1. TARİHİ Katar’ın bulunduğu bölgeye taş devrinden beri yerleşim yapılmaktadır. 7. yüzyılda İslam Dini’nin yükselmesinden sonra, bölgede Arap Halifeliği oluşturulmuştur. 18’inci yüzyılda ise bölge şu andaki Suudi Arabistan Bölgesi’ndeki Wahhabis’lerin eline geçmiş ve daha sonra Thani Hanedanlığı diğerinin yerine geçmiştir. 1871-1913 yılları arasında Türklerin eline geçen ülkede Al Thani yardımcı idareci olarak atanmış ve takip eden zamanda İngiltere’nin koruması altına Emir olarak bilinen Abdullah Bin Jassim ile girmiştir. 1971 yılında Büyük Britanya’dan bağımsızlığını elde etmiştir. 1972 yılında yönetimde olan Emir Ahmad ibn Ali al Thani, kuzeni Khalifa ibn Hamad al Thani tarafından tahttan indirilmiştir. Kendisi de oğlu ve mirasçısı olan Hamad bin Khalifa al Thani tarafından yönetimine son verilmiş ve temel sanayi modernleşme programları başlatılmıştır. 1981 yılında Katar Körfez işbirliği Konseyi’nin oluşması için komşu ülkelerine katılmıştır

Ülke istikrarı İran-Irak Savaşı ile 1980’lerde tehdit edilmiştir Ülke istikrarı İran-Irak Savaşı ile 1980’lerde tehdit edilmiştir. Bahreyn ile Hawar Adası ve doğal gaz üzerine olan karasal anlaşmazlıkları 1992 yılında Suudi Arabistan ile genel sınırlar üzerine silahlı çatışmalara neden olmuştur. Bu anlaşmazlıklar 2001 yılına kadar tam anlamıyla çözülememiştir. 1991 yılındaki Körfez Savaşı sırasında Katar toprakları koalisyon kuvvetleri tarafından konuşlandırılmıştır. Filistinliler, Filistin Kurtuluş Savaşı’nda misilleme yapmak amacı ile ülkeden çıkarılmış; ancak daha sonra ilişkiler normale dönmüştür. Körfez Savaşı’ndan sonra Irak hâla Katar’ın petrol kaynakları için bir tehdit oluşturmaya devam etmiş ve ABD ile bir savunma paktı imzalanmış ayrıca Irak ile ilişkiler yeniden düzeltilmiştir. 1990 yıllarının sonlarında daha ılımlı bir politika izleyen Şeyh Hamad, basın sansürünü biraz rahatlatmış, İran ve İsrail ile olan ilişkilerin geliştirilmesini yardımcı olmuştur. Ayrıca ulusal hükümetin ve kurumsal seçimlerin demokratikleşmesi çalışmalarına başlamıştır. 2003 yılında seçmenler Danışma Meclisini Emir’in onayı ile seçmiştir. Kadınlar seçme ve seçilme haklarına da sahip olmuşlardır. Anayasa, 2004 yılında Emir tarafından onaylanmış ve 2005 yılında Al Udeid hava merkezi 2001 yılından beri ABD askeri kuvvetleri tarafından kullanılmaktadır.

2. ÜLKE PROFİLİ Katar Devleti’nin temel özellikleri aşağıda maddeler halinde özetlenmektedir. 2.1. Genel Profil a. (Ülkenin) yeri Katar Devleti, Orta Doğu’da, Arap Körfezi’nin batısında yer alan bir yarım adadır. Suudi Arabistan ve Persian Körfezi’ne kıyısı bulunmaktadır. Bünyesine Halul, Şeraouh, Al-Aşat gibi bir çok küçük ada bulunur. b. Yüzölçümü ve en yüksek noktaları Katar Devleti’nin toplam yüzölçümü yaklaşık olarak 11,521 kilometre karedir. En düşük nokta : Persian Körfezi: 0 m Yüksek noktası: Qurayn Abu al Bawl : 103 m c. Sınır komşuları Sınırları toplam 60 km uzunluğundadır. Suudi Arabistan: 60 km d. Sahil uzunluğu: 563 km e. İklim: Kışları, kuru, ve az yağışlıdır. Yazları çok sıcaktır ve nemli geçmektedir. Ilık geçen çöl iklimi vardır. Yaz aylarında sıcaklık 25 ile 46 santigrat derece arasında değişmektedir. Ancak nem göz önüne alındığında hissedilen sıcaklık, Temmuz ayı itibariyle, azami +58 santigrat derecelere varmaktadır. Kışları çok fazla yağış almayan ülkede, yağış ortalaması yıllık 75,2 mm.’yi pek aşmaz. Katar’da en kurak geçen ay Ağustos ayıdır.

f. Genel topografya ve bitki örtüsü: Çoğunlukla düzlüktür f. Genel topografya ve bitki örtüsü: Çoğunlukla düzlüktür. Genellikle yumuşak kaya ve gevşek kumlarla kaplı verimsiz çöl alanlarından oluşmaktadır. Batıdaki Dukhan Bölgesi’nde ve kuzeydeki Jabal Fiwairit’de bazı kireçtaşı çıkıntıları bulunmaktadır. Ayrıca bölgede bir çok coğrafi fenomen katkısı olan koylar, küçük körfezler, çöküntüler, kuzey ve orta bölgelerde olan Riyadh adı verilen yer altı suları havzaları bulunmaktadır. Bu bölgelerdeki topraklar verimli ve zengin bir bitki örtüsüne sahiptir. g. Başlıca doğal kaynakları: Petrol, doğal gaz ve balıktır. Petrol ve doğalgaz işlerinde Katar Devleti’nin yüklenicileri genelde Avrupa ve Japonya’dır. Balıkçılık sektöründeki insan gücünü Filipinliler karşılar. h. Toplam tarım alanları : Sürülebilir alan: yüzde 1,64 Ekili araziler: yüzde 0,27 Diğer: yüzde 98,09 ( 2005) ı. Sulamalı tarım alanları: 80 km2 j. Doğal afetler: En sık rastlanan doğal afet olayı dumandır. (Duman, Ras Laffan Industrial City yakınında ters rüzgarlar neticesinde sıvılaştırılmış doğal gaz tesislerinde yakılan gazın, bacalardan gelmesi sonucu hissedilir), bunun dışında toz fırtınaları ve kum fırtınaları sıklıkla karşılaşılmaktadır.

2.2. DEMOGRAFİ a. Nüfus: 885.359 ( Temmuz 2006) Nüfusun yüzde 83’ü Doha ve Al-Rayyan Bölgesi’nde yerleşmektedir b. Yaş ortalaması: 0–14 yaş: yüzde 23,4 ( erkek 105.546 kadın: 101.371) 15–64 yaş arası: yüzde 73 (erkek 446.779 kadın: 199.133) 65 yaş ve üstü yüzde 3,7 (erkek 24.059 kadın, 8.471) ( 2006) c. Doğum oranı: binde 15,56 ( 2006) d.Ölüm oranı: binde 4,72 e. Göç oranı: binde 14,12 f. Bebek ölüm oranı: 1000 bebekte 18,04 Erkek 1000 bebekte: 21,27 Kadın 1000 bebekte 14,63 (2006) g. Nüfus Artış Hızı: yüzde 2,6 ( 2006) Ortalama Yaşam Beklentisi: 73,9 Kadın: 76,57 Erkek: 71 h.Etnik gruplar: Arap yüzde 40 (Hindistan yüzde 18, Pakistan yüzde 18, İran yüzde 10 diğer yüzde 14)

ı. Dinler: yüzde 95 Müslüman i. Diller: Resmi dil Arapçadır ı.Dinler: yüzde 95 Müslüman i. Diller: Resmi dil Arapçadır. Genellikle İngilizce, ikinci dil olarak konuşulmaktadır. j. Okur Yazarlık: 15 yaş üstü okur yazar olanlar nüfusun yüzde 89’unu oluşturur. Erkeklerde bu oran yüzde 89,1, kadınlarda yüzde 88,6’dır. 2.3. YÖNETİM a. Ülkenin resmi adı: Katar Devleti b. Bayrağının Anlamı: Beyaz Rengi, uluslararası bilinen barışı simgelemektedir. Kestane rengi, savaşlarda ve özellikle 19. yüzyılın 2.yarısında yaşanan savaşlarda akan kanın rengini simgeler. Zigzag şeklinde 9 tane dişli ise, Katar’ın körfez bölgesindeki Barıştırılmış Emirliklerden 9. olduğunu temsil eder. Katar Devleti bayrağının renklerinin anlamı Britanya Dışişleri Bakanlığı 1931 yılı arşivlerinde bulunmaktadır. b. Yönetim Şekli: Monarşi. Emir, Katar Devleti’nin başkanıdır. Şahsına dokunulmaz ve herkes tarafından saygı duyulmalıdır. Ayrıca Emir, Silahlı Kuvvetlerin Başkumandanıdır. Savunma Müsteşarı ile aynı konumda yönetebilmektedir

Emir, Katar Devleti’ni iç ve uluslararası platformlarda her şekilde temsil etmektedir. Emir şu konularda söz sahibidir: 1. Devletin genel politikasını Bakanlar Kurulu desteğiyle belirlemek. 2. Kanunların onayı ve yayınlanması, hiç bir kanun Emir’in tasdiki olmadan yapılamaz. 3. Kamu yararı söz konusu olduğu sürece Bakanlar Kurulunu istediği zaman toplantıya çağırabilir, 4. Katıldığı toplantılara da başkanlık eder. 5. Sivil ve askeri personeli tayin etme ve işine son verme yetkisine sahiptir. 6. Diplomatik ve konsolosluk misyon başkanlarını akredite etmek. 7. Yasalara göre af çıkarmak ya da ölüm cezasına çarptırmak. 8. Sivil ve askeri personeli onurlandırmak. 9. Devlet politikasının organlarını kurmak, organize etmek, yönetmek ve belirlemek. c. Başkenti : Doha. Katar’ın kültürel ve ticari merkezidir. Modern havayolu, deniz limanları ve iletişim ağlarına sahiptir. d. Bağımsızlık Günü: 3 Eylül 1971 e. Diğer Şehirler: Al Wakara, UmmSaid, Al Khor, Medinat Al-Shamal, Al Ruwais, Al Zubara, Dulhan f. Anayasa : Ülke, Nisan 2003’de yapılan Anayasa referandumundan bu yana ciddi bir politik dönüşüm gerçekleştirmiştir. Yeni Anayasa 2/3’ü

seçimle,1/3’ü ise Emir’in ataması ile işbaşına gelen 45 üyeli ve yasama yetkisi olan bir parlamentonun kurulmasını sağlamıştır. Emir’in yasa önerilerini ülke çıkarlarına ters düştüğü gerekçesi ile veto etme yetkisi saklı kalsa da Şura Meclisi’nin kurulması ülkedeki dengelerin daha iyi korunduğu, daha demokratik bir sistemin gerekçesidir. Yeni Anayasa ile tüm yetkilerin Emir’in elinde toplandığı bir sistemden, yasama, yürütme, yargı güçlerinin birbirinden ayrıldığı bir sisteme geçiş yapılmıştır. Ayrıca kadınlara da seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır. Tüm bu değişiklikler halkın büyük bir kısmı tarafından kabul görmüş ve Nisan 2003’te yapılan referandumda anaya yüzde 96,3 oranında kabul oyu almıştır. Yargı sistemi demokratikleştirme girişimleri çerçevesinde Ocak 2005 itibariyle Anayasa Mahkemesi ülkede önemli bir azınlık oluşturan Şiilere aile, evlilik ve miras konularında kendi mahkemelerinde yargılanma hakkı tanınmıştır. g. Devlet başkanı: 27 Temmuz 1995’ten beri Devlet Başkanı Emir Ekselansları Şeyh Hamad Bin Khalifa Al- Thani’dir. Katar’da yönetim babadan oğula geçmektedir. Ekselans Şeyh Tamim Bin Hamad Al Thani, veliaht prenstir ve Ekselans Şeyh Abdullah Bin Khalifa Al Thani de Başbakandır. Seçim sistemi yoktur. Çünkü monarşi kalıcıdır. h. Hükümet başkanı ve diğer iktidar mensupları Hamad bin Khalifa alThani: Emir ve ülkenin başkanıdır. Kansız bir darbe ile Haziran 1995 yılında gücü eline geçirmiştir. 1948 doğumlu olup, İngiltere’de Sandhurst Askeri Akademisi’nde eğitimini tamamlamıştır. Günlük politik kararlarla yakından ilgilenmektedir. Modern bir ekonomik ve politik yapının gelişmesi için açık bir vizyona sahiptir.

