BİR antİ sosyal PolİTİKA OLARAK TOKİ VE KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİ Yard. Doç.Dr. Tuna Kuyucu Boğaziçi Üniversitesi

BİR antİ sosyal PolİTİKA OLARAK TOKİ VE KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİ Sosyal Politika ve Konut Hakkı: Bir Anomali Konut, tüm sosyal politikalar arasında en az yaygınlaşan ve derinleşen (the least decommodified) Sosyal konut nedir? Ulaşılabilirlik (affordability) Oturma güvencesi (security of tenure) Spekülasyona karşı önlemler (resale restriction) Demokratik süreç ve katılımcılık Piyasa kaynaklı eşitsizlikleri azaltma Sosyal entegrasyon ve güçlenme (empowerment)

BİR antİ sosyal PolİTİKA OLARAK TOKİ VE KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİ 2001 Krizi sonrası yeniden yapılanma ve yeni konut politikası Kriz ve tek parti dominasyonu Krizden çıkış stratejisi olarak emlak Yasama çılgınlığı Yeni Belediye ve B.Şehir Belediyesi Yasası TOKİ’nin yeniden yapılandırılması Yeni Ceza Kanunu 5366 Mortgage yasası ve Yabancıya Taşınmaz Satışı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Özelleştirme İdaresi’nin yetkileri Yeni Afet Yasası Sonuç: Tam metalaşamamış (full commodification) alanların metalaşması

BİR antİ sosyal PolİTİKA OLARAK TOKİ VE KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİ TOKİ uygulamaları ve kentsel dönüşüm projeleri sosyal politika aygıtları mıdır? Demoktratik süreç ve katılım Yasaların otoriterliği Uygulamaların antidemokratikliği Yerel nüfusun tüm süreçlerden dışarıda bırakılması Ulaşılabilirlik Kiracıların tamamen dışarıda bırakılmaları ‘Hak sahiplerinin’ ciddi bir bölümünün ekonomik olarak aşağı çekilmeleri Ciddi bir kesimin ödeyemeyip yeni konutları terk etmeleri

BİR antİ sosyal PolİTİKA OLARAK TOKİ VE KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİ Oturma güvencesi Kiracıların tamamen dışarıda kalmaları Zorla yerinden etmeler Ödeme sorunları yaşayanların durumu Spekülasyona karşı engeller Bezirganbahçe projesinde 1 yıl satış şerhi Hızlı el değiştirmeler Denetimsiz piyasa mekanizmasının tahsisi Spekülatif fiyat artışları Nüfus ve mülkiyet transferi

BİR antİ sosyal PolİTİKA OLARAK TOKİ VE KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİ Piyasa kaynaklı eşitsizlikleri azaltma Proje sonrası artan eşitsizlikler Projelerin mevcut eşitsizkleri önemsememesi Sosyal entegrasyon ve güçlenme Çöken dayanışma ağları Artan sosyal atomizasyon Artan sosyo-kültürel ve etnik polarizasyon Kadınların eve kapanması Çocukların eğitimden kopmaları

BİR antİ sosyal PolİTİKA OLARAK TOKİ VE KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİ SONUÇ: Kentsel dönüşüm projeleri ve TOKİ uygulamaları sosyal politikala aygıtları değiller. Bu politikaların 3 ana sonucu var: Devlet eliyle mülkiyet transferi Devlet eliyle soylulaştırma Orta ve alt orta sınıflar için devlet destekli özel mülkiyet yaratma