİGNMENT TESTİ 4

MALALİGNMENT TESTİ 5

MALORİENTASYON Proksimal femur ve distal tibiadaki açılar ölçülür Femur veya tibiada deformite varsa, ekleme yakın olan segmentin anatomik aksı ölçüm için kullanılır.

TİBİA FRONTAL PLAN DEFORMİTELERİ

MEKANİK AKS

ANATOMİK AKS

Aks m Aks a

1. a Mekanik aks planlama Tibia PMA çiz LDFA PMA Mekanik aks planlama 1. a Tibia PMA çiz Eğer ipsilateral LDFA normal ise distale uzat

1. b Mekanik aks planlama Tibia PMA çiz LDFA PMA MPTA Mekanik aks planlama 1. b Tibia PMA çiz Eğer ipsilateral LDFA anormal, fakat kontrlateral MPTA normal ise ...

1. c Mekanik aks planlama Tibia PMA çiz Eğer hem ipsilateral LDFA, hem de kontrlateral MPTA anormal ise normal değeri al (87º)

2. a Mekanik aks planlama Tibia DMA çiz Ayak bileği oryantasyonu LDTA 2. a Tibia DMA çiz Plafond orta noktasından proksimale diafize paralel çizgi DMA için plafond midpointundan proksimale diafize paralel çizgi çekilir. Ayak bileği oryantasyonu

2. b Mekanik aks planlama Tibia DMA çiz LDTA Mekanik aks planlama 2. b Tibia DMA çiz DMA için plafond midpointundan proksimale diafize paralel çizgi çekilir. Deformite distalindeki şaft çok kısa ise paralel çizgi çekilemez, diğer ayak bileği LDTA normal ise o değer alınır.

2. c Mekanik aks planlama Tibia DMA çiz LDTA Mekanik aks planlama 2. c Tibia DMA çiz DMA için plafond midpointundan proksimale diafize paralel çizgi çekilir. Hem distal şaft kısa hem de karşı LDTA anormal ise normal değer olan 90º alınır.

Uniapikal? Multiapikal? LDTA MPTA CORA mag Mekanik aks planlama 3. Uniapikal? Multiapikal? DMA için plafond midpointundan proksimale diafize paralel çizgi çekilir. CORA’lar ve büyüklükleri

Mekanik aks planlama Uniapikal Eğer CORA; görünen apeks üzerindeyse , LDTA MPTA CORA mag Mekanik aks planlama Uniapikal Eğer CORA; görünen apeks üzerindeyse , kemik sınırları içindeyse, maloryantasyon yoksa deformite uniapikaldir. DMA için plafond midpointundan proksimale diafize paralel çizgi çekilir.

Mekanik aks planlama Multiapikal Eğer CORA; görünen apeksten farklı yerdeyse, kemik sınırları dışındaysa, -maloryantasyon varsa deformite multiapikaldir. DMA için plafond midpointundan proksimale diafize paralel çizgi çekilir.

Mekanik aks planlama Multiapikal DMA için plafond midpointundan proksimale diafize paralel çizgi çekilir.

OSTEOTOMİ KURALLARI

TEMEL KAVRAMLAR Açılanmanın apeksi (tepe noktası), uniapikal / multiapikal deformiteler CORA: Center Of Rotation of Angulation (Açılanmanın merkez noktası). Deformitenin proksimal ve distal segmentlerine ait eksenlerin kesiştiği nokta ACA: Axis of Correction of Angulation (Açılanmayı düzeltme ekseni).

TEMEL KAVRAMLAR CORA Transvers açıortay

OSTEOTOMİ KURALI - I Eğer osteotomi hattı ve ACA, CORA’dan geçiyorsa sadece angulasyon ile kemik uçları düzeltilir. Menteşe transvers açıortay üzerinde yer değiştirebilir.

OSTEOTOMİ KURALI - I Eğer osteotomi hattı ve ACA, CORA’dan farklı seviyede olursa translasyon ortaya çıkar.

OSTEOTOMİ KURALI - II Eğer ACA, CORA’dan geçiyor; fakat osteotomi farklı bir seviyeden yapılıyorsa, düzeltme için angulasyon ve translasyon gereklidir.

CORA ACA OSTEOTOMİ TRANSLASYON

OSTEOTOMİ KURALI - III Düzeltme, anatomik eksenler kullanılarak her CORA seviyesinden osteotomi ile yapılabilir. Mekanik eksen kullanılarak, zahiri CORA seviyesiden yapılabilir.

OSTEOTOMİ KURALI - III Multiapikal deformiteler ile ilgili kural Bir açısal düzeltmenin yeri ve miktarı, diğer düzeltmenin yerini ve miktarını belirler.