Tamim bin Hamad bin Khalifa alThani: Emir’in dördüncü oğludur Tamim bin Hamad bin Khalifa alThani: Emir’in dördüncü oğludur. 2003 yılının Ağustos ayında büyük erkek kardeşinin istifası neticesinde prens olarak atanmıştır. Politik bir bakanlığa sahip olmamasına rağmen, Katar silahlı kuvvetlerinin yardımcı komutanı olarak görev yapmıştır. Ayrıca bazen dışarıda Emir’in resmi temsilcisi olarak görev yapmaktadır. Mouza bint Nasser alMisnad Emir’in karısı ve Prensin annesidir. Şeyh Mouza kraliyet ailesinin üyesi ve kadın haklarının bir savunucusudur. Ayrıca eğitim, bilimsel araştırma ve kültürel projelere gelen 1 Milyar $ tutarındaki bir fonun da başkanlığını yürütmektedir. Yousef Hussein Kamal Maliye Bakanıdır. İhtiyatlı bir kişi olması ile tanınmaktadır. Yakın zamanda ekonomi ve ticaretin bakanlığından ayrılması ile biraz güç kaybetmiştir. Mali politikalardan sorumlu olup, Şeyh Hamad’ı desteklemektedir. Abdullah bin Hamad al Attiyeh Enerji, Sanayi, elektrik ve su bakanıdır. Katar’ın petrol ve gaz sektörlerinin gelişmesi üzerine liderlik yürütmektedir. Yetenekli, dinamik ve Emir’e yakın ve tavsiyelerde bulunan bir bakan olarak tanınmaktadır. Hamad bin Jassem bin Jabr al Thani Dışişleri Bakanıdır. Açık konuşan bir yapıya sahip olması, Katar’ı diğer Arap Devletleri ile zaman zaman problem içerisine sokmuştur. Hala özellikle Suudi Arabistan’dan eleştiri alan bir kişidir. Emir’le olan kuvvetli ilişkileri ve reformun destekleyicisi olması nedeni ile dış işlerinin dışında kalan birçok konu hakkında da etkili olmaktadır.

i. Muhalefet: Politik baskı grubu, Muhalif aile veya aşiret yoktur. k i. Muhalefet: Politik baskı grubu, Muhalif aile veya aşiret yoktur. k. Uluslararası Üye Olunan Kuruluşlar: • Arap Parasal Fonu • Körfez İşbirliği Konseyi • Arap Devletler Ligi • Petrol İhraç Eden Arap Ülkeleri Organizasyonu • Petrol İhraç eden Ülkeler Örgütü 2.4.GENEL EKONOMİK VERİLER. a. Genel ekonomik durum: Petrol ve doğal gaz GSMH’nın yüzde 60’tan fazlasını oluşturur. Bu gelirler ihracat kazancının yüzde 85’ini ve devlet gelirlerinin yüzde 70’ni oluşturmaktadır. b. GSMH: 23,64 milyar (2005) c. Kişi başına düşen GSMH: 27.400 dolar (2005) c. Sektörler itibariyle GSMH’nın dağılımı Tarım: yüzde 0,2 Endüstri: yüzde 80,1 Hizmetler: yüzde 19,7 d. Büyüme oranı: yüzde 8,8 (2005) e. Enflasyonoranı: yüzde 8,8 f. İş gücü: 440,000 (2005) g. İşsizlik oranı: yüzde 2,7

h. Yatırımlar Sabit yatırımlar: GSMH’nın yüzde 21,9’unu oluşturmaktadır. (2005) ı. Yıllık bütçe girdi ve çıktıları Gelir: 17,31 milyar dolar Harcamalar: 11,31 milyar dolar (2,2 milyon doları sermaye yatırımlarını kapsamaktadır) (2005) j. Kamu borçları : GSMH’nın yüzde 35,6’sıdır. (2005) k Tarımsal Ürünler: Meyve, sebzeler, kümes hayvanları, mandıra ürünleri, balık, sığır eti. l. Sanayileşme alanları: Petrol ürünleri, amonyak, gübre, petro kimya ürünleri, çimento, ticari gemi tamiri, m. Sanayi büyüme oranı: yüzde 10’dur. (2003) n. Enerji Yıllık elektrik enerjisi üretimi: 9.735 milyar kWh Yıllık elektrik enerjisi tüketimi: 9.053 milyar kWh Elektrik İhracatı: 0 kilowat saat Elektrik İthalatı: 0 kilowat saat Petrol Üretimi: 790.500 günde varil Petrol Tüketimi: 33.000 günde varil Kesin Çıkan Petrol Rezervi: 16 milyar bbl.

Doğal Gaz Üretimi: : 11,61milyar ( 2003) Doğal Gaz Tüketimi: 18,2 milyar ( 2004) Doğal Gaz ihracatı: 0 cu ( 2001 est ) Onaylanan Doğal Gaz rezervi 27,77 trilyon (2005) o. Dış ticaret göstergeleri Ödemeler Dengesi: 9,27 milyar dolar İhracat: 24,9 milyar (f.o.b) İthalat: 6.706 milyar (f.o.b) Ana ithal ürünleri: Gıda, ilaç, makine ve ulaşım ekipmanları İthalat ortağı ülkeler: Yüzde 11,8 Fransa, yüzde 10,7 Japonya, yüzde 10,6 Amerika, yüzde 8,5 Almanya, yüzde 7,4 Arabistan, yüzde 7,1 İngiltere, yüzde 6,6 İtalya, yüzde 5,6 Kuzey Kore, yüzde 4,9 UEA (2005) Ana ihraç ürünleri: Doğal gaz, petrol ürünleri, gübre, çelik İhracat ortağı ülkeler: yüzde 36,3 Japonya, yüzde 19,1 Kuzey Kore, yüzde 8,1 Singapur, yüzde 5,1 Hindistan ( 2005) p. Dış borç: 21,13 milyar Dolar r. Para birimi ve değeri:

Katar Riyali (QR)=100 dirhams. 2004 ortalama döviz kuru 3 Katar Riyali (QR)=100 dirhams. 2004 ortalama döviz kuru 3.64 Katar Riyali:1 ABD $ 14 Şubat 2005 Döviz kuru 3.64 Katar Riyali:1 ABD $ 2.5. Ulaştırma a. Karayolları: Toplam 1230 km b. Boru hatları: Toplam 319 km’dir. 1024 km’nin 209’u yoğunlaşmış gaz hattı, 702 km yağın 87’si petrol gazı, c. Havaalanları : Beş havalimanı ve bir helikopter pisti bulunmaktadır. Doha uluslararası havaalanı, şehir merkezine 5 km uzaklıkta olup, 23 bölgesel uluslararası havayolu şirketine hizmet vermektedir. 3. GENEL EKONOMİK VE ETNİK YAPI 3.1. Etnik Yapı 250–300 bin kişi Katarlı, geri kalan nüfusu Hintliler, Malezyalılar, Nepalliler ,Sri Lankalılar oluşturmaktadır. 3,2. Ekonomik Yapı Katar; Arap Ülkeleri içerisinde kişi başına düşen milli gelir bakımından yıllık ortalama 30.000.USD ile en zengin Arap ülkesidir. Katar 17,9 trilyon m3 ile dünyanın kanıtlanmış doğal gaz rezervinin yüzde beşine sahiptir. Katar, çok küçük bir yarımadadır. En büyük şehri, nüfusu 500.000 civarında olan Doha’dır. Şeyh ile yönetilen, Müslüman bir ülkedir. Kalabalık bir ülke olmamasına rağmen, çok fazla trafik yoğunluğunun görüldüğü bir ülkedir.

Ülke, kendisine Ortadoğu’da yer bulmak ve Dubai’nin gölgesinde kalmaktan kurtulmak istemektedir. Tasarlanan yaklaşık 12 yıllık program çerçevesinde, Dubai’yi yakalamak istemekle birlikte; bu ülke seviyesine gelmesi zor gözükmektedir. Katar, doğalgaz bakımından Dünyanın en zengin rezerv kaynaklarından birisine sahiptir. Refah düzeyinin yüksekliğinin önemli bir bölümü zengin doğal kaynaklara sahip olmasından gelmektedir. Bu kaynaklar dolayısıyla, sürekli bir ekonomik büyüme söz konusudur. Milli gelir düzeyi ve kişi başına düşen gelir düzeyi çok yüksektir. Yüksek oranlı büyümeye rağmen enflasyonyüzde 10–15 dolaylarındadır. Bunun sebebi, yüksek gelişme potansiyelidir. Katar petrol ve doğal gazı sayesinde en hızlı gelişen ekonomiler arasındadır. Gelecek 5–7 yıl içerisinde hükümet, tüm temel sektörler için 130 milyar dolar harcamayı planlamaktadır. Katar’dan gelir akışını sağlayacak çok fazla iş imkânı bulunmaktadır. Bu durum özellikle finansal hizmet veren şirketleri çekmektedir. Katar Orta Doğu’daki en büyük kişi başına sermaye gelirine sahip, kişi başına milli geliri Dünya’da en yüksek olan ülkelerden birisidir. Ülke, düşük risk ve düşük maliyetleri ile iş ve finansal açıdan önemli gelir yaratma kapasitesine sahiptir. Petrol fiyatlarının yüksek seyri nedeniyle Katar’ın ekonomik büyümesinde son zamanlarda önemli derecede artışlar gözlenmektedir. Ülke ürün çeşitlendirilmesine gitmek amacı ile hızlı bir çalışma içerisine girmekle beraber, halan petrole olan bağımlılık çok yüksek seviyelerdedir. Ayrıca Katar bölgede önemli bir gaz üreticisi ülkesi haline gelmiştir. 1975 yılında

petrol fiyatları dört katına çıkmış ve bunun neticesinde, petrol GSYİH’nın yüzde 71,9’na denk gelmektedir. 1990’ların sonlarında petrol fiyatlarının düşmesi sonucunda petrol ve gaz sektörünün payı yüzde 50’lerin altına inmiş ve takip eden üç yıl içerisinde de tekrar petrol fiyatlarının yükselmesi ile birlikte yükselişe geçmiştir. 2004 yılında petrol ve gaz sektörünün GSYİH’daki payı yüzde 60 seviyelerindedir. Devlet petrol kaynaklarından elde ettiği bu gelirleri altyapı projelerine, hizmet sektörüne ve yerel ekonomiye aktarmaktadır. Katar petrolü yedi off shore ve bir adet kara sahasında üretilmektedir. Doğal gazın Katar ekonomisindeki önemi gün geçtikçe artmaktadır. Katar, Rusya ve İran’dan sonra dünyanın üçüncü büyük doğal gaz rezervlerine sahip ülkedir. Petrol rezervleri 150 milyar varil civarında olup, rezervlerinin bu üretim hızıyla 300 yıldan fazla bir ömrü olduğu hesaplanmaktadır. Gaz, ihraç gelirleri arasında özel bir yere gelmiş olup, ayrıca petrokimyasal projelerin beslenmesi açısından önem arz etmektedir. Ekonominin petrol fiyatlarına bu kadar bağımlı olması, ülkeyi uluslararası petrol fiyatlarında meydana gelen değişikliklerden çok kolay etkilenebilir hale getirmektedir. Bu yüzden doğal gaz rezervlerinin artırılması ile ilgili araştırma çalışmaları yoğunlaştırılmakta ve gaza dayalı sanayilerin geliştirilmesi hedeflenmektedir.Ekonomiyiçeşitlendirmek amacı ile devlet bazı önlemler almaktadır. Devletle ilgili bazı işlerin ve hizmetlerin özelleştirilme işlemine başlanmıştır. Ayrıca elektrik ve su dağıtım ağlarının özelleştirilmesi ile ilgili olarak da çalışmalar yapılmaktadır. Katarlıların sağlık harcamaları için sembolik ücretler uygulanmaya başlamıştır. Başka ülkede

yaşayan Katarlılar için de daha yüksek ücretler uygulanmaktadır yaşayan Katarlılar için de daha yüksek ücretler uygulanmaktadır. Petrol, buğday ve şekerde uygulanan teşvikler kaldırılmıştır. 1998 yılında Doha Securities Market (DSM) kurulmuştur. Katar ekonomisinin petrole olan bağımlılığı devletin uluslararası petrol piyasasındaki fiyat hareketlerine karşı ülke ekonomisini hassas hale getirmiştir. Düşük petrol fiyatlarının olduğu yıllarda büyük bütçe açıkları oluşmuştur. Ülkenin petrol gelirlerine olan bağımlılığını azaltmak için, devlet ekonomiyi çeşitlendirmeyi planlamaktadır. Doğal gaz kaynaklarının gelişmesi ve gaza dayanan sanayilerin gelişmesi işine odaklanılmaktadır. Büyük oranlı borçlanmalar, devleti 1990’lı yıllarda yerli altyapı harcamalarını düşürmesine neden olmuştur. Katar tüccar topluluğu, yerel altyapılar üzerine yapılan harcamaların azaltılmasına alışık değildirler. 2000 yılından itibaren yükselen petrol fiyatları nedeni ile harcamalardaki kısıtlamalar kaldırılmıştır. Ekonomiyi çeşitlendirmek amacı ile hizmet sektörünün ve bazı devlet işlerinin özelleştirilmesine başlanmıştır. Maliye Bakanlığı enerji ve su dağıtım ağlarının özelleştirilmesine çalışılmaktadır. 3. Ülkenin Hukuki, Mali Ve Ticari Altyapısı 3.1. Mali Altyapı Ağır bir vergi yükü yoktur. Ülkede SSK, muhtasar vergisi, kişisel gelir vergisi gibi bir uygulama bulunmamaktadır. Sağlık sektörü devlet eliyle yürütülmektedir. Yabancılar için yüzde 5–35 arasında değişen kurumlar vergisi uygulamaları yapılmaktadır. Katar’da vergi; proje, malların satışı, ticari aracılık komisyonları, servis ücretleri, mülk kiraları, net satış geliri, imtiyaz gelirleri, fikri haklar ve likiditelerden kazançlar da dahil olmak üzere

