ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ

Yöntem -Teknik ilişkisi Hedefe ulaşmak için izlenen yol Tasarım Öğretme öğrenme sürecinin planı Teknik Yöntemi uygulamaya koyma biçimi Uygulama Planın kullanılması

Hedef-strateji-yöntem-teknik Bilgi Sunuş Anlatım Gösterim, Beyin Fırtınası Kavrama Buluş Tartışma, Örnek Olay Soru-cevap Uygulama Analiz Sentez Araştırma Gösterim, Problem Çözme Benzetim, Drama, Grup Çalışması

YÖNTEM VE TEKNİKLER Anlatım Gösterim soru-yanıt Uygulama, alıştırma, inceleme, ev ödevi Tartışma Örnek olay inceleme Rol oynama Beyin fırtınası Konuşma halkası 6 şapkalı düşünme Görüş geliştirme 6 ayakkabılı uygulama

Öğretim Yöntem ve Teknikleri Her bireyin aynı yöntemle öğrenmesi olası değildir Her yöntem her bireyin ilgisini eşit düzeyde çekmez Tek bir yöntem tek başına bütün konulara uygun değildir Bir öğretim yöntemi belirlenen bütün hedeflere ulaşmayı sağlamada yeterli değildir Her öğretmen bütün yöntemleri çok becerili kullanamayabilir- Bazı öğretmenler bazı yöntemlere yatkındır Bazı yöntemler uzun zaman gerektirir Bazı yöntemler özel fiziksel koşullar gerektirir Bazı yöntemler parasal kaynak gerektirir.

Anlatım Yöntemi Öğretenin bilgileri edilgen bir biçimde oturarak dinleyen öğrenenlere uzman bir biçimde aktardığı geleneksel bir öğretim yöntemidir.

Anlatım Yöntemi Avantajları Dezavantajları Temel materyallerin sunumu ve yeni bir çalışmaya başlama Bilgileri kalabalık gruplara iletme İçerik üzerinde organize görüş oluşturma Zamanı iyi kullanma Sürpriz olmayacağı için güven oluşturma Kolay ve ekonomik olma Uzun ve sık yinelemelerle sıkıcı olabilir İlgi ve gereksinimleri karşılama zorluğu Eksik iletişime neden olma Ayrıntıya inememe Dinleyicilerin edilgenliği Dinleyicileri tanıma güçlüğü Duyuşsal ve devinişsel öğrenme azlığı Üst düzey bilişsel öğrenme azlığı

Gösterim (Demonstrasyon) Gösterim görüşlerin, süreçlerin, işlemlerin görsel yaklaşımlar kullanılarak sunulmasıdır Öğretmen model oluşturur Becerilerin öğretiminde çok etkili bir yöntemdir

Gösterim (Demonstrasyon) Öğretmenin; Gösterimi iyi planlaması Bütün katılımcıların görmesini sağlaması İlgi çekmesi Gösterim sırasında sorular sorması Soru sormaları için katılımcıları yüreklendirmesi Gelen sorulara yanıtlar vermesi Gösterimi izleyenlerin kullanacağı bir gözlem formu hazırlaması gerekir

İyi planlanmış ve iyi uygulanmış bir gösterim İlgi çeker Standardı görmeyi sağlar Öğrenmeye güdüler Psikomotor becerilerin yanı sıra iletişim becerilerinin de öğretilmesinde etkilidir Katılımcılardan yararlanma fırsatı verir İşlemlerin basitleştirilmesini sağlar Aralarda özetlemeye yer verir Görsel ve sözel açıklamaların tamamlayıcı olmasına özen gösterir İlginin azalmasına neden olacak kadar uzun sürmez Bitiminde özetler Dönüt alır ve düzeltme verir Bitiminde yazılı materyal sunar Gözlem formu sunar

Gösterim (Demonstrasyon) Başarılı gösterim için Öğretmenin gösterim planı yapması Gereçleri eksiksiz hazırlaması Uygulamanın bir denemesini yapması Ürünün nitelikli olduğundan emin olması gerekir

SORU- YANIT Öğretenin hazırladığı soruları öğrenenlerin sözel olarak yanıtlamalarına dayanan bir öğretim yöntemidir Soru yanıt, öğrenenlerin düşünmelerine ve yaratıcılıklarına olanak tanır

Soru türleri Bilişsel alanın düzeylerine göre: Düşük düzeyli sorular Yüksek düzeyli sorular/düşünme soruları Anlama, kavrama, uygulama, analiz, sentez, değerlendirme soruları… Örnekler: Kilis hangi bölgemizdedir? Birleşmiş Milletler Örgütü’nün kaç üyesi vardır? Kadınların iş hayatında düşük düzeyde yer almalarının nedenleri nelerdir? 4 işlemi çeşitli defalar kullanarak 5458 sayısını nasıl elde edersiniz? Yeryüzü şekillerinden 8 tanesini sayarak tanımlayın. «Trafik kuralları insanların düzen içinde yaşamaları için vardır» Bu konuyu olumlayan düşünceler nelerdir?

