TÜRKİYE’DE TOPRAK KULLANIMI COĞRAFYA MEHMET ORAL 10\D 1845

Türkiye’de Topraklardan Yararlanma Önceki yazılarımızda oluşumu ve çeşitleri ayrıntılı olarak anlatılan toprak, uzun bir süreçten geçtikten sonra insanların kullanabileceği şekli alır. Bu sürecin farkında olmasakta hazır bulduğumuz bu toprak insan ihtiyaçlarını karşılamada bazen temel bazende yardımcı unsurdur. Örneğin toprak, tarım, hayvancılık ve ormancılığı dolaylı olarak etkilerken, sanayide (seramik, porselen, tuğla, kiremit, çömler, çimento …) doğrudan hammadde olarak kullanılır. Aşağıda Türkiye’de Toprak Kullanımı bu başlıklar altında anlatılmıştır. COĞRAFYA

Toprağın Tarımda Kullanılması Türkiye arazisinin % 40,7’sinde tarım yapılmakta olup iklim ve toprak farklılığından dolayı yetiştirilen ürün çeşidi oldukça fazladır. Arazi% Tarla arazisi27,3 Nadas7,1 Sebze ve çiçek bahçeleri 1,4 Meyve ve diğer uzun ömürlü bitkiler 4,9 Orman arazisi35,1 Çayır ve mera arazisi 24,2 Tarıma elverişli olduğu hâlde kullanılmayan arazi 3,3 Tarıma elverişsiz arazi 17,2 Ürünler% Tahıllar72,5 Baklagiller ve Yumrulu bitkiler 6,2 Şeker pancarı, çay ve yem bitkileri 7,2 Yağlı tomunlar4,3 Saman ve ot

Tablolarda görüldüğü gibi tarla alanlarının büyük bir kısmında tahıl yetiştirilmektedir. Tahıllar içinde en çok ekimi yapılan ürün buğdaydır. Bazı bitki türleri bazı topraklarda daha iyi ve kaliteli yetişmektedir. Örneğin çay, yıkanmanın fazla olduğu kireçsiz topraklarda yetişirken antep fıstığı kurak bölgelerde kireçli topraklarda, yumrulu bitkiler (patates, turp, sarımsak, soğan) kumlu topraklarda, üzüm bağları da kumlu çakıllı topraklar üzerinde daha kaliteli yetişmekte ve daha fazla verim alınmaktadır. Topraklarımız daha çok Karadeniz Bölgesi’nde bağlık, bahçelik ve ormanlık alanlar; Ege’de ve Akdeniz’de endüstriyel bitki alanları ve ormanlıklar, Marmara’da endüstriyel bitki alanları ve tarım arazisi, iç kesimlerde de tarım alanları ve otlaklık alanları olarak karşımıza çıkmaktadır.

Toprağın Hayvancılıkta Kullanılması

COĞRAFYA Hayvancılık faaliyetleri bitki örtüsüyle doğrudan ilişkiliyken toprak özellikleriyle dolaylı yoldan ilişkilidir. Maki ve çalılıkların yaygın olduğu yerlerde kıl keçisi; bozkır alanlarında koyun ve keçi (küçükbaş hayvancılık), çayırların yaygın olduğu yerlerde sığır (büyükbaş hayvancılık); dut ağaçlarının yaygın olduğu yerlerde ipek böcekçiliği; çiçekli bitkiler, çam ormanları meyve bahçelerinin yaygın olduğu yerlerde ise arı yetiştiriciliği yaygın olarak yapılmaktadır.

Toprağın Ormancılıkta Kullanımı Oksijen kaynağı olması, Su varlığını korurması ve düzenlemesi, Erezyonu önlemesi (Toprağı koruma), Yakacak (odun) ihtiyacını karşılaması, Doğayı koruması ve güzelleştirmesi Beden ve ruh sağlığını olumlu yönde etkilemesi açısından oldukça önemlidir!!!!!!.

Asıl Orman Ürünleriİkincil (Yan) Orman Ürünleri Tomruk Telefon Direği Kontraplak Sunta Kağıt Parke Mobilya Maden Direği Yakacak Odun Reçine Çıra Sığla yağı Defne Şimşir Kök Odunu Ada Çayı Mantarlar Kozalak Bunların dışında ekonomiye katkıda da bulunur. Orman ürünleri sanayisinin geliştiği yerler: Batı Karadeniz, Doğu Karadeniz, Kıya Ege ve Adana Bölümleri orman ürünleri sanayisinin en fazla geliştiği yerlerdir.

Toprağın Sanayide Kullanılması

Kil; seramik, porselen, çömlek, tuğla ve kiremit üretiminde kullanılan ana ham maddedir. Günümüzde fabrikalarda yapılan seramik ve çömlekler, geçmişte geleneksel el sanatları şeklinde yapılmaktaydı. Kentleşme ile birlikte inşaat sektöründeki gelişmeye paralel olarak artan talebi karşılamak için tuğla, kiremit, seramik, fayans vb. gereçler üreten çok sayıda fabrika kurulmuştur. Tuğla ve kiremit üreten tesislerin yoğunlaştığı başlıca alanlar; Manisa, İzmir, Uşak, Kütahya, Eskişehir, Çorum, Tokat, Kastamonu ve Bartın’dır. Seramik sanayisinin geliştiği başlıca alanlar ise Kütahya, İzmir, Bozüyük, Söğüt (Bilecik), Çan (Çanakkale), İstanbul ve Kocaeli’dir. Hâlen ülkemizin birçok yöresinde küçük atölyelerde seramik ve çömlek üretimi yapılmaktadır.

Tuğla Üretimi%Kiremit Üretimi% Turgutlu15Çorum27 Tekirdağ10Eskişehir18 Salihli6Kütahya10 Boyabat5Salihli8,3 İstanbul4Erbaa7 Aydın3,6Osmancık6 Afyon3,2