aktivitelerin net girdileri üzerinden alınır aktivitelerin net girdileri üzerinden alınır. Vergiye tabi olmayan girdiler kişisel girdilerdir. (maaş, ücret, ikramiye vb.). Vergiler sınıflaraayrılmıştır ve artan oranlı vergilerdir. En yüksek vergi oranı yüzde 35 olarak belirlenmiştir. Ulusal şirketlere ve GCC (Gulf Cooperation Council) ülkelerine mensup şirketlere vergi uygulanmamaktadır. Ayrıca; vergi indirimi, emlak vergisi, belediye vergisi, satış vergisi, stopaj vergisi ve katma değer vergisi yoktur. Vergi kanununda getirilen düzenleme ile, başvurulması halinde hibeler için vergi muafiyeti almak mümkündür. Vergi muafiyetleri 5 veya 10 yıllık dönemler için uygulamaktadır. 14 Temmuz 1993’de 11 sayılı Kanun, gelir vergisi sistemini ve dosyalama prosedürünü kapsamak için çıkarılmıştır. Söz konusu Kanuna göre Katar’da gerçekleştirilen herhangi bir iş faaliyeti vergiye tabidir. “Faaliyet” kelimesi, kar elde etmek maksadıyla yapılan herhangi bir iş veya uygulanan sözleşme veya iş, meslek, hizmet ve ticaret faaliyetlerini kapsar. Şube yoluyla veya yabancı şirketlerin ortaklık yoluyla iş yapan Katar’daki firmalardan veya ortaklardan gelir vergisi alınır. Katar’da ödenen maaş ve ücretlerden herhangi bir kanuni kesinti yapılmaz. Ülke vatandaşları çalışıp çalışmadığına bakılmaksızın yer altı kaynaklarından aylık para ödenir 3.1.1. Vergiye Konu Olan Kaynaklar Katar’da sürdürülen faaliyetlerden kaynaklanan gelir üzerinden vergi alınır. Bu faaliyetler şunlardır;

• Katar’da uygulanan herhangi bir projeden sağlanan kârlar • Şirket varlıklarının, herhangi birisinin satışından kaynaklanan kârları • Katar Devleti’nin içinde veya dışında ortaya çıkan ticari acentelerden veya temsilcilik anlaşmalarından veya acentelerden kaynaklanan komisyonlardan • Danışmanlık, arbitrasyon veya uzmanlık ve diğer hizmetler için ödenen ücretler • Mallardan elde edilen kârlar • Telif hakkı veya teknik bilgi kullanımından, tasarım, ticaret izninin kullanımından ve imtiyaz tayin ederken veya kira satın almadan alınan miktarlar • Önceden kârı zarara geçirilmiş borçlardan alınan miktarlar • Likiditeden kaynaklanan karlar. MükellefininKatar’daki faaliyetlerinden kaynaklanan ülke dışında alınan banka geliri ve faizler Katar’da vergiye tabidir 3.1.2. Vergi Yönetimi Katar vergi sisteminde Gregorian Takvimi kullanılır. Ancak bunla birlikte bir vergi mükellefi, kendi mali durumunu hazırlamak için 31 Aralık dışında bitiş günü 12 aylık dönemden bir gün alarak uygulanabilir. İlk muhasebe dönemi 12 aydan daha fazla veya daha az olabilir; fakat 6 aydan daha az veya 18 aydan daha

fazla olmaması gerekir fazla olmaması gerekir. Bir vergi mükellefine vergi idaresinden kayıtların yabancı para biriminde tutulmasına dair bir izin çıkmamışsa muhasebe kayıtlarını Katar Riyalı para birimi üstünden tutmalıdır. 3.1.3 Gerekli Belgelerin Doldurulması Vergi Beyannamelerinin, mali dönemin sonunda dört ay içerisinde Maliye Bakanlığı’nda Gelir Vergisi Bölümüyle doldurulması gerekir. Sözleşmelerde gerekli belgelerin doldurulmaması durumunda, sürekli stopaj ödemeleri ile karşılaşılabilir Vergi Yasası, Gelir Vergisi Bölümünde ödenmemiş vergileri, vergi mükellefi borçlusu gibi, vergi mükellefinin vergi borçlarını ödeyemediği noktada üçüncü şahıslardan toplama yetkisi verir. Vergilerin geç ödenmesi veya geç dosyalama yüzünden aylık 10.000 Katar Riyalı veya verginin yüzde 2’si kadar ceza toplanır. 100.000 Katar Riyali’ni aşan yıllık kâr veya sermayeye sahip bütün kurumlar, vergi beyanını desteklemek için denetlenmiş mali durum bildirimi yapmaları gerekir. Katar’da iş yapan ve Maliye, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı’na kayıtlı olan bir muhasebeci mali durumları onaylamak zorundadır. 3.1.4. Muhasebe Kayıtları ve Denetleme Vergi iadesi, denetlenmiş mali raporların sunuşu ve vergi mükellefinin dosyaları, Gelir Vergisi Bölümü tarafından incelenir. Genellikle kabul edilen ticari metotlara başvurulması ve tahakkuk metotlarının takip edilmesi gerekir. Gelir Vergisi Bölümü, vergi mükellefinin Katar’da tutulan kayıtlarını ve defterlerini inceleme hakkına sahiptir. Muhasebe defterleri ve kayıtları, Gelir Vergisi Bölümünde kayıtlı olunan yıllık vergi beyanname tarihinden itibaren en az 5 yıllık süreyi içermek zorundadır.

3.1.5. Vergi Hükümleri Kararı Vergi sorumluluğu Gelir Vergisi Bölümü tarafından kabul edilmeyen herhangi bir madde ve vergi kesintisi düzenlenerek, denetlenen mali raporlar tarafından açıklanmış kârlar üstünden hesaplanır. Eğer Gelir Vergisi Bölümü dosyalamanın hatalı olduğunu tespit ederse, sayılan kar esasında ödenebilir vergilerin değerlendirilmesini yayınlayabilir. Gelir Vergisi Bölümü tarafından • Vergi mükellefitarafından verilen beyannamenin doğruluğuna inanılmazsa, • Vergi mükellefibeyanı teslim etmezse, • Vergi mükellefigerçek defterleri ve kayıtları tutmazsa, • Vergi mükellefiGelirVergisiBölümü tarafından istenen bilgileri sağlayamıyorsa, Bu şekilde değerlendirmeler yapılır: 3.1.6. Kesintiler Gelir vergisi kazancına maruz kalan masraflarkesintidir.Aşağıda belirtilen hususlar gelir vergisinde, kesintiye tabi unsurlardır: • Faiz masrafları harcamaları • Kira ödemeleri • Hizmet kârları sonunda tahsis edilen maaşlar, işçi ücretleri ve bunlarla ilişkili bütün ücretler

• Emekli fonu ve diğer benzer ücretler • Gelir vergisinden başka ücretler ve vergiler • Gelir Vergisi Bölümü tarafından ve bu amaç için kurulan standartlar gereğince onaylanan hesabı kapatılmış borçlar. Bazı ücret ve masraflarkesintiyetabideğildir. Bunlar; • Kişisel ve diğer masraflar vergi faaliyetleriyle bağlantılı değildir. • Kanun gereğince ödenen suç ve vergi cezaları • Sözleşme, ödenek talebi, sigorta poliçesi adı altında toplanabilen masraf ve zararlar • Ücretleri aşan aşınma payları • Toplam şube gelirinin bir bölümü, Gelir Vergisi Bölümü tarafından karar verilen oranı aşan merkez ofis masraflarının şube payları. Kanun, gelecek karlarına karşın mahsup edilen ve ileri taşınması gereken ticari zararlara izin veren koşulları içerir. Ancak zararların gerçekleştiği vergi yılının sonundan itibaren son 3 yılı aşan süre için zararlar ileri dönük taşınamaz. Zararlar, önceki yıllar karlarına karşılık mahsup edilemez. 3.1.7.Stopaj İhtiyacı 1993 yılı Ocak ayında, Gelir Vergisi İdaresi tarafından yayınlanan bir talimat, bütün bakanlıklara, kamu departmanlarına, kamu ve yarı kamu kuruluşlarına ve diğer vergi mükelleflerine,Gelir

Vergisi Bölümü tarafından yayınlanan vergi muafiyetisertifikası sunan bazı kuruluşlara kadar taşeronlara son ödeme stopajlarının kesilmesi koşulunu sağlar. Bu talimat müteahhide yıllık ifşayı ve ihtiyaç gerekliliklerini yüklemektedir. 3.1.8. Vergi oranları; Gelir vergisi oranları aşağıdaki gibidir: (Katar Riyali) 0 – 100 000 Sıfır 100 001 – 500 000 10% 500 001 – 1 000 000 15% 1 000 001 – 1 500 000 20% 1 500 001 – 2 500 000 25% 2 500 001 – 5 000 000 30% 5 000 001 – üstü 35% 3.1.9. Vergi Muafiyeti Yeni vergi kanunu komite için, yabancı şirketler tarafından uygulanan projeler dikkate alınarak vergi muafiyetiiçin başvurular oluşturmasını sağlamaktadır. Muaf bir projenin uygulamasına dâhil olan herhangi bir müteahhit, gelir vergisinden muafiyet elde etmek için başvurabilir. Ancak, vergiden muaf olan vergi mükelleflerianamuhasebekayıtlarını hazırlamakla ve vergi yılının bitiminden sonra dört ay içerisinde vergi kuruluşlarına mali durumlarını bildirmekle yükümlüdürler.

3.1.10Acenta ve Ticaret Yabancıların ticaretle ilgili acenta girişine izin verilmemektedir. Katar’da dış ticaret organizasyonlarının kendi lehlerine iş yapmalarına izin verilmemektedir. Bu organizasyonlarının ürünlerini, Katarlı şirketlere satmaları gerekmekte ve daha sonra yerel olarak pazarlamak zorundadırlar. 3.1.11.Gümrük Vergisi İthal ürünler, Katar Gümrük Kanunu no:1988/5 tarafından düzenlenmektedir. Genel olarak bir kişi Katar’da satış amaçlı ürün ithal etmek isterse, ithalatçı siciline kaydolmalı ve Katar Ticaret Odası tarafından onaylanmalıdır. Bireysel ithalatçıların, Katar uyruğunda olması gerekmektedir. Aşağıda belirten örnekler dışında kalan şirketler, tamamen Katar uyruğundan olmak zorundadır. Uygulanan gümrük vergisi tarifeleri: Genel ürünler 4% Çimento 20% Çelik 20% Üre 30% Kayıt ve müzik aletleri 15% Tütün 100% Körfez ülkelerinde (GCC) imal edilen ürünler Körfez Ticaret Odası tarafından verilmiş menşe belgesi ile birlikte olduğu zaman gümrük vergisinden muaftır.

Gümrük vergisi muafiyeti şu ürünlerde uygulanır: • Tahıl, çiftlik hayvanları, çay, kahve, şeker, pirinç, bebek maması ve temel tüketim ürünleri gibi gıda maddeleri • Hükümet veya yerel şirketlere ait teçhizat, malzeme ve diğer araçlar • İkamet amacıyla gelen yabancılara ait mobilya ve ev gereçleri 3.2. Kıymet Takdiri(Değerleme) Gümrükte temel vergilendirme malların CIF değeri üzerinden yapılır. Sadece vergi FOB değerinin yüzde 15 fazlası olduğu durumlarda FOB değeri kabul edilebilir. Gümrük müdürlüğünün onayı ile belli ürünlerin geçici ithalatına izin verilebilir. Normal izin süresi 6 aydır, ancak bu süre uzatılabilir. Gümrük muafiyetleri genel olarak kabul edilmez. Ancak Katar Hükümeti önemli yatırımlar için Katar şirketleriyle yapılan Joint Venture birleşmelerine gümrük muafiyeti verir. Yağ, gaz, su ve elektrik sektörlerinde çalışan proje yüklenicilerine inşaat araç ve ekipmanı ithal etmeleri için sınırsız gümrük muafiyeti getirilmiştir. Katar’da ikamet eden yabancı çalışanların kişisel eşyalarını ithal etmesinde normal olarak gümrük vergisi uygulanmaz 3.3. Patent Patentler, lisanslandıktan sonra ruhsat sistemiyle 10 yıllık bir süre için korunur, bu süre 5 yıl daha uzatılabilir. Ticari markalar 10 yıllığına sicile işlenir; ancak bu süre uzatılabilir. Ruhsat ürün, üzerindeki marka için, özel kullanım hakları verir. 3.4. Kambiyo Sistemi Katar’da hiçbir döviz sınırlaması mevcut değildir ve öz kaynak, borç kaynağı ve bütün gelir akışı serbestçe havale edilebilir.

