Hz. Ömer Dönemi

Hz. Ebubekir'den sonra Hz. Ömer halife seçilmiştir; o da tıpkı Hz Hz. Ebubekir'den sonra Hz. Ömer halife seçilmiştir; o da tıpkı Hz. Ebubekir gibi Kureyş'in ve Müslümanların önde gelen liderlerindendi. 10 yıllık halifeliği boyunca İslam tarihinin en büyük fetihlerini gerçekleştirdi. İlk iş olarak Suriye'deki fetih sürücenin tamamlanması konusunu ele aldı. Suriye'nin fethi 636 yılında Şam'ın feth olunması ile birlikte tamamlanmış oldu.

Suriye'de ilk defa Arabistan dışındaki İslam Devlet sistemi (Kur'an esaslarına göre) uygulandı.  Gayrimüslimlere büyük ayrıcalıklar tanındı. Mülkleri garanti altına alındı.

Bu önlemlerin neticesinde Suriye'nin kısa sürede İslamlaşmasının ve Araplaşmasının önünü açmıştır.  Taşra teşkilatı vilayet valilik, yeni vergi sistemi ve diğer sosyal alanlarda SUriye daha sonraki ülkeler model olmuştur.  Hz. Ömer devletin merkezi hazinesini güçlendirip onu sistematik hale koydu. Defterler tutuldu ve böylelikle gelir gider tabloları oluşturuldu. Sosyal alanda da Müslümanların durumlarına göre devlet hazinesinden (Beyt-ül Mal) maaş alması sağlandı.

Şam'dan sonra Irak ve İran'ın fethi süreci başlatıldı Şam'dan sonra Irak ve İran'ın fethi süreci başlatıldı. Irak kolayca ele geçirildi ardından Saad bin Ebivakkas komutasında toplanan Müslüman_Arap orduları  Köprü ve Kadisiye Savaşlarıyla Sasani gücü kırılıp İran'ın fethi süreci başladı, 641 yılındaki Nihavend Savaşı ile birlikte Sasani Devleti ortadan kaldırıldı ve İran 645 yılında tamamiyle feth edildi.  Burada da Suriye'dekilere benzer bir idari sistem kurulmuştur.  ANcak zaman içinde isyanların artması ve orduların toplanmasındaki güçlük nedeniyle Basra ve Kufe gibi merkezlerde ilk defa ordugah şehirler kurulmaya başlandı. Bu ordugah şehirlere atatanan valiler yeni feth edilen yerlerinde sorumlusu oldular. 

Mısır'ın fethi. Suriye ve İran üzerindeki başarılar Mısır'ın da feth edilebileceği düşüncesini doğurmuştu. Bu konuda Mısır'ı iyi bilen sahabe Amr İbn-i As başkomutan olarak tayin edildi. Amr az bir kuvvetle Mısır'a girdi. Mısır'ın Bizanslı hakimi Müslümanlara karşı dayanamadı ve kısa sürede Mısır ve İskenderiye feth edildi. Bizans'ın bütün mirası ve donanaması Müslümanların eline geçti Amr ise Mısır valisi olarak tayin edildi. Fustat şehri Müslümanların bölgedeki ilk ordugah merkezi olmuştur. Bu yerleşim daha sonraki yüzyıllarda Kahire şehrine dönüşmüştür.  

Müslümanalr Akdeniz coğrafyasının büyük ve verimli merkzlerini feth ederek muazzam gelirlere kavuşmuştur. Bu kaynakların pek çoğu Arabistana- Hicaz'a akmıştır. Ancak bunları paylaşım konusunda anlaşmazlıklar çıkınca ilk ciddi hizipler ve ayrılıklar Müslümanlar arasında baş göstermiştir.  Bu dönemde Ensar'ın gücü(Medine Müslümanları) zayıflamış Mekke aristokrasisi bilhassa Suriye'nin fethinden sonra ön plana çıkmıştır. Hz. Ömer bu hizipler arasında denge kurmuş şiddeti ve adaleti ile istikrarı sağlamıştır. Ancak ölümünde sonra ayrılıklar kontrol edilemez hale gelmiştir.