TAHİM İdari personel, taşeron işçileri ve ar.gör. Hak ihlâlleri 9/5/2014 v1.0

Hak ihlâli tanımı • Bir kişi ya da grubun, yasal haklarının herhangi bir gerekçeyle ya da keyfi olarak verilmemesi. • Dava açıldığında genel olarak hakkın geri kazanılması mümkün olsa da bu hem kişi, hem de kurum açısından zararlı olmakta, zaman ve işgücü kayıpları yanında çalışma ortamı olumsuz biçimde etkilenmektedir. • Çalışanlar arasında eşitsizliklerin ortaya çıkması, yasal süreçlere başvurulmasa da çalışma ortamını olumsuz etkilemekte, kişilerin ve kurumun etkinliğini ciddi biçimde düşürmektedir.

Hak ihlâli örnekleri • Atama ve terfilerde bölüm/fakülte inisiyatiflerinin dışında merkezi ve eşitsiz uygulamalar. • Araştırma görevlilerinin görev tanımlarının fakülte/bölüm/kişi düzeyinde önemli farklılıklar göstermesi. • Akademik çalışmalara katılım desteği (yurtiçi ve yurtdışında konferanslara katılım vb.) yurt dışında akademik çalışmalar yapmak üzere en az iki dönem izin verilmesi ve bu sürede “idari izinli” sayılmaları gerekirken bu hakkın kimi durumlarda gözetilmemesi.

Hak ihlâli örnekleri (2) • Akademik bir kadro olan 33/a kadrosunda görevlendirmelerin akademik değil idari içerikli olarak yapılması. • Çeşitli akademik, idari ve sekretarya işlerini yerine getiren yüksek lisans, doktora öğrencilerinin ve öğrenci asistanlarının kadrosuz bir şekilde çalıştırılması - çalışanlar lehine sonuçlanmış iş tespiti davaları olmasına karşın genelde önemli haksızlıklara ve eşitsizliklere yol açmaktadır.

ÖYP sorunları • Kaynak kullanımının şeffaf, yetki aşımını engelleyici ve adaletli şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. • ÖYP araştırma görevlilerinin bütçe kullanımı, öğrenim süreleriyle uyumlu tutulmalıdır; öğrencilik sürerken kaynak kullanımının kesilmesi hak ihlâline yol açmaktadır. • ÖYP araştırma görevlilerinin (KKTC’de) ar.gör. Statüsünde değil «burslu öğrenci» statüsünde çalıştırılmaları sosyal haklarının ihlâli anlamına gelmektedir.

Taşeron işçileriyle ilgili hak ihlâlleri • Taşeron firma çalışanları “ODTÜ işçisi” olarak görülmediği için, ODTÜ yerleşkesinin sosyal, kültürel, sportif ve eğitim ve sağlıkla ilgili olanaklarından yararlanamamaktadırlar. • Örneğin ÖED tarafından yapılan yazılı başvuruya İç Hizmetler Md tarafından verilen sözlü telefon yanıtında taşeron işçisi olarak bu toplantıya katılımı için izin verilmesi talep edilen kişinin katılımının «uygun görülmemiş» olduğu bildirilmiştir. • Sözlü hakaret, sindirme/yıldırma, sürgün (çalışılan birimin keyfi olarak değiştirilmesi), işten atılma tehditleri gibi birçok uygulama sıkça görülmektedir. Söz gelimi, “ekip” olarak adlandırılan ve temizlik, taşıma vb. gibi işlerin yapıldığı birim, işçiler arasında “sürgün yeri” olarak yaşanmaktadır. • Sendikal örgütlenme desteklenmemektedir. • Her sene yenilenen geçici iş sözleşmesi nedeniyle, çalışanların kıdem ve ihbar tazminatı ve yıllık izin gibi temel hakları ihlâl edilmektedir. Bu sorunlar yıllardır çözülememektedir. • Her sene taşeron firma ile imzalanan sözleşme metnini çalışanların görmemesi, haklarını aramalarını güçleştirmektedir.

İdari personel ile ilgili hak ihlâlleri • Üniversite içi ve dışı nakillerde personelin psikolojik ve fiziksel durumunun gözetilmemesi çalışanın sağlık durumunu ciddi bir şekilde etkilemektedir. Özellikle de son günlerde üniversitemizde engelli çalışanların fiziksel olarak uygun koşulların bulunmadığı görevlere atanması, personelin kendi çabaları ile bulduğu başka birimlere talep olmasına rağmen atanmaması hem hukuki haklara hem de insan haklarına aykırıdır. Bu durum iş verimini düşürdüğü gibi iş barışının sağlanmasına da engel teşkil etmektedir. • Park yeri, sağlık merkezi gibi alanlarda idari ve akademik personel farkının bulunması eşitlik ilkesine aykırıdır ve bu ayrımın derhal kaldırılması gerekmektedir.

İdari personel ile ilgili hak ihlâlleri (2) • Döner sermaye projelerinden edinilen payların idari personel arasında eşit paylaşımının sağlanarak şeffaf ilkelere dayandırılması gerekmektedir. Performans, Turan Başkan gibi ödüller çalışanlar arasında rekabete neden olmakta ve iş barışını bozmaktadır. • İdari ve akademik personel hakkında yürütülen disiplin soruşturmaları çalışanlar üzerinde zaman zaman baskı ve taciz aracı olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda bu komisyonların verebileceği bazı haksız kararlar ise hak kaybına yol açabilmektedir. Bu sebepten soruşturma sürecinin şeffaf işlemesi gerekmektedir.

İdari personel ile ilgili hak ihlâlleri (3) • Genel Sekreterlik ve diğer idari makamlara akademik personelin vekâleten atanması var olan idari personel sorunların anlaşılması ve çözümlenmesini zorlaştırmaktadır. Bu sebeple Genel Sekreterin idari personelden seçilmesi ve idari personel sorunlarına daha fazla önem vermesi gerekmektedir. • İdari personel ancak görev tahsisli olduğu durumlarda lojmanlardan yararlanabilmektedir. Bu durumun gözden geçirilmesi ve lojman dağılımında idari personel sayısının arttırılması gerekmektedir. Aynı zamanda görev tahsisli lojmanların dağılımın konusundaki kriterlerin açıklanarak, şeffaf bir politika izlenmesi gerekmektedir. Akademik personel lojman tahsislerindeki kriterlerin ve yararlanılan sürelerin de yeniden düzenlenmesiyle asistanlar da dâhil olmak üzere lojmandan yararlanan akademik personel sayısı artacak adil bir dağıtım mekanizmasının kurulması mümkün olacaktır.