ASİT YAĞMURLARININ OLUŞUMU VE ZARARLARI

ASİT YAĞMURU NEDİR? Asit yağmurları, fosil yakıtların yakılmasıyla, sanayi tesislerinden, konutların ısıtılmasından ve otomobillerden çıkan gazlarlardan oluşan asidik kimyasalların yağmur, kar, sis, çığ veya kuru parçacıklar halinde düşmesine verilen isimdir.

İnsan nüfusunun artışı ile birlikte ihtiyaçlar da artmış, bu da beraberinde ev, fabrika artışı ve yeşillik alanların azaltmasını getirmiştir. Fabrikalarda, evlerde ve iş yerlerinde kullanılan odun, kömür,benzin ve mazot gibi fosil kaynaklı yakıtların yakılması sonucu asit yağmurlarına neden olan gazlar açığa çıkar. Bu gazlar; Kükürt dioksit (SO 2 ) Azot dioksit (NO 2 ) Karbondioksit (CO 2 ) gazlarıdır. ASİT YAĞMURUNUN OLUŞUMU

En çok nerelerde görülür? Özellikle endüstriyel faaliyetlerin ve enerji tüketiminin fazla olduğu Çin,Doğu avrupa,Rusya gibi ülkelerde kömür ve petrol gibi fosil yakıtların aşırı kullanılmasıyla açığa çıkan azot ve kükürt gazları atmosfer hareketiyle bölgelerindeki birçok ülkeyi de etkileyen asit yağmurlarına neden oluyorlar.Örneğin,Çinden yayılan azot ve kükürt gazları Japonyaya asit yağmurları olarak düşmektedir.

ASİT YAĞMURLARININ ZARARLARI 2SO 2 + 2H 2 O + O 2 2H 2 SO 4 (Sülfürik Asit) 3NO 2 + H 2 O 2HNO 3 + NO (Nitrik Asit) CO 2 + H 2 O H 2 CO 3 (Karbonik Asit) Yukarıda gösterilen tepkimeler gökyüzünde bulutlardaki suyla etkileşim sonucu oluşur. Oluşan bu asidik çözeltiler yağmurla birlikte yeryüzüne düşer ve toprağın, havanın, suların ve yapıların tahrip olmasına kirlenmesine sebep olur.

Asit yağmurları göller ve nehirlere yağdığında suların asitliği artar. Bu durum o sularda yaşayan canlarla zarar verir. Kent içi veya kent dışındaki tarihi ve doğal yapıtlar zarar görür. Toprağın mineral oranının düşmesine neden olur, bu durum bitkilerin topraktan beslenmesine engel olur.İnsanlarda çeşitli solunum yoları, akciğer kanseri, nefes darlığı gibi hastalıklara neden olur. Topraktan derelere, ırmaklara ve göllere taşınır. Göl sularının asitliliği ve metal tuzlarının yoğunluğu artar. Buna bağlı olarak göl ekosistemi tehlikeye girer.Tarihi eserleri olumsuz etkiler. Örneğin; asit yağmurları Nemrut Dağı'ndaki taş anıtları önce yıpratmakta sonra da dağılmasına neden olmuştur.

Asit Yağmurlarına Karşı Alınabilecek Önlemler Hava kirliliğinin yoğun olduğu büyük illerimizde kaliteli ve temiz linyitin yakılması için gerekli tedbirler alınmalıdır. Enerji üretiminde kullanılan termik santrallerin yerine, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı yaygınlaştırılmalıdır. Orman yangınları engellenmeli, yeşil alanlar yaygınlaştırılmalıdır. Şehir içi ulaşımlarda özel araçların yerine toplu taşıma araçları kullanılmalıdır.

Havayı olduğundan fazla kirleten kaçak kömür kullanımının önüne geçilmelidir. Endüstriyel tesislerinin bacalarına filtre takılmalıdır. Araçların bakımı zamanında yapılmalıdır. Kentsel ısınmada doğal gazın kullanımının arttırılması ve yoğun hava kirliliği yaşanan illerimize doğal gazın götürülmesi gerekmektedir.