HASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ

Hasta ve Çalışan Güvenliği; Sağlık hizmeti sunum süreçlerinde ki basit hataların hasta ve çalışanlara zarar verecek şekilde ortaya çıkmasını engelleyecek faaliyetleri planlamak, uygulamaya koymak, meydana gelebilecek olası hataların hasta ve çalışanlara ulaşmadan önce belirlenmesini, raporlanmasını ve düzeltilmesini sağlayacak önlemler almaktır.

HASTA GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI HASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ ORTAK UYGULAMALARI

AMAÇ Tüm sağlık kurumlarında; 1. Hasta ve çalışan güvenliği için güvenli hizmet sunumu ve güvenli bir ortam sağlanması, 2. Hizmet sunumunda kalitenin arttırılması, 3. Hasta ve çalışanlar için muhtemel risklerin belirlenmesi, 4. Bu risklerin giderilmesi için uygun yöntem ve tekniklerin belirlenmesi, 5. Hizmet içi eğitimler ile güvenli hizmet sunumu ve güvenli çalışma ortamının sürdürülebilirliğinin sağlanması.

Kimleri Kapsıyor ? 2.ve 3. basamak sağlık kurumları

HASTA GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI 1. Hasta kimlik bilgilerinin tanımlanması ve doğrulanması 2. Hastaya uygulanacak girişimsel işlemler için hastanın rızasının alınması 3. Sağlık hizmeti sunumunda iletişim güvenliğinin sağlanması, 4. İlaç güvenliğinin sağlanması, 5. Kan ve kan ürünlerinin transfüzyon güvenliğinin sağlanması, 6. Cerrahi güvenliğin sağlanması, 7. Hasta düşmelerinin önlenmesi, 8. Radyasyon güvenliğinin sağlanması, 9. Engelli hastalara yönelik düzenlemelerin yapılması,

1- Hasta Kimlik Bilgilerinin Tanımlanması ve Doğrulanması Hasta yatışlarında dört ayrı renkte kimlik tanımlama bilekliği kullanılır. Renkli bileklik uygulamasında; Yatışı yapılan her hastada için BEYAZ renkli, Alerjik hastalar için KIRMIZI renkli, Doğum sonrasında erkek bebeklere MAVİ renkli, Doğum sonrasında kız bebeklere PEMBE renkli kimlik tanımlama bilekliği kullanılır. Bu bileklikler kimlik tanımlayıcı barkotlu olmalı, protokol numarası, hasta adı-soyadı, doğum tarihi (gün/ay/yıl) bilgileri yer almalıdır.

2- Hastaya Uygulanacak Girişimsel İşlemler İçin Hastanın Rızasının Alınması

3-Sağlık Hizmeti Sunumunda İletişim Güvenliğinin Sağlanması Hasta ile ilgili her türlü bilginin, bir sağlık çalışanından diğer sağlık çalışanına iletilmesi esnasında iletilen tüm bilgiler doğrulanmalıdır.

4- İlaç Güvenliğinin Sağlanması İlaç Güvenliği Nedir? İlaç güvenliği bir beşeri tıbbi müstahzarın üretiminden uygulama sonrası gözlem aralığına kadar tüm süreçleri içeren, ilacın hastaya ve çalışanlara zarar vermesini önlemek amacıyla yapılan önleyici faaliyetler ile ilaç kullanımından dolayı meydana gelmiş olaylarla ilgili yapılan düzeltici faaliyetlerin tamamını ifade etmektedir.

SKS ve İlaç Güvenliği Rehberi Güncellendi… İlaç Hataları Sınıflandırma Sistemi(İHSSTR)” geliştirildi. İlaçların hem hasta hem de sağlık personeli için oldukça riskli maddeler olduğu gerçeğinden hareketle, ilaçların güvenli kullanımı konusu çeşitli ülkeler ve kurumlarca güvenlik raporlama ve kalite sistemleri çerçevesinde takip altına alınmıştır. Bu sebeple ülkemizde de ilaç hata raporlamalarının standart hale getirilmesi, ortak bir vizyon oluşturulması ve rapor analizlerinin daha sistematik bir düzende gerçekleştirilmesi amacıyla oluşturulmuş “İlaç Hataları Sınıflandırma Sistemi(İHSSTR)”, SKS ve İlaç Güvenliği Rehberi’nin 2.versiyonu kapsamında 24 Nisan 2013 tarihinde kullanıma sunulmuştur.

5- Kan ve Kan Ürünlerinin Transfüzyon Güvenliğinin Sağlanması

6- Cerrahi Güvenliğin Sağlanması Dünya Sağlık Örgütünün 2008 yılında başlatmış olduğu ‘Güvenli Cerrahi Hayat Kurtarır’ projesi kapsamında, Bakanlığımız, Hizmet Kalite Standartlarında güvenli cerrahi uygulamalarına yer vererek bu projeyi ülkemizde de hayata geçirmiştir. Süreç içerisinde yapılan araştırmalar ve sahadan gelen geri bildirimler ile güvenli cerrahi uygulamalarının esasını oluşturan cerrahi güvenlik kontrol listesi, Güvenli Cerrahi Kontrol ListesiTR adıyla sağlık çalışanlarının kullanımına sunulmuştur. Bu çalışma ile cerrahi uygulamalarda hasta güvenliğinin sağlanması hedeflenmiştir. HKS’nin güvenli cerrahi standartlarının uygulanması ameliyat olan her hastada kontrol listesinin kullanılmasını ve böylelikle cerrahide tıbbi hataların engellenmesini sağlamış olacaktır. Ayrıca güvenli cerrahi uygulamaları cerrahi ekiplerin başarısını artıracak, bununla birlikte hasta memnuniyetinin sağlanmasına da katkıda bulunacaktır.

