SAĞLIK ÇALIŞANLARININ MOTİVASYONUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ANALİZİ: ÖZEL BİR HASTANE UYGULAMASI GÜLSEDA KEPOĞLU HILAL GÜMÜŞ HILAL SARICA DANIŞMAN DR.ÖĞR.ÜYESI DEVRIM RODOP 29 MAYıS 2019

ÇALIŞMA KONUSUNUN SEÇİMİ

Sağlık çalışanlarının iş hayatında yaşadıkları sıkıntıların gözlemlenmesi ve konuya olan toplumsal ilgi nedeni ile bu konu seçilmiştir

ÇALIŞMANIN İÇERİĞİ VE AMACI

Bu çalışma ile doktor şefkat bakım ve fizik tedavi merkezi çalışanlarına anket yapılmış ve motivasyon ölçeği uygulanmıştır. Bu uygulamada çalışanların motivasyonunu düşüren ya da arttıran faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Sağlık çalışanlarını motive eden faktörleri saptamak amacıyla yapılan bu çalışma sonucunda ankette sorulara verilen puan değerleri karşılaştırılarak sonuca varılmıştır. Anket verileri Spss programı kullanılarak değerlendirilmiştir

DOKTOR ŞEFKAT BAKIM VE FİZİK TEDAVİ MERKEZİ HASTANESİ KURULUŞ VE TARİHÇESİ

İstanbul özel doktor şefkat bakım ve fizik tedavi hastanesi 2015 yılında faaliyete geçmiştir. Hastanenin kurulumunda binası iki katlı olan 50 yatak kapasitesine sahip olan bir özel hastanedir. Hastane 45 yatılı ve günlük 100 ayakta hastaya hizmet vermektedir doktor şefkat, hasta bakımında uzman, akademisyen, doktorlar ve yurtiçi-yurtdışında özel hastanesi olan işadamlarının bir araya gelmesiyle ortaklaşa açılmıştır

MOTİVASYONUN ÖNEMİ

Kabul görmüş görüşlere göre motivasyon, yönetimin yerine getirmesi gereken zorunlu olan temel sorumluluklardan biri olarak görülür. İşlerin fiilen yapılması alt basamakların gerçekleştirdiği eylem sonucu oluşur. Yöneticilerin var olma nedeni bu işleri yapan kişilerin davranışlarını etkilediği üzerinde durulmaktadır. Bu nedenle asıl önemli olan şey ise motivasyonun amaçlarının ve öneminin ne derece anlaşıldığıdır

MOTİVASYONU ETKİLEYEN FAKTÖRLER

1.EKONOMIK FAKTÖRLER 2.ÜCRET ARTıŞı 3.KARA KATıLMA 4.KENDINE GÜVEN 5.SOSYAL İMKÂNLAR 6.ÇEVREYE UYUM 7.ÇALıŞMADA BAĞıMSıZLıK 8.DEĞER VE STATÜ

1.İŞIN YÜKSELME İMKÂNLARı 2.KIŞI KURUM UYUMU 3.SOSYAL VE KÜLTÜREL ETKINLIKLER 4.AÇıK REKABET 5.ÖNERI SISTEMI 6.EKONOMIK ÖDÜLLER 7.SOSYAL YARDıMLAR 8.PRIMLI ÜCRET 9.TAKDIR EDILME

BELIRLENEN BAŞLıKLAR : F1: YÖNETIM VE HASTANE IÇI ILETIŞIM F2: KURUMSALLAŞMA F3: ÇALıŞMA ORTAMı F4: İNSAN KAYNAKLARı YÖNETIMI F5: MOBBING F6: YEMEK HIZMETLERI F7: EKONOMIKLIK

ANKET SORULARI

Yönetici ve diğer çalışanlar sorunlarını ve başarılarını karşılıklı olarak paylaşırlar. 2.Yöneticiler, çalışanları ilgilendiren konularda çalışanların görüşlerini alırlar. 3.Çalışanların görüş ve önerilerinin üstleri tarafından önemsenmesi kişinin motivasyonunu olumlu etkiler. 4.Çalışanlar arasında arkadaşlık seviyesi iyi olmalıdır. 5.Gelecekte işinizin devamlılığı açısından hastanede kendinizi güvende hissetme önemlidir. 6.Hastane içinde mesajların iletiminden ve hastane içi haberleşmeden memnunum. 7.Hastanede yöneticiler ve çalışanlar arasındaki ilişki düzeyinden memnunum.