Diğer soru türleri ve soru sorma teknikleri Odaklaşma soruları Yüreklendirici sorular Soru sorarken uygulanan teknikler Süre verme Tekrar İpucu verme Ek sorular Sorunun bilişsel düzeyini düşürme

Soru sormanın 5 temel özelliği Amaca hizmet etmesi Öğrenme süreci ile bağlantı Açıklık Çeşitlilik Orta/üst düzey başarı

Soru - yanıt Dezavantajları Avantajları Anımsama, yargılama, karar verme ve yaratıcı düşünce Bilgi, kavrama, uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme Öğretene geri bildirim Daha yavaş Soru hazırlama güçlüğü Yanlış yanıtlar Güven kaybı

Ödev Kitabınızda sayfa 208’deki (eski kitapta 222. sayfa) soru sorma tekniklerini dikkate alarak çeşitli düzeylerde 5 tane soru hazırlayın. Sayfa 210-211’deki (eski kitapta 224-225) soru sorma kontrol listesini herhangi bir dersinizde kullanın. Sonuçları arkadaşınızla paylaşın.

Uygulama, alıştırma, inceleme, Uygulama: öğrenilen bilgilerin verilen yeni durumlarda kullanılmasıdır Alıştırma: öğrenilen bilgilerin tekrar yoluyla pekiştirilmesidir İnceleme: bilgilerin inceleme (doğada, gerçek ortamında) yoluyla öğrenilmesi - öğrenilenlerin inceleme yaparak pekiştirilmesi

Ev ödevi Sayfa 215-217 arasını okuyarak ev ödevinin öğretimde kullanılması ile ilgili bir değerlendirme yapın.

Tartışma Öğrenenlerin bir konu ya da bir sorun üzerinde birlikte konuşarak olası çözüm yollarını aramalarına dayanan ve tüm grubun etkinliğe katılımı esas olan bu öğretim yönteminde iki önemli nokta; açık bir amacın olması ve iyi bir ön hazırlığı gerektirmesidir.

Tartışma Teknikleri Büyük Grup Tartışması (Büyük tartışma kümeleri) Münazara (Karşıt panel) Panel (Açık oturum) Sempozyum (Sunulu Tartışma) Vızıltı Grupları (Buzz grup/ Küçük tartışma grubu) Seminer (Toplu çalışma) Kollegyum (Bilimsel tartışma) Beyin Fırtınası Workshop (Düşünce Atölyesi, İşlik, Çalıştay) Forum

Örnek Olay İnceleme Yaşamda karşılaşılmış ya da karşılaşılma olasılığı bulunan sorun niteliğindeki olaylara, çözüm yolları bulma temeline dayanır. Örnek olay incelemesi ile eleştirel düşünme, problem çözme ve karar verme becerileri gelişir. Olaylara karşı duyarlılıklar gelişir, kalıcı ve üst düzey öğrenmeler edinilir.

Örnek Olay İnceleme Örnek olay bütün sınıfın katılımı ile incelenebileceği gibi; sınıf, küçük gruplara ayrılarak her gruba farklı ya da aynı örnek olay verilebilir. Olayın herkes tarafından doğru anlaşılması sağlanmalıdır. Olayın nedeni, nasıl olduğu, neden olduğu durumlar ve sonuçları tartışılmalı, daha sonra alternatif çözüm önerileri üzerinde durulmalıdır.

Bütün sınıfınla yapılan örnek olay incelenmesinde; 1. Örnek olay yazılı olarak sunulur. 2. Sorular varsa yanıtlanır. 3. Yönlendirici sorular sorulur. 4. Çözüm seçenekleri üretmeleri istenir. İkili üçlü gruplar halinde tartışma fırsatı verilebilir. 5. Yeni çözüm önerileri dikkate alınarak örnek olayın yeniden yazılması istenir.

Gruplarla örnek olay incelemesinde; 1. Her gruba aynı ya da farklı örnek olay yazılı olarak sunulur. Sorular varsa açıklayıcı yanıtlar verilir. 2. Yönlendirici sorular sorulur. Yönlendirici sorular yazılı olarak da verilebilir. 3. Çalışma sırasında sorular yanıtlanır. 4. Çözüm seçenekleri üretmeleri istenir. 5. Çözüm yollarının grup sözcüsü tarafından sunulması sağlanır. 6. Büyük grup tartışması yapılır. Çözüm yolları tahtaya yazılır.