3. 5. Bankacılık Ülkenin finansman yapısı kuvvetlidir 3.5. Bankacılık Ülkenin finansman yapısı kuvvetlidir. Buna bağlı olarak hızla gelişmekte olan, iyi bir bankacılık sistemi vardır. Birçok uluslararası bankanın şubesi ülkede mevcuttur. Para transferlerinde her hangi bir problem yoktur. Katar’da bankacılık sektöründe toplam 15 oyuncusu bulunmaktadır. Katarlı yatırımcılara ait olan beş ticari bankanın yanı sıra, toplam Pazar payları yüzde 25’i bulan iki İslami banka ve sanayi bankası faaliyet göstermekte olup, geri kalan 7 banka ise yabancı bankaların Katar’daki iştirakleri ve şubeleridir. Aralarında HSBC, BNP, Paribas ve Standad Chartered’ın da bulunduğu yabancı bankalar daha çok dış ticaret ve yabancı para işlemleri ile uğraşmaktadır. Ülkede, TCMB’nın Katar’da muhabirlik teşkilatı ve Türk bankalarının da temsilcilik ve şubeleri bulunmaktadır. Qatar Central Bank, Qatar Islamic Bank ve QNB (Qatar National Bank) ülkede faaliyet göstermektedir. 3.5. Teminat Mektubu Teminat mektuplarıyla ilgili problem yaşanmamaktadır. Teminat mektubu komisyon oranları firmaların riski ile bağlantılı olarak değişmektedir. Türkiye’den alınan mektup oranları binde 7–8 arasında değişmektedir. Yurtdışından karşı tarafın komisyon oranları yüzde 3 düzeylerini bulmaktadır. Teminat mektubu verecek olan Türk bankalarının limitleri bulunmaktadır. Banka, kabul edilmiş olsa bile limitlerinin uzun

olması ve bankanın Türkiye limitlerinin dolmuş olması halinde mektupların temininde zorluk çıkabilmektedir. Rekabet yüksek olduğundan, ülkeden kontrgaranti götürmeden, proje bazında gayri nakdi kredi temin edilebilmektedir. Doha Bank’ın Türkiye’de açmış olduğu ofis, Türk firmalar için bir kolaylık sağlamaktadır. 3.4. Hukuki Alt Yapı Ülkede çok ciddi hukuk büroları bulunmaktadır. İş yaparken bu bürolara danışmak faydalıdır. Hukuk büroları acenta anlaşmalarını dahi imzalarken, birçok maddelerde ülkede iş üstlenecek firmaların işlerini hızlandıracak madde hükümleri koyabilirler. Hukuk büroları kendilerine başvuran firmalara ülkedeki yasalara göre yol göstermektedirler. 3.4.1. Medeni ve Ticaret Kanunu Katar’da ticari faaliyetleri ve diğer sözleşmeleri medeni ve ticaret kanunu düzenlemektedir. Kanun, dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm genel yükümlülükleri içermektedir. Bu bölümde sözleşmesel ilişkilerin nasıl kurulacağı ve bunlardan doğan yükümlülüklerin nasıl düzenleneceğini açıklamaktadır. Kanuna göre, kamu yasaları ve yürürlükteki kanunlara ters düşmediği müddetçe gerçek ve tüzel kişiler diledikleri anlaşmaları yapabilirler. Ayrıca, bireylerin anlaşmalarına saygı gösterilmesi ve onurlandırmasına vurgu yapılır; çünkü sözleşme taraflararasında varılan bir anlaşmadır. İlk bölümde ayrıca, sözleşmelerin yorumları, sözleşme ilişkileri, sorumlulukları, kişisel yükümlülükler, üçüncü taraf yükümlülükleri, sahip olma sorumluluğu ve kazançlar gibi konuları da kapsamaktadır. Ayrıca performans, tazminat ve zorunlu yürütmeleri de içerir. Son olarak, hakların verilmesi, gerçekleştirilemez performans ve sınırlarını da bu kısım belirlemektedir.

İkinci bölümde ticari faaliyetler, iş ajansları, ticari menfaatler, ticaret unvanları ve haksız rekabeti ele alınmaktadır. Üçüncü bölümde satış sözleşmeleri genel olarak tanımlanır ve alıcı ile satıcı hakları, yükümlülükleri, deniz ticareti, ticari ajanslıklar, komisyon ajanslıkları ve komisyonculuk ile ilgili hükümleri içermektedir. Dördüncü bölümde ise, döviz, tahvil ve çek gibi menkul kıymetlerden bahsedilmektedir. Bu kanun 1971 yılında yürürlüğe girmiştir. Kanun’un güncellenmesinin gerekliliğinin farkında olan yürütme yetkilileri, kanunun yenilenmesi ve yeniden yazılması için kapsamlı bir çalışma yapmış ve iki ayrı yasa hükmü taslağı hazırlamaya başlamışlardır: Medeni Kanun (yükümlülükler kanunu) ve Ticaret Kanunu. Özellikle ikincisinin taslağı büyük ölçüde hazırdır ve Bakanlar Kurulu tarafından Danışma Konseyi’ne fikir belirtilmesi için gönderilmiştir. Bu Kanun’da 880 madde yer almakta ve Katar’daki bütün ticari işlemler kapsanmaktadır. Yeni taslak, iflashükümleri ve şirket kuruluş masrafları gibi, eski kanunda yer almayan birçok konuyu açıklamaktadır. 3.4.2. Ticari Şirketler Kanunu Ticari Şirketler Kanun’u şirketlerin yapısı ve yönetilmesine ilişkin düzenlemeler getirir. İlgili kanun kapsamında, bir yatırımcı özel bir sınırlı sorumluluk şirketini en az 2, en çok 30 hissedarla ve en az 200.000 QR sermaye ile kurabilir. Şirket kuruluşu öncesinde sermayenin tamamı ödenmiş olmalıdır. Şirket hissedarlarının sorumluluğu şirkete ödedikleri sermaye ile sınırlıdır. Sınırlı sorumlu bir şirket sigorta, bankacılık ve yatırım komisyonculuğu faaliyetlerinde bulunamaz.

Halka açık şirketler ise en az 5 hissedar ve minimum 500 Halka açık şirketler ise en az 5 hissedar ve minimum 500.000 QR sermaye ile kurulabilir. Bu şirketlerin kuruluşu için Emir’in onayı gereklidir. Genellikle halka açık şirketleri sadece Katarlı firmalar kurabilmektedir; ancak Emir tarafından verilecek bir hüküm ile yabancılara da bu tür şirketleri kurma hakka tanınabilmektedir. Halka açık şirketlerin hisseleri Doha Borsası’nda işlem görmektedir. Ancak, kanun özel uygulamalı halka açık şirketleri de tanımaktadır. Örnek olarak: devletin ortaklığı bulunduğu şirketler (bu durumda şirket esas mukavelesinde belirtilenler haricinde ticari şirketler kanununa tabi olunmaz) ve kapalı halka açık şirketler verilebilir. 3.4.3.İş Kanunu İşçi ve işveren arasındaki ilişkiyi düzenler. İş sözleşmesi mutlaka Arapça düzenlenmelidir. Diğer dillerde düzenleniyorsa yanında Arapça da bulunmalıdır ve Arapça olanın önceliği vardır. Normal çalışma süreleri günde 8 saat olmak üzere 6 gündür. Ramazan ayında günde 6 saat çalışılmaktadır. Fazla çalışma ücreti, çalışılan toplam saatler için ödenir. Çalışanlar yılda en az 2 hafta tatili hakkına sahiptir. Katar’da işçi sendikalarına izin verilmemektedir. 3.4.4. Hukuki İhtilaf Katar’da bağımsız bir baro yoktur. Adalet Bakanlığı’na bağlı bir komite hukuki ihtilafları kabul eder. İlgili üniversitelerden hukuk derecesi almış ve en az 2 yıllık iş tecrübesine sahip olan Katar vatandaşları avukatlık listesine, 2 yıldan az iş tecrübesine sahip olan kişiler stajyer listesine kabul edilir. Bazı Katar vatandaşı olmayan kişiler özel bir muafiyetle serbest avukatlık yapabilmektedirler.

29 Tipik Katar hukuk şirketleri oldukça küçük yapıdadır ve bir veya iki farklı alanlarda uzmanlaşmış danışman avukatlardan oluşur. 3.4. Yıllık Yabancı Sermaye Yatırımları Katar’da 2002 yılından beri 135 doğrudan yabancı sermaye yatırımı olmuştur. Katar’da Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları (2003-2006) Yıl Yabancı sermaye projeleri Sermaye yatırımları 2006 43 2,58 bn $ 2005 24 6,68 bn $ 2004 27 21,62 bn $ 2003 22 2,74 bn $ 2002 yılından beri Katar’da en yüksek oranda faaliyet gösteren başlıca çok uluslu şirketler aşağıda sıralanmıştır Şirket Proje SASOL 4 Shell 3 Rotana 2 Masreha Bank 2 Hilton Hotel 2 Kaynak: http://www.locomonitor.com

Sektör bazında Katar’da yapılan Doğrudan Yabancı Sermaye 􀀀􀀀 ve finansal hizmetler 37 A􀀀ır Sanayi 219 Mülk, turizm ve serbest zaman 23 Kimya, Plastik ve kauçuk 12 Hafif Sanayi 8 Ula􀀀tırma ekipmanları 6 Lojistik ve Da􀀀ıtım 4 Tüketim Malları 4 Elektronik 2 Gıda ve Tütün 2 Life Sciences 1 ICT 7 Kaynak: http://www.locomonitor.com

Katar’ın yerel bankalarından olan Doha Bank özellikle müteahhitlerimizin bu ülkede daha fazla iş almalarına bağlı olarak iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin gelişmesi nedeniyle Türkiye’de bir temsilcilik açmıştır. Bu şekilde Doha Bank’ın, Türkiye’de bankaların garantisine gerek duyulmadan Katar’da faaliyet gösteren Türk firmalarına teminat mektubu vermesi beklenilmektedir. Önümüzdeki aylarda altyapı inşaatına başlanması beklenilen 200 bin nüfusu barındıracak Lusail Şehri Projesi’nin sahibi olan kamu şirketi niteliğindeki Qatari Diar Real Estate Firması’nın yüzde 45 ortağı olduğu Barwa Real Estate Company, Doha’ya 30-40 km. mesafede olan Al Khor adlı şehirde 1 milyar dolar civarında yeni bir projeyi başlatmıştır. Türkiye ile Katar arasında KEK 3. Dönem Protokolü 21 Kasım 2006 tarihinde İstanbul’da imzalanmıştır. 4.1. Türkiye İle İkili Anlaşmalar • Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması: 11 Mart 1985 tarihinde Ankara’da imzalanmıştır • Yatırımları Teşvik ve Korunması Anlaşması: 25 Aralık 2005 tarihinde imzalanmış, ancak yürürlüğe girmemiştir. • Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması: 21 Aralık 2001 tarihinde imzalanmakla birlikte bu anlaşma da yürürlüğe girmemiş durumdadır. Meşruluğunu sağlaması için tekrar bir anlaşma gerekmektedir. TOBB ile Katar Sanayi ve Ticaret Odası arasında İşbirliği Mutabakat Zaptı 18 Ekim 2000 tarihinde imzalanmıştır. Bu anlaşma ile hedeflenenikiülke Ticaret Odaları arasında bir ekonomik işbirliği komitesi kurulması idiyse de Katar tarafı bu komite yerine bir iş

konseyi kurulmasını önermiş; ancak Türkiye-Katar İş Konseyi’nin kurulabilmesi için yeter sayıda işadamı ilgi göstermemiştir. 4.2. Türkiye İle Dış Ticaret Katar’ın kişi başına gelir ve gayri safimillihasılasının son derece yüksek olduğu ve bu nedenle çok yüksek bir yatırım ve ithalat potansiyeli olduğu bilinmesine rağmen, Türkiye’nin bu ülke ile ticaret hacmi potansiyelin altındadır. Ancak hızla artma yönünde gelişme göstermektedir. Türkiye ile Katar arasında 2005 yılı içerisinde gerçekleşen toplam ticaret hacmi 132,7 milyon dolardır. Türkiye’nin Katar’a ihracatı 82 milyon dolar olup, Katar’dan yaptığı ithalat ise 50,7 milyon dolara yükselmiştir. 4.3.Dış Ticaret Hacmi Türkiye Katar Dış Ticaret ( * 1000 Dolar) Yıllar 􀀀hracat 􀀀thalat Hacim Denge 1995 16,687 1,641 18,328 15,046 1996 11,437 2,153 13,950 9,284 1997 9,422 14,065 23,487 -4,643 1998 10,247 63,408 73,655 -53,161 1999 7,551 14,168 21,719 -6,617 2000 9,963 11,313 21,276 -1,350 2001 8,402 5,779 14,181 2,623 2002 15,496 10,659 26,155 4,837 2003 15,688 8,310 23,998 7,387 2004 34,887 17,727 52,614 17,160 2005 82,018 50,724 132,742 31,294

