SHB-221 TÜRKİYE’NİN TOPLUMSAL VE EKONOMİK YAPISI BİLGİ TOPLUMU VE TÜRKİYE DOÇ.DR.FİLİZ YILDIRIM

1960’lı yıllardan itibaren bazı toplumbilimciler ileri düzeyde endüstrileşmiş ülkelerde toplumların temel karakteristiklerinde köklü değişim eğilimlerine dikkat çekmişlerdir. Onlara göre bu yeni bir toplum biçimidir ve endüstri toplumundan farklılıklar gösterir (Bozkurt ve Baştürk, 2017).

Bilgi Toplumunun Temel Karakteristikleri Bilgi etrafında örgütlenme söz konusudur. Bilgi, stratejik kaynak haline gelmiştir. Başarı ya da başarısızlık büyük ölçüde bilginin üretimi ve kullanımı ile ilişkilidir. Mevcut küresel rekabet düzeni içinde firmalar ayakta kalabilmek için sürekli yenilik yapmak zorundadır ve bireylerin sürekli eğitimi zorunludur. Sermayeden farklı olarak yeni toplumda bilgi, dünyanın bir yerinden başka bir yerine saniyelerle aktarılır. Bu nedenle bu bilgiyi değerlendirebilecek uygun çevrenin oluşturulması önemlidir (Bozkurt ve Baştürk, 2017).

Bilgi Teknolojilerinin Sağladığı Toplumsal Fırsatlar İnsan kaynağı probleminin çözülmesinde , Gelişmekte olan ülkelerin sağlık programlarının yönetilmesinde ve özellikle bulaşıcı hastalıklarda kullanılacak etkin çözümlerin yaygınlaştırılmasında, Eğitimin yaygınlaştırılmasında, Yoksullukla mücadele programlarının etkin bir biçimde yürütülmesinde, Demokratik fikirlerin yaygınlaştırılmasında ve toplumsal kabulünde bilgi teknolojilerinin önemli bir yeri vardır (Bozkurt ve Baştürk, 2017).

BİLGİ ÇAĞINDA TÜRKİYE Türkiye’de Ekonominin Sektörel Yapısı: Bilgi Çağı Trendlerinin Türkiye’ye Etkileri Bilgi toplumunun en önemli göstergeleri arasında bilgi teknolojilerinin ekonomi ve istihdam alanındaki ağırlığı dikkat çekmektedir. Türkiye, 1980’lerin sonuna kadar tarımın ekonomik ve toplumsal ağırlığının etkin olduğu bir ülkedir. Ancak bilgi toplumunun sağladığı dönüşümler etkisini Türkiye’de radikal bir biçimde göstermiştir. Bu bağlamda tarımın ekonomik ağırlığındaki düşüşler önemli bir gösterge olarak karşımıza çıkmaktadır (Bozkurt ve Baştürk, 2017).

BİLGİ ÇAĞINDA TÜRKİYE Türkiye’de Ekonominin Sektörel Yapısı: Bilgi Çağı Trendlerinin Türkiye’ye Etkileri Bir diğer önemli dönüşüm işgücünün mesleki dağılımında olmuştur (ofis işlerinin istihdamdaki ağırlığı giderek artmaktadır). Bilişim sektörünün gelişimi ise göreceli olarak daha yavaş bir seyir izlemektedir (Bozkurt ve Baştürk, 2017).

2. Eğitime Ayrılan Paydada Yaşanan Dönüşümler Türkiye’de eğitim, bilgi çağında özel önem arz eder. Eğitime ayrılan kaynaklar (örneğin eğitime ayrılan bütçe her yıl artmaktadır) önemli oranlarda olmakla birlikte hem sayısal hem de kalite açısından eğitimde bilgiyi esas alarak örgütlenmeye olan ihtiyaç artmaktadır. Ayrıca eğitim ve emek piyasası arasında güçlü bağlantılar olması da bilgi çağının önemli bir gerekliliği olarak ifade edilebilir (Bozkurt ve Baştürk, 2017).

3. Türkiye’de ARGE, Bilgi Teknolojilerine Erişim ve E-Okuryazarlık Bilgi toplumu açısından bilim ve özellikle de bilgi teknolojileri alanındaki gelişmeler önemlidir. Türkiye’de bilgi toplumunun teknolojik alt yapısının oluşturulmasında telefon hatlarının yaygınlaştırılması için oldukça hızlı bir ilerleme sağlanmıştır. OECD ülkeleri arasında Türkiye; özellikle bilim, teknoloji ve insan gücü bakımından son sıralarda yer almaktadır. ARGE harcamaları içinde özel kesimin payı %35’tir. ARGE çalışmalarının büyük bir bölü üniversiteler tarafından yapılmakla birlikte üniversite-sanayi işbirliği zayıftır (Bozkurt ve Baştürk, 2017).

Yararlanılan Kaynak Bozkurt, V. ve Baştürk, Ş. (2017). Bilgi Toplumu ve Türkiye. İçinde Memet Zencirkıran (Edt.), Türkiye’nin Toplumsal Yapısı (s. 389-404). Bursa: Dora