HANDİKAP

OSTEOTOMİ METODLARI Kortikotomi

OSTEOTOMİ METODLARI Multipl drilleme ve kortikotomi

OSTEOTOMİ METODLARI Jigli Testeresi

OSTEOTOMİ METODLARI Jigli Testeresi

OSTEOTOMİ METODLARI Jigli Testeresi

OSTEOTOMİ METODLARI Jigli Testeresi

MALALİGNMENT TESTİ 0

MALALİGNMENT TESTİ 1 LDFA 90

MALALİGNMENT TESTİ 2 MPTA 75*

PLANLAMA 1.ADIM PROKSİMAL TİBİA MEKANİK EKSENİ ÇİZ

PLANLAMA 2.ADIM DİSTAL TİBİA MEKANİK EKSENİ ÇİZ LDTA 97*

PLANLAMA 2.ADIM DİSTAL TİBİA MEKANİK EKSENİ ÇİZ LDTA 97* LDTA 90*

PLANLAMA 2.ADIM DİSTAL TİBİA MEKANİK EKSENİ ÇİZ LDTA 90*

PLANLAMA 2.ADIM DİSTAL TİBİA MEKANİK EKSENİ ÇİZ LDTA 90* LDTA 90*

PLANLAMA 3.ADIM CORA YER VE AÇI TESBİTİ

PLANLAMA 3.ADIM CORA YER VE AÇI TESBİTİ

PLANLAMA 3.ADIM CORA YER VE AÇI TESBİTİ

PLANLAMA 3.ADIM CORA YER VE AÇI TESBİTİ

PLANLAMA 4.ADIM AÇIORTAY ÇİZİMİ

PLANLAMA 5.ADIM OSTEOTOMİ YER VE ŞEKLİNİN TESBİTİ

PLANLAMA 5.ADIM OSTEOTOMİ YER VE ŞEKLİNİN TESBİTİ

PLANLAMA 5.ADIM OSTEOTOMİ YER VE ŞEKLİNİN TESBİTİ

PLANLAMA 5.ADIM OSTEOTOMİ YER VE ŞEKLİNİN TESBİTİ

PLANLAMA 6.ADIM FRAME KURULMASI

PLANLAMA 6.ADIM FRAME KURULMASI

PLANLAMA 6.ADIM FRAME KURULMASI

PLANLAMA 7.ADIM FRAME KONTROLU

AMELİYAT ÖNCESİ, SONRASI VE SONUÇ

AMELİYAT ÖNCESİ, SONRASI VE SONUÇ

AMELİYAT ÖNCESİ, SONRASI VE SONUÇ

AMELİYAT ÖNCESİ, SONRASI VE SONUÇ

FEMUR FRONTAL PLAN DEFORMİTE PLANLAMASI Mekanik aks metodu, Anatomik aks metodu, Multiapikal deformite planlaması

MALALİGNMENT TESTİ 0

MALALİGNMENT TESTİ 1 LDFA 78*

MALALİGNMENT TESTİ 2 LDFA 78* MPTA 86*

PLANLAMA 1.ADIM PROKSİMAL FEMUR MEKANİK EKSENİ ÇİZ 7* 7* LDFA 88*

PLANLAMA 2.ADIM DİSTAL FEMUR MEKANİK EKSENİ ÇİZ 86*

PLANLAMA 3.ADIM CORA YER VE BÜYÜKLÜK TESBİTİ 26* CORA

PLANLAMA 4.ADIM AÇIORTAY ÇİZİMİ

PLANLAMA 1.ADIM PROKSİMAL FEMUR ANATOMİK EKSENİ ÇİZ 70*

PLANLAMA 2.ADIM DİSTAL FEMUR ANATOMİK EKSENİ ÇİZ 81* 81*

PLANLAMA 3.ADIM CORA YER VE BÜYÜKLÜK TESBİTİ 26* CORA

PLANLAMA 4.ADIM AÇIORTAY ÇİZİMİ

PLANLAMA 5.ADIM OSTEOTOMİ YER VE ŞEKLİNİN TESBİTİ

PLANLAMA 6.ADIM FRAME KURULMASI

PLANLAMA 6.ADIM FRAME KURULMASI

PLANLAMA 7.ADIM FRAME KONTROLU

FEMORAL DEFORMİTE AMELİYAT

FEMORAL DEFORMİTE TEDAVİ VE SONUÇ

FEMORAL DEFORMİTE TEDAVİ VE SONUÇ

FEMORAL DEFORMİTE TEDAVİ VE SONUÇ

SAGİTTAL DEFORMİTE

SAGİTTAL DEFORMİTE 83* 80*

SAGİTTAL DEFORMİTE 30*

SAGİTTAL DEFORMİTE

SAGİTTAL DEFORMİTE

OBLİK PLAN DEFORMİTELERİ

32 yaş, malunion

Problem : 1. KISALIK ( 4 cm ) 2. MALUNION

TEDAVİ SEÇENEKLERİ 3. İyi Planlama + Sirküler fiksatör ekstern 1. Kısaltma Osteotomisi + Plak - Vida Osteosentezi 2. Kısaltma Osteotomisi + İM Osteosentez 3. İyi Planlama + Sirküler fiksatör ekstern ile 3 boyutlu Rekonstruksiyon

20 derece 11derece

DEFORMİTE AKSI MENTEŞE AKSI Anterior Medial Lateral Posterior 10 20 10

Menteşe Yeri Menteşe Yeri Anterior Medial Lateral Posterior 10 20 10

I Anterior II II I 10 20 Medial Lateral Menteşe Yeri 10 20 Posterior

I Anterior II I II 10 20 Medial Lateral Menteşe Yeri 10 20 Posterior

YUMUŞAK DOKU SINIRLARI M Distraksiyon Rodu Ring- YD arası Mesafe

87 90

80 90

Eşit Boy

3. İyi Planlama Sirküler fiksatör ekstern ile 3 boyutlu Rekonstruksiyon

İlginiz için teşekkürler...