4.3.1. İki Ticaret Verileri 4.3.2. Başlıca Ticaret Ürünleri 4.3.2.1. İhracat Ürün Adı 1x1000 $ YA􀀀LI TOHUMLAR VE MEYVALAR 253 ORGAN􀀀K K􀀀MYASAL ÜRÜNLER 299 SEYAHAT E􀀀YASI,EL ÇANTALARI VB. 2.372 TA􀀀KÖMÜRÜ KATRANI VE HAM PETROLDEN ÜRÜNLER” 2.427 ANORGAN􀀀K K􀀀MYASALLAR,RADYOAKT􀀀F, NAD􀀀R ELEMENTLER􀀀N B􀀀LE􀀀􀀀KLER􀀀 3.240 HABERLE􀀀ME,HAYAL-SES KAYIT C􀀀HAZLARI 3.715 FOTO􀀀RAF,S􀀀NEMA VE OPT􀀀K ELEMANLARLA 􀀀LG􀀀L􀀀 ALET VE C􀀀HAZLAR,SAATLER 4.500 ETLER VE HAZIRLANMI􀀀 ET MAMULLER􀀀 8.132 SULAR,GAZOZLAR,ALKOLLÜ 􀀀ÇK􀀀LER 13.938 KA􀀀IT-KARTON VE KA􀀀IT,KARTON ESASLI MAMULLER 96.220 B􀀀TK􀀀SEL YA􀀀LAR 97.734 V􀀀TAM􀀀NLER,HORMONLAR,ALKOLO􀀀DLER, ANT􀀀B􀀀YOT􀀀KLER,􀀀LAÇLAR,TIBB􀀀 E􀀀YA 99.981 PLAST􀀀KLER VE MAMULLER􀀀 102.015 K􀀀MYA SANAY􀀀􀀀N􀀀N D􀀀􀀀ER ÜRÜNLER􀀀 114.660 M􀀀NERAL MADDELER,GÜBRE HAM MADDELER􀀀 145.171 BÜRO MAK􀀀NALARI,B􀀀LG􀀀 􀀀􀀀LEM MAK􀀀NALARI 162.145 DEBAGAT VE BOYACILIKTA KULLANILAN HÜLASALAR, BOYAYICI MADDELER 163.882 TAR􀀀FEDE YER ALMAYAN YEN􀀀LEN ÜRÜNLER 234.859 AYAKKABILAR VB.E􀀀YA 321.028 KAHVE,ÇAY,BAHARAT,KAKAO VE HÜLASALARI 334.982 UÇUCU YA􀀀LAR,YÜZEY AKT􀀀F MADDELER,TEM􀀀ZL􀀀K PATLARI,BOYALARI 401.993

TAB􀀀􀀀 BAL,􀀀EKER,􀀀EKERL􀀀 MEYVALAR. 483. 640 TAB􀀀􀀀 BAL,􀀀EKER,􀀀EKERL􀀀 MEYVALAR 483.640 SEBZELER,MEYVALAR VE MAMULLER􀀀 727.603 HUBUBAT VE MAMULLER􀀀 797.026 ÇE􀀀􀀀TL􀀀 MAMUL E􀀀YA 903.520 MESLEK􀀀,􀀀LM􀀀 C􀀀HAZLAR,KONTROL ALET VE C􀀀HAZLARI 913.762 DEM􀀀R DI􀀀I METALLER,MAMULLER􀀀 925.557 MANTAR VE A􀀀AÇ MAMULLER􀀀 951.237 METAL 􀀀􀀀LEME MAK􀀀NALARI 1.004.440 SÜT ÜRÜNLER􀀀,YUMURTA,DONDURMA 1.070.251 KAUÇUK VE MAMULLER􀀀 1.473.257 PLAST􀀀KTEN MAMULLER 1.477.819 G􀀀Y􀀀M E􀀀YASI VE AKSESUARLARI 1.877.226 ENERJ􀀀 ÜRETEN MAK􀀀NA VE C􀀀HAZLAR 1.954.219 MOB􀀀LYALAR 2.089.313 TEKST􀀀L ELYAFI VE MAMULLER􀀀 4.202.949 BEL􀀀RL􀀀 SANAY􀀀 KOLLARINDA KULLANILAN MAK􀀀NA VE C􀀀HAZLAR 4.713.274 METAL DI􀀀I M􀀀NERAL MAMULLER 5.097.396 DE􀀀􀀀􀀀􀀀K SANAY􀀀 KOLLARINDA KULLANILAN MAK􀀀NA VE C􀀀HAZLAR 5.210.778 SIHH􀀀 TES􀀀SAT,ISITMA,AYDINLATMA 􀀀LE 􀀀LG􀀀L􀀀 ÇE􀀀􀀀TL􀀀 E􀀀YA 10.335.043 METALLERDEN N􀀀HA􀀀 ÜRÜNLER 15.224.002 KARA ULA􀀀IM ARAÇLARI 18.608.243 ELEKTR􀀀KL􀀀 MAK􀀀NA VE C􀀀HAZLAR 20.144.958 DEM􀀀R VE ÇEL􀀀K 239.592.896 DOLAR

35 4. 3. 2. 2. İthalat S􀀀TC ADI. HUBUBAT VE MAMULLER􀀀. 11. 917 35 4.3.2.2. İthalat S􀀀TC ADI HUBUBAT VE MAMULLER􀀀 11.917 DER􀀀,KÖSELE,HAM POST 110.220 M􀀀NERAL MADDELER,GÜBRE HAM MADDELER􀀀 121 HAYVANSAL VE B􀀀TK􀀀SEL HAM MADDELER 243.944 TA􀀀KÖMÜRÜ KATRANI VE HAM PETROLDEN ÜRÜNLER 730 HAVAGAZI,SU GAZI,FAK􀀀R GAZ PETROL GAZLARI,DO􀀀AL GAZ 38.356.374 DEBAGAT VE BOYACILIKTA KULLANILAN HÜLASALAR, BOYAYICI MADDELER 22.870 PLAST􀀀KLER VE MAMULLER􀀀 20.420.876 K􀀀MYA SANAY􀀀􀀀N􀀀N D􀀀􀀀ER ÜRÜNLER􀀀 5.309.678 KA􀀀IT-KARTON VE KA􀀀IT,KARTON ESASLI MAMULLER 185 TEKST􀀀L ELYAFI VE MAMULLER􀀀 513.262 METAL DI􀀀I M􀀀NERAL MAMULLER 3.568 DEM􀀀R VE ÇEL􀀀K 16.191 METALLERDEN N􀀀HA􀀀 ÜRÜNLER 1.697 BÜRO MAK􀀀NALARI,B􀀀LG􀀀 􀀀􀀀LEM MAK􀀀NALARI 33.586 HABERLE􀀀ME,HAYAL-SES KAYIT C􀀀HAZLARI 731 ELEKTR􀀀KL􀀀 MAK􀀀NA VE C􀀀HAZLAR 2.001 KARA ULA􀀀IM ARAÇLARI 2.850 MOB􀀀LYALAR 5.417 G􀀀Y􀀀M E􀀀YASI VE AKSESUARLARI 1.828 MESLEK􀀀,􀀀LM􀀀 C􀀀HAZLAR,KONTROL ALET VE C􀀀HAZLARI 5.810 ÇE􀀀􀀀TL􀀀 MAMUL E􀀀YA 3.261 Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı

5.İnşaat Sektörünün Durumu Devletin alt yapı yatırımlarını geliştirmesi amacıyla 1980’lerin ortalarına kadar inşaat sektörü gelişen sektörler arasında yer almıştır. 1980 ortalarında petrol fiyatlarındaki düşüş sektörün gelişmesini engellemiştir. 1990’larda ev ve ticaret binalarına olan talep dolayısıyla inşaat faaliyetleri artmıştır. 2000’li yıllara gelindiğinde inşaat sektöründe yüzde 130 oranında büyüme yaşanmıştır. Petrol ve doğal gaz sektörlerindeki gelişmeler, ülkeyi en fazla milli geliri artan ülkeler arasında yer almasını sağlamıştır. Bu durum inşaat sektörünün gelişmesini desteklemiştir. 2002 yılında küçülen sektör 2003 yılında yüzde 3,35 büyümüştür. İnşaat sektörü yüzde 7,5 pay ile doğalgaz ve petrol sektörleri dışındaki sektörler içerisinde büyüklük olarak 3. sıradadır. 2004–2005 bütçesinde sağlık, eğitim, altyapı konularındaki inşaat projelerine 8,8 milyar QR (2.41 milyar dolar) ayrılmıştır. Ekonomik büyüme ve nüfus artışı sebebi ile inşaat izinlerinde yüzde 19 oranında artış olmuştur. Ekonomik büyüme ve dış yatırımların artması sebebi ile otel ve konut ihtiyacı artmıştır. Sonuç olarak, Katar’da bütçe fazlasından dolayı inşaat sektörü çok hızlı ilerlemekte ve yoğun bir inşaat faaliyeti bulunmaktadır. Ülke tam bir şantiye gibidir. 2006 Asya Oyunları için 10 bin sporcu ve görevli ile 150 bin seyirciyi ağırlayabilecek otel ve konaklama tesislerine duyulan ihtiyaç, sektöre ayrı bir hareketlilik katmıştır.

Katar’ın büyüme trendinin ve bütçe fazlasının 2020 yılına kadar devam edeceği ve bu bütçe fazlasının ülke içerisinde yatırıma dönüşeceği dolayısı ile inşaat sektöründeki canlılığın uzun süre devam edeceği öngörülmektedir. 5.1.Kamu İhaleleri İhalelere katılmak için herhangi bir ön koşul yoktur. Tüm ihaleler uluslararası ihalelere açıktır ve ilan edilir. Bir ihaleye katılmak için herhangi bir sınıflandırmaya ve kayda gerek yoktur. Teminat mektubu ve diğer dokümanlar temin edilmek kaydıyla ihalelere katılmada her hangi bir engel ile karşılaşılmaz. İhale yasaları genel olarak Türkiye’ye benzemektedir. Buna bağlı olarak, ihale dosyaları Türkiye’de Kamu İhale Yasası’ndaki şartnamelere benzer çıkmaktadır. Katar’da ihaleler üç kategoride çıkmaktadır. • Katarlı firmalara açık olan ihaleler. • Katarlı ve yabancı Joint Venture’lara açık olan ihaleler. (Bu durumda ortaklığın yüzde 51’nin yerel firma olmak zorunluluğu vardır) • Uluslararası, yani yabancı firmaların direkt iştirak edebileceği ihaleler Katar’da İhale kazanılsa bile mutlaka sponsor bulmak gereklidir. Bu şekilde sponsorluk yapan çok sayıda kurumla çalışmak mümkündür. İhalelerin ertelenmesi sıklıkla yaşanan bir olaydır. Ancak genelde ihaleler sonuçlandırılmaktadır.

İhaleler, en düşük fiyatı verene değil, belirli standartları sağlayan tekliflereverilir.Aşırı düşük tekliflerileverilenişlerin hangi koşullar altında gerçekleştirileceğinin açıklanması gerekebilir. İhalelerde idareler sadece, ihale sonucunu açıklar; yani notlar, pozisyonlar açıklamaz. Katar Petrol İdaresi sadece firmanın ismini ve verilen fiyat teklifini açıklar. İhale döneminde, diğer ülkelerden farklı olarak pek çok yeterlilik koşulları sağlanmalıdır. Örneğin, ihale dosyalarında beyan edilen personelin nitelikleri dâhil incelenmektedir. Katar’da, ihalelerden sorumlu olan Ashghal adında bir kuruluş bulunmaktadır. Bu kuruluş kanalıyla beş yıllık tüm projeler internet ortamında ilgililerine duyurulmaktadır. 2009’a kadar yapılacak tüm ihaleler bugünden belirlenmiş durumdadır. Tüm bu projeler, www.ashghal.com sitesi kanalı ile takip edilebilir. 5.2. Projelerin Finansman Durumu Katar bütçe fazlası veren, fon kaynaklarının yüksek olduğu bir ülkedir. Genelde idarelerin bütçe imkânı geniştir. Yani ödeneklerin temin edilmesi konusunda bir sıkıntı yaşanmamaktadır. Central Tenders Commity’den (Merkezi İhale Kurulu) ya da Katar Petrol’den Genel İhale için onay alınması durumunda, keşif akdi kısa süre içerisinde gerçekleşmektedir. 5.2.1. Hakediş Ödeme Biçim Ve Süresi Hakediş ödemelerinde sıkıntı yoktur. Sözleşmelerde FIDIC şartnamesi esas alınmaktadır. FIDIC’e göre ödeme süresi müşavire, hakediş sunulduktan sonra 14 gün içerisinde onaylanmaktadır.