7- Hasta Düşmelerinin Önlenmesi Aşağıda belirtilen beş durumda düşme riski değerlendirmesi yapılmalıdır; Yatan hastaların bölüme ilk kabulünde (İlk Değerlendirme), Post- Operatif dönemde, Bölüm değişikliğinde, Hasta düşmesi durumunda, Risk faktörleri kapsamındaki durum değişikliklerinde,

Hasta Düşme Risklerinin Değerlendirilmesinde Kullanılan Ölçekler İtaki Düşme Riski Ölçeği

Harizmi Düşme Riski Ölçeği

Yüksek riskli hastaları ayırt etmek ve gerekli önlemleri almak için düşme riski yüksek hastalarda “Dört Yapraklı Yonca” figürünün kullanılması öngörülmüştür.

8- Radyasyon Güvenliğinin Sağlanması Radyasyon güvenliğinin sağlanması 24.03.2000 tarih ve 23999 sayılı Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği ile düzenlenmiş olup, yönetmeliğin amacı; iyonlaştırıcı radyasyon ışınlamalarına karşı kişilerin ve çevrenin radyasyon güvenliğini sağlamaktır.

9- Engelli Hastalara Yönelik Düzenlemelerin Yapılması Engelli hastalara yönelik en geniş kapsamlı düzenleme 04.07.2012 tarih ve 6353 sayılı Kanun başlatılmıştır.

ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI Çalışan güvenliği programının hazırlanması, Çalışanlara yönelik sağlık taramalarının yapılması, Engelli çalışanlara yönelik düzenlemelerin yapılması, Çalışanların kişisel koruyucu önlemleri almasının sağlanması, Çalışanlara yönelik fiziksel ve sözlü saldırıların önlenmesine yönelik düzenleme yapılması,

HASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ ORTAK UYGULAMALARI Enfeksiyon güvenliği Laboratuvar güvenliği Renkli kod uygulamaları Güvenlik raporlama sistemi Hasta ve çalışan güvenliği eğitimleri Hasta ve çalışan güvenliği komitelerinin kurulması Radyasyon güvenliği ile ilgili olarak; tanı ve tedavi amaçlı radyoaktif madde kullanılan alanlarda koruyucu önlemlerin alınması,

Laboratuvar Güvenliği Çalışan kişinin ve çalışma materyalinin korunması için; çalışma sırasında belirli laboratuar kurallarının, yöntemlerin, altyapı ve cihazların kullanılmasıdır.

Renkli Kod Uygulamaları Ülkemizde Hizmet Kalite Standartları kapsamında 2008 yılında mavi kod, 2009 yılında pembe kod, 2011 yılı Temmuz ayında ise beyaz kodun da hayata geçmesi ile 3 farklı renkli kod uygulaması başlatılmıştır.

Mavi kod (2222) ; tüm dünyada aynı acil durum için aynı rengin kullanıldığı tek renkli koddur. Acil tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyan hastalar, hasta yakınları ve tüm hastane personeline en kısa sürede müdahale edilmesini sağlayan acil durum yönetim aracıdır. Genellikle oluşturulan bir çağrı sistemi aracılığıyla sağlık çalışanı tarafından verilen kod, belirlenmiş sorumlu personelin, çoğunlukla kardiyak arrest durumundaki hastaya müdahalesini mümkün kılmaktadır.

Pembe kod (3333); hastanede servislerde tedavi için bulunan bebek veya çocuk hastayı kaçırma girişiminin veya kaçırma durumunun tespit edilmesi halinde uygulanan acil durum yönetim aracıdır. Hastane kendi özgün koşulları çerçevesinde çocuk kaçırılma durumları için bir uyarı sistemi kurmaktadır.

Beyaz kod (1111) ise hastanelerde çalışanlara yönelik şiddeti önlemeyi amaçlayan acil durum yönetim aracıdır. Bu kodla ilgili sağlık çalışanlarına eğitimler verilmekte, beyaz kod uygulamasına yönelik olarak her dönem tatbikat gerçekleştirilmektedir. Olaya maruz kalan çalışanlara ise gerekli destek sağlanmaktadır. Ardından, gerçekleşen olaylara ilişkin kayıtlar kalite yönetim birimlerine teslim edilmekte ve gerekli düzeltici önleyici faaliyetler yapılmaktadır.

Güvenlik Raporlama Sistemi (GRS) Bu sistem hastaya zarar veren ve/veya zarar oluşmadan önce fark edilen olayların benzerlerinin oluşmasını engellemeyi ve bildirim yapılan olaylardan bir eğitim materyali oluşturulmasını öngörmektedir. Bunun yanı sıra, sağlık kurumlarında raporlama kültürü oluşturmayı, bu olaylardan ders çıkarılmasını sağlamayı, öğrenme süreci ve çözüm yolları geliştirmeyi ve çözümlerin uygulanmasını teşvik etmeyi amaçlamaktadır.

Kim Sorumlu ? Kurumların en üst yöneticisi sorumludur.

Kaynakça:

Unutulmak istemiyorsan, ya okunacak şeyler yaz ya da yazılmaya değer şeyler yap. Benjamin Franklin

TEŞEKKÜRLER…