2. HAFTA Bilimsel Araştırma Temel Kavramlar

Araştırmanın Tanımı Bir amaca yönelik şekilde ve bilimsel yöntemlerle gerçekleştirilen çalışmalara bilimsel araştırma denir. Araştırma, gerçekleri öğrenme işinin sistematik şekilde yapılmasıdır.

Bilimsel Araştırma Süreçleri Araştırma konusunun belirlenmesi Konuyla ilişkili olarak araştırma probleminin belirlenmesi Araştırma problemine bağlı olarak hipotezin ortaya konulması Araştırma yönteminin seçilmesi Araştırmayla ilgili verilerin toplanması Verilerin analiz edilmesi

Araştırmalarda Temel Kavramlar DOĞRULUK: Felsefi olarak doğruluk tanımı “düşüncenin gerçekle uyuşması, yargı ve önermelerin gerçeğe uygun olması” anlamına gelir. Doğru, düşüncemizin gerçekle uyuşmasından ibarettir. Eğer bir nesne hakkında oluşturduğumuz bir görüş, nesnenin kendisine uyuyorsa doğru, ona uymuyorsa yanlıştır. Epistemolojik olarak doğruluk, bilgiye ait etkinliğin temel bir kavramıdır. Doğruluk doğrulanabilen bilginin teorik ifadesidir. Bu noktada doğruluğu bildirilmiş nesne kadar, o nesnenin doğruluğunu ifade eden özne de önemlidir.

Araştırmalarda Temel Kavramlar FENOMEN: Belirli bir şekilde görünür olayları belirtmek için kullanılan kavramdır. Bilinç tarafından algılanan şeye fenomen denir. Varolan nesneye karşılık görünen nesnedir.

Araştırmalarda Temel Kavramlar POZİTİVİZM (OLGUCULUK): Pozitivizm deney konusu edilebilecek olgularla ilgilenir. Gözlem ve deneye dayalı olarak sonuçlara ulaşmayı öngörür. Bir bilimsel açıklama hiçbir mantıksal çelişki içermemeli, gözlemlenen olgularla tutarlı olmalı, akıl ve mantık yoluyla bilinebilir ve kanıtlanabilir olmalıdır. Pozitivizme göre bilim, değerlerden bağımsız olmalıdır. Bilimsel bilgi, değerlere, görüşlere ya da inançlara dayalı olmamalıdır. Pozitivist sosyal bilimin nihai amacı, insan davranışına dair evrensel yasaları keşfetmek ve verilere dayanarak soyut yasalar geliştirmektir.

Araştırmalarda Temel Kavramlar ARAŞTIRMA EVRENİ: Araştırmacının doğrudan gözleyerek ya da ondan seçilmiş bir örnek parça üzerinde yapılan gözlemlerden yararlandığı evrendir. Araştırma sonuçlarının genellenmek istendiği elemanların bütünüdür.

Araştırmalarda Temel Kavramlar ÖRNEKLEM: Üzerinde çalışılan evrenden seçilen onun sınırlı bir parçasıdır. Evren içindeki tüm birey ve objeler üzerinden araştırma yapmak her zaman mümkün olmayacağından, tüm evreni temsil edecek şekilde seçilen kişi ve objeler araştırma alanının örneklemini oluşturur. Evren büyüdükçe örneklem seçimi ve oluşturulması önem kazanır.

Araştırmalarda Temel Kavramlar NİTEL ARAŞTIRMA: Sosyoloji, psikoloji, eğitim ve benzeri alanlarda insan davranışları ile ilgili araştırmalardır. Bu yöntem, görüşme, gözlem gibi sayısal olarak veri toplanamayan bilimsel araştırmalarda kullanılır. Deneysel kesin verilerden çok, insanların tutum ve davranışlarını anlamaya çalışır. Etnografi, örnek olay, saha çalışması gibi teknikler kullanılır.

Araştırmalarda Temel Kavramlar NİCEL ARAŞTIRMA: Deneysel ve gözlemsel verileri yaygın olarak kullanır. Verileri sayısal ve ölçülebilir biçimlerde ifade eder. Verilerin istatistiksel analizlerine dayanarak genelleme yapan araştırmalardır.

Araştırmalarda Temel Kavramlar HİPOTEZ, KURAM ve YASA: Hipotez: Bir problem ile ilgili geçici çözüm yoluna denir. Hipotez bilimsel bir tahmin sayılabilir. Gözlemler sonucunda karşılaşılan bir soruna önerilen bir cevap veya bir çözüm olabilir. Önerilen hipotezin gerçekliği, doğruluğu teste tabii tutulur. Kuram: Bir hipotez kısmen doğrulanır ve yeni bulgularla desteklenirse teori haline gelir. Örneğin, evrenin oluşumuyla ilgili olarak Big Bang Teorisi (Büyük Patlama) veya canlıların oluşumunu açıklamaya çalışan evrim teorisi. Yasa: Bir hipotez hiçbir kuşkuya yer vermeyecek şekilde doğrulanırsa yasa haline gelir. Yasa ilişkisi, nesnel gerçekliğin çeşitli ilişkilerinin en temel olanıdır. Rastlantısal, geçici, ayrıntılara özgü ve dışsal bir ilişki değildir.  

Araştırmalarda Temel Kavramlar ARAŞTIRMALARDA GÜVENİLİRLİK: Güvenilirlik, bir ölçme aracının, neyi ölçüyorsa bunu hep aynı şekilde ölçmesini belirtir. En önemli özelliği tutarlılıktır. Ölçme aracı, iç ve dış şartlardan etkilenmeden tutarlı bir şekilde aynı tespitleri yapabilmelidir.