14 gün içerisinde de müşavir onay verirse toplam 28 günde aylık hakediş ödenmektedir. Kesin hakedişlerde ise 84 günü bulmaktadır. Ancak bazen, ödemeler düzenli olmayabilmekte ve 90 günü bulan ödemeler olduğu söylenmektedir. Hak edişlerde sözleşmeden doğan yüzde on nakit teminat kesilmektedir. Geçici kabul yapıldığında yarısı iade edilmektedir, kalan yarısı da kesin kabulde iade edilmektedir. 5.2.2. Kamunun Sektöre Ayırdığı Yıllık Bütçe : Gelecek altı yıl içerisinde, alt yapı yatırımları için devletin 16 milyar dolar harcama yapması beklenmektedir. 5.2.3. İdareler Ve Yatırımcı Kuruluşlar Ülkemizdeki gibi inşaat sektörü için Devlet Su İşleri, Karayolları gibi, yatırımcı kuruluşlar ya da iş yaptıran idareci kuruluşlar, çok fazla sayıda değildir Ülkede Asghal denilen Katar’ın Bayındırlık Bakanlığı ve ayrıca bu bakanlığın alt yapı işlerini yürüten bir bakanlık bulunmaktadır. En büyük yatırımcı kuruluşları ise bütçesi 112 milyon dolar civarında olan Katar Petrol’dür. Bu kuruluş dışında Katar’ın Elektrik ve Su İdaresi (Kahramaa) ve Telekom firması olan Q-Tel bulunmaktadır Gaz işleri Enerji Bakanı başkanlığındaki Katar Petrol’e bağlıdır. Katar Petrol, ülkedeki en güvenli, güçlü ve saygın kuruluştur. Katar’da en zor ve yarım kalan işler, Katar Petrol tarafınca yürütülmektedir. Kuruluşta sadece gaz işleri değil, inşaat işkolundaki her faaliyet alanında iş yapılmaktadır. Katar’da ağır sanayi olan çimento, demir-çelik, gübre, petro kimya tesisleri, rafineriler, gaz dolum tesisleri, yükleme tesislerini kapsayan

endüstri şehirleri bulunmaktadır endüstri şehirleri bulunmaktadır. Bu endüstri şehirlerindeki tüm inşaat ve tesisat işleri Katar Petrol tarafından yapılmaktadır. Bunun dışında kalan işler ise 2006 yılında kurulan Asghal tarafından yapılmaktadır. Özellikle ülkede 2006 yılında gerçekleşen Asya Olimpiyatları nedeniyle projelendirilen yatırımların idaresi bu kuruluş tarafından gerçekleştirildi. Yollar, altyapı tesisleri, şehir altyapısı, enerji nakil hatları, Asghal tarafından yönetilmektedir. Bunlar dışında müze ve kütüphane gibi çok büyük yatırımlar ihale edilmektedir. Ayrıca son dönemde teşkilatlanan “New Doha International Airport.” ‘da önemli bir idareci kuruluştur. 3.3. Rakipler Ülkede rekabet çok fazladır. Dubai, Lübnan, Yunan, Filistin, Malezya firmaları, bölgenin pozisyonu itibariyle Hintli firmalar, ihalelere girmektedirler. Türk firmalarının ülkeye girmesi henüz yeni olmakla birlikte Katar’da aktif olarak çalışmaktadır Rumlarla yoğun bir rekabet vardır. Ayrıca büyük işlerde İngilizler iş üstlenmektedir. Altyapı dışındaki alanlarda, Amerikalı firmalar faaliyet göstermektedir. Tayiseyi, Ştrabak, Red Sea, Dodsal,Damac,Al Jaber gibi büyük inşaat firmaları ülkede varlık göstermektedir. Bu firmalar ile hem siyasi hem de pazar payını almış ve tutunmuş olmalarından dolayı büyük bir rekabet söz konusudur. Sadece geçmiş referansları, bu firmaların yeni işlere girebilmeleri için yeterli olmaktadır.

Katar’da Çinli firmalaryoğun olarak faaliyet göstermemektedirler Katar’da Çinli firmalaryoğun olarak faaliyet göstermemektedirler. Çinli firmalar genelde taşeron olarak çalışmaktadırlar. Avrupalı firmalariseözellikle yol faaliyetlerini yürütmektedirler. 3.4. Ülkenin Yatırım Programı Katar bütçe fazlası veren zengin bir ülkedir. Bu bütçe fazlasını yatırıma dönüştürmektedirler. Ülkedeki yatırımlar 2007 yılında hız kazanacaktır. 5.4.1 Yatırım Yapılan Baskın Proje Türleri Ülkenin bütçesi, Emir’in talebiyle kurduğu bakanlıklar sayesinde inşaat sektörüne, eğitime ve sağlık hizmetlerine harcamak üzere kullanılmaktadır. 5.4.2. Potansiyel Projeler Katar’da büyük montanlı çok sayıda proje ihale edilmektedir. Başta, yol ve altyapı inşaatı olmak üzere kavşak düzenlemeleri, okul ve hastane inşaatları, yapılacak olan projeler arasındadır. Bütün şehirler ve endüstriyel bölgeler arasındaki ana bağlantılarda bölünmüş ve otoyollar inşa edilmektedir. Ayrıca gaz boru hattı, petrol boru hattı ve su boru hatları, elektrik işleri ihale edilmektedir. Asya Oyunları ile gerçekleştirilen spor tesisleri dışında hastane, konut, havaalanı, üstyapı işleri yoğunluktadır. 184 tane 50–60 katlı gökdelen inşaatı yapılması planlanmaktadır. Ayrıca Limanları yetersiz olduğu için Liman işleri gerçekleştirilmektedir.

Müzeler ve kültürel tesisler, turizme yönelik yapılanmalar dikkat çekici boyuttadır. Katar Devleti, Katar Convention Center gibi büyük projeleri de ülkesine çekmek için önemli bir çaba içerisindedir. 5.5. İmalat Bilgileri 5.5.1. Sigorta Koşulları (Makine, Teçhizat Ve Malzeme) Şartnameler ile sigorta zorunluluğu getirilmektedir. İnşaat Mesuliyet Sorumluluk Sigortaları yaptırılmaktadır.Pek çok unsurda olduğu gibi sigorta koşullarında da Katarlı sigorta firmaları ile çalışmak gerekebilmektedir. 5.5.2. Risk Sigortası (Politik Ve Ticari Risk) ALL-RİSK sigortası yaptırılmak zorunluluğu vardır. Bu sigorta ülkede yaptırılabilmektedir 6. İşçi İstihdam Koşulları 6.1. Yerel ve Yabancı İşçi Katar halkı genelde işçi statüsünde, vasıfsız işlerde istihdam edilmemektedir. Vasıfsız işlerde genel olarak ülkede ikamet eden yabancı uyruklu işçiler çalıştırılmaktadır. Bu nedenle yerel işçi olarak Katar’da yaşayan Pakistanlı, Hintli, Malezyalı, Sri Lankalı işçiler belirtilebilir. Pakistan ve Mısırlı işçiler operatör ve kamyon şoförü olarak istihdam edilmekte; Hintliler hafifaraç şoförü, teknik eleman, iş güvenliği elemanı olarak çalışmkatadırlar. Bu işçiler diğer ülkelerin işçilerine

göre yüksek ücretlerle çalışmaktadırlar göre yüksek ücretlerle çalışmaktadırlar. Sri Lankalıları daha ucuz iş gücü olarak istihdam etmek mümkündür. Nepalliler ise en ucuz işçi konumundadırlar. Bu ülkelerin işçileri ülkenin doğal iklim yapısından kaynaklanan zorluklara rağmen, oldukça verimli olarak çalışmaktadırlar. Ücretleri Türk işçilerine göre çok daha düşüktür. Genelde vasıfsız işlerde çalıştırılmaktadırlar. Düz işçi dışında Hint uyruklu vatandaşlarla, mühendis olarak verimli çalışma imkânı vardır. Ayrıca idari işler, sekreterlik, ofis boyluk gibi işlerde de verimli ve ucuz iş gücü olarak istihdam edilebilirler. Filipinliler, sekreterlik, İş Güvenliği ve Kalite Kontrol Mühendisi olarak çalışmaktadırlar. Ülkedeki hemşirelerin önemli bir bölümü Filipinlidir. 6.2. Türk İşçi Getirme Projelerde çalışılan işçilerin önemli bir bölümünü Türk işçileri oluşturmaktadır. Genelde Türk işçisi götürmek için bir sınırlama olmamakla birlikte, zaman zaman böyle durumlar ile karşılaşılabilir. Türkiye’den işçilerin ülkeye getirilmesi için Katar firmalarına müracaat etmek gerekmektedir. Türkiye’den işçinin daha ucuza transfer edilmesi mümkün değildir. Çünkü bu konuda uzmanlaşmış firmalar, Katar’da faaliyetlerini yürütmektedirler. Geçmişte Türk işçisi getirmek için Katar Havayolları kullanılıyordu; ancak artık Katar Havayolları’na göre daha ucuz olan Türk Havayolları da kullanılabilmektedir.

6.3. Çalışma İzni Ve Sağlık Karnesi Maliyetleri Sağlık hizmetleri devletin tekelindedir. Götürülen işçinin sağlık muayenesi Türkiye’de yapılmalıdır. Ayrıca götürülen işçinin akciğer filmi çekilmekte, kan örnekleri ve parmak izi alınmaktadır. Kan tahlil ve akciğer filmine 100 QAR ile kan grubu tahliline 10 QAR ödenmektedir. İşçi götürmek için Türkiye İş Kurumu’ndan sağlık belgeleri gibi evrakların tamamlanması gerekmektedir. İşçi hastalandığında, ya da bir iş kazası geçirdiğinde, anlaşmalı hastanelerde işçilerin tedavisi yapılabilmektedir. Örneğin Katar’da bulunan HAMAD Medical City Hastanesi’ne işçiler doğrudan sevk edilip, tedavisi yapılabilmektedir. İşle bağlantılı bir kazadan etkilenen işçinin masraflarıişvereneaitolmak üzere ilgili tıp kurumunun öngördüğü şekilde durumuna uygun tıbbi tedavi görme hakkı bulunmaktadır. Sözleşme süresince, işçiye altı aydan kısa olan tedavi için tam ücret ödenecek, tedavi süresi altı ayı geçerse işçi iyileşene veya kalıcı sakatlık olduğu kanıtlanana kadar yarı ücret ödenecektir. İşle bağlantılı kazalarda ölen işçilerin varisleri ve tam ya da kısmi sakatlığı bulunan işçilerin Katar mevzuatına göre tazminat hakkı vardır. İşveren işçiyi şoför olarak çalıştırmak ister ya da yaptığı işle ilgili olarak araç tahsis ederse hem aracı hem de kişiyi tam sigorta ettirmek zorundadır. Bu hususa uyulmaması halinde, işçinin uğrayacağı her türlü maddi ve manevi zararın tazminini işveren taahhüt eder.

6.4.Ülkede Uygulanan Personel Maaşları ve Çalışma Süreleri Katar İş Kanunu Bölüm 7 ve Madde 73,74 ve 75’e göre; günlük çalışma saati 8, haftalık maksimum çalışma zamanı 48 saattir. Günlük 8 saatin üzerinde çalıştırılan bir işçi için en fazla 2 saat fazla mesai yaptırılabilir. Bu fazla mesai en az ücretin yüzde 25 oranında fazlasıyla ödenir. Haftalık tatil günü Cumadır. 6 gün çalışan bir işçi Cuma günü tatil yapma hakkına sahip olur. Cuma çalıştırılan işçinin ücreti yüzde 150 oranında zamlı ödenmektedir. Ramazan ayında günlük çalışma saati 6’dır. 6 saatin üzerindeki çalışmalar yukarıda belirtilen şekilde fazla mesai kapsamında ödemeye tabi tutulur. Olası iş kazalarında fazla çalıştırılmış, özellikle iş makinası operatörleri, şoförler ve yüksek riskli işlerde çalışan bir işçinin vereceği ifade önemlidir. İşçinin fazla çalıştırıldığı için yorgun olduğu, uykusuz kaldığı gibi gerekçeleri beyan etmesi, şirketi suçlu duruma düşürecektir. Çalışma saatleri içinde ibadet, yemek ve dinlenme için bir yada daha fazla mola verilir. Bu süre bir saatten az ve üç saatten fazla olamaz, ancak, bu süreler çalışma saatinden sayılmaz. İşçinin günlük toplam çalışma süresi 10 saati aşmaz. Ancak, büyük kayıpların, kazaların önlenmesi, bakım yada kayıpların yada kazaların neden olduğu hallerde etkilerin ortadan kaldırılması için normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının % 50 fazla çalışma ücret olarak verilmek suretiyle bu süre aşılabilir.

Vardiyalı işçiler hariç İşveren tarafından, işçiye yapılacak bu ödeme gece saat 21:00-06:00 arasında fazla çalışma yapacak işçiler için %50’ den diğer hallerde % 25 den az olamaz. İşçilere haftalık 24 saatten az olmamak üzere ücretli tatil verilir. Vardiyalı çalışan işçiler hariç tüm işçiler için Cuma normal haftalık tatildir. Çalışma şartları işçinin tatilde çalışmasını gerektirirse, bu izin başka bir gün verilecek ve vardiyalı çalışan işçiler hariç, yapılan iş için temel ücret ve ek olarak ücretin yüzde 150’sini kapsayacak şekilde ödeme yapılır. Hiçbir işçi iki Cuma arka arkaya çalışmaz. İşçi ücretleri kademeli olarak uygulanabilmektedir. Örneğin üç ayını dolduran işçiler için saat ücreti usta, formen, kalıpçı için 2,15 dolar/saat ödenmektedir. Ücretler, üç aydan sonra yaklaşık olarak ortalama 2,80; altı aydan sonra 3,20 dolar/saat kademeli olarak artmaktadır Saat ücreti genelde 2,5 dolardır. 240 saat x 2,5= 600 çıplak ücret tutarıdır. Resmi tatil günü olan Cuma ve fazla çalışma ücretleri ile bir işçinin aylık ücreti yaklaşık olarak 800 dolara ulaşmaktadır. Mühendislerin ücretleri 2.500 – 4.500 dolar arasında değişen bir aralıktadır. Teknikerler ise 1.800- 2.000 dolar dolaylarında ücret almaktadır. 6.5. HAFTA TATİLİ VE DİĞER TATİLLER: Hafta tatili, dini ve diğer resmi bayram ve günlerde işçinin çalıştırılmaması halinde ücreti tam olarak ödenir. Işçi resmi ve dini tatil günlerinde çalıştırıldığı takdirde Katar mevzuatına göre çalışma ücreti ödenir.