Hastane yönetimi çalışanlarına adil davranıldığını düşünüyorum. 9.Son 6 ay içerisinde çalıştığınız birim ile ilgili olmak üzere, Hasta ve Çalışan Güvenliği (hasta kayıt ve kimlik bilgilerinin kayıt altında olması, hastaya doğru tedavi uygulanması, hasta düşme ve yaralanmasını önleme, hastane enfeksiyonlarını önleme, mahremiyet, vb.) konularında yeterli düzeyde eğitim aldım. 10.Oryantasyon programının tüm çalışanlar tarafından yaygın olarak bilinme düzeyini yeterli buluyorum. 11.Hasta ve çalışan güvenliğini ihlal eden durumların raporlanması hakkında bilgi düzeyimin yeterli olduğunu düşünüyorum.

Çalıştığınız bölümde yaralanmaları/iş kazalarını önlemeye yönelik teknik altyapı eğitimi yeterli düzeyde olduğunu düşünüyorum. 13.Yapılan işin takdir edilmesi motivasyonumu olumlu yönde etkiler. 14.Başka bir kurumda iş bulsam şu anki işimi bırakmayı düşünmem. 15.Çalışma mekânınız fiziksel sağlığınızı gözetecek şekilde (ergonomik) düzenlenme derecesinin uygun olduğunu düşünüyorum. 16.Çalışma mekânı ve çalışma koşulları ile ilgili düzenlemelerde görüşüme başvuruluyor.

17.Çalışma arkadaşlarımın çalışma zamanını etkin kullandıklarını düşünüyorum. 18.Çalıştığınız pozisyona yönelik görev, yetki ve sorumluluklarınızı içeren iş analizlerinizin yeterlilik düzeyi uygundur. 19.Hastanemizdeki yemekhane hizmetinden memnunum. 20.Yöneticiler ve diğer çalışanlar ilişkilerine statü farklılıklarını yansıtmazlar. 21.Yöneticiler, çalışanlar arasında ayrım yapmazlar. 22.Aldığım maaş ve terfilerin miktarı performansımı olumlu yönde etkiler

DEMOGRAFIK SORULAR

KULLANILAN ANKET YÖNTEMİ

LİKERT ÖLÇEĞİ NEDİR Likert ölçeği, birden fazla likert-tipi sorunun bir araya getirilip kullanıldığı ölçekleri ifade edilir. Bu ölçeğin hedefi bütün soruların birleştirilmiş değerlerinden insanların bu konular üzerindeki ortalama davranışlarını belirlemektir. Likert ölçekleri toplamalı ölçeklerdir çünkü katılımcının bir konu hakkındaki genel fikrine varmak için teker teker soruları verdiği cevaplar bir araya getirir. Öncelik ile dil ve biçimsel bakımından bütünlük elde edilmeli, sorularda olgusal ifadelere yer ayırmamalı, anlatımlar yanlış kavramlara yol açmayacak şekilde net ve açık olmalı, eşit miktarda olumlu ve olumsuz ifadeye yer verilmelidir

KULLANILAN PROGRAM

SPSS POGRAMI NEDİR? SPSS programı başta anket analizleri olmak üzere sağlık bilimleri ve fen bilimleri alanlarında da elde edilen bazı ölçümlerin analiz edilmesi için kullanılır. Verilerin sayısal olarak dağılımlarının belirlenmesinde frekans analizi kullanılır. Ancak kısaca anlatmak gerekirse; 1,2,1,3,1,2,2,3 şeklindeki bir veri seti normal dağılım gösterir, 1,6,2,1,8,2 şeklinde veri seti ise normal dağılım göstermez diyebiliriz. Kısacası normal dağılım/homojenlik, veri setimizdeki verilerin birbirlerine ne kadar yakın ya da uzak olduğunu, bir başka deyişle ne kadar dağınık olduğunu ifade eder

DEMOGRAFİK BULGULARIN ANALİZİ

YAPILAN ANKET C İ NS İ YET n% KADIN ERKEK Toplam YAPILAN ANKET Yaş n% , ,75 Toplam YAPILAN ANKET E ğ itim n% Lise 1168,75 Üniversite 531,25 Toplam YAPILAN ANKET Çalışma süresi (Ay) n% , , ,25 Toplam 16100

SORULARIN PROGRAMA GİRİŞİ VE FAKTÖR ANALİZİ

KMO VE BARTLETT’S TESTİ

Sağlıklı bir faktör analizinin yapılabilmesi için 0,5’in üzerinde bir değer elde etmek yeterlidir dolayısıyla bu değere bakarak analizi sağlıklı şekilde gerçekleştirebileceğimizi söyleyebiliriz. Diğer yandan p değeri.000 elde edilmiştir

