TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI II DERS X ANLATIM ÖZELLİKLERİ II

ANLATIM ÖZELLİKLERİ ÖRNEK SORU VE CEVAPLARI 1. “İnsanlığın adım adım ilerlemesini sağlayan şey, kuşkusuz, kişisel kazançların, ürün ve buluşların kuşaktan kuşağa aktarılmasıdır. Hayvanlar dünyasında buna benzer bir olay yoktur; eğitim görmüş bir köpek, başka bir köpeği eğitemez." Bu paragrafın anlatımında aşağıdakilerden hangisi daha ağır basmaktadır? A) Benzetme B) İlişki kurma C) Örneklendirme D) Kanıtlama E) Karşılaştırma

2. “Korku bir ruh halidir, ikide bir gelip giden, bizi yoklayan, dengeleyen... Yüreklilik ise büyük korkular önünde kendimizi yitirerek yaptığımız atılımdır. Her şeyi göze almak değildir; ölüme, tehlikeye meydan okumak değildir, yapacak başka bir şey olmaması halidir." Bu parçada düşünceyi geliştirmek için daha çok aşağıdakilerden hangisine başvurulmuş*tur? A) Betimlemeye B) Barşılaştırmaya C) Tanımlamaya D) Tartışmaya E) Örneklendirmeye

3. Şiirlerinde gereksiz sözcüklerden olabildiğince Kaçınıyor 3. Şiirlerinde gereksiz sözcüklerden olabildiğince Kaçınıyor. Sıfatlar, benzetmeler için de böyle bu. Okuyucuyu birtakım soyut, düğümlü sözcüklerle yorduğu da söylenemez. Öğretici bir hava taşımamalarına karşın, yine de bu şiirlerde bir eksiklik var: Başka şiirleri anımsatıyor; bunları daha önce okumuş gibi bir duyguya kapılıyorsunuz." diyen bir eleştirmenin sözünü ettiği şiirlerde bulduğu eksiklik nedir? A) Yalınlık B) İçtenlik C) Yoğunluk D) Özgünlük E) Açıklık

4. "Turna katarları geçiyordu gölün üstünden, gölgeleri maviye dönüşerek. Van Gölü, günün her anında bir renk cümbüşünde yunup arınıyordu. Bir bakmışsın, göl bir anda som turuncuya kesmiş. Bir bakmışsın, gölün ucundan bir mor şimşeği girmiş, bütün gölü som mora boyayarak öteki ucundan çıkmış, ak köpüklü dalgalarla bütün gölü süsleyerek." Bu betimlemede (tasvirde) bulunmayan özellik aşağıdakilerden hangisidir? A) İşitsel öğelere yer verme B) Ayrıntılar üzerinde yoğunlaşma C) Görsel öğelere ağırlık verme D) Doğayı devinim içinde yansıtma E) Doğa olaylarını kişileştirme

5. "Ankara, tarihin şaşırtıcı terkipleriyle doludur 5. "Ankara, tarihin şaşırtıcı terkipleriyle doludur. Burada kerpiç bir duvardan İyonya tarzında bir sütun başlığı fırlar; bir türbe merdiveninin basamağında bir Roma konsülünün şehre gelişini kutlayan bir taş görünür. Ahi Şerafettin'in türbesini, asırlardır Greko Romen aslanları bekler. Bu yüzden Aslanhane adını alan caminin mihrabında Etilerin toprak ve bereket ilahesinden başka bir şey olmayan bir yılan, meyveler arasında dolanır." Yazar, parçanın ilk cümlesindeki savını inandı*rıcı kılmak için aşağıdakilerden hangisine özellikle başvurmuştur? A) Örneklemelere ağırlık verme B) Öyküleyici anlatım yolunu seçme C) Konuyu tartışma içinde sunma D) Okurun hayal gücüne dayanma E) Kanılarını öne çıkarma

