Nitel Araştırma Süreci Yrd. Doç. Dr. Ömer KUTLU
Bulgular Toplanan ham verilerin çeşitli tekniklerle işlenerek çözümlenmesi sonucu bulgular elde edilir. Bulgular bölümünde, toplanan verilerin analizine ilişkin istatistiksel sonuçlar özetlenir. Bulgular, sonuç kısmını destekleyecek şekilde gereksiz ayrıntılara girmeden raporlanır. Çalışmanın hipotezlerine aykırı olan sonuçlar da dahil olmak üzere konuyla ilgili tüm bulgulardan söz edilir (Büyüköztürk vd., 2013).
Çalışmada, birden fazla deneysel işlem birleştirilmişse, her bir deneysel işlemin yöntem ve bulguları ayrı ayrı tanıtılır (Büyüköztürk vd., 2013). Bulgular olgusal ya da yargısal nitelikte olabilir. Olgusal nitelikteki bulgular, olası işlem yanılgıları dışında nesneldir. Kişisel görüşlerden etkilenmezler. Yargısal bulgular ise kişisel görüş, beğeni, tutumlardan kaynaklı verilere dayalı olan bilgilerdir. Temelde özneldir (Karasar, 2012).
Bilimsel çalışmalarda olabildiğince olgusal bulgular elde edilmeye çalışılır. Çünkü olgusal bulgulara dayalı çözümler üzerinde anlaşmak daha kolaydır. Bulgular olabildiğince sayısallaştırılıp çizelge ve şekillerle de desteklenerek sunulmalıdır. Yorumdan ayrı ve yorumla karıştırılmadan sunulmalıdır. (Karasar, 2012)
Yorumlar Yorum, bulgulara, araştırma amacı doğrultusunda verilen anlamdır. Uygun bir yorumla bütünleşmeyen bulgular, araştırma problemine çözüm önerisi getiremez. Yorumlama, öznel ve çok yönlü bir süreçtir. Bulgulara ne kadar değişik açılardan bakılabilir ve değerlendirilebilirse, yorumun geçerlik olasılığı o derece artar. (Karasar, 2012)
Araştırmada problem alanının tanımlanması ve yöntemden kaynaklı sınırlılıklar olabilir. Bunlar; problem durumu, araştırma modeli, evren, toplanan veri türü, veri toplama teknikleri ve verilerin analizinden kaynaklı sınırlılıklar olabilir. Yorumda araştırmanın sınırlılıkları mutlaka dikkate alınmalıdır. (Karasar, 2012)
Sonuçlar Sonuçlar, araştırmacının yargısıdır. Bulguların bir özeti ya da tekrarı değildir. Sonuçlarda, durum özetlendikten sonra duruma ilişkin son değerlendirme yapılır. Tüm yapılanlar ve elde edilenler ışığında problem çözümüne getirilen katkının, davranışlar ve alınacak önlemler için oluşturulduğu kabul edilen dayanakların ifadesidir. (Karasar, 2012)
Öneriler Tümüyle kişiseldir ve herkesin üzerinde anlaşması beklenmez Öneriler Tümüyle kişiseldir ve herkesin üzerinde anlaşması beklenmez. Ancak bu durum önerilerin, araştırma bulgularına dayalı olması zorunluluğunu ortadan kaldırmaz Araştırmacılar elde ettikleri sonuçlara göre problem çözümünü sağlamak veya onu kolaylaştırmak üzere iki tür öneri geliştirir; 1. Uygulama Önerileri 2. Yeni Araştırma Önerileri (Karasar, 2012)
KAYNAKLAR Çalışmada kullanılan kaynakların tamamı kaynaklar listesinde yer almalı ve kaynaklar listesindeki kaynaklara da metin içinde mutlaka atıf yapılmalıdır. Kaynaklar listesi az ve öz olmalı, yapılan araştırmayı destekleyen önemli kaynaklara yer verilmelidir. (Büyüköztürk vd., 2013)
EKLER Ekler, bir materyalin çalışmanın gövde kısmında detaylı olarak verilmesinin uygun olmayacağı ve dikkati dağıtacağı durumlarda oldukça yararlıdır. Örneğin, araştırmaya özel hazırlanmış bir bilgisayar programı, yayınlanmamış bir test, karmaşık matematiksel kanıtlar ve kullanılan araçların detayları ekler bölümünde verilebilir. Bu bölüm, eğer okuyucuların çalışmayı anlamasında ve değerlendirmesinde gerçekten faydalı olacaksa eklenmelidir. (Büyüköztürk vd., 2013)
Kaynakça Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. ve Kılıç, E. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (24. baskı). Ankara: Nobel Yayınevi