DE Ğ ER YORUM 1,1 VE ÜZER İ MÜKEMMEL 0,9 - 1,1 İYİİYİ 0,7 - 0,9 ORTA 0,5 - 0,7 KÖTÜ 0,5 VE AŞA Ğ ISI KABUL ED İ LEMEZ

YAPILAN ANKETTE MADDE ORTALAMALARI

F1: YÖNETİM VE HASTANE İÇİ İLETİŞİM NORT.SS 1. Yönetici ve diğer çalışanlar sorunlarını ve başarılarını karşılıklı olarak paylaşırlar. 162,375 1, Yöneticiler, çalışanları ilgilendiren konularda çalışanların görüşlerini alırlar. 162,25 1, Çalışanların görüş ve önerilerinin üstleri tarafından önemsenmesi kişinin motivasyonunu olumlu etkiler. 163,8125 1, Çalışanlar arasında arkadaşlık seviyesi iyi olmalıdır. 164,1875 1, Gelecekte işinizin devamlılığı açısından hastanede kendinizi güvende hissetme önemlidir. 164,4375 0, Hastane içinde mesajların iletiminden ve hastane içi haberleşmeden memnunum. 163,0625 1, Hastanede yöneticiler ve çalışanlar arasındaki ilişki düzeyinden memnunum. 162,1875 1, Hastane yönetimi çalışanlarına adil davranıldığını düşünüyorum. 163,1875 1, F2: KURUMSALLAŞMA NORT.SS 9.Son 6 ay içerisinde çalıştığınız birim ile ilgili olmak üzere, Hasta ve Çalışan Güvenliği (hasta kayıt ve kimlik bilgilerinin kayıt altında olması, hastaya doğru tedavi uygulanması, hasta düşme ve yaralanmasını önleme, hastane enfeksiyonlarını önleme, mahremiyet, vb.) konularında yeterli düzeyde eğitim aldım , Oryantasyon programının tüm çalışanlar tarafından yaygın olarak bilinme düzeyini yeterli buluyorum. 163,75 1, Hasta ve çalışan güvenliğini ihlal eden durumların raporlanması hakkında bilgi düzeyimin yeterli olduğunu düşünüyorum ,816497

F3: ÇALIŞMA ORTAMI NORT.SS 12.Çalıştığınız bölümde yaralanmaları/iş kazalarını önlemeye yönelik teknik altyapı eğitimi yeterli düzeyde olduğunu düşünüyorum. 163,625 0, Yapılan işin takdir edilmesi motivasyonumu olumlu yönde etkiler. 164,1875 1, Başka bir kurumda iş bulsam şu anki işimi bırakmayı düşünmem. 162,8125 1, F4: İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ NORT.SS 15.Çalışma mekânınız fiziksel sağlığınızı gözetecek şekilde (ergonomik) düzenlenme derecesinin uygun olduğunu düşünüyorum. 163,3125 0, Çalışma mekânı ve çalışma koşulları ile ilgili düzenlemelerde görüşüme başvuruluyor. 162,625 1,087811

F5:MOBBİNG NORT.SS 17.Çalışma arkadaşlarımın çalışma zamanını etkin kullandıklarını düşünüyorum. 163,375 1, Çalıştığınız pozisyona yönelik görev, yetki ve sorumluluklarınızı içeren iş analizlerinizin yeterlilik düzeyi uygundur. 163,5 0, Yöneticiler ve diğer çalışanlar ilişkilerine statü farklılıklarını yansıtmazlar. 162,875 0, Yöneticiler, çalışanlar arasında ayrım yapmazlar , F6: YEMEK HİZMETLERİ NORT.SS 19.Hastanemizdeki yemekhane hizmetinden memnunum. 162,5 1, F7: EKONOMİKLİK NORT.SS 22.Aldığım maaş ve terfilerin miktarı performansımı olumlu yönde etkiler. 164,81250,75

SONUÇ VE ÖNERİLER

Toplam 16 kişiden yapılan test 22 soruluk çalışan memnuniyet anketi ulaştırılmış, toplanan veriler SPSS 17 programına girilmiş, program aracılığıyla faktör analizi yapılmıştır. Katılımcılara anketlerde kişisel bilgilerin yer almadığı dolayısıyla anketlerin kime ait olduğunun bilinmediği, anketlerin gizli tutulacağı bilgisi verilmiştir. Demografik bilgiler haricindeki anket soruları likert yöntemi ile hazırlanmıştır, 5’li likert ölçeğindeki sorular analize dâhil edilmiştir. Yapılan anket verilerinin güvenilirlik testinin sonucunda p değerlerimiz 0,000 ve kmo değerlerimiz 0,5 üzerinde olduğundan değişkenlerimizin faktör analizine uygunluğu mükemmel seviyede bulunmuştur. Yapılan ankette hastane çalışanlarının yönetim ve hastane içi iletişim faktörlerinden memnuniyetinin mükemmel seviyede olduğu, kurumsallaşma faktörlerinden memnuniyetinin iyi seviyede olduğu görülmektedir