6. "Güzelliğin görece olduğu doğru değildir 6. "Güzelliğin görece olduğu doğru değildir. Toplumu oluşturan bireyler birçok 'güzel' tanımında birleşiyor. Bir bakıma moda konusuna benziyor bu. Moda, başlangıçta bir tür kişisel ve yaratılan güzelliktir; yeni olduğu için de görecedir. Ancak bu yaratılan güzellik gerçekte ortak bir çabanın ürünüdür. Eliot'un dediği gibi Bugün geçmişle yönetilir; geçmiş de bugünle değişime uğrar.' Nitekim bunun böyle olduğunu, güzelliğin ortak bir çabadan kaynaklandığını, geçmiş yıllarda yapı*lan on araştırmadan sekizi doğruluyor." Bu parçada öne sürülen düşünceyi açıklamak için şu yollardan hangisine başvurulmamıştır? A) Tanımlamaya yer verme B) Örneklendirmeye gitme C) Karşılaştırmaya başvurma D) Tanık gösterme E) Sayısal verilerden yararlanma

7. "Yazarlıkta ilk öğretmenim annemdir. Annem, İstanbulluydu 7. "Yazarlıkta ilk öğretmenim annemdir. Annem, İstanbulluydu. Anadolu'yu yakından görüp tanı*mıştı. Halkın dil ve düşünce gerçeklerini içine iyice sindirmişti. Okur yazardı, ama gramer bilmezdi. Edebiyat bilgisi kıt bir kadındı. Sezgisi güçlüydü. Yazdıklarımı anneme okur, nasıl olduğunu sorardım. Yazdıklarımın kimi yerlerini, 'Burası olmamış.' diye eleştirirdi. Nedenini sorduğumda, 'Böyle denmez de ondan.' derdi." Parçaya göre, yazarın annesinin, onun anlatımında bulunmasını istediği nitelik nedir? A) doğallık B) duruluk C) akıcılık D) özlülük E) tutarlılık

8. Herkes nezle olur ama, herkes saman nezlesi ol. maz. Acaba niye 8. Herkes nezle olur ama, herkes saman nezlesi ol*maz. Acaba niye? işe polenden başlayalım. Adı, çiçektozu ama, ille de çiçeklerden gelmesi şart değil, iğde, kayın, gürgen, çınar, kavak gibi ağaçlardan, yapraklardan, otlardan hatta mantarlar*dan da geliyor. Baharla birlikte çiçeklenme baş*layınca soluduğumuz havaya polen dolmaya başlıyor; ağzımıza, burnumuza giriyor. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden han*gisi söylenebilir? A) Gereksiz ayrıntılara yer verilmiştir. B) Konuşma havası içinde yazılmıştır. C) Söz oyunları yapmaya özenilmiştir. D) Değişik örnekler verilerek konu dağıtılmıştır. E) Terim kullanmaktan kaçınılmıştır.

9. Kenar mahalleler. Birbirine geçmiş, yaslanmış tahta evler Kiminin kaplamaları biraz daha kararmış, kiminin balkonu biraz daha eğrilmiş, kimi biraz daha öne eğilmiş, kimi biraz daha çömelmiştir. Hepsi hastadır; onları seviyorum; çünkü onlarda kendimi buluyorum. Bu parçanın anlatım biçimi, aşağıdakilerden hangisine bir örnektir? A) Betimleme (tasvir) B) Tartışma C) Açıklama D) Öyküleme (hikâye etme) E) Örnekleme

10. Edebiyatın konusu insandır, doğadır; edebiyat bütün olanaklarıyla insanı tanıtmaya yönelmiştir. Eleştirinin konusu ise eserdir; amacı eseri tanıtmak ve değerlendirmektir. Edebiyatta dolaysız bir yaratma söz konusudur. Eleştirmen ise dolaylı yaratan kişidir. Yargılanacak bir eser olmadıkça eleştiri de olmaz. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? A) Örneklendirme B) Karşılaştırma C) Tanıtma D) Tartışma E) Öyküleme

1)E 2)B 3)D 4)A 5)A 6)B 7)A 8)B 9)A 10)B CEVAP ANAHTARI 1)E 2)B 3)D 4)A 5)A 6)B 7)A 8)B 9)A 10)B