İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ II.ÜNİTE

Meslek Hastalığı Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir nedenle veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık,bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir.

İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarının Nedenleri İş kazalarının nedenleri şunlardır; İnsana bağlı nedenler Fiziksel ve mekanik çevre koşullarına bağlı nedenler İş kazalarına yol açan insana bağlı nedenler şunlardır; Kişisel Özellikler Fizyolojik faktörler Psikolojik faktörler

Tehlikeli davranışlara yol açan kişisel özellikler şunlardır; Yaş Cinsiyet Medeni durum Eğitim düzeyi Statü Kıdem

Tehlikeli davranışlara yol açan fizyolojik faktörler şunlardır; Fiziksel yetersizlikler Fiziksel uyumsuzluk Uykusuzluk Yorgunluk

Tehlikeli davranışlara yol açan psikolojik faktörler şunlardır; Zihinsel yetenek Duygusal yapı Sakarlık Duygusal uyumsuzluk(tatminsizlik) Aşırı güven duygusu Yapılan işe ve ortama uyum (konsantrasyon)sorunu İhmalkarlık

İş kazalarına yol açan fiziksel ve mekanik çevre koşullarına bağlı nedenler şunlardır; Makinelerin yol açtığı kazalar Üretim organizasyonunun yol açtığı kazalar Çevresel faktörlerin yol açtığı kazalar İş kazalarına yol açan çevresel faktörler şunlardır; Gürültü Aydınlatma Isı ve nem Radyasyon

Meslek hastalıklarına neden olan başlıca faktörler; Kimyasallar Tozlar Mikroorganizmalar Fiziksel faktörler

Meslek hastalıklarına neden olan kimyasal faktörler şunlardır; Madenler Çözücüler (solventler) Zehirli gazlar Asit Boyalar Pestisitler (haşere öldürücüler) Plastik maddeler

Mesleki Deri Hastalıkları: Ciltte yani deride meydana gelen meslek hastalıklarıdır. Mesleki deri hastalıkları tüm meslek hastalıkları içinde yaklaşık %60 ‘lık bir orana sahiptir. Tozlar: Son yıllarda tozlardan kaynaklanan silikozis hastalığı ciddi artış göstermiştir. Mikroorganizmalar,mesleki bulaşıcı hastalıklara yol açan biyolojik faktörlerdir.

Meslek hastalıklarına neden olan mikroorganizmalar şunlardır; Virüsler Bakteriler Parazitler Mantarlar

Mikroorganizmaların yol açtığı mesleki bulaşıcı hastalıklar 3 başlıkta ele alınır; Hayvanlardan insanlara geçen mesleki bulaşıcı hastalıklar Çalışma ortamından (toprak,su,hava)bulaşan mesleki hastalıklar Virütik mesleki enfeksiyon hastalıkları

Hayvanlardan insanlara geçen mesleki hastalık şunlardır; Şarbon Brusella Verem Kuduz

Brusella

Çalışma ortamından bulaşan mesleki hastalıklar şunlardır; Tetanos Parazitler Mantarlar Virütik mesleki enfeksiyon hastalıkları şunlardır; Viral hepatitler AIDS

Meslek hastalıklarına yol açan fiziksel faktörler şunlardır; İyonize olan radyasyon İyonize olmayan radyasyon Gürültü Titreşim

İş Kazalarına ve Meslek Hastalıklarına Karşı Alınabilecek Önlemler İş sağlığı ve güvenliği sisteminin kurularak uygulanmasında gereken 4 yöntem şudur; Risk değerlendirme İnandırma ve özendirme İşe uygun işçi seçme İş güvenliği disiplininin sağlanması

Risk Değerlendirme: İş yerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin çalışanlara,iş yeri ve çevresine verebileceği zararların ve bunlara karşı alınacak önlemlerin belirlenmesi amacıyla yapılması gereken çalışmalardır. Tehlike: Bir şeyin zarar verme potansiyelidir. Risk: Bir tehlikeye maruz kalma sonucunda bir sakatlık yada hastalık geçirme olasılığı ve ortaya çıkacak sakatlık ya da hastalığın şiddetidir.

