Bölgesel Gelişme ve Yönetişim Sempozyumu, 7-8 Eylül 2006, Ankara  AB DESTEKLİ BÖLGESEL KALKINMA PROGRAMLARININ YÖNETİMİ ve YAPISAL FONLARA HAZIRLIK Deniz AKKAHVE Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü

İçerik Yeni Bölgesel Kalkınma Anlayışı Stratejik Çerçeve AB Destekli Bölgesel Kalkınma Programları Merkezi Olmayan Uygulama Sistemi Kapasite Oluşturma Faaliyetleri Değerlendirme

Yeni Bölgesel Kalkınma Anlayışı Stratejik planlama (performans göstergeleri) Yerel paydaşların hazırlık, uygulama ve izleme süreçlerine katılımı Pro-aktif, esnek, dinamik Önceliklerin belirlendiği kesin adımların yer aldığı Uygulama Programlarına dayalı Bölgesel ve kurumsal planlar için (stratejik+fiziksel) yeni bir yapılanma Kaynak planlaması ve finansal programın entegrasyonu

Stratejik Çerçeve Katılım Ortaklığı Belgesi Ulusal Program İlerleme Raporları Katılım Öncesi Ekonomik Program Ön Ulusal Kalkınma Planı

Ön Ulusal Kalkınma Planı Bölgesel Gelişme Ekseni kapsamında ulusal düzeyde bölgesel gelişme stratejisi belirlenmiş ve bu doğrultuda öncelik alanları tanımlanmıştır: Tarım ve Kırsal Kalkınma KOBİ’ler Küçük ve Orta Ölçekli Altyapı (çevresel altyapı, kırsal altyapı, bölgesel ulaşım altyapısı, sanayi altyapısı, turizm altyapısı vb.) Yerel Kalkınma Girişimleri (kültür, turizm, tanıtım, istihdam, eğitim, sağlık, kapasite geliştirme vb.) Kurumsal Kapasitenin Oluşturulması ve Güçlendirilmesi

AB Destekli Bölgesel Kalkınma ve Sınır Ötesi İşbirliği Programları

AB Destekli Bölgesel Kalkınma ve Sınır Ötesi İşbirliği Programları Doğu Anadolu Kalkınma Programı-DAKP (Bitlis, Hakkari, Muş, Van) GAP Bölgesel Kalkınma Programı (Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak) TR82, TR83 ve TRA1 Düzey 2 Bölgeleri Kalkınma Programı (Amasya, Bayburt, Çankırı, Çorum, Erzincan, Erzurum, Kastamonu, Samsun, Sinop, Tokat) TRB1, TRA2, TR72 ve TR52 Düzey 2 Bölgeleri Kalkınma Programı (Ağrı, Ardahan, Bingöl, Elazığ, Iğdır, Karaman, Kars, Kayseri, Konya, Malatya, Sivas, Tunceli, Yozgat) TR90 Düzey 2 Bölgesi Kalkınma Programı-DOKAP (Artvin, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize, Trabzon) Bulgaristan-Türkiye Sınır Ötesi İşbirliği Programı (Edirne ve Kırklareli)

Bütçe

Temel amaç Bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılması Bölgesel potansiyellerin harekete geçirilmesi Uygulamaya yönelik yapıların oluşturulması, koordinasyonu, yönetimi ve uygulamada etkinliğin sağlanması (Yerel+Merkezi) Proje hazırlama ve uygulama kapasitesinin artırılması Ortak proje üretme ve uygulama kültürünün ve sahiplenmenin geliştirilmesi Yapısal fonlara hazırlık

AB Bölgesel Kalkınma Programı Coğrafi Kapsam Ağrı Ardahan Iğdır Kars TRA2 Karaman Konya Bingöl Elazığ Malatya Tunceli Kayseri Sivas Yozgat TRB1 TR52 TR72 AB Bölgesel Kalkınma Programı Bitlis Hakkari Muş Van TRB2

Uygulama Mekanizmaları Hizmet Alımı İhalesi: Programlarda merkez ve bölgede oluşturulan Program Uygulama Birimlerine teknik destek vermek üzere Teknik Yardım Ekibi belirlenmesi Yapım İhalesi: Arıtma tesisi, yol, restorasyon vb. “Tanımlanmış Çevre ve Altyapı Projeleri”nin yapımının gerçekleştirilmesi Tedarik İhalesi: Teknik ekipman alımı, tarım ve hayvancılığa yönelik alımlar, ayni yardım uygulamaları: çiftçilere eğitimle birlikte küçük alet ekipman, fide, tohum gibi ayni yardım paketlerinin dağıtılması Hibe Programı Uygulamaları (Teklif Çağrısı): Yarışma ortamında projelerin desteklenmesi

Uygulama Hazırlığı (9-12 ay) Süreç Programlama (12 –18 ay) “Proje Fişinin” hazırlanması Uygulama Hazırlığı (9-12 ay) Teknik Yardım Ekibinin Belirlenmesi Bölgelerde Yerel Birimlerin Kurulması Ana Dokümanların Hazırlanması Uygulama Başlangıç Dönemi Teklif Çağrısı Dönemi Başarılı Projelerin Sahada Fiili Uygulaması İzleme Değerlendirme

