Uzlaşma yoluyla sorun çözmek! Her çatışma ortamının vazgeçilmez arzusu -en azından taraflardan birisince- uzlaşmadır. Ama bu pek kolay sağlanamaz.

Uzlaşma, ancak önündeki engelleri kaldırarak sağlanabilir. En önemli engel, “fikirlerin sahiplenilmesi” (snap-on) olarak adlandırılabilecek olgudur.

Fikirler niçin sahiplenilir? Çünkü: Çok sayıda seçenek arasında kararsızlık korkusunu yener, Her fikir bir kimliktir ve de bedavadır, Fikirsizlik toplumda yadırganır, Her insan, rol model olarak benimsediği kişilerin fikirlerini de benimsemek eğilimindedir, Sahiplenen, sahiplendiği fikri destekleyecek kanıt üretmek, bulmak, görmek eğilimindedir, Sahiplenilen fikir kısa süre içinde ona uymayanları süzüp atan bir filtreye dönüşür; o fikir kişinin paradigmasının bir parçası haline gelir, Fikir ile sahibinin yaşamı arasında bir paralellik oluşur, İnsanlar, fikirsizlik durumundaki merak ve üretkenliği -çoğunlukla- deneyimlememiş olabilirler.

Bir fikrin parçaları! kavramlara yüklenen anlamlar + istenen / istenmeyenler + özlem / beklenti /korkular + cevabı aranan sorular + bağlantılı diğer fikirlerin getirdiği zorunluklar (ideoloji, inanç vb)

Uzlaşma bir teknolojidir! Sonuç: Her biri bu türlü parçalardan oluşan fikirlerin doğrudan uzlaşması mümkün müdür? (hayır) Uzlaşma bir teknolojidir!

O halde, ne yapılmalı? Değişik fikirleri uzlaştırmaya çalışmak yerine, onları oluşturan parçalar arasında uzlaşı aramak daha doğrudur.

Yani!! Bir sorun hakkında herkesin farklı genişlik / derinlikte bilgileri vardır, Bunlardan bir sentez yapmak çok güçtür, Bu bilgiler aslında küçük parçalardan oluşur; bunlar küçük, nisbeten basit soruların cevaplarıdır, İşte, o parçalar arasında uzlaşılar bulup, o uzlaşılardan sentezler yapma yoluna gidilmelidir.

Şöyle: Sürece taraf olanlar birlikte, neleri istediklerini ve neleri istemediklerini açıkça ve en elemanter formlarda ortaya koymalıdırlar, Bu, tüm istendik ve/ya istenmedikler tükenene kadar devam etmelidir, Bu listenin ortak noktaları belirlenmelidir, En uçtaki talepler dışında kalanlar anlamlı bir zemin oluşturuyorsa uzlaşma şansı var demektir.

Bir uzlaşı sürecinde ne(ler) beklenmemeli? Problemlerin bütünüyle çözülmesini, Diğer paydaşlardan taleplerin tamamen karşılanmasını, Paydaşların her konuda fikir birliğine varmalarını.

Ne(ler) beklenmeli? Sahip olunan paradigmalar, ön-yargılar, düşünce kalıpları, doğru oldukları kanaatiyle hiç sorgulanmayan yaklaşımlar varsa onlardan kuşkulanmayı, Birbirine karışmış problemler -varsa- onları bir sistem içinde ele almayı, Kök-sorunlar yerine, üzerine eğilinilen hayalet-sorunları farketmeyi, Problemin -en azından- bazı parçaları için çözümleri üzerinde uzlaşmayı, Geri kalan parçaların ise çözüm yolları üzerinde uzlaşma beklenebilir..

Teşekkür ederiz www.tinaztitiz.com