Risk değerlendirmesi birbirini takip eden 5 aşamadan oluşmaktadır Risk değerlendirmesi birbirini takip eden 5 aşamadan oluşmaktadır.Bunlar; 1- İş yeri ile ilgili bilgi toplamak 2-Tehlikeleri belirlemek 3-Tehlikelerden kaynaklanan riskleri belirlemek 4-Riskin ortadan kaldırılmasına veya azaltılmasına yönelik faaliyetleri planlamak 5-”Risk değerlendirme formu “ kullanılarak risk değerlendirmesini belgelendirmek

Meslek hastalıklarına karşı alınabilecek özel önlemlerden bazıları şu faktörlere karşı alınır; Kimyasallara karşı alınacak önlemler Tozlara karşı alınacak önlemler Bulaşıcı meslek hastalıklarına karşı önlemler Bulaşıcı hastalıklara karşı önlemler Fiziksel ve mekanik faktörlere karşı alınacak önlemler

İşçileri meslek hastalıklarına ve diğer hastalıklara karşı koruyan 3 yol şudur; Koruyucu sağlık hizmetleri Tedavi edici sağlık hizmetleri Rehabilitasyon Koruyucu sağlık hizmetleri şunlardır; Aşılama(aktif bağışıklama):Zayıflatılmış mikroplar hasta olmayan kişiye verilerek hastalığa karşı bağışıklık kazanması sağlanır.

Seroprofilaksi(pasif bağışıklama):İşçilere meslek hastalıklarından koruyabilmek amacıyla serum kullanılması uygulamasıdır. Kemoprofilaksi:Belirli hastalık etkenlerinin ortaya çıkmasını,hastalığın ilerlemesini ya da istenmeyen sonuçların doğmasını önlemek amacıyla sağlıklı bireylere belirli fermakolojik özellikleri olan maddeler verilerek yürütülen koruyucu sağlık hizmetidir. Beslenme Erken tanı çalışmaları ve portör taramaları

İşe dönüş muayeneleri Acil yardım,ilk yardım Sağlık eğitimi Rehabilitasyon: Koruyucu ve tedavi edici hizmetlere bedenen veya ruhen sakat kalmış,çalışma gücünü kaybetmiş kişilerin,başkalarına bağımlı olmadan yaşamlarını sürdürebilmelerini sağlamak amacıyla yapılan tıbbi ve sosyal yardım çalışmalarıdır.

Rehabilitasyonun 3 türü vardır.Bunlar; Tıbbi Rehabilitasyon:Bedensel sakatlıkların mümkün olduğu kadar düzeltilmesine yönelik faaliyetlerdir. Mesleki Rehabilitasyon:Sakatlıkları nedeniyle eski işlerini yapamayanlara ya da belirli bir işte çalışamayanlara yeni bir iş öğretme,iş bulma,işe uyum sağlamalarına yönelik yapılan hizmetlerdir. Sosyal Rehabilitasyon:Eski hükümlülere yönelik olarak uygulanan ve kişilerin sosyal yaşama uyum sağlamalarını kolaylaştıran çalışmalardır.

İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarından Doğan Maliyetler İşçilerin iş kazaları ve meslek hastalıkları nedeniyle uğradıkları kayıplar şunlardır; Çalışma gücünde veya meslekte kazanma gücünde kayıplar Gelir kaybı veya gelirde azalma Psikolojik ve ruhsal sorunların ortaya çıkması İş kazaları ve meslek hastalıklarının işverenler açısından maliyetleri şunlardır; Doğrudan maliyetler Dolaylı maliyetler

Doğrudan Maliyetler: Kapsam ve miktarı tam tespit edilemeyen ve sınırlandırılamayan maliyetlerdir. Bunlar; İşverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumuna ödedikleri iş kazası ve meslek hastalıkları primi,karşılanan tıbbi müdahale ve hastane masrafları,ilaç bedelleri işçiye ödenen geçici iş göremezlik ödeneği,sürekli iş göremezlik ödeneği ile ailesine ödenen ölüm giderleri, Mahkeme masrafları, İşçiye veya ailesine yakınlarına ödenen tazminatlar

Dolaylı Maliyetler: Kapsam ve maliyeti tam tespit edilemeyen ve sınırlandırılamayan maliyetlerdir.Bunlar; Kazada hasara uğrayan makine ve araç gerecin onarım ve yenilenmesine yönelik net maliyetler Tazminat ödemeleri dışında hasara uğrayan işçinin kayıp iş günü için ödenen ücretlerin maliyeti Kaza nedeniyle üretim durduğu sırada işçilerin çalışmadıkları iş saatleri için ödenen ücretler Kazanın gerektirdiği fazla mesainin maliyetleri

Kazanın gerektirdiği düzenlemeleri yaptığı sürede nezaretçilere ödenen ücretler Kazaya uğramış işçilerin yeniden işbaşı yaptıktan sonra verimin düşmesine bağlı ücret maliyeti Sigortalanmamış tedavi giderleri İş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına yakalanan işçinin yerine alınan yeni işçinin öğrenme süresinin maliyeti Siparişlerin gerekli sürede karşılanmaması nedeniyle ortaya çıkan kayıplar Üretim kaybı