Örnek olay incelemesi yöntemini seçen eğitici; Yöntemin iyi planlanmasına, Tartışmaların dersin hedefleri çerçevesi dışına çıkmamasına, Olayın sınıfta tartışılabilir özellikte olmasına, Katılımcıların tartışma kurallarına uymalarına, Gürültülü bir ortam oluşturulmamasına, Sorunu çözme yönünde katılımcıların nasıl bir yol izlediklerine, Birbirlerini etkileyip etkilemediklerini gözlemeye özen göstermelidir.

Örnek Olay İnceleme Örnek olay inceleme uygulamasının ardından küçük sunular, soru yanıt, rol oynama, konuşma halkası, görüş geliştirme gibi yöntemlerden biri ya da bir kısmı kullanılarak hedefler yönünde davranışlar oluşturulabilir.

Rol Oynama Katılımcılar, maddelerin ve insanların durumlarını dramatize ederler. Amacı, katılımcıların çeşitli konularda görüşlerini ve duygularını anlamalarına yardımcı olmak ve empati yetisi geliştirmektir. Katılımcıları gerçek yaşamı model alan ortamlara sokmayı amaçlar. Başkalarının kişiliğini canlandırma, başkası gibi düşünme, katılımcıda olumlu davranış örüntüleri gelişmesine yardımcı olur.

Rol oynamada öğretenlerin yapmaları gerekenler; Hazır bir senaryo verebilir ya da katılımcılardan senaryo oluşturmalarını isteyebilirsiniz. Senaryo konunun amaçlarına hizmet etmelidir. Katılımcının ilgisini çekmelidir. Hazırlık için yeterli süre verin. Oyunun oynanmasını sağlayın. Bütün katılımcıların oyunu görebilmeleri ve duyabilmeleri için ortamı düzenleyin. Oyunu, dersin amaçları, beceriler ve içerik doğrultusunda tartışın. Oyunda vurgulanan olumsuzluk oynatıldıktan ve üzerinde tartışıldıktan sonra bir kez de olumlu olarak, olması gerektiği gibi oynatılırsa daha yararlı olabilir. Psikolojik analizlere girmemeye özen gösterin. Rol oynamada hata yapan katılımcıların yanlışlarını görmezden gelin.

BEYİN FIRTINASI Katılımcıların hayal güçlerini kullanmalarını sağlayan ve yaratıcılıklarını yüreklendirici bir sorun çözme yöntemidir.                             Öğretim Yöntemleri

BEYİN FIRTINASI 1.Bir soruna yaratıcı çözümler bulmak amacıyla yapılır. 2. Katılımcıların yaratıcı düşünme yeterliklerini geliştirmek amacıyla yapılır. 3. Esprili, keyifli ve demokratik ortamda yapılır. 4. Katılımcılar, fikirlerine sınırlama getirmeden, uçuk, kaçık, yasalara uygun, uygun değil demeden konuşurlar.

BEYİN FIRTINASI 5.Katılımcılar söz alarak konuşurlar. 6.Katılımcıların fikirleri tahtaya ya da büyük kağıtlara yazılır. 7. Yazılan fikirler üzerinde tartışılır. 8. Grubun görüşü belirlenir.

KONUŞMA HALKASI Öğrencilerin görüş farklılıklarını görmeye ve farklı görüşlere saygı gösterme davranışını geliştirmeye yarayan bir yöntemdir. Bu yöntemin amaçları sınıf içinde güven ve saygı atmosferi oluşturmak, öğrenciler arasında ilişkileri, iletişimi ve bireyde empati yetisini geliştirmektir.

KONUŞMA HALKASI Konuşma halkası bir öykü, canlandırma, olay, resim vb. duruma dayalı olarak yapılır. Önce öykü anlatılır, okunur, canlandırma izlenir, olay açıklanır, resim gösterilir ya da durum açıklanır. Konuşma halkası yönteminde katılımcılar kendilerini bu olayda, öyküde yer alan birinin yerine de koyarak düşündükleri için duygudaşlık (empati) yetilerinin gelişmesi söz konusudur.

KONUŞMA HALKASI Katılımcılar duygularla düşünceleri ayırt etmeyi öğrenir. Çünkü konuşma halkası sürecinde oluşturulan sorular bazen duyguları (Ne hissetmiştir?), bazen da düşünceleri (Ne düşünmüştür?) konuşmayı gerektirir. Konuşma sırası bir nesnenin elden ele geçmesiyle belirlenir.