• Resmi tatil Günleri: • Katar Milli Bayramı. 1 gün • Resmi tatil Günleri: • Katar Milli Bayramı..........1 gün. (Her yıl eylül ayının 3’ ünde) • Ramazan Bayramı..........3 gün • Kurban Bayramı............3 gün • Ücretli Mazeret izni yılda 3 gün. 6.6. YILLIK ÜCRETLİ İZİN, ÜCRETSİZ İZİN VE YOL MASRAFLARI: İşçi, Katar Mevzuatı’nda belirtilen süre ve esaslar dahilinde yıllık ücretli izin hakkına sahiptir ve izin günlerinde işveren işçiye günde 8 saat üzerinden ücret ödeyecektir. Yıllık ücretli izinlerin başlangıç tarihi işçinin görüşü de alınarak işveren tarafından tespit edilir. İşçi, yıllık ücretli iznini Türkiye’de geçirirse gidiş-dönüş yol parası işverence karşılanır. Yıllık ücretli izni hak etmeyen işçiye; Türkiye’de evlenmesinde ve/veya ana baba eş çocuk ve kardeşlerinin ölümünde altı güne kadar ücretli mazeret izni verilir. Bu izin nedeniyle Türkiye’ye gidiş-dönüş yol bedeli işverence karşılanır. İşçinin bu izni hak edebilmesi için işyerine dönüşünde evlilik veya ölüm olayının resmi belge ile kanıtlanması zorunludur. Aksi halde kullandığı izin ücretsiz izin kabul edilir ve yol bedeli işçinin ücretinden kesilir. Yıllık ücretli izni hak etmeyen işçiye zorunlu durumlarda bir defaya mahsus olmak üzere en çok 15 gün süreyle ücretsiz izin verilebilir. Bu durumda gidiş dönüş yol parası işçi tarafından karşılanır. Yıllık ücretli izni hak eden ve bu izni kullanmadan sözleşmesi sonlandırılan işçiye kullanmadığı izin günlerine eşit olacak şekilde nakit ödeme yapılır.

6.7. Sosyal Güvenlik İçin Ödenen Sigorta Maliyetleri İşveren, çalıştırdığı işçi sayısı ne kadar olursa olsun, işçiyi, Katar mevzuatına göre hastalık, meslek hastalığı, iş kazası ve ölüm risklerine karşı sigorta yaptırmak ve sigorta primlerini ödemek zorunda olup, bu ödeme karşılığı ücretten kesinti yapılamaz. İşçinin hastalanması halinde doktor, ilaç, iş kazası nedeniyle gerekli protez ve diğer iyileştirme giderleri ve işçinin herhangi bir nedenle ölümü halinde Türkiye’de defnedileceği yere kadar olan cenaze masrafı, ayrıca ölüm, sakatlık, iş kazası durumlarında ödenmesi gereken tazminatın sigorta limitlerini aşan kısmı; işveren tarafından karşılanır. 6.8. Diğer İşveren-İşçi (Çalışan) Sorumlulukları Katar’da insan sağlığına çok önem verilmektedir. Bu nedenle işçilerin tüm sağlık koşulları sağlama zorunluluğu bulunmaktadır. İşçilerin her hangi bir iş kazası ya da meslek hastalığı geçirmesi durumunda işvereni dava edebilme yolu açıktır 7. Ekipman, Malzeme Temini 7.1. Enerji Fiyatları Ülkede benzin fiyatları çok ucuzdur. Mazot pompa fiyatı 70 dirham, benzin pompa fiyatı ise 80 dirhamdır.

7.2. Malzeme Fiyatları Ve Temin Koşulları Ülkede kullanılan her türlü malzemenin belirli standart ve kalitede olma zorunluluğu vardır. Ancak yerel pazardan kaliteli ve her türlü malzeme temin etmek mümkün değildir. Örneğin ülkede taş hiç bulunmamaktadır. Malzemelerin işveren idarenin belirlediği yerlerden alınması zorunluluğu olabilmektedir. Ülkeye dokuz yaşından yaşlı makine sokulması mümkün değildir. 7.2.1. Yerli Pazardan Malzeme Temini Çimento ülkeden temin edilebilmektedir. Demir genelde ithal edilmektedir. 50–60 santimden bir metreye kadar değişen sobha malzemesi bulunmaktadır. Sobha, Katar’da bulunan çakıl ve gevşek kumlarla kaplı verimsiz çöl alanlarından elde edilen malzemeye denilmektedir. Sobha, 120 MPA sertliğe varan kireç taşıdır. Yeraltı suyu genelde yerin elli santim altında mevcut bulunmaktadır. Demir gibi maddelerin epoksi kaplamalı olması gerekmektedir. Temellerde mutlaka su yalıtımı yapılmalıdır. Altyapı müteahhitleri için, dolgu malzemesi temin etmekte güçlükler ile karşılaşılmaktadır. Çünkü belirli bir derinliğin altında malzeme çok sertleşmektedir. (Kireçtaşı yaklaşık 100-120 Mpa basınç mukavemeti)

Kazı yapılması zordur, kazı yapıldığı takdirde, taşocağını kırar gibi kırıcıyla, o malzeme alınmalıdır. Aslında heterojen karışık olan bir yapıdır, ancak çok serttir. Çevresel etkilerden dolayı kazı yoğunlukla yapılmaktadır, bu da maliyeti arttırmaktadır. Yarmalı işlerde yarma yapılır. Köprü, alt geçit, kavşak; işlerinde drenaj işlerinde güçlükler ile karşılaşılmaktadır. Ülkede agreganın kalitesiz olması ciddi bir sorundur. Kireçtaşı malzemeden olan agrega ocaklarının birçoğu kapatılmıştır. Bu malzemeler, ülkede birkaç firmanın tekeline geçmiştir. Agrega çok sert olmasına rağmen, kırılıp konkasörde işlendikten sonra çok zayıflamaktavetozhalinedönmektedir. Katar’da sıfır beş malzeme en ucuz malzemedir. Çünkü bu malzemeler anında toz haline dönmektedir. Bu nedenle kil oranı yüksektir. Çimento olarak OPC (Ordinary Portland Cement; Normal Portland Çimentosu ve SRC (Sulphate Resistant Cement; Sülfata Dayanıklı Çimento, çimento kullanılmaktadır. Örneğin bir kazık işi ya da su altında bir temel yapılıyorsa mutlaka bu çimentodan kullanılması gerekmektedir. Katar’da ciddi çimento sorunları yaşanmaktadır. Geçmişte, uzun süreler içerisinde çimento bulunamaması nedeniyle işlerin sürelerinde aksamalar yaşanmıştır. Dışarıdan ithal edilen farklı bir çimento kabul edilmemektedir. Ülkede yabancı bir firma için, beton santrali kurulması çok maliyetlidir. Beton santralinin ana maliyeti dışında, buz

gerekmektedir. Çünkü otuz iki dereceden fazla beton dökülmesine izin verilmemektedir. Saatte kırk beş metreküp beton üretildiği takdirde yüksek oranda buz gerekmektedir. Büyük kütleler halinde buz kullanılması zorunluluğu maliyeti arttırmaktadır. Ayrıca kurulan santrallerden çıkan ürünlerin Katar’da bulunan malzeme laboratuarlarında onaylanması gerekmektedir. Onaylanmayan malzemelerin kullanılması mümkün değildir. Bu malzemeler için onay alınması ise uzun zaman almaktadır. Bu da yine maliyeti arttıran bir unsurdur. Katar’da, iki yüzlük PVC boru gibi temel inşaat malzemelerinin temininde bile zorluklar yaşanmaktadır. Müteahhitlerin birçok ürünü yurtdışından ithal edip montajlamaları gerekmektedir. Bu da yurtdışı para birimlerine bağlı mali kayıpları beraberinde getirebilmektedir. İş makineleri genelde ülke dışından getirilmektedir 7.2.2. Türkiye’den Malzeme İthali Malzemenin Türkiye’den getirilmesinin maliyeti yüksek olmaktadır. Kullanılması zorunlu olan malzemelerden bazıları ise Türkiye’de bulunmamaktadır. Örneğin köprü ve benzeri kritik yapılarda gabro kullanılmaktadır. Bu malzemenin Türkiye’den temin edilmesi mümkün değildir. 7.2.3.Ülkelerden Malzeme İthali Çimento, demir gibi malzemeler yoğunluklu olarak Suudi Arabistan’dan, Dubai’den, Kuveyt’ten ithal edilmektedir

Çok değişik beton tipleri bulunmaktadır Çok değişik beton tipleri bulunmaktadır. Örneğin uçucu kül olan, Dubai’den gelen Fly Ash’li beton istenmektedir. Ancak bu malzeme de çok pahalıdır. Geçirgen olmayan, sıkışık bir beton yapmak için bu malzemenin kullanılması zorunluluğu bulunmaktadır. Agreganın kalitesiz olması nedeniyle, Dubai’den gelen gabro temin edilmektedir. Genellikle bölge ülkeleri bu malzemeyi kullanmaktadır. Gabro çok kaliteli bir malzemedir. Bu malzeme ile yapılan yollar, ülkenin elli derece santigrat dolaylarındaki sıcaklıklarına karşı mukavemettedir. Ancak bu malzeme çok pahalıdır Bitüm, Bahreyn’den gelmektedir. Bitüm Suudi Arabistan ve Bahreyn olmak üzere bölgedeki iki rafineride üretilmektedir. Bu iki ülkeden, sadece Bahreyn ihracat yapmaktadır. Katar’daki rafinerilerde de bitüm üretilmemektedir. 8. Ülkede iş üstlenme koşulları Ülkede iş üstlenecek firmanın kabiliyeti ve yeteneği analizi, ciddi bir şekilde yapılmaktadır. Katar’da sponsorluk sistemi vardır. Dolayısıyla ülkede işe girmenin en önemli şartı bir firmanın sponsor olarak aday gösterilmesidir. İşi aldıktan sonra sponsorla acenta anlaşması ve bu kurumlara bir ödeme yapılma zorunluluğu bulunmaktadır. Rakamlar yüzde birden başlayıp, yüzde üçe kadar çıkabilmektedir. Yazışmalar ciddi bir şekilde yürütülmelidir. Ülkede yoğun bir bürokrasi vardır. İşle ilgili yapım metotları titizlikle hazırlanmalıdır. Yapım metotlarının kabul ettirilmesi bazı durumlarda güç olabileceği için, işin başlama süreleri uzayabilmektedir.

Ülkede işlerin devam ettirilmesi için tüm malzemenin onaylanması gerekmektedir. Onaylanmamış hiçbir malzeme kullanılamaz. Toprak, taş, mıcır, beton, asfalt, demir, boru, gibi tüm inşaat malzemelerinin onayı alınmalıdır. Ülkede iş üstlenebilmek için mutlaka bir temsilcilik bulundurulması gerekir. Katar’da iş almak için herhangi bir şirket kurmaya gerek olmamakla birlikte direkt sponsorluğun haricinde şirket kurarak, ortaklık halinde bir firma kurularak, iş üstlenilmesi işlerin yürütülmesini kolaylaştıracaktır. İş alındığı taktirde tek işe yönelik, müteahhit olarak kayıt yaptırılmaktadır. Ülkede bunun dışında başka faaliyet yapılamaz. Sadece alınan işle ilgili ithalat, ihracat, piyasa alım-satımı, işlemleri yapılmaktadır. Katar’da yerel firmakurmakistenirsemutlakayüzde elli biri Katar’lı ortak olmak zorundadır. Bu takdirde bütün ticari faaliyetler yürütülebilmekte böylece Katar içinde yerel bir faaliyet yürütme imkânı bulunabilmektedir. Özellikle resmi olmayan, özel şahıslar ile yürüyen işler için ülkede mutlaka yerel firma kurulması tavsiye edilir. Ortaklık için yüzde 49–51 arasında bir pay şart olmakla birlikte, bu pay genel olarak yüzde 51 olup, bu hisse ile yetkili alınmaktadır. Yüzde 51 hisse ile kurulan firma resmi kanallardan, noterden vekil kılınmaktadır. Yetkiler noter vasıtası ile kullanılabilmektedir. Ülkede vekâletnameyi engelleyen bir durum yoktur.