Çalışma ortamı ile ilgili memnuniyetlerinin iyi olduğu, insan kaynakları yönetimi ile ilgili memnuniyetlerinin iyi olduğu mobbing faktörleri ile ilgili memnuniyetlerinin mükemmel seviyede olduğu, yemek hizmetlerinden memnuniyetinin mükemmel olduğu görülmektedir. Ekonomiklik ile ilgili memnuniyetinin orta olduğu görülmektedir. Bu kurumda 7 ana kriterimizden orta seviyede olan ekonomiklik faktörü, çalışanların ve işin yapısına uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışanların genel olarak insan kaynakları yönetiminden memnun oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan anket yönetim ve hastane içi iletişim, mobbing ve yemek uygulaması faktör analizi sonucunda en yüksek olumlu etkiye sahiptirler

BU ÇALıŞMALAR DOĞRULTUSUNDA SUNULABILECEK ÖNERILER

Sağlık kurumu içinde sağlam bir iletişim ağının oluşturulması gereklidir. İyi bir iletişim motivasyon sürecini olumlu etkileyecektir. Sağlık kurumlarının çalışma ortamları hastaların, tedavi türünün ve kurum çalışanlarının yapısına uygun şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. İyi düzenlenmiş bir çalışma ortamında sunulan hizmet kalitesi de artacaktır. Sağlık kurumlarında, toplam kalite yönetimi konusunda çalışmalar yapılmalıdır. Sağlık çalışanlarına motivasyon ve motivasyonu artırma yolları konulu eğitim seminerleri gibi eğitim programları sunulabilir. Çalışanlara, kendilerini geliştirmeleri için destek verilmelidir(Künarcı,2015) Ekonomik faktörler bizim anketimizde en düşük kriter olduğu için çalışanların motivasyonunu arttırmak adına bu yönde bir iyileştirmeye gidilmelidir

KAYNAKÇA

Sakarya üniversitesi eğitim fakültesi dergisi; 2015; (30): s. 194 Tezbaşaran, A.A. (2008). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu (e-kitap). (12-13) Şahin, yönetim kurumları ve motivasyon ilişki, 2004, s.77,konya. Şengül f, hastane çalışanlarında motivasyonu etkileyen faktörler, istanbul, 2014, s M. Aşıkoğlu, insan kaynaklarını verimliliğe yönlendirme aracı olarak motivasyon, istanbul, 1996, s.51 S. Korkmaz, hastanelerde doktor, hemşire ve ebelerin motivasyonunu etkileyen faktörler; bir uygulama, çağ üniversitesi (çağ üni.), SBE, YYLT, mersin, 2008, s.32 Ö. Peker, yönetimi geliştirme sürekliliği, ankara, 1995,s.61 taşdemir, s.3 F. Ay – A. Karakaya “çalışanların motivasyonunu etkileyen faktörler: sağlık çalışanlarına yönelik bir araştırma”, cumhuriyet üniversitesi (CÜ) sosyal bilimler dergisi, (cilt) sivas, 2007, s

İ. Efil, işletmelerde yönetim ve organizasyon, bursa,1987, s.98 Gazi üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi dergisi 16/3 (2014) s Künarcı, Z., “Sağlık çalışanlarının motivasyonunu etkileyen faktörlerin analizi”, yüksek Lisans, pamukkale üniversitesi fen bilimleri enstitüsü, denizli, (2016) Şengül, F., “ Hastane çalışanlarında motivasyonu etkileyen faktörler”, yüksek lisans, beykent üniversitesi sosyal bilimleri enstitüsü, istanbul, (2014) Sipahi, B., Yurtkoru, E. S., Çinko, M., SPSS’ le veri analizi, istanbul: beta yayınları, 3. Baskı, , (2010). Koçel, t., İşletme yöneticiliği, yönetim ve organizasyonlarda davranış Klasik modern-çağdaş ve güncel yaklaşımlar, istanbul: beta yayınları, , (2005). Şencan, h., Spss’de output analizi,doktora, istanbul ticaret üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü, istanbul,