NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ iş değerlemesi ve ücret yönetimi NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf.nisantasi.edu.tr
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Dersin Amaçları Bu üniteyi tamamladıktan sonra; - Ücret ve ücretle ilgili kavramlar nelerdir? - Ücret kimler için önemlidir? - Ücret yönetiminin önemi ve temel amaçları nedir? - Ücret yapısını etkileyen temel unsurlar nelerdir? - Ücret düzeyini etkileyen unsurlar nelerdir? - Ücret stratejileri neye göre ve nasıl belirlenir? - Ücret politikaları hangi konularla ilgili olur? - Bir ücret sistemi kurulurken izlenen temel aşamalar nelerdir? Konularında gerekli bilgi ve becerilere sahip olabilmek. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Anahtar Kavramlar - Ücret - Ücret Politikası - Asgari Ücret - Stratejik Ücret - Ücret Sistemi - Taban Ücret - Ücret Yönetimi - Ücret Araştırması NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © GİRİŞ Mal ve-veya hizmet üretimine katkıda bulunan tüm düşünsel ve-veya fiziksel emek (çaba), karşılık olarak ücrete hak kazanır. İşverenlerin personeline sağladığı para, mallar ve hizmetler ücret sistemini oluşturur. Bu sistemin planlanması, organize edilmesi, yönlendirilmesi, koordine ve kontrol edilmesi de ücret yönetimi olarak adlandırılır NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
İş hayatından tanıdık iki söz «Çalışanda maaşını alıyor, çalışmayanda» «Niye fazla çalışayım ki, sonuç ne olacak» NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İş değerlemesi (job evaluation) işletme içinde İşlerin önem derecesi yada zorluk derecesine göre sıralanması İşler arasındaki göreceli farkın belirlenmesi NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
işletmenin amaçlarına Göreceli değer Bir işin diğer işlere göre, işletmenin amaçlarına yapmış olduğu katkıdır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © iş değerlemesi: niçin ? Adaletli bir ücret sistemini kurmak, Ücret belirlemede nesnellik ve tutarlılık, Motivasyon ve verimliliği artırmak, Yönetim-sendika ilişkilerini geliştirmek, Personele kariyer planlamasında yol göstermek, Personel yakınmalarını önlemek. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
ÜCRET VE ÜCRETLE İLGİLİ KAVRAMLAR Ana-kök ücret (Üretim birimi başına ya da bir zaman birimi başına) Ücret geliri (Bir yıl içinde ödenen ayni ve nakdi ödemelerin toplamı) Nominal ücret (Para ile ifade edilen ücret miktarıdır) Reel ücret (Nominal ücretin ülkede o anda satın alma gücüdür) Ücret düzeyi (Ücretlerin oluşturduğu genel ortalamadır) Ücret yapısı (Aynı işletme içinde bir işe diğerlerine göreceli olarak ne kadar ücret ödeneceğini ortaya koyar) Ücret sistemleri (Ücretlerin hesaplanma ve ödenme biçimlerini belirleyen sistemlerdir: işgücü piyasasına dayalı sistemler, işe dayalı sistemler ve işi yapan bireye dayalı sistemler) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Ücret bileşenleri NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
ÜCRET YÖNETİMİNİN ÖNEMİ VE TEMEL AMAÇLARI Ücret yönetimi, stratejik bir bakış açısıyla tasarlanması ve yürütülmesi gereken temel bir insan kaynakları işlevidir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Çünkü; Bir işletmenin ücretlendirmede izlediği yaklaşım personelin işe alınması, kariyerinin planlanması ve geliştirilmesi, tatmin edilmesi ve motive edilmesi üzerinde derin bir etkiye sahiptir. Ücretler işveren için önemli bir maliyet unsuru olarak kabul edildiği için dikkatle planlanması gerekir. Ücret yönetimi sistematik ve bütüncül bir yaklaşım gerektirir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Ücret stratejisinin başarı derecesini etkileyecek ödeme seçenekleri Zaman temeline dayalı ödeme, yapılan işin miktarına ya da kalitesine göre ödeme, bilgiye-beceriye ya da yetkinliklere dayalı ödeme, kıdeme dayalı ödeme, birey, grup ya da örgütün toplam performansına dayalı ödeme, piyasa ücret düzeyine göre ödeme, dâhili eşitliği, harici eşitliği ya da her ikisini birlikte sağlayacak ödeme, örgütsel hiyerarşi yerine sosyal ve siyasal eşitliğe dayalı ödeme. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
İşlerin ücretlendirilmesinde üç farklı yaklaşım izlenebilir İşlerin tek tek ücretlendirilmesi Nokta ücretleme (puana göre) Ücret basamaklarının oluşturulması Ücret bantlarının oluşturulması NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©