Katarlı firma pozisyonu kazanılması durumunda, işler o firma üzerinden yürütülmektedir. Türk firmasının kuracağı yerel firma yabancı şirkete kefil olabilmektedir Şirket kurumak için bazı evrakların Türkiye’den götürülmesi ve bazı prosedürlerin tamamlanması gerekmektedir. İş yeri açmak için tamamlanması gereken başlıca prosedürler aşağıdaki gibidir: • Ekonomi ve ticaret bakanlığına bir başvuru • Yabancı şirket ve devlet arasında imzalanan kontratın iki kopyası • Yabancı şirketin mutabakat sertifikası veya dernek sertifikasının iki kopyası • Katar’da yetkili yöneticinin ismi • Hizmet acentasının kontratının iki kopyası • Hizmet acentası için ticari kayıt evrakının iki kopyası • Tüm evrakların Arapçaya çevrilmesi Yaklaşık 200 bin Katar Riyali, yani 80 bin doların, ülkede bloke edilmesi gerekmektedir. Bloke edilen tutar, şirket kurduktan sonra serbest bırakılmaktadır. Katar’da firma iyi bir isim yapıp, başarılı projelere imza attıktan sonra ihalelerde avantaj sağlamaktadır. İşçi getirme, sigorta, malzeme temini gibi konularda Katar sisteminin kullanılması zorunluluğu bulunmaktadır.

Katar’da yeterli miktarda kapalı alan olmadığı için, ofis kiraları çok pahalıdır. 9. Taşeron Ve Kiralık Makine Temin Durumu Ekipmanın bulunmasında her hangi bir zorluk yoktur. Kiralama şirketleri mevcuttur. Katar’da işveren idare taşeronunu kendisi seçebilmektedir. Örneğin ahşap ya da sıhhi tesisat işi gibi bazı belirli işleri yapacak firma orada belirlenmektedir. Yüklenici firmaya koordinasyon görevini vermektedir. Bazı durumlarda çok fazla taşeron firma ile çalışılmak durumunda kalınmaktadır. Bu durum yüklenici firmayı zaman ve maliyet açısından zor durumda bırakmaktadır. 10.Lojistik İmkânları Ciddi ve kuvvetli bir lojistik gerekmektedir. Ülkede istihdam edilen proje müdürünün bölgeyi çok iyi tanıması gerekmektedir. Örneğin onaylı malzemenin temin edilebilmesi, ancak bölgeyi iyi bilen bir proje müdürü ile mümkündür. 11. İnşaatlarda Uygulanan Kalite Yönetimi Standartları Ve Masrafları Katar’da kalite sistemleri, en üst düzeyde İngiliz standartlarına göre uygulanmaktadır. Hiç bir esneklik yoktur. Ayrıca ülke yönetimi tarafından sınırlı da olsa, belirlenmiş standartları da mevcuttur. Örneğin yol için Katar Highway Design Manuel standardı vardır. Su ve diğer bina işleri için kitapçıklar hazırlanmıştır. ISO standardı olmayan bir kuruluşun Katar’da iş yapması söz konusu değildir.

İşin devamı süresince iş denetlemesi yapılmaktadır İşin devamı süresince iş denetlemesi yapılmaktadır. Örneğin ISO’ya göre belirli periyotlarda iç ve dış denetlemeler gerçekleşmektedir. Denetlemeler sonucunda hazırlanan raporlar, idareci kuruluşlara gönderilmelidir. Bu raporlar ayrıntıları ile incelenmektedir. Kısacası belirlenen standartlara uyulması büyük önem arz etmektedir. Şantiyelerde mutlaka güvenlik kurallarını iyi bilen bir iş sağlığı ve güvenliği ve kalite kontrol mühendisleri istihdam edilmelidir. İş sağlığı ve güvenliği kuralları sıkı bir şekilde denetlenmektedir 12. Türk Müteahhitlerinin Önündeki Engeller ve Dezavantajları Katar’da Emir’in, işin devamı sırasında, projeyi durdurmaya karar vermesi, müteahhitleri zor duruma sokabilmektedir. Devam etmekte olan bir projeden her zaman vazgeçilebilme olasılığı vardır. Ülkenin çok sıcak bir ülke olması işçilerin sürekli olarak şantiyede çalışmasını engelleyebilmektedir. Ülkede iş üstlenebilmek, çok sıkı şartları yerine getirmeye bağlıdır. Örneğin yapım için onaylı çizimleri tek tek kontrol edip, düzgün bir metraj çıkarılması gerekmektedir. Bu işi yapacak iyi bir quantity surveyor (yapılan işlerin miktar ve yüzdelerini ölçüp kontrol ederek hak ediş ödemelerine esas oluşturan) mühendis gerekmektedir. Ancak, Türkiye’de böyle bir mühendislik dalı bulunmamaktadır. Katar’da EPIC denilen dizayn ve bina işleri fazla sayıda bulunmaktadır. Ancak Türk müteahhitlerinin bu alanda tecrübesi çok azdır.

13. Türk Müteahhitlerinin Önündeki Fırsatlar Katar’da tek kalemde çok büyük montanlı işler alınabilmesi mümkündür. Katar’ın yüksek milli gelir düzeyi dolayısıyla yeni projeler üretmeye hazırlıklı olması, Türk müteahhitleri için önemli bir fırsat yaratmaktadır. 14. Siyasi İlişkilerin Rolü Başbakan Erdoğan’ın ülkeye yaptığı ziyaret iki ülke ilişkilerini geliştirmiştir. Türk-Katar İş Konseyi de siyasi ilişkilerin gelişmesinde etkili olmuştur. 15. Türk Müteahhitlik Sektörünün Katar’daki Durumu Asghal, ülkedeki yatırımları ve ihaleleri tanıtmak için Türkiye’ye ziyaretler gerçekleştirmiştir. Bu tanıtım Türk müteahhitleri üzerinde etkili olmuş ve ülkede çok fazla sayıda iş üstlenilmesine neden olmuştur. Katar’da Türk müteahhitleri yapmış olduğu işler dolayısıyla iyi bir imaja sahiptirler. Türk firmalarının üstlendikleri işleri kalite standartlarına uygun ve zamanında bitirme yetenekleri iyi bir referans olmuş, alınacak işlerin önünü açmıştır ve açmaya devam edecektir. Türk firmalarının bölgedeki geçmişi yeni olmasına rağmen, pek çok yapının inşa edilmesinde söz sahibi olmuşlardır.

16. Dezavantajlar 1. Tüm Körfez ülkeleri çalışılması zor ülkelerdir 16. Dezavantajlar 1.Tüm Körfez ülkeleri çalışılması zor ülkelerdir. Bu ülkelerin büyük yatırım bütçeleri, geçerli paraları ve mali yatırım imkânları olduğu için, farklı ülkelerden müteahhitler Katar’a yönlemektedir. Ayrıca personelinin genelde yabancı ülkelerden olduğu inşaat firmaları bulunmaktadır. Dolayısıyla, ciddi bir rekabet olması, çok düşük bir kâr marjı ile çalışılmasına neden olmaktadır. 2.İşler anahtar teslimi; yani birim fiyatlı işler değildir. Bu durum dolayısıyla projelerde ciddi değişiklikler olabilmektedir. Projelerde olan değişiklikler, önemli fiyat değişiklikleri getirmektedir. Bu durum ise, maliyetleri önemli ölçüde arttırmaktadır. Ayrıca hak edilen ödemelerin gecikmesine yol açabilmektedir. Bu durumu tazmin etmek için verilen ücretler değişiklikler dolayısıyla ortaya çıkan maliyetleri karşılamamaktadır. 3. Kadroların kabul ettirilmesinde güçlükler vardır. Personelin onaylanmaması durumu ile karşılaşılabilir. İlgili personelin körfez tecrübesinin eksik olduğu, Amerikan norm ve özellikle inşaat normlarıyla çalışmadığı gibi hususlar öne sürülebilmektedir. Özellikle idari ve teknik kademede personeli kabul ettirmekte güçlükle karşılaşılabilmektedir. 4. Yapılan hatalı işlerde çok yüksek tutarlı cezai ücretler alınmaktadır. 5. İşin her aşamasının, belirli sürelerde bitirilmesi gerekmektedir. Bu sürelerde bitirilememesi durumunda mutlaka cezai hükümler

uygulanmaktadır. Katar’da iş üstlenen firmalar genelde maliyetlerini hesaplarken böyle bir kalemi de hesaba katmalıdır. 17. Güvenlik Sorunu Güvenlik problemi yoktur. Halkın gelir düzeyi yüksek ve Devletten sürekli olarak para aldıkları için asayiş problemi yoktur. Ülkede yaşayan yabancıların pasaportları olmadığı için, her an sınır dışı edilme riski ile karşı karşıyadırlar. Dolayısıyla hırsızlık, gasp gibi olaylar ile karşılaşılmamaktadır. Pasaportlar firmalarda kalır. Şahsın elinde bulunmaz. Elde sadece Qatar ID Card yani oturma izni vardır ve bu kart ilk 3 ay içinde çıkartılır. 18. Ülkede Yer Alan Müşavirlik Firmaları Genelde Avrupa ve Amerikan müşavirlik firmaları bulunmaktadır. İngiliz müşavir firmaları ülkede iyi bir şekilde faaliyet göstermektedir 19. Türk Müteahhidine Tavsiyeler 1.Katar’da açılan ihalelere iştirak edebilmek için işlerin ülkede zamanında ve istenilen kalitede tamamlamış olunması gerekmektedir. 2. Sponsor olarak bazı firmalarla çok ciddi işbirliğine girmek, söz konusu firma hakkında bilgi toplamak ve mümkün olduğunca doğru firmayı bulmaya çalışmak büyük önem arz etmektedir 3. Katarlı bir firma ile ortaklık kurulmalıdır.

4. Organize sanayi bölgelerinde yapılacak yatırımlar önemlidir 4. Organize sanayi bölgelerinde yapılacak yatırımlar önemlidir. Çünkü burada yapılacak yatırımlara vergi indirimi, ücretsiz elektrik enerjisi kullanımı gibi avantajlar sağlanmaktadır. 5. Mutlaka hukuk bürolarına danışılmalıdır. 6.Yerel kavramlar çok iyi bilinmelidir. Arap bir personel ile çalışmak, hem dil sorunun aşılmasını sağlayacak hem de bölgeyi bilmesi nedeniyle işlerin yürütülmesinde kolaylık sağlayacaktır. 7. Çok ciddi bir raporlama sistemi gerekmektedir. 8. Bürokrasi, kalite standartları gibi şartlar ağır olduğu için çok nitelikli elemanlarla çalışmak gerekmektedir. İngiliz müşavirlerle çalışmak önemlidir. Olabilecek gecikmelerden dolayı süre uzatımı kazanabilmek için idarelere sunulan yazının yönetim ve organizasyonu inşaat yönetimleri yapmalı ve yazışmaları gerçekleştirmelidir. 9. Katar’da iş yapan bir firma profesyonel bir kadro kurmalıdır. Personel ekipman gibi hazırlıklar işe başlamadan önce tamamlanmalıdır. 10. Bürokrasinin ağır işlemesi nedeniyle, idarelerle yazışmalar kısa sürede başlatılmalıdır. 11. Katar idareleri tarafından tavsiye edilen malzemeler ve firmalarla çalışmak işlerin hızlı yürümesini sağlayacaktır. 12. Quantity surveying (miktar ölçüm ve kontrolu) işlemi çok iyi yapılmalıdır. Özellikle ülkede bu konuda iyi çalışan Hintli ve İngiliz mühendisler istihdam edilmelidir. 13. Dizayn ve bina işlerinde hizmetin iyi bir İngiliz müşavir firmasından alınması gerekmektedir.

14. Katar’daki iklim şartlarından dolayı Hintli işçi ile çalışmak yapılan işe hız katacaktır. Ayrıca işi denetleyecek Hintli formenler ile çalışılmalıdır. 15. Çok ciddi lojistik yapılmalıdır. 7. Vize Alma Koşulları . Vize 14 günlük bir defaya mahsus vizedir. Vize herkese verilmemektedir. Pasaportun meslek hanesinde mühendis, mimar, ekonomik, mali işler gibi itibarlı bir meslek olması gerekir. Aksi durumda daha önce Katar’a girilmiş olsa bile itibarlı bir meslek olmayınca vize almak çok zordur. Ancak Turistik amaçlı 14 günlük vize süresi yaklaşık üç ay kadar belli bir ücret karşılığında artırabilmekledir. Çalışma vizeleri için şirketlerin özel kontenjanı bulunmaktadır. Bu durumda iş alış sistemleri ve iş bilgileri daha detaylı olmaktadır. Aile vizeleri bulunmakta, çalışan kişiler eş ve çocuklarını yanına getirebilmektedirler. Ülkeden çıkarken de çıkış vizesi gerekmektedir.. Bunun amacı keyfi olarak istifa edip, gitmeyi engellemektir. Çalışılan şirketten yazı alındıktan sonra çıkış vizesi alınabilmektedir. Çıkış vizesi bulunmuyorsa ülkeden çıkış yapılamamaktadır.

KAYNAKLAR Dış Ticaret Müsteşarlığı Anlaşmalar Genel Müdürlüğü Katar Ülke Raporu-Mayıs 2006 www.dtm.org.tr www.katar.org.tr www.deik.org.tr www.cia.gov