KONUŞMA HALKASI Konuşmalara başlamadan aşağıdaki kuralları büyük bir kartona yazıp sınıfın duvarına asın ve tek tek okuyun. Alaycı, aşağılayıcı, kırıcı sözler kullanmayacağız. Kimsenin söylediğine gülmeyeceğiz. Konuşan arkadaşımızın yüzüne bakacağız. Görüşlerimizin gerekçesini açıklamaya hazır olacağız. Sınıfla ilgili konular konuşulurken isim vermeyeceğiz. Yalnızca sıramız geldiğinde konuşacağız. Söylenenleri çok dikkatli dinleyeceğiz. Böylece “Arkadaşıma katılarak şunu söylemek istiyorum…” ya da “Arkadaşıma katılamıyorum, çünkü…” gibi cümleler kurabiliriz.

ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ

Altı Şapkalı Düşünme Tekniğinin temelinde, düşünceleri altı farklı bakışı simgeleyen farklı renklerdeki şapkaları takarak analiz etmek, yaratıcılığı ve karar verme becerisini geliştirmek vardır.

Yaratıcılığın ortaya çıkması için birtakım mantıksal süreçlerin yaşanması gerekir. Meydan okuma Farklı seçenekleri görüp değerlendirme Kışkırtıcı düşünce Yaşananları sorgulama Düşünce sisteminde çeşitli kavramlar oluşturma Düşünceleri şekillendirme

karar verme becerisini Altı Şapkalı Düşünme Tekniği yaratıcı düşünceyi karar verme becerisini geliştirir.

Altı Şapkalı Düşünme Tekniğinin amacı, bireyin düşünme etkinliğini belli bir düzene sokarak analiz etmesini sağlarken bireyin düşünme yeteneğini ve yaratıcılığını geliştirmektir.

Altı Şapkalı Düşünme, bireye kendisi ya da başkaları adına düşünebileceği, düşüncelerini ayrıştırabileceği bir ortam sağlar. Şapkaların sunduğu yapı, insanların tek bir düşünme türüne takılıp kalmalarını ve gereksiz tartışmalara girmelerini önler. Katılanlar bilgi ile duyguyu, duygu ile avantajı, riski, yaratıcı fikirleri birbirinden ayırt eder.

Altı Şapkalı Düşünme Tekniğinde şapkalar düşünmeyi, şapkaların renkleri ise o rengin insan psikolojisi üzerindeki etkisinden yararlanan bir anlamı temsil eder.

tutkuları, duyguları, sezgileri temsil eder. saflığı, netliği, tartışmasız olarak kabul edilen bilgileri temsil eder. tutkuları, duyguları, sezgileri temsil eder. olumsuzlukları riskleri, o kararın alınması durumundaki tehlikeleri temsil eder. olumlulukları, avantajları, o kararın alınması durumunda sağlanacak fırsatları ve yararları temsil eder. yaratıcılığı, üretgenliği bu kararın alınması durumunda daha nelerin yapılabileceğini temsil eder serinkanlı bir biçimde karar vermeyi temsil eder.

BASAMAKLARI 1. Karar verilecek konu belirlenir. 2. Karar verme sürecinde katılacak kişiler, birbirlerini görebilecek şekilde U ya da halka oluşturacak şekilde oturtulur. 3. Şapkalar sırasıyla takılır ya da takılır gibi yapılır. Her şapkanın temsil ettiği yönde fikirler belirtilir. Tartışmaya katılan her kişi sırayla takılan şapkalarla ilgili görüşlerini bildirir. 4. Grup üyelerinin tamamının beş şapkayı temsil eden görüşleri gözler önündedir. Net bilgiler, duygular, riskler, avantajlar ve yaratıcı fikirler göz önüne alınarak mavi şapkanın gereği olan karar verilir.

Görüş Geliştirme

İnsanların, birbirlerinin görüşlerine saygı duyarak yaşaması demokratik toplum olmanın olmazsa olmaz koşuludur. Görüş geliştirme, her bireyin bireysel olarak görüşünü, görüşünün gerekçelerini savunduğu, isterse görüşünü değiştirdiği bir yöntemdir. Bu yöntemin kullanılması belirgin çelişkiler ve kutuplaşmış tutumlar içeren konuların öğretiliyor olmasını gerektirir.

Nükleer santrallerin sayıları artırılmalıdır. Üzerinde tartışılacak konu, çelişki içeren bir tümce, önerme biçiminde ifade edilir. Ele alınacak önermenin mutlaka geçerli sayılabilecek karşıt bakış açıları içermesi gerekir. Örnek önermeler: Nükleer santrallerin sayıları artırılmalıdır. Anne babalar çocuklarını istedikleri gibi yetiştirme hakkına sahiptir. Birbirlerini çok seviyorlarsa yakın akraba çocukları evlenmelidir.