Temel Aktörler Hazine Müsteşarlığı Ulusal Fon Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Merkezi Finans ve İhale Birimi Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu DPT DIS Aktörleri DPT-BGYUGM Program Koordinasyon Merkezi (DAKP) Program Uygulama Birimleri (SKE ve AKKM) Yerel Teknik Sekreterya (CBC Bulgaristan-Türkiye) Merkez-Bölge Program Uygulama Birimleri İl Özel İdareleri Belediyeler Üniversiteler ve Araştırma Merkezleri Ticaret, Sanayi, Esnaf, Ziraat Odaları KOSGEB KOBİ’ler Sivil Toplum Kuruluşları Tarım Kooperatifleri ve Çiftçiler Bölgesel Düzeyde Faydalanıcılar

Merkezi Olmayan Uygulama Sistemi-DIS Ulusal Mali Yardım Koordinatörü (NAC) AB Genel Sekreteri Ulusal Yetkilendirme Görevlisi (NAO) Hazine Müsteşarı Program Yetkilendirme Görevlisi Merkezi Finans ve İhale Birimi Başkanı Mali İşbirliği Komitesi Dışişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, DPT, Hazine ve ABGS Ortak İzleme Komitesi Ulusal Mali Yardım Koordinatörü, Ulusal Yetkilendirme Görevlisi, Mali İşbirliği Komitesi, Avrupa Komisyonu

Merkezi Olmayan Uygulama Sistemi-DIS Avrupa Birliği kurallarına göre ihale, sözleşme, ödeme ve raporlama Program/Projelerin teknik sorumluluğu, belgelerin hazırlanması, yönetim ve izleme MERKEZİ FİNANS VE İHALE BİRİMİ KIDEMLİ PROGRAM GÖREVLİSİ (KPG)

Kapasite Oluşturma Faaliyetleri-Kurumsal Düzenlemeler DPT’de oluşturulan yapılar (DIS’e ilave) - AB Bölgesel Programları Dairesi - İzleme ve Değerlendirme Dairesi Bölgelerde Oluşturulan Yapılar Program Uygulama Birimleri (PUB) Program Koordinasyon Merkezi Yerel/Bölgesel Teknik Sekreteryalar(Valilikler) Hizmet Birlikleri Kalkınma Ajansları

Yerel Birimlerin Teşkili İş İlanı İş Tanımları / Teknik Şartlar Mülakatlar / Seçim Göreve Başlama Hizmet Birliklerinin Kurulması Program Uygulama Birimlerine Eleman Alımı Kapasite Oluşturma Faaliyetleri Eğitim İş Tanımları Staj

Program Uygulama Birimleri (PUB) Birlik Müdürü Program Teknik Koordinatörü Bileşen Sorumlusu PUB 1 PUB 3 PUB 2 Kıdemli Program Görevlisi/DPT

Kapasite Oluşturma Faaliyetleri - İnsan Kaynakları İhtiyaç Analizi (Merkez ve bölgeler için) Merkezdeki ve bölgelerdeki birimlerle yerel paydaşlara (nihai faydalanıcılar) yönelik sistematik eğitim Eğitim stratejisi ve planı Her kademede duyulan ihtiyaca göre ayrı eğitim programı AB üye ülkelerindeki iyi örnekleri incelemek üzere çalışma ziyaretleri PKM & PUB elemanlarına yönelik eğitimler İş tanımları / Prosedürler / Kurallar DIS roller ve sorumluluklar Hibe programı yönetimi Proje Döngüsü Yönetimi (PCM)

Kapasite Oluşturma Faaliyetleri-Hukuki Düzenlemeler Prosedürlerin ve kuralların belirlenmesi (Rehberler) Sorumlulukların tanımlanması (Yönerge ve Tüzükler) İş Tanımları (Sözleşmeler) Bakanlıklar ve Sivil Toplum Kuruluşları ile işbirliği alanlarını belirleyici Protokoller 2006 Yılı Program Kararnamesi 5444 sayılı Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun

Değerlendirme - Kazanımlar Hibe Programları Çerçevesinde: Yerel İşbirliği Ağları Merkez-Bölge-İl İşbirliği Yerinde proje hazırlama, uygulama ve yönetme AB prosedürlerine uygun Proje Döngüsü Yönetimi Sınır Ötesi İşbirliği Programları Çerçevesinde: Üye ülkelerin örnek uygulamaları Yapısal Fonların kuralları ve prosedürleri Diğer aday ve üye ülkelerin karşılaştığı sorunlar

Değerlendirme - Kazanımlar Nihai yararlanıcıların eğitimi ile kapasitenin artırılması AB satın alma işlemleri AB PRAG Rehberi uygulamaları AB formatında proje hazırlama ve uygulama deneyimi kazanılması Sahiplenme ve işbirliği duygusunun güçlenmesi Çözümü başkalarından ve tümüyle Merkezden bekleyen anlayıştan vazgeçilmesi Stratejik planlama yaklaşımının kazanılması Uygulamaya yönelik yapıların oluşturulması, koordinasyonu yönetimi ve uygulamada etkinliğin sağlanmasında yoğun tecrübe birikimi

Değerlendirme - Sorunlar PUB’lara ilişkin: Yapısal fonların uygulanması için ihtiyaç duyulan idari ve mali yapıya sahip olmamaları Hukuki statü, bütçe ve yetki sorunları Birliklerin gelecekteki “yararlanıcı” konumu DIS’e ilişkin: Tüm taraflarda çok disiplinli yetişmiş proje grupları oluşturma ihtiyacı Ön onay aşamalarında yaşanan gecikmelerin uygulamaya yeterli süre bırakmaması Aktörler arasında rol ve sorumlulukların paylaşımında yaşanan problemler

Teşekkürler... Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü Avrupa Birliği Bölgesel Programları Dairesi http://www.dpt.gov.tr/bgyu/abbp/abbp.html Teşekkürler...