Kesinlikle Katılmıyorum Katılmıyorum Yöntemin uygulanmasında izlenecek aşamalar Katılıyorum Kesinlikle Katılıyorum Kararsızım Görüş Geliştirme Kesinlikle Katılmıyorum Katılmıyorum

Görüş geliştirmede tartışmaya katılanlar çelişkili bir konuda farklı görüşleri dinleyerek, sahip olduğu bilgilerini yeniden yapılandırabilir. Görüş geliştirmede her öğrenci yerini aldıktan sonra tartışmayı başlatın. Görüşünü değiştirip başka bir kartonun önüne geçen öğrenciye oraya geçiş gerekçesini söylemesi için söz verin. Görüş geliştirme yöntemi sonucunda “şu doğrudur”, “şu yanlıştır” gibi bir karara varma söz konusu değildir. Görüş geliştirme yöntemini kullanan öğretmen, sınıf yönetiminde becerili olmalıdır.

Altı Ayakkabılı Uygulama Tekniği

Altı Ayakkabılı Uygulama Tekniği Lacivert resmi ayakkabı Resmi ayakkabıdır. Lacivert renk rutinleri ve resmiyeti çağrıştırır. Lacivert ayakkabı uygulamasına geçtiğiniz anda, rutinleri elden geldiği kadar mükemmel şekilde uygulamaya başlayın.

Altı Ayakkabılı Uygulama Tekniği Gri spor ayakkabı Spor ayakkabıdır. Gri insanın aklına sis ve dumanı getirir. Bilgi toplamaya ve bilginin nasıl toplanması gerektiği konusunda düşünmeye yöneliktir. Bilgi, gri rengin çağrıştırdığı sis ve dumanı dağıtmak için kullanılır. Bilgi toplamanın amacı mümkün olduğu kadar çok yönlü ve tarafsız olmaktır. Bilgi toplamanın son basamağı, en makul görünen varsayımın doğruluğunu araştırmaktadır. Tek bir varsayıma sarılmaktan kaçının.

Altı Ayakkabılı Uygulama Tekniği Kahverengi yürüyüş ayakkabısı Yürüyüş tipi ayakkabıdır. Kahverengi toprağın rengidir, kahverengi uygulama biçimi ise yere sağlam basmakla ilgilidir. Amaç yapılabileni yapmaktır. Hedefler ve öncelikler net olarak belirlenir. Duyarlı ol ve duruma karşılık ver, ancak kontrolü elde tut ve sadece olayları takip etme. Mevcut davranış kalıpları arasından seçim yap ve bunları birleştir.

Altı Ayakkabılı Uygulama Tekniği Turuncu lastik çizme Türü lastik çizmedir. Turuncu tehlikeyi, yangını, patlamaları temsil eden renktir. Acil durumlarla, krizlerle ve tehlikeli durumlarla ilgilidir. Tek hedef tehlikeyi azaltmaktır. Uygulamanın sürdürülmesi, uygulamadan geri adım atılması ya da yedek bir uygulamaya geçilmesi konularında hazırlık yapılmalıdır. Olabildiğince çok bilgi ve uzman tavsiyesi elde et.

Altı Ayakkabılı Uygulama Tekniği Pembe terlik Türü terliktir. Pembe, nazik ve kadınsı bir renktir. Terlikler rahatlığı, ev ve aile ilgili şeyleri temsil ederler. Pembe terlikli uygulama tarzı insana ilgi göstermekle, sempatiyle, şefkatle ve yardımla ilgilidir. Dinlemek, ilgi göstermenin önemli bir kısmını oluşturur. Diğer insanların algılamalarını ve değerlerini anlamak ilgi göstermenin çok önemli bir parçasıdır. Anlayış, uygun uygulamayı beraberinde getirir.

Mor binici çizmesi Binici tipi çizmedir. Mor, Antik Roma’da olduğu gibi, otoritenin geleneksel rengidir. Otorite ve resmi bir rolün oynanması ile ilgilidir. Uygulamalar rolün içerdiği göreve, yükümlülüklere ve beklentilere uygun olmalıdır. Bu sınırlar içerisinde inisiyatif kullanmak da mümkündür. Resmi bir sıfatla hareket ettiğinizi bildirdikten sonra, tutarlı olun. Resmi ve gayrı resmi roller arasında gidip gelmeyin. Yasadışı ve ahlaka aykırı görevleri yerine getirme mecburiyeti yoktur.